Skráningarfærsla handrits

PDF
PDF

NKS 56 d 8vo

Sálmabók ; Ísland, 1676

Titilsíða

Ein ný sálmabók með lystilegum fögrum lofsöngvum Guði allsmektugum til lofs og dýrðar en þeim til gagns sem iðka. Skrifuð á Hólum í H(jalta)d(al). Anno 1676.

Tungumál textans
íslenska

Innihald

1 (1r-5v)
Hjartað fagnar og hugur minn
Titill í handriti

Einn ágætur sálmur út af upprisunni herrans Jesú Kristí. Tón: Gæskuríkasti gr.

Upphaf

Hjartað fagnar og hugur minn, / herrann Jesús er upprisinn …

Lagboði

Gæskuríkasti græðari minn

Athugasemd

22 erindi. Við fyrirsögnina hefur verið skrifað með yngri hendi: S. H. P. s.. Hluti fyrirsagnar með rauðu bleki. Upphafsstafur fyrsta erindis stór og skreyttur með gylltu bleki. Upphafsstafir erindanna annars eru skrifaðir með rauðu bleki en skreyttir með gylltu. Ýmsir stafir meginmáls skreyttir með rauðu bleki.

Efnisorð
2 (5v-6r)
Vaknið upp, vaknið
Titill í handriti

Ágætur sálmur. Með sínum tón.

Upphaf

Vaknið upp, vaknið / oss vekur ein raust …

Lagboði

Með sínum tón

Athugasemd

3 erindi. Fyrirsögn og lagboði með rauðu bleki. Upphafsstafur fyrsta erindis stór, rauður og skreyttur með gylltu bleki. Upphafsstafir erindanna annars eru skrifaðir með rauðu bleki en skreyttir með gylltu. Ýmsir stafir meginmáls skreyttir með rauðu bleki.

Efnisorð
3 (6v-8r)
Ó, drottinn Guð, mín einka unaðssemd
Titill í handriti

Söngvísa ort af Magnúsi Jónssyni við þýskan tón.

Upphaf

Ó, drottinn, Guð mín einka unaðssemd, / athvarf, traust, hæli, huggun, von og yndi …

Lagboði

Við þýskan tón

Athugasemd

10 erindi. Fyrirsögn með rauðu bleki. Upphafsstafur fyrsta erindis stór, rauður og skreyttur með með gylltu bleki. Upphafsstafir erinda annars ýmist brúnir eða rauðir. Skreyttir með gylltu bleki. Ýmsir stafir meginmáls skreyttir með rauðu bleki.

Efnisorð
4 (8v-10r)
Sál, mín sál, vakna þú
Titill í handriti

Einn góður sálmur að hugsa um sína burtför. Tón: Ó, Jesú minn, ég finn álíður

Upphaf

Sál, mín sál, vakna þú / því vegferðarskeið líður nú …

Lagboði

Ó, Jesú minn, ég finn

Athugasemd

8 erindi. Fyrirsögnin, lagboðinn og fyrsti upphafsstafur skrifuð með rauðu bleki en skreytt með gylltu. Upphafsstafir annars með rauðu bleki. Stafir meginmáls hér og hvar skreyttir með rauðu bleki.

Efnisorð
5 (10r-12r)
Upp líttu, sál mín, og umsjá þig vel
Titill í handriti

Dagleg umhugsun þess síðasta dags. Og andleg hugvekja Guði

Upphaf

Upp líttu, sál mín, og umsjá þig vel / því aðkominn ég tel …

Athugasemd

24 erindi. Fyrirsögn, og fyrsti upphafsstafur skrifuð með rauðu en skreytt með gylltu bleki. Upphafsstafir skrifaðir með rauðu bleki. Stafir meginmáls hér og hvar skreytti rmeð rauðu bleki. Nótur fylgja.

Efnisorð
6 (12r-12v)
Í nafni ferjan fyrst
Titill í handriti

Reisusálmur til sjóar. Með lag: Himinn, loft, hafið, jörð

Upphaf

Í nafni ferjan fyrst / fer þínu Jesú Krist …

Lagboði

Himinn, loft, hafið, jörð

Athugasemd

9 erindi. Fyrirsögn, lagboði og upphafstafir skrifuð með rauðu bleki. Stafir hér og hvar skreyttir með rauðu bleki.

Efnisorð
7 (13r-14v)
Herra minn Guð, ég hrópa á þig
Titill í handriti

Merkilegur sálmur. Tón: Faðir vor sem á him

Upphaf

Herra minn Guð, ég hrópa á þig, / í hörmung minni bænheyr mig …

Lagboði

Faðir vor á himnum ert

Athugasemd

13 erindi. Fyrirsögn, lagboði og upphafsstafir skrifuð með rauðu bleki. Fyrirsögn og fyrsti upphafsstafur skreytt með gylltu bleki. Stafir víða skreyttir með rauðu bleki.

Efnisorð
8 (14v)
Jesú minn, Jesú, mér að þér vef
Titill í handriti

Bænarvers. Tón: Blíði Guð

Upphaf

Jesú minn, Jesú, mig að þér vef, / ég Jesú finn jafnan það syndgað hef …

Lagboði

Blíði Guð, börnum þínum ei gleym

Athugasemd

2 erindi. Fyrirsögn og lagboði skrifuð með rauðu bleki. Fyrsti upphafsstafur og einstaka aðrir stafir skreyttir með rauðu bleki.

Efnisorð
9 (15r-17r)
Í Jesú nafni, ó Guð minn
Höfundur

Jón Þórðarson

Titill í handriti

Einn morgunsálmur ortur af s. Jóni Þórðarsyni

Upphaf

Í Jesú nafni, ó Guð minn, / allra kærasti faðirinn …

Athugasemd

28 erindi. Úr upphafsstöfunum og fyrstu orðum í erindunum má lesa: Jón Þorsteinsson, Guðs orðs þénari, Kirkjubæ í Vestmannaeyjum söng þetta lof.

Efnisorð
10 (17r-18r)
Guð gefi öllum góðan dag
Titill í handriti

Annar morgunsálmur. Sr. Ól. J. S.

Upphaf

Guð gefi öllum góðan dag, / gangi öllum allt í hag …

Athugasemd

12 erindi. Við fyrirsögnina hefur verið bætt við með yngri hendi: Sr. Ól. J. S.

Efnisorð
11 (18r-18v)
Guðs föðurs náð og miskunn mest
Titill í handriti

Þriðji morgunsálmur.

Upphaf

Guðs föðurs náð og miskunn mest / míns Jesú blóð og elskan best …

Athugasemd

3 erindi

Efnisorð
12 (18v-19v)
Kriste, vér allir þökkum þér
Titill í handriti

Sálmur eftir meðtekið sakramentum

Upphaf

Kriste, vér allir þökkum þér / þá sætu ást þú oss sýndir …

Athugasemd

6 erindi

Efnisorð
13 (19r-20v)
Fer ég nú, Guð, í fylgd með þér
Titill í handriti

Vegferðarsálmur

Upphaf

Fer ég nú, Guð, í fylgd með þér, / ferð mína svo uppbyrja …

Athugasemd

8 erindi

Efnisorð
14 (20v-22v)
Jesú minn, ég bið þig heyr mig nú
Titill í handriti

Bænarsál(mur) í hjartans angist og árásum

Upphaf

Jesú minn, ég bið þig heyr mig nú, / þjóninn þinn þrotnandi hjálpa trú …

Athugasemd

10 erindi

Efnisorð
15 (22v-23v)
Grátandi kem ég nú, Guð minn, til þín
Titill í handriti

Sálmur fagur

Upphaf

Grátandi kem ég nú, Guð minn, til þín, / glæpunum hlaðinn og þungri pín …

Athugasemd

10 erindi

Efnisorð
16 (23v-25v)
Gæskuríkasti græðari minn
Titill í handriti

Ein auðmjúk játning eður klögun fyrir Kristó um náttúrlega spilling og holdsins veikleika

Upphaf

Gæskuríkasti græðari minn, / gef mér í hjartað andann þinn …

Athugasemd

14 erindi. Við fyrirsögnina hefur verið skrifað á spássíu með yngri hendi: Bjarni Jónsson skáldi.

Efnisorð
17 (26r-26v)
Hvörsu æ fagrar
Titill í handriti

Sálmur þess h. Davíðs

Upphaf

Hvörsu æ fagrar / eru tjaldbúðir þínar …

Athugasemd

6 erindi

Efnisorð
18 (27r-28r)
Jesús ágætur, hvað ertu mætur
Titill í handriti

Ein andleg ví(sa) um sætleika nafnsins Jesú

Upphaf

Jesús ágætur, hvað ertu mætur, / ilmandi og sætur í hjartanu mér …

Athugasemd

12 erindi

Efnisorð
19 (28r-30v)
Jesú fyrir embætti þitt
Titill í handriti

Ágætur sálmu(r). Tón: Óvinnanleg borg er vor Guð Sr. Ól. E. S.

Upphaf

Jesú fyrir embætti þitt / ástríka nafn og mildi …

Lagboði

Óvinnanleg borg er vor Guð

Athugasemd

17 erindi. Við fyrirsögnina hefur verið bætt við með annarri hendi: Sr. Ól. E. S.

Efnisorð
20 (31r-31v)
Heyr mín hljóð, himna Guð
Titill í handriti

Sálmur um fyrirgefning syndanna Tón: Aví aví mig auman mann

Upphaf

Heyr mín hljóð himna Guð / hjartað mitt hrópar fljótt …

Lagboði

Aví, aví, mig auman mann

Athugasemd

7 erindi

Efnisorð
21 (31v-33v)
Hvört skal ég sækja harmabót
Titill í handriti

Sálmur í þungum veikleika. Sr. Ól. E. s.

Upphaf

Hvört skal ég sækja harmabót / í hæstri neyð …

Athugasemd

36 erindi. Við fyrirsögnina er Sr. Ól. E. s. með annarri hendi.

Efnisorð
22 (33v-34v)
Sætt lof ég segi þér
Titill í handriti

Sálmur s(éra) Stefáns Ólafssonar. Tón: Sæll ertu sem þinn Guð

Upphaf

Sætt lof ég segi þér, / sætasti faðir …

Lagboði

Sæll ertu sem þinn Guð

Athugasemd

9 erindi. Úr upphafsstöfum erindanna má lesa nafnið: Stefán Ó.s. Á spássíu hefur verið bætt við með annarri hendi: Þessi sálmur er kveðinn af sr. Ól. E. s. meður nafn sonar síns.

Efnisorð
23 (35v)
Ófrið öld bruggar
Titill í handriti

Sálmur um heimsins hrörnun. Tón: Heill helgra manna etc.

Upphaf

Ófrið öld bruggar / enginn lýð þinn huggar …

Lagboði

Heill helgra manna

Athugasemd

12 erindi. Á spássíu hefur verið bætt við með annarri hendi: Bjarni skáldi á Húsafelli.

Efnisorð
24 (36r-37r)
Miskunnsamasti maður og Guð
Titill í handriti

Sálmur Margrétar Ólafsdóttur. Tón: Allt mitt ráð til Guðs ég set etc.

Upphaf

Miskunnsamasti maður og Guð / mjúkasta hjálp í allri nauð …

Lagboði

Allt mitt ráð til Guðs ég set

Athugasemd

10 erindi. Úr upphafsstöfum erindanna má lesa nafnið: Margrét Ó.d. Á spássíunni stendur skrifað með annarri hendi: Sr. Ó. E.

Efnisorð
25 (37r-38r)
Guð minn sál mín gleðjist í þér
Titill í handriti

Sálmur Guðnýjar Ólafsdóttur

Upphaf

Guð minn sál mín gleðjist í þér / gjörvalt einninn hvað finnst með mér …

Athugasemd

7 erindi. Úr upphafsstöfum erindanna má lesa nafnið Guðný Ó.d. Á spássíunni er stendur skrifað með annarri hendi: Sr. Ó. E.

Efnisorð
26 (37r-40r)
Himnafaðir nú hneig til mín
Titill í handriti

Sálmur um alvæpni guðlegs riddaraskapar. Tón: Ó, Guð, minn herra, aumka mig

Upphaf

Himnafaðir nú hneig til mín / hljóðglögg eyru að venju þín …

Lagboði

Ó, Guð, minn herra, aumka mig

Athugasemd

9 erindi

Efnisorð
27 (40v-42r)
Prýðilegt er að prísa Guð
Titill í handriti

Þakklætissálmur með lag: Mitt hjarta hvar til hryggist þú etc

Upphaf

Prýðilegt er að prísa Guð / prófetinn Davíð vottar það …

Lagboði

Mitt hjarta hvar til hryggist þú

Athugasemd

15 erindi

Efnisorð
28 (42r-44r)
Þér fæ ég þakkargjörð
Titill í handriti

Sálmur um eymdir mannkynsins og huggun þar í móti. Tón: Oss skal það öllum ljóst

Upphaf

Þér fæ ég þakkargjörð, / þénari bljúgur á jörð …

Lagboði

Oss skal það öllum ljóst

Athugasemd

17 erindi. Úr upphafsstöfum erindanna má lesa nafnið Þórður Þorvarðsson.

Efnisorð
29 (44r-45v)
Sé þér lof fyrir sál og líf
Titill í handriti

Sálmur einnar ekkju. Með tón: Allt mitt ráð til Guðs ég set

Upphaf

Sé þér lof fyrir sál og líf / sæti faðir og alla hlíf …

Lagboði

Allt mitt ráð til Guðs ég set

Athugasemd

10 erindi. Úr upphafsstöfum erindanna má lesa nafnið Sigríður Þ.

Efnisorð
30 (46r-47v)
Jesú minn góðib Guð og mann
Titill í handriti

Um lukku og framgang ungdómsins sálmur. Tón: Náttúran öll og eðli manns

Upphaf

Jesús minn góðib Guð og mannb / græðarinn allra meina …

Lagboði

Náttúran öll og eðli manns

Athugasemd

11 erindi.

Efnisorð
31 (47v-49v)
Sem fótgangandi ferðamann
Titill í handriti

Berist til þín blessuð svo aldrei þrotni. Bænarsálmur til Kristum Jesúm. Tón: Faðir vor sem á himnum ert etc.

Upphaf

Sem fótgangandi ferðamann / er flæktur í villu hvörgi kann …

Lagboði

Faðir vor sem á himnum ert

Athugasemd

17 erindi

Efnisorð
32 (49v-51v)
Hörð virðist hryggðar pína
Titill í handriti

Söngvísa um afgang eins ástvinar

Upphaf

Hörð virðist hryggðar pína / hjartkærum skiljast frá …

Athugasemd

14 erindi. Á spássíuna hefur verið bætt við með annarri hendi: S. Ól. E. s.

Efnisorð
33 (51v-52r)
Allir þótt ört að renni
Titill í handriti

Söngvísa úr latínu

Upphaf

Allir þótt ört að renni / á skeið hlaupi leiksveinar …

Athugasemd

3 erindi

Efnisorð
34 (52r-53r)
Því hrósar þér þú maktarmann
Titill í handriti

Sálmur Davíðs móti Doeg Idumea. Tón: Óvinnanleg borg er vor Guð etc.

Upphaf

Því hrósar þér þú mektarmann / af megni vonsku þinnar …

Lagboði

Óvinnanleg borg er vor Guð

Athugasemd

6 erindi

Efnisorð
35 (53r-56r)
Himneski geym mig Guð
Titill í handriti

Sálmur Davíðs móti Zypheós. Tón: Sæll ertu sem þinn Guð etc.

Upphaf

Himneski geym mig, Guð, / við grimmum mönnum …

Lagboði

Sæll ert sem þinn Guð

Athugasemd

13 erindi. Búið er að breyta fyrsta vísorðinu úr Himneski faðir reynd þú mig Guð. Á spássíuna er búið að bæta við með annarri hendi: S. Ól. E. S. Í blaðnúmeraröðina hefur verið hlaupið yfir 54-55.

Efnisorð
36 (56r-58r)
Heyr þú, Guð besti, bænir mín
Titill í handriti

Sálmur Davíðs. Með tón: Faðir vor sem á himnum ert

Upphaf

Heyr þú, Guð besti, bænir mín, / byrg ei fyrir mér augun þín …

Lagboði

Faðir vor sem á himnum ert

Athugasemd

15 erindi

Efnisorð
37 (58r-61v)
Himneski faðir hjálpa þú
Titill í handriti

Ein bæn í pínunni Kristí. Tón: Af djúpri hryggð ákalla ég þig

Upphaf

Himneski faðir hjálpa þú / harmkvæla mér úr flóði …

Lagboði

Af djúpri hryggð ákalla ég þig

Athugasemd

20 erindi

Efnisorð
38 (61r-66r)
Himneski faðir, þóknist þér
Titill í handriti

Nýárssálmur. Tón: Heiðrum vér Guð af hug og sál etc.

Upphaf

Himnneski faðir, þóknist þér / þinn heilagan anda sendir mér …

Lagboði

Heiðrum vér Guð af hug og sál

Athugasemd

28 erindi. Á spássíu við fyrirsögnina hefur verið bætt við með annarri hendi: S. Ól. E. s. 10. maí 1896 J. Þ.

39 (66r-68v)
Lof hæsta dýrð og heiður sé þér
Titill í handriti

Þakklætissálmur fyrir frelsan undan bólunni. Tón: Ó, Guð, vor faðir, sem í himiríki etc.

Upphaf

Lof hæsta dýrð og heiður sé þér, / herra Guð, af mínu hjarta og munni téð …

Lagboði

Ó,Guð, vor faðir, sem í himnaríki ert

Athugasemd

9 erindi

Efnisorð
40 (66v-75r)
Himneski faðir, heyr þú mig
Titill í handriti

Sálmur til Guðs í þungum freistingum. Tón: Einn tíma var sá auðugi mann

Upphaf

Himneski faðir, heyr þú mig, / hrópa ég nú í trú á þig …

Lagboði

Einn tíma var sá auðugi mann

Athugasemd

30 erindi. Á spássíu við fyrirsögnina hefur verið bætt við: Sr. Ól. E.

Efnisorð
41 (75r-79r)
Sætasti faðir, sjá þú mína sorg og neyð
Titill í handriti

Einn bænarsálmur ortur Sigríði Einarsdóttur í hennar veikleika. Tón: Ó, Guð, vor faðir, sem í himiríki ert etc

Upphaf

Sætasti faðir, sjá þú mína sorg og neyð / fyrir sonar þíns dapran deyð …

Lagboði

Ó, Guð, vor faðir, sem í himnaríki ert

Athugasemd

10 erindi. Úr upphafsstöfum erindanna má lesa nafnið Sigríður E.d. Á spássíu við fyrirsögnina hefur verið bætt við með annarri hendi: Sr. Ó. E. Hlaupið er yfir 77 í blaðnúmeraröðinni.

Efnisorð
42 (79r-81r)
Allsherjar góði Guð
Titill í handriti

Lítill bænarsálmur

Upphaf

Allsherjar góði Guð, / gættu þú að minni bæn …

Athugasemd

21 erindi

Efnisorð
43 (81r-85r)
Á mér liggur eitt heiti
Titill í handriti

Þakklætissálmur fyrir Guðs velgjörninga. Tón: Gæsku Guðs vér prísum etc

Upphaf

Á mér liggur eitt heiti, / enda vil ég það brátt …

Lagboði

Gæsku Guðs vér prísum

Athugasemd

25 erindi. Á spássíuna við fyrirsögnina hefur verið bætt við með annarri hendi: Sr. Ó. E.

Efnisorð
44 (85r-86v)
Jesú æðsti Guð
Titill í handriti

Þakklætissálmur Jóns Björnssonar á Skriðuklaustri eftir það hann var græddur

Upphaf

Jesú, æðsti Guð, / hjálpari trúr í nauð …

Athugasemd

12 erindi. Úr upphafsstöfum erindanna má lesa nafnið: Jón Björnsson. Á spássíu við fyrirsögnina hefur verið bætt við með annarri hendi: Sr. Ó. E.

Efnisorð
45 (86v-89r)
Engla kóngur klár
Titill í handriti

Sálmur undir nafni Eiríks Ólafssonar

Upphaf

Engla kóngur klár, / kristninnar hirðir hár …

Athugasemd

8 erindi. Úr upphafsstöfum erindanna má lesa nafnið Eiríkur Ó.s. Það vantar erindið sem byrjar á r. Á spássíuna við fyrirsögnina er búið að bæta við með annarri hendi: S Ól. E. s. Hlaupið er yfir bl. 88 í númeraröðinni.

Efnisorð
46 (89r-90v)
Lof sé þér, lof sé þér
Titill í handriti

Sálmur undir nafni Þorgerðar Ólafsdóttur. Tón: Aví, aví, mig aum. mann. etc

Upphaf

Lof sé þér lof sé þér

Lagboði

Aví, aví, mig auman mann

Athugasemd

11 erindi. Á spássíu við fyrirsögnina hefur verið bætt við með annarri hendi: S. Ól. E. s. Úr upphafsstöfum erindanna má lesa Lorgerður O.d. Eitthvað virðist því brenglað í upphafinu.

Efnisorð
47 (90v-92r)
Kóngurinn kærasti minn
Titill í handriti

Sálmur undir nafni Kristínar Ólafsdóttur. Tón: Bú þig sál mín biðlar til etc

Upphaf

Kóngurinn, kærasti minn, / kom þú nú í mitt hjarta …

Lagboði

Bú þig, sál mín

Skrifaraklausa

Endir þessara sálma

Athugasemd

10 erindi. Úr upphafsstöfum erindanna má lesa nafnið Kristín O.d. Á spássíu við fyrirsögnina hefur verið bætt við með annarri hendi: S Ól. E. s.

Efnisorð
48 (92v-93v)
Ég má ekki annað
Titill í handriti

Nú eftirfylgja vísur sem ortar hafa verið um þann háttaktaða, guðhrædda og dyggðum prýdda höfðingsmann sál. Ara Magnússon

Upphaf

Ég má ekki annað / en Ara nefna Magnússon …

Athugasemd

7 erindi.

49 (94r-97r)
Erfiljóð Helgu Aradóttur
Titill í handriti

Dyggðaspegill þeirrar æru- og ættgöfugu heiðursjóm(frúar) Helgu sál. Aradóttur. Sr. Ólafur Jónsson

Upphaf

Hér skal hróður rísa / um Helgu dóttur Ara …

Niðurlag

Deyði 9. mars 1632 á sínu 28. aldursári.

Athugasemd

16 erindi.

50 (97v-101r)
Erfiljóð Guðríðar Gísladóttur
Titill í handriti

Sönn mynd og undirréttun um persónu og afgang þeirrar guðhræddu og skírlífu dugandiskvinnu Guðríðar Gísladóttur héðan sofnandi annó 22. desember 1620 í Hítardal, inn í það himneska föðurland með sannri lifandi trú og guðlegu hjartans ákalli burtlíðandi. Samsett af hennar s. ektamanni eftirlátnum og syrgjandi húsbónda sr. Jóni Guðmundssyni.

Upphaf

Ó, þú feigðar fox, / fölvan ég meina þig dauði …

Niðurlag

Endir versanna.

Athugasemd

59 erindi

51 (101r-104r)
Vilborg mínu máli
Titill í handriti

Huggunarvísur hugveikrar manneskju Vilborgu Jónsdóttur 1616

Upphaf

Vilborg mínu máli / af megni nú skal gegna …

Athugasemd

21 erindi

Efnisorð
52 (104r-105r)
Mildi Guð, fyrir miskunn þína
Titill í handriti

Huggunarkvæði fyrir Margrétu Sigmundardóttur

Upphaf

Mildi Guð, fyrir miskunn þína / m[ýkir] þeim sem þjáður er

Athugasemd

8 erindi. Úr upphafsstöfum erindanna má lesa nafnið Margrét.

53 (105r-107r)
Sæti faðir himna halla
Höfundur

Arndís Sigurðardóttir

Titill í handriti

Kvæði Arndísar Sigurðardóttur eftir son sinn, er hún missti í bólunni.

Upphaf

Sæti faðir himna halla, / hjartagóður þjáðum lýð …

Athugasemd

20 erindi. Úr upphafsstöfunum má lesa: Sugurður Jónsson sefur.

54 (107r-113r)
Af heitum hjartans grunni
Titill í handriti

Vísur um líf og afgang kvinnu míns ástkæra bróðurs s. Jóns Einarssonar.

Upphaf

Af heitum hjartans grunni / þakka ég, herra, þér …

Athugasemd

38 erindi. Á spássíu við fyrirsögnina hefur verið bætt við með annarri hendi: S Ól. E.s.

55 (113v-124r)
Sæti faðir, send mér þinn
Titill í handriti

Brúðkaupsvísur til minningar s. Páli Erasmussyni og hans kvinnu Halldóru Árnadóttur

Upphaf

Sæti faðir send mér þinn / sannleiksandann fróða …

Athugasemd

99 erindi

56 (124r-129r)
Heyr þú, drottinn dýrðar
Titill í handriti

Hugarlátlegur játningar- og bænarflokkur syndugs manns undir Guðs hirtingarhrísi

Upphaf

Heyr þú, drottinn dýrðar, / döpur hljóð af móði …

Athugasemd

34 erindi

Efnisorð
57 (129r-132r)
Dýrð og lof sé drottinn þér
Titill í handriti

Innileg ektamanns bæn í barnsburðarstríði sinnar kvinnu. Sem Píslarminning.

Upphaf

Dýrð og lof sé drottinn þér / fyrir daglegt eftirlæti …

Lagboði

Píslarminning

Athugasemd

30 erindi

Efnisorð
58 (132v-137v)
Ljúfi faðir, lof sé þér
Titill í handriti

Bænarkvæði ektakvinnu í veikleika hennar ektamanns

Upphaf

Ljúfi faðir, lof sé þér

Athugasemd

20 erindi. Númeraröð blaðanna er brengluð þar sem hlaupið hefur verið yfir töluna 133. Að auki ruglast erindaröðin þar sem blöðin hafa verið rangt bundin inn áður en þau voru blaðmerkt. Blaðaröðin ætti að vera þannig að bl. 135 komi á undan 134. Næsta kvæði er því hér inná milli, á bl. 136.

Efnisorð
59 (136r-143v)
Allsvaldandi engla og manna
Titill í handriti

Íslands árgalinn, það er, kvæði í móti bólunni og öðrum landplágum með áminningum og kristilegri bæn.

Upphaf

Allsvaldandi engla og manna, / eðlakóngurinn faðir og Guð …

Athugasemd

59 erindi. Á spássíu við fyrirsögnina hefur verið bætt við með annarri hendi: S Ól. E.s. pr. 1757. Litla vísnab. 10. maí 1886 J. Þ.

Þar sem blöðin hafa verið rangt bundin inn ruglast erindaröðin. Erindi úr næsta kvæði á undan eru innan erindi úr þessu kvæði, á bl. 137.

Efnisorð
60 (144r-146r)
Hrittu, dýri drottinn
Titill í handriti

Bænarflokkur móti Íslands ræningjum 1678

Upphaf

Hrittu, dýri drottinn, / á dröfn úr Íslands höfn …

Athugasemd

19 erindi

Efnisorð
61 (146v-147v)
Gef þú oss, Jesú, góða nótt
Titill í handriti

Einn kvöldsálmur með sínum tón

Upphaf

Gef þú oss, Jesú, góða nótt / gef þú oss verði vært og rótt …

Lagboði

Með sínum tón

Athugasemd

7 erindi

Efnisorð
62 (148r-164v)
Eftirfylgja kvöldsálmar nokkrir
Titill í handriti

Eftirfylgja kvöldsálmar nokkrir

Athugasemd

11 kvöldsálmar

Efnisorð
62.1 (148r-149r)
Dagur er kominn að kvöldi
Titill í handriti

Sálmur ortur af M. J. S. 1660

Upphaf

Dagur er kominn að kvöldi, / kært lof sé, drottinn, þér …

Athugasemd

8 erindi

Efnisorð
62.2 (149r-150v)
Líknsamasti lífgjafarinn trúr
Titill í handriti

Annar kvöldsálmur af sama ortur 1660

Upphaf

Líknsamasti lífgjafarinn trúr, / lifandi Jesú góði …

Athugasemd

9 erindi. Í fyrirsögninni virðist ártalið fyrst hafa verið 1690 en breytt í 1660.

Efnisorð
62.3 (150v-151r)
Ó, herra Guð, minn hjálparmúr
Titill í handriti

Þriðji kvöldsálmur, ortur af sama og hinir. Tón: Á þér herra hef ég nú

Upphaf

Ó, herra Guð, minn hjálparmúr / heillasamasti faðir trúr …

Lagboði

Á þér herra hef ég nú von

Athugasemd

8 erindi

Efnisorð
62.4 (151v-152v)
Guð faðir sonur og andi hreinn
Titill í handriti

Fjórði kvöldsálmur. Með sínum tón

Upphaf

Guð, faðir, sonur og andi hreinn, / þú heilög þrenning blíð …

Lagboði

Með sínum tón

Athugasemd

8 erindi

Efnisorð
62.5 (152v-154v)
Herrans himna veldi
Titill í handriti

Fimmti kvöldsálmur. Með sínum tón

Upphaf

Herrans himna veldi, / heilagi faðir minn …

Lagboði

Með sínum tón

Athugasemd

12 erindi

Efnisorð
62.6 (154v-156r)
Sætt lof Guði syng fegin
Titill í handriti

Sjötti kvöldsálmur. Tón: Gæsku Guðs vér prísum

Upphaf

Sætt lof Guði syng fegin, / sál mín, með rósamt geð …

Lagboði

Gæsku Guðs vér prísum

Athugasemd

10 erindi

Efnisorð
62.7 (156v-157r)
Himneska hjálpar von
Titill í handriti

Sjöundi kvöldsálmur. Með sínum tón.

Upphaf

Himneska hjálpar von / helgasti faðir …

Lagboði

Með sínum tón

Athugasemd

6 erindi

Efnisorð
62.8 (157r-159r)
Guðdómsþrenning gæsku blíða
Titill í handriti

Áttundi kvöldsálmur. Ortur af s. Guðbrand Jónssyni að Vatnsf(irði). Tón: Tunga mín af

Upphaf

Guðdóms þrenning gæsku blíða, / gættu allra bæna þín …

Lagboði

Tunga mín af hjarta hljóði

Athugasemd

17 erindi

Efnisorð
62.9 (159v-161v)
Gæska þín, Guð, og miskunn mest
Titill í handriti

Níundi kvöldsálmur, ortur af S. Guðbrandi og má syngjast nær hallæri er fyrir höndum

Upphaf

Gæska þín, Guð, og miskunn mest / mun um ævi oss fylgja …

Athugasemd

12 erindi

Efnisorð
62.10 (161v-163r)
Herra Guð faðir húm og dag
Titill í handriti

Tíundi kvöldsálmur. Tón: Sá frjáls við

Upphaf

Herra Guð faðir húm og dag / hefur að skiljast látið …

Lagboði

Sá frjáls við lögmál fæddur er

Athugasemd

15 erindi

Efnisorð
62.11 (163r-164v)
Kominn er kaldur vetur
Titill í handriti

Ellefti kvöldsálmur, ortur af S Guðbr. Jónssyni 1666. Með sitt lag

Upphaf

Kominn er kaldur vetur, / kuldasamt frost og snjór …

Lagboði

Með sitt lag

Athugasemd

10 erindi

Efnisorð
63 (165r-165v)
Herra Guð himnum á
Titill í handriti

Ein söngvísa. Tón: Sæll ertu sem

Upphaf

Herra Guð himnum á, / heill mín og lífið …

Lagboði

Sæll ertu sem þinn Guð

Athugasemd

19 erindi. Fyrirsögnin er rituð með rauðu bleki og skreytt með svörtu. Upphafsstafur fyrsta erindis er skreyttur með rauðu bleki og svörtu. Textinn annars skreyttur víða með rauðu bleki.

Efnisorð
64 (166r-167r)
Morgunstjarnan nú bjartleik ber
Titill í handriti

Lofvers kristilegrar kirkju til síns brúðguma Jesú Kristí. Við tón: Gæskuríkasti gr.

Upphaf

Morgunstjarnan nú bjartleik ber, / birt með Guðs náð og sannleik er …

Lagboði

Gæskuríkasti græðari minn

Athugasemd

7 erindi. Fyrirsögnin skreytt með rauðu bleki. Lagboði skrifaður með rauðu bleki. Texti sálmsins víða skreyttur með rauðu bleki umhverfis stafi.

Efnisorð
65 (167r-168r)
Ó, ég manneskjan eymdarfull
Titill í handriti

Ein söngvísa. Tón: Af djúpri hryggð

Upphaf

Ó ég manneskjan eymdarfull, / angri hlaðin og pínu …

Lagboði

Af djúpri hryggð ákalla ég þig

Athugasemd

8 erindi. Fyrirsögn skreytt með rauðu bleki. Lagboði skrifaður með rauðu bleki. Texti víða skreyttur með rauðu bleki.

Efnisorð
66 (168r-169r)
Þegar mitt lífskeið líður hér
Titill í handriti

Umþenking dauðans og burtfarar af þessum heimi. Tón: Um dauðann gef þú

Upphaf

Þegar mitt lífskeið líður hér, / lifandi drottinn góði …

Lagboði

Um dauðann gef þú, drottinn, mér

Athugasemd

8 erindi. Fyrirsögnin og texti kvæðsins skreytt með rauðu bleki. Lagboði skrifaður með rauðu bleki.

Efnisorð
67 (169r-170r)
Heyrum vér
Titill í handriti

Enn ein söngvísa. Tón: Svanur einn syngur hér

Upphaf

Heyrum vér / herrann því kallar nú …

Lagboði

Svanur einn

Athugasemd

4 erindi. Fyrirsögnin og texti sálmsins eru skreytt með rauðu bleki. Lagboðinn er skrifaður með rauðu bleki.

Efnisorð
68 (170r-170v)
Vaknið upp því kærir kalla
Titill í handriti

Ágætur sálmur. Við sinn tón

Upphaf

Vaknið upp því kærir kalla / kóngsins vökumenn oss alla …

Lagboði

Við sinn tón

Athugasemd

3 erindi. Fyrirsögnin og lagboðinn skrifuð með rauðu og skreytt með svörtu bleki. Textinn skreyttur með rauðu bleki.

Efnisorð
69 (170v-171v)
Sætasti Jesú, sálu mín
Titill í handriti

Bænarsálmur. Tón: Einum Guði sé eilíft

Upphaf

Sætasti Jesú, sálu mín / sannlega langar nú til þín …

Lagboði

Einum Guði sé eilíft lof

Athugasemd

16 erindi. Fyrirsögnin og textinn skreytt með rauðu bleki. Lagboðinn skrifaður með rauðu bleki.

Efnisorð
70 (171v-172r)
Í nafni Jesú náðin hreina
Titill í handriti

Ágæt kvöldvísa þá maður gengur til hvílu

Upphaf

Í nafni Jesú náðin hreina / nú leggst ég í hvílu mína …

Athugasemd

3 erindi. Hluti fyrirsagnar og texti skreytt með rauðu bleki. Hluti fyrirsagnar skrifaður með rauðu bleki.

Efnisorð
71 (172r-172v)
Virstu oss, faðir góður, gefa
Titill í handriti

Daglegt andvarp

Upphaf

Virstu oss, faðir góður, gefa / guðrækilega hér að lifa …

Athugasemd

Bæn. Skiptist ekki í erindi. Fyrirsögnin skrifuð með rauðu bleki og skreytt með svörtu. Textinn skreyttur með rauðu bleki.

Efnisorð
72 (172v-173v)
Almáttugur Guð, ákall mitt
Titill í handriti

Kvöldsálmur. Tón: Halt oss, Guð, við þitt

Upphaf

Almáttugur Guð, ákall mitt / upp lát koma í ríkið þitt …

Lagboði

Halt oss, Guð, við þitt hreina orð

Athugasemd

13 erindi. Fyrirsögnin og textinn skreytt með rauðu bleki. Lagboðinn skrifaður með rauðu bleki.

Efnisorð
73 (173v-176v)
Ó, herra Jesú Kriste
Titill í handriti

Nær maður gengur í sitt bænahús einsamall þá má hann falla á kné, lesa svo eina af þessum bænum sem hér eftirfylgja

Upphaf

Ó, herra Jesú Kriste, / ég stend fyrir þér …

Athugasemd

12 bænir/erindi. Fyrirsögn skrifuð með rauðu bleki og skreytt með svörtu. Textinn skreyttur með rauðu bleki.

Efnisorð
74 (177r-178r)
Faðir vor þú sem ert á himnum
Titill í handriti

Sú drottinlega bæn sem þeir gömlu kölluðu gyllenifaðirvor

Upphaf

Faðir vor þú sem ert á himnum / almáttugur í þínum verkum …

Athugasemd

8 erindi/hlutar, hver þeirra hefst á línu úr faðirvorinu. Texti úr faðirvorinu rauðritaður en textinn annars skreyttur með rauðu bleki.

Efnisorð
75 (178r-179v)
Brúðhjón ung blessuð og heiðurleg
Titill í handriti

Einn brúðkaupssálmur. Tón: Hjartað kátt höfum þá gengur stirt

Upphaf

Brúðhjón ung blessuð og heiðurleg, / sálmasöng ávarpa yður ég …

Lagboði

Hjartað kátt höfum þá gengur stirt

Athugasemd

7 erindi. Fyrirsögnin skrifuð með rauðu bleki. Lagboði og texti skreytt með rauðu bleki.

Efnisorð
76 (179v-181v)
Erfikvæði Daða Eggertssonar og Ragnheiðar Eggertsdóttur
Titill í handriti

Æruminning þeirra ágætu systkina Daða Eggertssonar og Ragnheiðar Eggertsdóttur hvör Guð kallaði til sinna náða að Skarði á Skarðsströnd

Upphaf

Spurðum vér andlátsorðin / að garðinum Skarði …

Athugasemd

12 erindi. Fyrirsögn og texti skreytt með rauðu bleki. Hluti fyrirsagnar skrifaður með rauðu bleki og skreyttur með svörtu.

77 (181v-184r)
Erfikvæði Magnúsar Gissurarsonar
Titill í handriti

Nokkrar vísur eftir Magnús sáluga Gissursson í ljóð snúin af sr. Jóni Arasyni að Vatnsfirði

Upphaf

Erfidrápu er mér skylt / eftir Magnús smíða og prýða …

Athugasemd

24 erindi. Upphaf fyrirsagnar með rauðu bleki, skreytt með svörtu. Meirihluti fyrirsagnar og texti skreytt með rauðu bleki.

78 (184r-185r)
Erfikvæði Teits Torfasonar
Titill í handriti

Æruminning þess heiðurlega guðhr. manns Teits Torfasonar. Í ljóð læst af sr. Jóni s. Arasyni prófasti í Þorskafjarðarþingi

Upphaf

Teitur í tignarsæti / Torfason er horfinn …

Athugasemd

6 erindi. Hluti fyrirsagnar og textinn allur skreyttur með rauðu bleki. Hluti fyrirsagnar skrifaður með rauðu bleki en skreyttur með svörtu.

79 (185r-187r)
Réttskínandi ríkdómsandi
Titill í handriti

Nokkur bænarorð undir nafni Ragnheiðar Jónsdóttur.

Upphaf

Réttskínandi ríkdómsandi / ráðsins stjórn yfir skírnarbandi …

Athugasemd

Blað 186 er týnt og því vantar í textann. Úr upphafsstöfum erindanna má lesa stafina Ragnheið[00…00]ir. Hluti fyrirsagnar og textinn allur skreyttur með rauðu bleki. Hluti fyrirsagnar skrifaður með rauðu bleki en skreyttur með svörtu.

80 (187r-187v)
Til þín flý ég töfrum vafinn
Titill í handriti

Þessi vers hafa eftir orðið og eiga heima hjá þessu merki, [merki]

Upphaf

Til þín flý ég töfrum vafinn / til þín flý ég syndum kafinn …

Athugasemd

3 erindi. Fyrirsögnin er rituð með rauðu bleki. Texti kvæðisins er skreyttur með rauðu bleki. Innsetningarmerkið finnst ekki. Það hefur verið á burtskorna blaðinu 186. Bragarhátturinn hér er sá sami og á kvæði Ragnheiðar Jónsdóttur og síðasta vísuorð hvers erindis sambærileg við síðustu vísuorð í því. Því virðist þetta eiga að tilheyra því kvæði.

81 (187v-189r)
Á minn ástkæra Guð
Titill í handriti

Sálmur um þolinmæði undir krossinum. Tón: Ó, minn Kriste kær

Upphaf

Á minn ástkæra Guð / ég trúi í sorg og nauð …

Lagboði

Ó, minn Kriste kær

Athugasemd

5 erindi. Fyrirsögnin er skrifuð með rauðu bleki en skreytt með svörtu. Lagboðinn og texti kvæðisins er með svörtu bleki, skreytt með rauðu. Hlaupið hefur verið yfir nr. 188 í númeraröð blaða. Á eftir kvæðinu stendur: Allt hvað andardrátt hefur lofi drottinn halelúja, skrautlega skrifað með rauðu bleki

Efnisorð
82 (189v-194r)
Registur
Titill í handriti

Registur yfir þessa bók og merkir a þá fyrri blaðsíðu en b þá seinni.

Upphaf

Sálmur sr. Hallgríms Péturssonar Af upprisuhistoríunni fol. 1a

Lýsing á handriti

Blaðefni
Pappír.
Blaðfjöldi
ii + 188 blöð (143 mm x 96 mm). Bl. 92r autt að hálfu.
Tölusetning blaða
Rektósíður blaðmerktar 1-194, en hlaupið yfir 54-55, 77, 88, 133, 188.
Ástand
Blað 186 er týnt úr handritinu.
Skrifarar og skrift

I. 1r- 14v, 146v-147v og 165r-194r: Óþekktur skrifari, kansellískrift

II. 15r-146r og 148r-194r: Óþekktur skrifari, kansellískrift

Skreytingar

Skreytt titilsíða, skreytingar umhverfis titil.

Upphafsstafir víða skreyttir á bl. 1r-14v og 165r-194r. Á sömu blöðum eru fyrirsagnir eða lagboðar oft rituð með rauðu bleki, auk þess sem meginmálið er víða skreytt með rauðum dráttum.

Bókahnútar á bl. 189r og 194r. Litlir bókahnútar víðar.

Nótur
Nótur við eitt kvæði, bl. 10r.
Spássíugreinar og aðrar viðbætur

Víða búið að bæta við nöfnum kvæðahöfunda á spássíu.

Á saurblaði stendur: Ragnheiður JónsdóttirRagnheiður Jónsdóttir á þessa sálmabók með réttu anno 1678.

Band

Upprunalegt skinnband (154 mm x 102 mm x 37 mm). Bandið þrykkt og með upphleyptum kili og spennum. Í skinnið eru þrykktir upphafsstafir eigandans, R I D, og ártalið 1676. Handritið liggur í öskju.

Uppruni og ferill

Uppruni
Handritið var skrifað á Hólum í Hjaltadal árið 1676 handa Ragnheiði Jónsdóttur.
Ferill
Handritið var í safni C.J. Thomsens.
Aðföng
Stofnun Árna Magnússonar tók við handritinu 9. apríl 1997.

Aðrar upplýsingar

Skráningarferill
Karl Ó. Ólafsson skráði sumarið 2010. Þórunn Sigurðardóttir lagfærði og jók við 1. mars 2011 og 4. apríl 2012.
Viðgerðarsaga
Gert var við handritið í mars-maí 1972 og aftur í júlí-ágúst 1995.

Notaskrá

Höfundur: Guðrún Ása Grímsdóttir, Þórður Jónsson í Hítardal
Titill: Ættartölusafnrit séra Þórðar Jónssonar í Hítardal I-II
Höfundur: Hallgrímur Pétursson
Titill: Ljóðmæli 3
Ritstjóri / Útgefandi: Kristján Eiríksson, Margrét Eggertsdóttir, Svanhildur Óskarsdóttir
Höfundur: Haukur Þorgeirsson
Titill: Són. Tímarit um óðfræði, Álfar í gömlum kveðskap
Umfang: 9
Höfundur: Jón Samsonarson
Titill: Gripla, Bændaháttur
Umfang: 5
Höfundur: Þórunn Sigurðardóttir
Titill: Gripla, Erfiljóð. Lærð bókmenntagrein á 17. öld
Umfang: 11
Höfundur: Þórunn Sigurðardóttir
Titill: Heiður og huggun : erfiljóð, harmljóð og huggunarkvæði á 17. öld,
Umfang: 91
Lýsigögn
×
Efni skjals
×
  1. Hjartað fagnar og hugur minn
  2. Vaknið upp, vaknið
  3. Ó, drottinn Guð, mín einka unaðssemd
  4. Sál, mín sál, vakna þú
  5. Upp líttu, sál mín, og umsjá þig vel
  6. Í nafni ferjan fyrst
  7. Herra minn Guð, ég hrópa á þig
  8. Jesú minn, Jesú, mér að þér vef
  9. Í Jesú nafni, ó Guð minn
  10. Guð gefi öllum góðan dag
  11. Guðs föðurs náð og miskunn mest
  12. Kriste, vér allir þökkum þér
  13. Fer ég nú, Guð, í fylgd með þér
  14. Jesú minn, ég bið þig heyr mig nú
  15. Grátandi kem ég nú, Guð minn, til þín
  16. Gæskuríkasti græðari minn
  17. Hvörsu æ fagrar
  18. Jesús ágætur, hvað ertu mætur
  19. Jesú fyrir embætti þitt
  20. Heyr mín hljóð, himna Guð
  21. Hvört skal ég sækja harmabót
  22. Sætt lof ég segi þér
  23. Ófrið öld bruggar
  24. Miskunnsamasti maður og Guð
  25. Guð minn sál mín gleðjist í þér
  26. Himnafaðir nú hneig til mín
  27. Prýðilegt er að prísa Guð
  28. Þér fæ ég þakkargjörð
  29. Sé þér lof fyrir sál og líf
  30. Jesú minn góðib Guð og mann
  31. Sem fótgangandi ferðamann
  32. Hörð virðist hryggðar pína
  33. Allir þótt ört að renni
  34. Því hrósar þér þú maktarmann
  35. Himneski geym mig Guð
  36. Heyr þú, Guð besti, bænir mín
  37. Himneski faðir hjálpa þú
  38. Himneski faðir, þóknist þér
  39. Lof hæsta dýrð og heiður sé þér
  40. Himneski faðir, heyr þú mig
  41. Sætasti faðir, sjá þú mína sorg og neyð
  42. Allsherjar góði Guð
  43. Á mér liggur eitt heiti
  44. Jesú æðsti Guð
  45. Engla kóngur klár
  46. Lof sé þér, lof sé þér
  47. Kóngurinn kærasti minn
  48. Ég má ekki annað
  49. Erfiljóð Helgu Aradóttur
  50. Erfiljóð Guðríðar Gísladóttur
  51. Vilborg mínu máli
  52. Mildi Guð, fyrir miskunn þína
  53. Sæti faðir himna halla
  54. Af heitum hjartans grunni
  55. Sæti faðir, send mér þinn
  56. Heyr þú, drottinn dýrðar
  57. Dýrð og lof sé drottinn þér
  58. Ljúfi faðir, lof sé þér
  59. Allsvaldandi engla og manna
  60. Hrittu, dýri drottinn
  61. Gef þú oss, Jesú, góða nótt
  62. Eftirfylgja kvöldsálmar nokkrir
    1. Dagur er kominn að kvöldi
    2. Líknsamasti lífgjafarinn trúr
    3. Ó, herra Guð, minn hjálparmúr
    4. Guð faðir sonur og andi hreinn
    5. Herrans himna veldi
    6. Sætt lof Guði syng fegin
    7. Himneska hjálpar von
    8. Guðdómsþrenning gæsku blíða
    9. Gæska þín, Guð, og miskunn mest
    10. Herra Guð faðir húm og dag
    11. Kominn er kaldur vetur
  63. Herra Guð himnum á
  64. Morgunstjarnan nú bjartleik ber
  65. Ó, ég manneskjan eymdarfull
  66. Þegar mitt lífskeið líður hér
  67. Heyrum vér
  68. Vaknið upp því kærir kalla
  69. Sætasti Jesú, sálu mín
  70. Í nafni Jesú náðin hreina
  71. Virstu oss, faðir góður, gefa
  72. Almáttugur Guð, ákall mitt
  73. Ó, herra Jesú Kriste
  74. Faðir vor þú sem ert á himnum
  75. Brúðhjón ung blessuð og heiðurleg
  76. Erfikvæði Daða Eggertssonar og Ragnheiðar Eggertsdóttur
  77. Erfikvæði Magnúsar Gissurarsonar
  78. Erfikvæði Teits Torfasonar
  79. Réttskínandi ríkdómsandi
  80. Til þín flý ég töfrum vafinn
  81. Á minn ástkæra Guð
  82. Registur

Lýsigögn