Detaljer om håndskriftet

PDF
PDF

NKS 56 d 8vo

Sálmabók ; Island, 1676

Fuld titel

Ein ný sálmabók með lystilegum fögrum lofsöngvum Guði allsmektugum til lofs og dýrðar en þeim til gagns sem iðka. Skrifuð á Hólum í H(jalta)d(al). Anno 1676.

Tekstens sprog
islandsk

Indhold

1 (1r-5v)
Hjartað fagnar og hugur minn
Rubrik

Einn ágætur sálmur út af upprisunni herrans Jesú Kristí. Tón: Gæskuríkasti gr.

Incipit

Hjartað fagnar og hugur minn, / herrann Jesús er upprisinn …

Melodi

Gæskuríkasti græðari minn

Bemærkning

22 erindi. Við fyrirsögnina hefur verið skrifað með yngri hendi: S. H. P. s.. Hluti fyrirsagnar með rauðu bleki. Upphafsstafur fyrsta erindis stór og skreyttur með gylltu bleki. Upphafsstafir erindanna annars eru skrifaðir með rauðu bleki en skreyttir með gylltu. Ýmsir stafir meginmáls skreyttir með rauðu bleki.

Tekstklasse
2 (5v-6r)
Vaknið upp, vaknið
Rubrik

Ágætur sálmur. Með sínum tón.

Incipit

Vaknið upp, vaknið / oss vekur ein raust …

Melodi

Með sínum tón

Bemærkning

3 erindi. Fyrirsögn og lagboði með rauðu bleki. Upphafsstafur fyrsta erindis stór, rauður og skreyttur með gylltu bleki. Upphafsstafir erindanna annars eru skrifaðir með rauðu bleki en skreyttir með gylltu. Ýmsir stafir meginmáls skreyttir með rauðu bleki.

Tekstklasse
3 (6v-8r)
Ó, drottinn Guð, mín einka unaðssemd
Rubrik

Söngvísa ort af Magnúsi Jónssyni við þýskan tón.

Incipit

Ó, drottinn, Guð mín einka unaðssemd, / athvarf, traust, hæli, huggun, von og yndi …

Melodi

Við þýskan tón

Bemærkning

10 erindi. Fyrirsögn með rauðu bleki. Upphafsstafur fyrsta erindis stór, rauður og skreyttur með með gylltu bleki. Upphafsstafir erinda annars ýmist brúnir eða rauðir. Skreyttir með gylltu bleki. Ýmsir stafir meginmáls skreyttir með rauðu bleki.

Tekstklasse
4 (8v-10r)
Sál, mín sál, vakna þú
Rubrik

Einn góður sálmur að hugsa um sína burtför. Tón: Ó, Jesú minn, ég finn álíður

Incipit

Sál, mín sál, vakna þú / því vegferðarskeið líður nú …

Melodi

Ó, Jesú minn, ég finn

Bemærkning

8 erindi. Fyrirsögnin, lagboðinn og fyrsti upphafsstafur skrifuð með rauðu bleki en skreytt með gylltu. Upphafsstafir annars með rauðu bleki. Stafir meginmáls hér og hvar skreyttir með rauðu bleki.

Tekstklasse
5 (10r-12r)
Upp líttu, sál mín, og umsjá þig vel
Rubrik

Dagleg umhugsun þess síðasta dags. Og andleg hugvekja Guði

Incipit

Upp líttu, sál mín, og umsjá þig vel / því aðkominn ég tel …

Bemærkning

24 erindi. Fyrirsögn, og fyrsti upphafsstafur skrifuð með rauðu en skreytt með gylltu bleki. Upphafsstafir skrifaðir með rauðu bleki. Stafir meginmáls hér og hvar skreytti rmeð rauðu bleki. Nótur fylgja.

Tekstklasse
6 (12r-12v)
Í nafni ferjan fyrst
Rubrik

Reisusálmur til sjóar. Með lag: Himinn, loft, hafið, jörð

Incipit

Í nafni ferjan fyrst / fer þínu Jesú Krist …

Melodi

Himinn, loft, hafið, jörð

Bemærkning

9 erindi. Fyrirsögn, lagboði og upphafstafir skrifuð með rauðu bleki. Stafir hér og hvar skreyttir með rauðu bleki.

Tekstklasse
7 (13r-14v)
Herra minn Guð, ég hrópa á þig
Rubrik

Merkilegur sálmur. Tón: Faðir vor sem á him

Incipit

Herra minn Guð, ég hrópa á þig, / í hörmung minni bænheyr mig …

Melodi

Faðir vor á himnum ert

Bemærkning

13 erindi. Fyrirsögn, lagboði og upphafsstafir skrifuð með rauðu bleki. Fyrirsögn og fyrsti upphafsstafur skreytt með gylltu bleki. Stafir víða skreyttir með rauðu bleki.

Tekstklasse
8 (14v)
Jesú minn, Jesú, mér að þér vef
Rubrik

Bænarvers. Tón: Blíði Guð

Incipit

Jesú minn, Jesú, mig að þér vef, / ég Jesú finn jafnan það syndgað hef …

Melodi

Blíði Guð, börnum þínum ei gleym

Bemærkning

2 erindi. Fyrirsögn og lagboði skrifuð með rauðu bleki. Fyrsti upphafsstafur og einstaka aðrir stafir skreyttir með rauðu bleki.

Tekstklasse
9 (15r-17r)
Í Jesú nafni, ó Guð minn
Forfatter

Jón Þórðarson

Rubrik

Einn morgunsálmur ortur af s. Jóni Þórðarsyni

Incipit

Í Jesú nafni, ó Guð minn, / allra kærasti faðirinn …

Bemærkning

28 erindi. Úr upphafsstöfunum og fyrstu orðum í erindunum má lesa: Jón Þorsteinsson, Guðs orðs þénari, Kirkjubæ í Vestmannaeyjum söng þetta lof.

Tekstklasse
10 (17r-18r)
Guð gefi öllum góðan dag
Rubrik

Annar morgunsálmur. Sr. Ól. J. S.

Incipit

Guð gefi öllum góðan dag, / gangi öllum allt í hag …

Bemærkning

12 erindi. Við fyrirsögnina hefur verið bætt við með yngri hendi: Sr. Ól. J. S.

Tekstklasse
11 (18r-18v)
Guðs föðurs náð og miskunn mest
Rubrik

Þriðji morgunsálmur.

Incipit

Guðs föðurs náð og miskunn mest / míns Jesú blóð og elskan best …

Bemærkning

3 erindi

Tekstklasse
12 (18v-19v)
Kriste, vér allir þökkum þér
Rubrik

Sálmur eftir meðtekið sakramentum

Incipit

Kriste, vér allir þökkum þér / þá sætu ást þú oss sýndir …

Bemærkning

6 erindi

Tekstklasse
13 (19r-20v)
Fer ég nú, Guð, í fylgd með þér
Rubrik

Vegferðarsálmur

Incipit

Fer ég nú, Guð, í fylgd með þér, / ferð mína svo uppbyrja …

Bemærkning

8 erindi

Tekstklasse
14 (20v-22v)
Jesú minn, ég bið þig heyr mig nú
Rubrik

Bænarsál(mur) í hjartans angist og árásum

Incipit

Jesú minn, ég bið þig heyr mig nú, / þjóninn þinn þrotnandi hjálpa trú …

Bemærkning

10 erindi

Tekstklasse
15 (22v-23v)
Grátandi kem ég nú, Guð minn, til þín
Rubrik

Sálmur fagur

Incipit

Grátandi kem ég nú, Guð minn, til þín, / glæpunum hlaðinn og þungri pín …

Bemærkning

10 erindi

Tekstklasse
16 (23v-25v)
Gæskuríkasti græðari minn
Rubrik

Ein auðmjúk játning eður klögun fyrir Kristó um náttúrlega spilling og holdsins veikleika

Incipit

Gæskuríkasti græðari minn, / gef mér í hjartað andann þinn …

Bemærkning

14 erindi. Við fyrirsögnina hefur verið skrifað á spássíu með yngri hendi: Bjarni Jónsson skáldi.

Tekstklasse
17 (26r-26v)
Hvörsu æ fagrar
Rubrik

Sálmur þess h. Davíðs

Incipit

Hvörsu æ fagrar / eru tjaldbúðir þínar …

Bemærkning

6 erindi

Tekstklasse
18 (27r-28r)
Jesús ágætur, hvað ertu mætur
Rubrik

Ein andleg ví(sa) um sætleika nafnsins Jesú

Incipit

Jesús ágætur, hvað ertu mætur, / ilmandi og sætur í hjartanu mér …

Bemærkning

12 erindi

Tekstklasse
19 (28r-30v)
Jesú fyrir embætti þitt
Rubrik

Ágætur sálmu(r). Tón: Óvinnanleg borg er vor Guð Sr. Ól. E. S.

Incipit

Jesú fyrir embætti þitt / ástríka nafn og mildi …

Melodi

Óvinnanleg borg er vor Guð

Bemærkning

17 erindi. Við fyrirsögnina hefur verið bætt við með annarri hendi: Sr. Ól. E. S.

Tekstklasse
20 (31r-31v)
Heyr mín hljóð, himna Guð
Rubrik

Sálmur um fyrirgefning syndanna Tón: Aví aví mig auman mann

Incipit

Heyr mín hljóð himna Guð / hjartað mitt hrópar fljótt …

Melodi

Aví, aví, mig auman mann

Bemærkning

7 erindi

Tekstklasse
21 (31v-33v)
Hvört skal ég sækja harmabót
Rubrik

Sálmur í þungum veikleika. Sr. Ól. E. s.

Incipit

Hvört skal ég sækja harmabót / í hæstri neyð …

Bemærkning

36 erindi. Við fyrirsögnina er Sr. Ól. E. s. með annarri hendi.

Tekstklasse
22 (33v-34v)
Sætt lof ég segi þér
Rubrik

Sálmur s(éra) Stefáns Ólafssonar. Tón: Sæll ertu sem þinn Guð

Incipit

Sætt lof ég segi þér, / sætasti faðir …

Melodi

Sæll ertu sem þinn Guð

Bemærkning

9 erindi. Úr upphafsstöfum erindanna má lesa nafnið: Stefán Ó.s. Á spássíu hefur verið bætt við með annarri hendi: Þessi sálmur er kveðinn af sr. Ól. E. s. meður nafn sonar síns.

Tekstklasse
23 (35v)
Ófrið öld bruggar
Rubrik

Sálmur um heimsins hrörnun. Tón: Heill helgra manna etc.

Incipit

Ófrið öld bruggar / enginn lýð þinn huggar …

Melodi

Heill helgra manna

Bemærkning

12 erindi. Á spássíu hefur verið bætt við með annarri hendi: Bjarni skáldi á Húsafelli.

Tekstklasse
24 (36r-37r)
Miskunnsamasti maður og Guð
Rubrik

Sálmur Margrétar Ólafsdóttur. Tón: Allt mitt ráð til Guðs ég set etc.

Incipit

Miskunnsamasti maður og Guð / mjúkasta hjálp í allri nauð …

Melodi

Allt mitt ráð til Guðs ég set

Bemærkning

10 erindi. Úr upphafsstöfum erindanna má lesa nafnið: Margrét Ó.d. Á spássíunni stendur skrifað með annarri hendi: Sr. Ó. E.

Tekstklasse
25 (37r-38r)
Guð minn sál mín gleðjist í þér
Rubrik

Sálmur Guðnýjar Ólafsdóttur

Incipit

Guð minn sál mín gleðjist í þér / gjörvalt einninn hvað finnst með mér …

Bemærkning

7 erindi. Úr upphafsstöfum erindanna má lesa nafnið Guðný Ó.d. Á spássíunni er stendur skrifað með annarri hendi: Sr. Ó. E.

Tekstklasse
26 (37r-40r)
Himnafaðir nú hneig til mín
Rubrik

Sálmur um alvæpni guðlegs riddaraskapar. Tón: Ó, Guð, minn herra, aumka mig

Incipit

Himnafaðir nú hneig til mín / hljóðglögg eyru að venju þín …

Melodi

Ó, Guð, minn herra, aumka mig

Bemærkning

9 erindi

Tekstklasse
27 (40v-42r)
Prýðilegt er að prísa Guð
Rubrik

Þakklætissálmur með lag: Mitt hjarta hvar til hryggist þú etc

Incipit

Prýðilegt er að prísa Guð / prófetinn Davíð vottar það …

Melodi

Mitt hjarta hvar til hryggist þú

Bemærkning

15 erindi

Tekstklasse
28 (42r-44r)
Þér fæ ég þakkargjörð
Rubrik

Sálmur um eymdir mannkynsins og huggun þar í móti. Tón: Oss skal það öllum ljóst

Incipit

Þér fæ ég þakkargjörð, / þénari bljúgur á jörð …

Melodi

Oss skal það öllum ljóst

Bemærkning

17 erindi. Úr upphafsstöfum erindanna má lesa nafnið Þórður Þorvarðsson.

Tekstklasse
29 (44r-45v)
Sé þér lof fyrir sál og líf
Rubrik

Sálmur einnar ekkju. Með tón: Allt mitt ráð til Guðs ég set

Incipit

Sé þér lof fyrir sál og líf / sæti faðir og alla hlíf …

Melodi

Allt mitt ráð til Guðs ég set

Bemærkning

10 erindi. Úr upphafsstöfum erindanna má lesa nafnið Sigríður Þ.

Tekstklasse
30 (46r-47v)
Jesú minn góðib Guð og mann
Rubrik

Um lukku og framgang ungdómsins sálmur. Tón: Náttúran öll og eðli manns

Incipit

Jesús minn góðib Guð og mannb / græðarinn allra meina …

Melodi

Náttúran öll og eðli manns

Bemærkning

11 erindi.

Tekstklasse
31 (47v-49v)
Sem fótgangandi ferðamann
Rubrik

Berist til þín blessuð svo aldrei þrotni. Bænarsálmur til Kristum Jesúm. Tón: Faðir vor sem á himnum ert etc.

Incipit

Sem fótgangandi ferðamann / er flæktur í villu hvörgi kann …

Melodi

Faðir vor sem á himnum ert

Bemærkning

17 erindi

Tekstklasse
32 (49v-51v)
Hörð virðist hryggðar pína
Rubrik

Söngvísa um afgang eins ástvinar

Incipit

Hörð virðist hryggðar pína / hjartkærum skiljast frá …

Bemærkning

14 erindi. Á spássíuna hefur verið bætt við með annarri hendi: S. Ól. E. s.

Tekstklasse
33 (51v-52r)
Allir þótt ört að renni
Rubrik

Söngvísa úr latínu

Incipit

Allir þótt ört að renni / á skeið hlaupi leiksveinar …

Bemærkning

3 erindi

Tekstklasse
34 (52r-53r)
Því hrósar þér þú maktarmann
Rubrik

Sálmur Davíðs móti Doeg Idumea. Tón: Óvinnanleg borg er vor Guð etc.

Incipit

Því hrósar þér þú mektarmann / af megni vonsku þinnar …

Melodi

Óvinnanleg borg er vor Guð

Bemærkning

6 erindi

Tekstklasse
35 (53r-56r)
Himneski geym mig Guð
Rubrik

Sálmur Davíðs móti Zypheós. Tón: Sæll ertu sem þinn Guð etc.

Incipit

Himneski geym mig, Guð, / við grimmum mönnum …

Melodi

Sæll ert sem þinn Guð

Bemærkning

13 erindi. Búið er að breyta fyrsta vísorðinu úr Himneski faðir reynd þú mig Guð. Á spássíuna er búið að bæta við með annarri hendi: S. Ól. E. S. Í blaðnúmeraröðina hefur verið hlaupið yfir 54-55.

Tekstklasse
36 (56r-58r)
Heyr þú, Guð besti, bænir mín
Rubrik

Sálmur Davíðs. Með tón: Faðir vor sem á himnum ert

Incipit

Heyr þú, Guð besti, bænir mín, / byrg ei fyrir mér augun þín …

Melodi

Faðir vor sem á himnum ert

Bemærkning

15 erindi

Tekstklasse
37 (58r-61v)
Himneski faðir hjálpa þú
Rubrik

Ein bæn í pínunni Kristí. Tón: Af djúpri hryggð ákalla ég þig

Incipit

Himneski faðir hjálpa þú / harmkvæla mér úr flóði …

Melodi

Af djúpri hryggð ákalla ég þig

Bemærkning

20 erindi

Tekstklasse
38 (61r-66r)
Himneski faðir, þóknist þér
Rubrik

Nýárssálmur. Tón: Heiðrum vér Guð af hug og sál etc.

Incipit

Himnneski faðir, þóknist þér / þinn heilagan anda sendir mér …

Melodi

Heiðrum vér Guð af hug og sál

Bemærkning

28 erindi. Á spássíu við fyrirsögnina hefur verið bætt við með annarri hendi: S. Ól. E. s. 10. maj 1896 J. Þ.

Tekstklasse
39 (66r-68v)
Lof hæsta dýrð og heiður sé þér
Rubrik

Þakklætissálmur fyrir frelsan undan bólunni. Tón: Ó, Guð, vor faðir, sem í himiríki etc.

Incipit

Lof hæsta dýrð og heiður sé þér, / herra Guð, af mínu hjarta og munni téð …

Melodi

Ó,Guð, vor faðir, sem í himnaríki ert

Bemærkning

9 erindi

Tekstklasse
40 (66v-75r)
Himneski faðir, heyr þú mig
Rubrik

Sálmur til Guðs í þungum freistingum. Tón: Einn tíma var sá auðugi mann

Incipit

Himneski faðir, heyr þú mig, / hrópa ég nú í trú á þig …

Melodi

Einn tíma var sá auðugi mann

Bemærkning

30 erindi. Á spássíu við fyrirsögnina hefur verið bætt við: Sr. Ól. E.

Tekstklasse
41 (75r-79r)
Sætasti faðir, sjá þú mína sorg og neyð
Rubrik

Einn bænarsálmur ortur Sigríði Einarsdóttur í hennar veikleika. Tón: Ó, Guð, vor faðir, sem í himiríki ert etc

Incipit

Sætasti faðir, sjá þú mína sorg og neyð / fyrir sonar þíns dapran deyð …

Melodi

Ó, Guð, vor faðir, sem í himnaríki ert

Bemærkning

10 erindi. Úr upphafsstöfum erindanna má lesa nafnið Sigríður E.d. Á spássíu við fyrirsögnina hefur verið bætt við með annarri hendi: Sr. Ó. E. Hlaupið er yfir 77 í blaðnúmeraröðinni.

Tekstklasse
42 (79r-81r)
Allsherjar góði Guð
Rubrik

Lítill bænarsálmur

Incipit

Allsherjar góði Guð, / gættu þú að minni bæn …

Bemærkning

21 erindi

Tekstklasse
43 (81r-85r)
Á mér liggur eitt heiti
Rubrik

Þakklætissálmur fyrir Guðs velgjörninga. Tón: Gæsku Guðs vér prísum etc

Incipit

Á mér liggur eitt heiti, / enda vil ég það brátt …

Melodi

Gæsku Guðs vér prísum

Bemærkning

25 erindi. Á spássíuna við fyrirsögnina hefur verið bætt við með annarri hendi: Sr. Ó. E.

Tekstklasse
44 (85r-86v)
Jesú æðsti Guð
Rubrik

Þakklætissálmur Jóns Björnssonar á Skriðuklaustri eftir það hann var græddur

Incipit

Jesú, æðsti Guð, / hjálpari trúr í nauð …

Bemærkning

12 erindi. Úr upphafsstöfum erindanna má lesa nafnið: Jón Björnsson. Á spássíu við fyrirsögnina hefur verið bætt við með annarri hendi: Sr. Ó. E.

Tekstklasse
45 (86v-89r)
Engla kóngur klár
Rubrik

Sálmur undir nafni Eiríks Ólafssonar

Incipit

Engla kóngur klár, / kristninnar hirðir hár …

Bemærkning

8 erindi. Úr upphafsstöfum erindanna má lesa nafnið Eiríkur Ó.s. Það vantar erindið sem byrjar á r. Á spássíuna við fyrirsögnina er búið að bæta við með annarri hendi: S Ól. E. s. Hlaupið er yfir bl. 88 í númeraröðinni.

Tekstklasse
46 (89r-90v)
Lof sé þér, lof sé þér
Rubrik

Sálmur undir nafni Þorgerðar Ólafsdóttur. Tón: Aví, aví, mig aum. mann. etc

Incipit

Lof sé þér lof sé þér

Melodi

Aví, aví, mig auman mann

Bemærkning

11 erindi. Á spássíu við fyrirsögnina hefur verið bætt við með annarri hendi: S. Ól. E. s. Úr upphafsstöfum erindanna má lesa Lorgerður O.d. Eitthvað virðist því brenglað í upphafinu.

Tekstklasse
47 (90v-92r)
Kóngurinn kærasti minn
Rubrik

Sálmur undir nafni Kristínar Ólafsdóttur. Tón: Bú þig sál mín biðlar til etc

Incipit

Kóngurinn, kærasti minn, / kom þú nú í mitt hjarta …

Melodi

Bú þig, sál mín

Kolofon

Endir þessara sálma

Bemærkning

10 erindi. Úr upphafsstöfum erindanna má lesa nafnið Kristín O.d. Á spássíu við fyrirsögnina hefur verið bætt við með annarri hendi: S Ól. E. s.

Tekstklasse
48 (92v-93v)
Ég má ekki annað
Rubrik

Nú eftirfylgja vísur sem ortar hafa verið um þann háttaktaða, guðhrædda og dyggðum prýdda höfðingsmann sál. Ara Magnússon

Incipit

Ég má ekki annað / en Ara nefna Magnússon …

Bemærkning

7 erindi.

Tekstklasse
49 (94r-97r)
Erfiljóð Helgu Aradóttur
Rubrik

Dyggðaspegill þeirrar æru- og ættgöfugu heiðursjóm(frúar) Helgu sál. Aradóttur. Sr. Ólafur Jónsson

Incipit

Hér skal hróður rísa / um Helgu dóttur Ara …

Explicit

Deyði 9. marts 1632 á sínu 28. aldursári.

Bemærkning

16 erindi.

Tekstklasse
50 (97v-101r)
Erfiljóð Guðríðar Gísladóttur
Rubrik

Sönn mynd og undirréttun um persónu og afgang þeirrar guðhræddu og skírlífu dugandiskvinnu Guðríðar Gísladóttur héðan sofnandi annó 22. december 1620 í Hítardal, inn í það himneska föðurland með sannri lifandi trú og guðlegu hjartans ákalli burtlíðandi. Samsett af hennar s. ektamanni eftirlátnum og syrgjandi húsbónda sr. Jóni Guðmundssyni.

Incipit

Ó, þú feigðar fox, / fölvan ég meina þig dauði …

Explicit

Endir versanna.

Bemærkning

59 erindi

Tekstklasse
51 (101r-104r)
Vilborg mínu máli
Rubrik

Huggunarvísur hugveikrar manneskju Vilborgu Jónsdóttur 1616

Incipit

Vilborg mínu máli / af megni nú skal gegna …

Bemærkning

21 erindi

Tekstklasse
52 (104r-105r)
Mildi Guð, fyrir miskunn þína
Rubrik

Huggunarkvæði fyrir Margrétu Sigmundardóttur

Incipit

Mildi Guð, fyrir miskunn þína / m[ýkir] þeim sem þjáður er

Bemærkning

8 erindi. Úr upphafsstöfum erindanna má lesa nafnið Margrét.

53 (105r-107r)
Sæti faðir himna halla
Forfatter

Arndís Sigurðardóttir

Rubrik

Kvæði Arndísar Sigurðardóttur eftir son sinn, er hún missti í bólunni.

Incipit

Sæti faðir himna halla, / hjartagóður þjáðum lýð …

Bemærkning

20 erindi. Úr upphafsstöfunum má lesa: Sugurður Jónsson sefur.

Tekstklasse
54 (107r-113r)
Af heitum hjartans grunni
Rubrik

Vísur um líf og afgang kvinnu míns ástkæra bróðurs s. Jóns Einarssonar.

Incipit

Af heitum hjartans grunni / þakka ég, herra, þér …

Bemærkning

38 erindi. Á spássíu við fyrirsögnina hefur verið bætt við með annarri hendi: S Ól. E.s.

Tekstklasse
55 (113v-124r)
Sæti faðir, send mér þinn
Rubrik

Brúðkaupsvísur til minningar s. Páli Erasmussyni og hans kvinnu Halldóru Árnadóttur

Incipit

Sæti faðir send mér þinn / sannleiksandann fróða …

Bemærkning

99 erindi

Tekstklasse
56 (124r-129r)
Heyr þú, drottinn dýrðar
Rubrik

Hugarlátlegur játningar- og bænarflokkur syndugs manns undir Guðs hirtingarhrísi

Incipit

Heyr þú, drottinn dýrðar, / döpur hljóð af móði …

Bemærkning

34 erindi

Tekstklasse
57 (129r-132r)
Dýrð og lof sé drottinn þér
Rubrik

Innileg ektamanns bæn í barnsburðarstríði sinnar kvinnu. Sem Píslarminning.

Incipit

Dýrð og lof sé drottinn þér / fyrir daglegt eftirlæti …

Melodi

Píslarminning

Bemærkning

30 erindi

Tekstklasse
58 (132v-137v)
Ljúfi faðir, lof sé þér
Rubrik

Bænarkvæði ektakvinnu í veikleika hennar ektamanns

Incipit

Ljúfi faðir, lof sé þér

Bemærkning

20 erindi. Númeraröð blaðanna er brengluð þar sem hlaupið hefur verið yfir töluna 133. Að auki ruglast erindaröðin þar sem blöðin hafa verið rangt bundin inn áður en þau voru blaðmerkt. Blaðaröðin ætti að vera þannig að bl. 135 komi á undan 134. Næsta kvæði er því hér inná milli, á bl. 136.

Tekstklasse
59 (136r-143v)
Allsvaldandi engla og manna
Rubrik

Íslands árgalinn, það er, kvæði í móti bólunni og öðrum landplágum með áminningum og kristilegri bæn.

Incipit

Allsvaldandi engla og manna, / eðlakóngurinn faðir og Guð …

Bemærkning

59 erindi. Á spássíu við fyrirsögnina hefur verið bætt við með annarri hendi: S Ól. E.s. pr. 1757. Litla vísnab. 10. maj 1886 J. Þ.

Þar sem blöðin hafa verið rangt bundin inn ruglast erindaröðin. Erindi úr næsta kvæði á undan eru innan erindi úr þessu kvæði, á bl. 137.

Tekstklasse
60 (144r-146r)
Hrittu, dýri drottinn
Rubrik

Bænarflokkur móti Íslands ræningjum 1678

Incipit

Hrittu, dýri drottinn, / á dröfn úr Íslands höfn …

Bemærkning

19 erindi

Tekstklasse
61 (146v-147v)
Gef þú oss, Jesú, góða nótt
Rubrik

Einn kvöldsálmur með sínum tón

Incipit

Gef þú oss, Jesú, góða nótt / gef þú oss verði vært og rótt …

Melodi

Með sínum tón

Bemærkning

7 erindi

Tekstklasse
62 (148r-164v)
Eftirfylgja kvöldsálmar nokkrir
Rubrik

Eftirfylgja kvöldsálmar nokkrir

Bemærkning

11 kvöldsálmar

Tekstklasse
62.1 (148r-149r)
Dagur er kominn að kvöldi
Rubrik

Sálmur ortur af M. J. S. 1660

Incipit

Dagur er kominn að kvöldi, / kært lof sé, drottinn, þér …

Bemærkning

8 erindi

Tekstklasse
62.2 (149r-150v)
Líknsamasti lífgjafarinn trúr
Rubrik

Annar kvöldsálmur af sama ortur 1660

Incipit

Líknsamasti lífgjafarinn trúr, / lifandi Jesú góði …

Bemærkning

9 erindi. Í fyrirsögninni virðist ártalið fyrst hafa verið 1690 en breytt í 1660.

Tekstklasse
62.3 (150v-151r)
Ó, herra Guð, minn hjálparmúr
Rubrik

Þriðji kvöldsálmur, ortur af sama og hinir. Tón: Á þér herra hef ég nú

Incipit

Ó, herra Guð, minn hjálparmúr / heillasamasti faðir trúr …

Melodi

Á þér herra hef ég nú von

Bemærkning

8 erindi

Tekstklasse
62.4 (151v-152v)
Guð faðir sonur og andi hreinn
Rubrik

Fjórði kvöldsálmur. Með sínum tón

Incipit

Guð, faðir, sonur og andi hreinn, / þú heilög þrenning blíð …

Melodi

Með sínum tón

Bemærkning

8 erindi

Tekstklasse
62.5 (152v-154v)
Herrans himna veldi
Rubrik

Fimmti kvöldsálmur. Með sínum tón

Incipit

Herrans himna veldi, / heilagi faðir minn …

Melodi

Með sínum tón

Bemærkning

12 erindi

Tekstklasse
62.6 (154v-156r)
Sætt lof Guði syng fegin
Rubrik

Sjötti kvöldsálmur. Tón: Gæsku Guðs vér prísum

Incipit

Sætt lof Guði syng fegin, / sál mín, með rósamt geð …

Melodi

Gæsku Guðs vér prísum

Bemærkning

10 erindi

Tekstklasse
62.7 (156v-157r)
Himneska hjálpar von
Rubrik

Sjöundi kvöldsálmur. Með sínum tón.

Incipit

Himneska hjálpar von / helgasti faðir …

Melodi

Með sínum tón

Bemærkning

6 erindi

Tekstklasse
62.8 (157r-159r)
Guðdómsþrenning gæsku blíða
Rubrik

Áttundi kvöldsálmur. Ortur af s. Guðbrand Jónssyni að Vatnsf(irði). Tón: Tunga mín af

Incipit

Guðdóms þrenning gæsku blíða, / gættu allra bæna þín …

Melodi

Tunga mín af hjarta hljóði

Bemærkning

17 erindi

Tekstklasse
62.9 (159v-161v)
Gæska þín, Guð, og miskunn mest
Rubrik

Níundi kvöldsálmur, ortur af S. Guðbrandi og má syngjast nær hallæri er fyrir höndum

Incipit

Gæska þín, Guð, og miskunn mest / mun um ævi oss fylgja …

Bemærkning

12 erindi

Tekstklasse
62.10 (161v-163r)
Herra Guð faðir húm og dag
Rubrik

Tíundi kvöldsálmur. Tón: Sá frjáls við

Incipit

Herra Guð faðir húm og dag / hefur að skiljast látið …

Melodi

Sá frjáls við lögmál fæddur er

Bemærkning

15 erindi

Tekstklasse
62.11 (163r-164v)
Kominn er kaldur vetur
Rubrik

Ellefti kvöldsálmur, ortur af S Guðbr. Jónssyni 1666. Með sitt lag

Incipit

Kominn er kaldur vetur, / kuldasamt frost og snjór …

Melodi

Með sitt lag

Bemærkning

10 erindi

Tekstklasse
63 (165r-165v)
Herra Guð himnum á
Rubrik

Ein söngvísa. Tón: Sæll ertu sem

Incipit

Herra Guð himnum á, / heill mín og lífið …

Melodi

Sæll ertu sem þinn Guð

Bemærkning

19 erindi. Fyrirsögnin er rituð með rauðu bleki og skreytt með svörtu. Upphafsstafur fyrsta erindis er skreyttur með rauðu bleki og svörtu. Textinn annars skreyttur víða með rauðu bleki.

Tekstklasse
64 (166r-167r)
Morgunstjarnan nú bjartleik ber
Rubrik

Lofvers kristilegrar kirkju til síns brúðguma Jesú Kristí. Við tón: Gæskuríkasti gr.

Incipit

Morgunstjarnan nú bjartleik ber, / birt með Guðs náð og sannleik er …

Melodi

Gæskuríkasti græðari minn

Bemærkning

7 erindi. Fyrirsögnin skreytt með rauðu bleki. Lagboði skrifaður með rauðu bleki. Texti sálmsins víða skreyttur með rauðu bleki umhverfis stafi.

Tekstklasse
65 (167r-168r)
Ó, ég manneskjan eymdarfull
Rubrik

Ein söngvísa. Tón: Af djúpri hryggð

Incipit

Ó ég manneskjan eymdarfull, / angri hlaðin og pínu …

Melodi

Af djúpri hryggð ákalla ég þig

Bemærkning

8 erindi. Fyrirsögn skreytt með rauðu bleki. Lagboði skrifaður með rauðu bleki. Texti víða skreyttur með rauðu bleki.

Tekstklasse
66 (168r-169r)
Þegar mitt lífskeið líður hér
Rubrik

Umþenking dauðans og burtfarar af þessum heimi. Tón: Um dauðann gef þú

Incipit

Þegar mitt lífskeið líður hér, / lifandi drottinn góði …

Melodi

Um dauðann gef þú, drottinn, mér

Bemærkning

8 erindi. Fyrirsögnin og texti kvæðsins skreytt með rauðu bleki. Lagboði skrifaður með rauðu bleki.

Tekstklasse
67 (169r-170r)
Heyrum vér
Rubrik

Enn ein söngvísa. Tón: Svanur einn syngur hér

Incipit

Heyrum vér / herrann því kallar nú …

Melodi

Svanur einn

Bemærkning

4 erindi. Fyrirsögnin og texti sálmsins eru skreytt með rauðu bleki. Lagboðinn er skrifaður með rauðu bleki.

Tekstklasse
68 (170r-170v)
Vaknið upp því kærir kalla
Rubrik

Ágætur sálmur. Við sinn tón

Incipit

Vaknið upp því kærir kalla / kóngsins vökumenn oss alla …

Melodi

Við sinn tón

Bemærkning

3 erindi. Fyrirsögnin og lagboðinn skrifuð með rauðu og skreytt með svörtu bleki. Textinn skreyttur með rauðu bleki.

Tekstklasse
69 (170v-171v)
Sætasti Jesú, sálu mín
Rubrik

Bænarsálmur. Tón: Einum Guði sé eilíft

Incipit

Sætasti Jesú, sálu mín / sannlega langar nú til þín …

Melodi

Einum Guði sé eilíft lof

Bemærkning

16 erindi. Fyrirsögnin og textinn skreytt með rauðu bleki. Lagboðinn skrifaður með rauðu bleki.

Tekstklasse
70 (171v-172r)
Í nafni Jesú náðin hreina
Rubrik

Ágæt kvöldvísa þá maður gengur til hvílu

Incipit

Í nafni Jesú náðin hreina / nú leggst ég í hvílu mína …

Bemærkning

3 erindi. Hluti fyrirsagnar og texti skreytt með rauðu bleki. Hluti fyrirsagnar skrifaður með rauðu bleki.

Tekstklasse
71 (172r-172v)
Virstu oss, faðir góður, gefa
Rubrik

Daglegt andvarp

Incipit

Virstu oss, faðir góður, gefa / guðrækilega hér að lifa …

Bemærkning

Bæn. Skiptist ekki í erindi. Fyrirsögnin skrifuð með rauðu bleki og skreytt með svörtu. Textinn skreyttur með rauðu bleki.

Tekstklasse
72 (172v-173v)
Almáttugur Guð, ákall mitt
Rubrik

Kvöldsálmur. Tón: Halt oss, Guð, við þitt

Incipit

Almáttugur Guð, ákall mitt / upp lát koma í ríkið þitt …

Melodi

Halt oss, Guð, við þitt hreina orð

Bemærkning

13 erindi. Fyrirsögnin og textinn skreytt með rauðu bleki. Lagboðinn skrifaður með rauðu bleki.

Tekstklasse
73 (173v-176v)
Ó, herra Jesú Kriste
Rubrik

Nær maður gengur í sitt bænahús einsamall þá má hann falla á kné, lesa svo eina af þessum bænum sem hér eftirfylgja

Incipit

Ó, herra Jesú Kriste, / ég stend fyrir þér …

Bemærkning

12 bænir/erindi. Fyrirsögn skrifuð með rauðu bleki og skreytt með svörtu. Textinn skreyttur með rauðu bleki.

Tekstklasse
74 (177r-178r)
Faðir vor þú sem ert á himnum
Rubrik

Sú drottinlega bæn sem þeir gömlu kölluðu gyllenifaðirvor

Incipit

Faðir vor þú sem ert á himnum / almáttugur í þínum verkum …

Bemærkning

8 erindi/hlutar, hver þeirra hefst á línu úr faðirvorinu. Texti úr faðirvorinu rauðritaður en textinn annars skreyttur með rauðu bleki.

Tekstklasse
75 (178r-179v)
Brúðhjón ung blessuð og heiðurleg
Rubrik

Einn brúðkaupssálmur. Tón: Hjartað kátt höfum þá gengur stirt

Incipit

Brúðhjón ung blessuð og heiðurleg, / sálmasöng ávarpa yður ég …

Melodi

Hjartað kátt höfum þá gengur stirt

Bemærkning

7 erindi. Fyrirsögnin skrifuð með rauðu bleki. Lagboði og texti skreytt með rauðu bleki.

Tekstklasse
76 (179v-181v)
Erfikvæði Daða Eggertssonar og Ragnheiðar Eggertsdóttur
Rubrik

Æruminning þeirra ágætu systkina Daða Eggertssonar og Ragnheiðar Eggertsdóttur hvör Guð kallaði til sinna náða að Skarði á Skarðsströnd

Incipit

Spurðum vér andlátsorðin / að garðinum Skarði …

Bemærkning

12 erindi. Fyrirsögn og texti skreytt með rauðu bleki. Hluti fyrirsagnar skrifaður með rauðu bleki og skreyttur með svörtu.

Tekstklasse
77 (181v-184r)
Erfikvæði Magnúsar Gissurarsonar
Rubrik

Nokkrar vísur eftir Magnús sáluga Gissursson í ljóð snúin af sr. Jóni Arasyni að Vatnsfirði

Incipit

Erfidrápu er mér skylt / eftir Magnús smíða og prýða …

Bemærkning

24 erindi. Upphaf fyrirsagnar með rauðu bleki, skreytt með svörtu. Meirihluti fyrirsagnar og texti skreytt með rauðu bleki.

Tekstklasse
78 (184r-185r)
Erfikvæði Teits Torfasonar
Rubrik

Æruminning þess heiðurlega guðhr. manns Teits Torfasonar. Í ljóð læst af sr. Jóni s. Arasyni prófasti í Þorskafjarðarþingi

Incipit

Teitur í tignarsæti / Torfason er horfinn …

Bemærkning

6 erindi. Hluti fyrirsagnar og textinn allur skreyttur með rauðu bleki. Hluti fyrirsagnar skrifaður með rauðu bleki en skreyttur með svörtu.

Tekstklasse
79 (185r-187r)
Réttskínandi ríkdómsandi
Rubrik

Nokkur bænarorð undir nafni Ragnheiðar Jónsdóttur.

Incipit

Réttskínandi ríkdómsandi / ráðsins stjórn yfir skírnarbandi …

Bemærkning

Blað 186 er týnt og því vantar í textann. Úr upphafsstöfum erindanna má lesa stafina Ragnheið[00…00]ir. Hluti fyrirsagnar og textinn allur skreyttur með rauðu bleki. Hluti fyrirsagnar skrifaður með rauðu bleki en skreyttur með svörtu.

Tekstklasse
80 (187r-187v)
Til þín flý ég töfrum vafinn
Rubrik

Þessi vers hafa eftir orðið og eiga heima hjá þessu merki, [merki]

Incipit

Til þín flý ég töfrum vafinn / til þín flý ég syndum kafinn …

Bemærkning

3 erindi. Fyrirsögnin er rituð með rauðu bleki. Texti kvæðisins er skreyttur með rauðu bleki. Innsetningarmerkið finnst ekki. Það hefur verið á burtskorna blaðinu 186. Bragarhátturinn hér er sá sami og á kvæði Ragnheiðar Jónsdóttur og síðasta vísuorð hvers erindis sambærileg við síðustu vísuorð í því. Því virðist þetta eiga að tilheyra því kvæði.

Tekstklasse
81 (187v-189r)
Á minn ástkæra Guð
Rubrik

Sálmur um þolinmæði undir krossinum. Tón: Ó, minn Kriste kær

Incipit

Á minn ástkæra Guð / ég trúi í sorg og nauð …

Melodi

Ó, minn Kriste kær

Bemærkning

5 erindi. Fyrirsögnin er skrifuð með rauðu bleki en skreytt með svörtu. Lagboðinn og texti kvæðisins er með svörtu bleki, skreytt með rauðu. Hlaupið hefur verið yfir nr. 188 í númeraröð blaða. Á eftir kvæðinu stendur: Allt hvað andardrátt hefur lofi drottinn halelúja, skrautlega skrifað með rauðu bleki

Tekstklasse
82 (189v-194r)
Registur
Rubrik

Registur yfir þessa bók og merkir a þá fyrri blaðsíðu en b þá seinni.

Incipit

Sálmur sr. Hallgríms Péturssonar Af upprisuhistoríunni fol. 1a

Fysisk Beskrivelse / Kodikologi

Materiale
Pappír.
Antal blade
ii + 188 blöð (143 mm x 96 mm). Bl. 92r autt að hálfu.
Foliering
Rektósíður blaðmerktar 1-194, en hlaupið yfir 54-55, 77, 88, 133, 188.
Tilstand
Blað 186 er týnt úr handritinu.
Skrifttype

I. 1r- 14v, 146v-147v og 165r-194r: Óþekktur skrifari, kansellískrift

II. 15r-146r og 148r-194r: Óþekktur skrifari, kansellískrift

Udsmykning

Skreytt titilsíða, skreytingar umhverfis titil.

Upphafsstafir víða skreyttir á bl. 1r-14v og 165r-194r. Á sömu blöðum eru fyrirsagnir eða lagboðar oft rituð með rauðu bleki, auk þess sem meginmálið er víða skreytt með rauðum dráttum.

Bókahnútar á bl. 189r og 194r. Litlir bókahnútar víðar.

Nodeskrift
Nótur við eitt kvæði, bl. 10r.
Tilføjelser

Víða búið að bæta við nöfnum kvæðahöfunda á spássíu.

Á saurblaði stendur: Ragnheiður JónsdóttirRagnheiður Jónsdóttir á þessa sálmabók með réttu anno 1678.

Indbinding

Upprunalegt skinnband (154 mm x 102 mm x 37 mm). Bandið þrykkt og með upphleyptum kili og spennum. Í skinnið eru þrykktir upphafsstafir eigandans, R I D, og ártalið 1676. Handritið liggur í öskju.

Historie og herkomst

Herkomst
Handritið var skrifað á Hólum í Hjaltadal árið 1676 handa Ragnheiði Jónsdóttur.
Proveniens
Handritið var í safni C.J. Thomsens.
Erhvervelse
Stofnun Árna Magnússonar tók við handritinu 9. apríl 1997.

Yderligere information

Katalogisering og registrering
Karl Ó. Ólafsson skráði sumarið 2010. Þórunn Sigurðardóttir lagfærði og jók við 1. marts 2011 og 4. april 2012.
Bevaringshistorie
Gert var við handritið í mars-maí 1972 og aftur í júlí-ágúst 1995.

Bibliografi

Forfatter: Guðrún Ása Grímsdóttir, Þórður Jónsson í Hítardal
Titel: Ættartölusafnrit séra Þórðar Jónssonar í Hítardal I-II
Forfatter: Hallgrímur Pétursson
Titel: Ljóðmæli 3
Redaktør: Kristján Eiríksson, Margrét Eggertsdóttir, Svanhildur Óskarsdóttir
Forfatter: Haukur Þorgeirsson
Titel: Són. Tímarit um óðfræði, Álfar í gömlum kveðskap
Omfang: 9
Forfatter: Jón Samsonarson
Titel: Gripla, Bændaháttur
Omfang: 5
Forfatter: Þórunn Sigurðardóttir
Titel: Erfiljóð. Lærð bókmenntagrein á 17. öld, Gripla
Omfang: 11
Forfatter: Þórunn Sigurðardóttir
Titel: , Heiður og huggun : erfiljóð, harmljóð og huggunarkvæði á 17. öld
Omfang: 91
[Metadata]
×
Indhold
×
  1. Hjartað fagnar og hugur minn
  2. Vaknið upp, vaknið
  3. Ó, drottinn Guð, mín einka unaðssemd
  4. Sál, mín sál, vakna þú
  5. Upp líttu, sál mín, og umsjá þig vel
  6. Í nafni ferjan fyrst
  7. Herra minn Guð, ég hrópa á þig
  8. Jesú minn, Jesú, mér að þér vef
  9. Í Jesú nafni, ó Guð minn
  10. Guð gefi öllum góðan dag
  11. Guðs föðurs náð og miskunn mest
  12. Kriste, vér allir þökkum þér
  13. Fer ég nú, Guð, í fylgd með þér
  14. Jesú minn, ég bið þig heyr mig nú
  15. Grátandi kem ég nú, Guð minn, til þín
  16. Gæskuríkasti græðari minn
  17. Hvörsu æ fagrar
  18. Jesús ágætur, hvað ertu mætur
  19. Jesú fyrir embætti þitt
  20. Heyr mín hljóð, himna Guð
  21. Hvört skal ég sækja harmabót
  22. Sætt lof ég segi þér
  23. Ófrið öld bruggar
  24. Miskunnsamasti maður og Guð
  25. Guð minn sál mín gleðjist í þér
  26. Himnafaðir nú hneig til mín
  27. Prýðilegt er að prísa Guð
  28. Þér fæ ég þakkargjörð
  29. Sé þér lof fyrir sál og líf
  30. Jesú minn góðib Guð og mann
  31. Sem fótgangandi ferðamann
  32. Hörð virðist hryggðar pína
  33. Allir þótt ört að renni
  34. Því hrósar þér þú maktarmann
  35. Himneski geym mig Guð
  36. Heyr þú, Guð besti, bænir mín
  37. Himneski faðir hjálpa þú
  38. Himneski faðir, þóknist þér
  39. Lof hæsta dýrð og heiður sé þér
  40. Himneski faðir, heyr þú mig
  41. Sætasti faðir, sjá þú mína sorg og neyð
  42. Allsherjar góði Guð
  43. Á mér liggur eitt heiti
  44. Jesú æðsti Guð
  45. Engla kóngur klár
  46. Lof sé þér, lof sé þér
  47. Kóngurinn kærasti minn
  48. Ég má ekki annað
  49. Erfiljóð Helgu Aradóttur
  50. Erfiljóð Guðríðar Gísladóttur
  51. Vilborg mínu máli
  52. Mildi Guð, fyrir miskunn þína
  53. Sæti faðir himna halla
  54. Af heitum hjartans grunni
  55. Sæti faðir, send mér þinn
  56. Heyr þú, drottinn dýrðar
  57. Dýrð og lof sé drottinn þér
  58. Ljúfi faðir, lof sé þér
  59. Allsvaldandi engla og manna
  60. Hrittu, dýri drottinn
  61. Gef þú oss, Jesú, góða nótt
  62. Eftirfylgja kvöldsálmar nokkrir
    1. Dagur er kominn að kvöldi
    2. Líknsamasti lífgjafarinn trúr
    3. Ó, herra Guð, minn hjálparmúr
    4. Guð faðir sonur og andi hreinn
    5. Herrans himna veldi
    6. Sætt lof Guði syng fegin
    7. Himneska hjálpar von
    8. Guðdómsþrenning gæsku blíða
    9. Gæska þín, Guð, og miskunn mest
    10. Herra Guð faðir húm og dag
    11. Kominn er kaldur vetur
  63. Herra Guð himnum á
  64. Morgunstjarnan nú bjartleik ber
  65. Ó, ég manneskjan eymdarfull
  66. Þegar mitt lífskeið líður hér
  67. Heyrum vér
  68. Vaknið upp því kærir kalla
  69. Sætasti Jesú, sálu mín
  70. Í nafni Jesú náðin hreina
  71. Virstu oss, faðir góður, gefa
  72. Almáttugur Guð, ákall mitt
  73. Ó, herra Jesú Kriste
  74. Faðir vor þú sem ert á himnum
  75. Brúðhjón ung blessuð og heiðurleg
  76. Erfikvæði Daða Eggertssonar og Ragnheiðar Eggertsdóttur
  77. Erfikvæði Magnúsar Gissurarsonar
  78. Erfikvæði Teits Torfasonar
  79. Réttskínandi ríkdómsandi
  80. Til þín flý ég töfrum vafinn
  81. Á minn ástkæra Guð
  82. Registur

[Metadata]