Detaljer om håndskriftet

PDF
PDF

AM 113 h fol.

Íslendingabók ; Island, 1650-1699

Tekstens sprog
islandsk

Indhold

1 (1r-13r)
Íslendingabók
Forfatter

Ari Þorgilsson

Rubrik

„Schedæ Ara prests fróða“

Tekstens sprog
islandsk
Tekstklasse
Slægtstavler ; Oldtidstekster
1.1 (1r)
Formáli
Incipit

„Íslendingabók gjörða eg fyrst biskupum vorum …“

Explicit

„… að öllum Norvegi.“

Bemærkning

Fyrir neðan formálann og á undan meginmálinu er yfirlit yfir efni bókarinnar.

Tekstklasse
Forord ; Oldtidstekster
1.2 (1r-11v)
Um Íslandsbyggð
Rubrik

„Incipit libellus Islandorum.“

Incipit

„Ísland byggðist fyrst úr Norvegi á dögum Haralds hins hárfagra Halfdanarsonar …“

Explicit

„… Hér lýkst sjá bók.“

Tekstklasse
Oldtidstekster
1.3 (11v-13r)
Ættartölur
Tekstklasse
Slægtstavler
1.3.1 (11v-12r)
Kyn biskupa Íslendinga og ættartala
Rubrik

„Þetta er kyn biskupa Íslendinga og ættartala“

Incipit

„[K]etilbjörn landnámsmaður …“

Explicit

„… Ketils er nú er biskup að Hólum næstur Jóhanni.“

Tekstklasse
Slægtstavler
1.3.2 (12r-13r)
Nöfn langfeðga Ynglinga og Breiðfirðinga
Rubrik

„Þessi eru nöfn langfeðga Ynglinga og Breiðfirðinga“

Incipit

„Ingvi Tyrkjakonungur …“

Explicit

„… föður Brands og Þorgils föður míns en eg heitir(!) Ari.“

Tekstklasse
Slægtstavler
2 (13v)
Hyndluljóð
Incipit

„Nú taktu ulf þinn / einn af stalli ...“

Explicit

„... ættir manna ...“

Bemærkning

Frá erindi 5 og endar í 11 erindi. Krossað hefur verið yfir blaðið.

Tekstklasse
Eddadigte

Fysisk Beskrivelse / Kodikologi

Materiale

Pappír með vatnsmerkjum:

  • Vatnsmerki 1: Aðalmerki: Lítið dárahöfuð, (bl. 1, 2, 5 og 6).
  • Vatnsmerki 2: Aðalmerki: Krýnt skjaldarmerki með þremur liljum (bl. 7, 12 og 9).

Vatnsmerki á saurblöðum er skjaldarmerki Amsterdams.
Antal blade
i + 13 + i blað (191 mm x 152 mm); blöð 13r-v eru auð að hálfu; krossað hefur verið yfir textann á efri hluta blaðs 13v.
Foliering

Blaðmerkt er með dökku bleki, 1, 5, 10, 13, síðari tíma viðbót.

Blaðmerkt er með rauðu bleki, 1-13, síðari tíma viðbót.

Lægfordeling
Tvö kver.

  • Kver I: Blöð 1-6, 3 tvinn.
  • Kver II: Blöð 7-13, 3 tvinn + 1 stakt blað.

Layout

  • Eindálka.
  • Leturflötur er ca 150-160 mm x 120-130 mm.
  • Línufjöldi er ca 16-22.
  • Víða eyður fyrir stóra upphafsstafi (2-3 línur), á spássíu eru litlir stafir til leiðbeininga (bl. 3v, 8v-9v og 11v-12r).
  • Griporð eru á blöðum 1v, 2v, 3v, 4v, 5v, 8r, 9v.

Tilstand

  • Blöð hafa dökknað vegna óhreininda, bletta og bleksmitunar.
  • Það er stór rakablettur á efri innra horni á öllum blöðum, einng á saurblöðum.
  • Gert hefur verið við neðri hluti blaða 7 og 8 með japönskum pappír.
  • Helmingur blaðs 13 er skorinn burt (neðan við niðurlag textans); yngri blaðbút hefur verið skeytt neðan við bútinn með hluta af erindum „Hyndluljóða“ en krossað yfir.

Skrifttype

Með hendi sr. Einars Einarssonar; kansellískrift.

Bl. 13v óþekktur skrifari, blendingsskrift.

Udsmykning

Flestir upphafsstafir skrifaðir af skrifara. Þeir eru aðeins hærri en textinn í kring (1-2 línur) og stundum aðeins skreyttir með smá flúri.

Fyrirsagnir skrifaðir með hærri stöfum en meginmál.

Indbinding

Pappaband (192 mm x 157 mm x 4 mm) frá 1772-1780. Safnmark og titill eru á fremra kápuspjaldi rekto; blár safnmarksmiði á kili.

Handritið er í öskju með AM 113 b-k fol.

Vedlagt materiale

  • Fastur seðill (á milli fremra saurblaðs verso og blaðs 1r) (88 mm x 85 mm) með hendi Árna Magnússonar: „Þetta er mitt. Er með hendi séra Einars Einarssonar í Görðum. [Yfirstrikað á baksíðu]: Frá séra Halldóri í Bæ til láns. Mitt nú 1706. “

Historie og herkomst

Herkomst

Handritið er skrifað á Íslandi (sbr. seðil) og runnið frá AM 113 b fol. (A-gerð). Það er tímasett til ca 1675 í Katalog I, bls. 77, en þá var sr. Einar Einarsson dómkirkjuprestur í Skálholti

Proveniens

Árni Magnússon fékk handritið frá sr. Halldóri Torfasyni í Gaulverjabæ, fyrst til láns en segir það vera sitt 1706 (sbr. seðil).

Árið 1730 var það hluti af No. 113 in fol. (sbr. AM 456 fol., 3v og AM 477 fol., 5v).

Erhvervelse

Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 8. apríl 1974.

Yderligere information

Katalogisering og registrering

Kålund gekk frá handritinu til skráningar 31. oktober 1885 Katalog I; bls. 77 (nr. 139), DKÞ grunnskráði 21. november 2001, VH skráði handritið samkvæmt TEIP5 reglum 8. februar 2009; lagfærði í november 2010. MJG uppfærði skráningu með gögnum frá BS, 7. februar 2024.

Bevaringshistorie

Viðgert af Birgitte Dall í nóvember 1971.

Bundið af Matthiasi Larsen Bloch á árunum 1772-1780.
Billeder

  • Svart-hvítar ljósmyndir á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn.

Bibliografi

Titel: Katalog over Den Arnamagnæanske Håndskriftsamling
Redaktør: Kålund, Kristian
[Metadata]
×

[Metadata]