Skráningarfærsla handrits

PDF
PDF

AM 624 4to

Samtíningur ; Ísland, 1490-1510

Tungumál textans
íslenska

Innihald

1 (1r-7v)
Meditationes piissimæ de cognitione humanæ conditionis
Höfundur

Bernard de Clairvaux

Upphaf

„gvd j minningu“

Niðurlag

„qvieta erit et consots carnís et spiritus sanítas“

Athugasemd

Íslensk þýðing.

Vantar framan af.

Endar í 4. kafla.

Efnisorð
Guðfræði
2 (8r)
2.1
Að telja dægur til smátalna
Upphaf

„Svo skal [...] telja til smátalna ...“

2.2
Lagatala á tveim misserum
Upphaf

„Tveim misserum eru iii daga ...“

2.3
Silfurgangur á Íslandi um 1000
Titill í handriti

„Gagn“

3 (8v-27v (bls. 16-53))
Ræður andlegs efnis
Athugasemd

Eyða á bl. 18r, þar sem forritið hefur verið ólæsilegt.

Vantar tvö blöð á milli 24v og 25r.

3.1
Um vikudagana og táknræna merkingu þeirra
3.2
Um kirkjuvígsludag
3.3
Um tilhögun kirkjuferða
4 (27v-43r (bls. 53-85))
Íslensk ævintýri
Athugasemd

Átján talsins.

Óheil (4. og 5. ævintýri), vantar aftan af, frá bls. 54.

Efnisorð
Ævintýri
5 (43r-45v (bls. 85-90))
Leiðarvísan
Athugasemd

Tíu síðustu vísur kvæðisins vantar.

Efnisorð
Kveðskapur / Kvæði
6 (46r-49r (bls. 91-97))
Skriftaboð Þorláks biskups
Efnisorð
Kirkjulög / Kirkjuréttur
7 (49r (bls. 97))
Numeri latini cardinales et ordinales 1-1000
Efnisorð
Kirkjulög / Kirkjuréttur
8 (49v-50v (bls. 98-100))
Um sálmasöng og nytsemi hans
Efnisorð
Tónlist
9 (50v (bls. 100))
Nöfn Austurvegskonunga
Titill í handriti

„Naufn austruegs konunga“

Athugasemd

Á grísku, hebresku og latínu.

Tungumál textans
gríska (aðal); latína; hebreska
Efnisorð
Nafnaskrár
10 (50v (bls. 100))
Um rúmmál
Efnisorð
Stærðfræði
11 (50v-51v (bls. 100-102))
Fimm hafa stórþing verið
Titill í handriti

„Fímm hafa storþyng uerit“

Athugasemd

Um kirkjuþing, þ.á.m. kirkjuþingið sem Innocent III kallaði saman í Lateran 1215.

Efnisorð
Kirkjulög / Kirkjuréttur
12 (51v-52r (bls. 102-103))
Um sólargang
Efnisorð
Stjörnufræði
13 (52r (bls. 103))
Um almanaksinnskot
Efnisorð
Almanök
14 (52r-56v (bls. 103-112))
Um áttirnar og þeirra þýðingu
Athugasemd

Ásamt fleiru stjörnufræðilegu efni.

Efnisorð
Stjörnufræði
15 (56v-59r (bls. 112-117))
Skýring á Faðirvori
Efnisorð
Guðfræði
16 (59r-70v (bls. 117-140))
Um sjö höfuðlesti
Athugasemd

Á spássíu hefur verið skrifað með yngri hendi: De Crimi|nibus | Capitalibus.

Efnisorð
Guðfræði
18 (74v-117v (bls. 148-234))
Um stjörnubókarfræði og rímtal
Athugasemd

Bl. 84v upprunalega autt, utan fimm lína neðst.

Efnisorð
Almanök ; Stjörnufræði
19 (118r-126r (bls. 235-251))
Hómilíur
Athugasemd

Þrjár talsins.

Efnisorð
Hómilíur
20 (126v-130v (bls. 252-260))
Spurningar lærisveins og andsvör meistara
21 (130v-149r (bls. 260-297))
Duggals leiðsla
Athugasemd

Óheil, vantar aftan við bls. 280, 284, 288 og 292.

Efnisorð
Leiðslur
22 (149v-170r (bls. 298-340))
Íslensk ævintýri
Athugasemd

Með formála.

Níu talsins (þar af tvö sem samanstanda af þremur eða fjórum frásögnum).

Vantar í aftan við bls. 328.

Framhald í AM 657 b, bl. 57.

Efnisorð
Ævintýri
23
Enginn titill
Athugasemd

Sr. Hjalti Þorsteinsson í Vatnsfirði skrifaði Árna Magnússyni að nokkrir teldu að í bókinni væri hluti af Rímbeglu (sbr. seðil).

Lýsing á handriti

Blaðefni
Skinn
Blaðfjöldi
170 blöð (148 mm x 120 mm). Bl. 13, 60 og 97 einungis helmingur á breidd.
Tölusetning blaða

  • Rektósíður blaðsíðumerktar 1-339.
  • Bl. 74-117 blaðmerkt með eldri hendi.

Kveraskipan

22 kver:

  • Kver I: bls. 1–13 (1+11, 3+9, 5+8, 13), 3 tvinn og stakt blað.
  • Kver II: bls. 15–29 (15+29. 17+27, 19+25, 21+23), 4 tvinn.
  • Kver III: bls. 31–41 (31+41, 17+27, 19+25, 21+23), 3 tvinn.
  • Kver IV: bls. 43–53 (43+53, 45+51, 47+49), 4 tvinn.
  • Kver V: bls. 55–73 (55+73, 57+71, 59+69, 61+67, 63+65), 5 tvinn.
  • Kver VI: bls. 75–89 (75+89, 77+87, 79+85, 81+83), 4 tvinn.
  • Kver VII: bls. 91–105 (91+105, 93+103, 95+101, 97+99), 4 tvinn.
  • Kver VIII: bls. 107–129 (107+129, 109+127, 111+125, 113+123, 117+119), 6 tvinn.
  • Kver IX: bls. 131–143 (131 (fast við 143), 133 (fast við 135), 135+141, 137+139, 141 (fast við 131)), 2 tvinn og 3 stök blöð.
  • Kver X: bls. 145–151 (145+151, 147+149), 2 tvinn.
  • Kver XI: bls. 153–167 (153+167, 155+165, 157+163, 159+161), 4 tvinn.
  • Kver XII: bls. 169–183 (169+183, 171+181, 173+179, 175+177), 4 tvinn.
  • Kver XIII: bls. 185–197 (185+197, 187+195, 189+193, 191 (fast við 190)), 3 tvinn og 1 stakt blað.
  • Kver XIV: bls. 199–211 (199+211, 201+209, 203+209, 205+207), 4 tvinn.
  • Kver XV: bls. 215–225 (215+225, 217+223, 219+221), 3 tvinn.
  • Kver XVI: bls. 227–233 (277+233, 229+231), 2 tvinn.
  • Kver XVII: bls. 233–251 (233+251, 237+249, 239+247, 241+245, 243 (fast við 245)), 4 tvinn og 1 stakt blað.
  • Kver XVIII: bls. 253–279 (253+279, 255+277, 257+275, 259+273, 261+271, 263+269, 265+267), 7 tvinn.
  • Kver XIX: bls. 281–291 (281+291, 283+289, 285+287), 3 tvinn.
  • Kver XX: bls. 293–311 (293+311, 295+309, 297+307, 299+305, 301+303), 4 tvinn.
  • Kver XXI: bls. 313–327 (313+327, 315+325, 317+323, 319+321), 4 tvinn.
  • Kver XXII: bls. 329–339 (329+339, 331+337, 333+335), 3 tvinn.

Umbrot
  • Eindálka.
  • Leturflötur er ca 120-125 mm x 85-90 mm
  • Línufjöldi er ca 20-28.
  • Síðutitlar víða.
  • Griporð víða.
  • Síðustu orð á síðu hanga á stöku stað undir leturfleti.
  • Leiðbeiningarstafir víða á spássíum, t.d. 106v.
  • Eyður fyrir fyrirsagnir á bl. 4r og 12v.
Ástand

  • Handritið er óheilt og vantar víða í það (sjá að ofan).
  • Mörg blöð eru óregluleg að lögun.
  • Mörg blöð eru dökk og blettótt, t.d. 3r.
  • Götótt víða.
  • Sum blöð eru stökk.

Skrifarar og skrift

Ýmsar hendur.

Skreytingar

Litaðir upphafsstafir í hluta handritsins.

Hér og þar leifar af rauðrituðum fyrirsögnum.

  • Spássíuteikningar dregnar á spássíur bl. 72r, 73v-74v, 78v, 82r, 157r og 161r.
  • Skreytingar dregnar á neðri spássíur bl. 108r-109r (frá 17. öld).

Flúr lekur úr staf niður á neðri spássíu á bl. 6v og 7rv.

Spássíugreinar og aðrar viðbætur

Allvíða viðbætur á spássíum:

  • Viðbætur með yngri höndum á bl. 43r-45v, 71v-74v og víðar.
  • Spássíugrein frá 16. öld á bls. 213: „Gud veri med þier jon murti“.
  • Töluröð frá 16. öld á bls. 214.
  • Fjögurra línu vísa með hendi skrifarans á bls. 219: „Víst eru hér vonsleg híf“.
  • Galdrastafur og undirskrift með hendi skrifarans á bls. 230.

Band

Kver saumuð á tvo skorna leðurþvengi sem dregnir eru í tréspjöld (158 mm x 125 mm x 93 mm) um ídragsgöt á kjalkantinum og niður um festigöt á spjöldunum. Endar þvengjanna festir með trénöglum. Á aftari spjaldi er rauf.

Handritið er varðveitt í öskju, safnmarksmiði á kili.
Fylgigögn

Með í öskju liggur:

Uppruni og ferill

Uppruni

Tímasett til c1500 (sbr. ONPRegistre, bls. 457), en til 15. aldar í  Katalog II, bls. 37.

Ferill

Árni Magnússon fékk handritið sent til Kaupmannahafnar frá sr. Hjalta Þorsteinssyni í Vatnsfirði, fyrir árið 1702 (sbr. seðil og AM 435 a 4to, bl. 122v (bls. 40 í prentaðri útgáfu)).

Aðföng

Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 31. janúar 2009

Frá 11. nóvember 2024 til febrúar 2025 er handritið ekki aðgengilegt. Það er á sýningunni „Heimur í orðum“.

Aðrar upplýsingar

Skráningarferill

Tekið eftir Katalog II, bls. 37-39 (nr. 1612). Kålund gekk frá handritinu til skráningar í október 188?. DKÞ skráði handritið 3. september 2003. Már Jónsson skráði seðla Árna Magnússonar 2000.
Viðgerðarsaga

Í láni vegna rannsókna á Det Arnamagnæanske Institute í Kaupmannahöfn frá 18. apríl 1997.
Myndir af handritinu

  • Svart-hvítar ljósmyndir á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn.
  • Svart-hvítar ljósmyndir á Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi, sem keypti þær af Arne Mann Nielsen í apríl 1971.
  • Filma af bls. 55 á Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi, gerð vegna birtingar í  Miðaldaævintýrum (askja 252).

Notaskrá

Höfundur: Loth, Agnete
Titill: Småstykker 6-8,
Umfang: s. 363-366
Höfundur: Marner, Astrid
Titill: Gripla, Forgotten preaching
Umfang: 27
Höfundur: Louis-Jensen, Jonna
Titill: , Kongesagastudier: Kompilationen Hulda-Hrokkinskinna
Umfang: XXXII
Höfundur: Bjarni Einarsson
Titill: Málvöndun og fyrnska, Skírnir
Umfang: 148
Höfundur: Frederiksen, Britta Olrik
Titill: Syvsalme, Ægisif : reist Bergljótu Soffíu Kristjánsdóttur fimmtugri 28. september 2000
Umfang: s. 17-21
Titill: Visions of the afterlife in old norse literature
Ritstjóri / Útgefandi: Carlsen, Christian
Titill: , The Arna-Magnæan manuscript 677, 4to : pseudo-Cyprian fragments. Prosper's epigrams, Gregory's homilies and dialogues
Ritstjóri / Útgefandi: Seip, Didrik Arup
Umfang: 18
Höfundur: Seip, Didrik Arup
Titill: The Arna-Magnæan manuscript 677, 4to: Pseudo-Cyprian fragments. Prosper's epigrams, Gregory's homilies and dialogues, Introduction
Umfang: s. 7-41
Höfundur: Seip, Didrik Arup
Titill: Nordisk kultur, Palæografi. B. Norge og Island
Umfang: 28:B
Titill: , Miðaldaævintýri þýdd úr ensku
Ritstjóri / Útgefandi: Einar G. Pétursson
Umfang: 11
Höfundur: Zirkle, Ellen
Titill: Gerlandus as the source for the Icelandic medieval Computus (Rím I),
Umfang: s. 339-346
Höfundur: Hansen, Finn
Titill: Almen temporal er-sætning med og uden korrelat i norrønt sprog - bidrag til typens beskrivelse,
Umfang: s. 290-300
Titill: , Biskupa sögur III
Ritstjóri / Útgefandi: Guðrún Ása Grímsdóttir
Umfang: 17
Höfundur: Magerøy, Hallvard
Titill: In dedicatione ecclesiæ sermo. Om overleveringa av "Stavkyrkjepreika",
Umfang: s. 96-122
Höfundur: Bekker-Nielsen, Hans
Titill: , Den gammelnorske paaskeprædiken og Gregor den store
Umfang: s. 99-104
Höfundur: Bekker-Nielsen, Hans, Widding, Ole
Titill: Mediaeval Studies, An Old Norse translation of the "Transitus Mariae"
Umfang: 23
Höfundur: Bekker-Nielsen, Hans
Titill: Sjötíu ritgerðir helgaðar Jakobi Benediktssyni, Kirkedagsprædikenen,
Umfang: 12
Höfundur: Haraldur Bernharðsson
Titill: Gripla, Þykkja og þykja. Hljóðbeygingarvíxl einfölduð
Umfang: 15
Höfundur: Haukur Þorgeirsson
Titill: Hávamál Resens prófessors, Són. Tímarit um óðfræði
Umfang: 13
Höfundur: Hreinn Benediktsson
Titill: Linguistic studies, historical and comparative
Höfundur: McDougall, Ian
Titill: Latin sources of the Old Icelandic Speculum Penitentis,
Umfang: s. 136-185
Titill: , Veraldar saga
Ritstjóri / Útgefandi: Jakob Benediktsson
Umfang: 61
Höfundur: McKinnell, John
Titill: [Ritdómur] Miðaldaævintýri þýdd úr ensku. Ed. by Einar G. Pétursson, Mediaeval Scandinavia
Umfang: s. 307-313
Höfundur: Louis-Jensen, Jonna
Titill: "Enoks saga",
Umfang: s. 225-237
Titill: Katalog over Den Arnamagnæanske Håndskriftsamling
Ritstjóri / Útgefandi: Kålund, Kristian
Höfundur: Wolf, Kirsten
Titill: A treatise on the seven deadly sins in Icelandic translation, Gripla
Umfang: 25
Titill: , Alfræði íslenzk. II Rímtöl
Ritstjóri / Útgefandi: Beckman, N., Kålund, Kr.
Umfang: 41
Titill: , Alfræði íslenzk. III. Landalýsingar
Ritstjóri / Útgefandi: Kålund, Kr.
Umfang: 45
Höfundur: Overgaard, Mariane
Titill: , Historia sanctae crucis: The history of the cross-tree down to Christ's passion. Icelandic legend versions
Umfang: 26
Titill: Ordbog over det norrøne prosasprog: Registre
Ritstjóri / Útgefandi: Den arnamagnæanske kommision
Titill: Vår eldste bok: Skrift, miljø og biletbruk i den norske homilieboka
Ritstjóri / Útgefandi: Haugen, Odd Einar, Ommundsen, Åslaug
Höfundur: Widding, Ole
Titill: Conscientia i norrøne oversættelser,
Umfang: s. 48-51
Höfundur: Bekker-Nielsen, Hans, Shook, L. K., Widding, Ole
Titill: Mediaeval Studies, The Lives of the Saints in Old Norse Prose: A Handlist
Umfang: s. 294-337
Höfundur: Bekker-Nielsen, Hans, Widding, Ole
Titill: Fra ordbogens værksted,
Umfang: s. 341-349
Titill: , Duggals leiðsla with an English translation
Ritstjóri / Útgefandi: Cahill, Peter
Umfang: 25
Titill: Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi : Rit, The Story of Jonatas in Iceland
Ritstjóri / Útgefandi: Jorgensen, Peter A.
Höfundur: Perkins, Richard
Titill: Maukastella færð Jónasi Kristjánssyni fimmtugum, The Greenlandic squirrels in Flóamanna saga
Umfang: s. 49-51
Höfundur: Stefán Karlsson
Titill: Saga book, The localisation and dating of medieval Icelandic manuscripts
Umfang: 25
Höfundur: Stefán Karlsson
Titill: , Stafkrókar : ritgerðir eftir Stefán Karlsson gefnar út í tilefni sjötugsafmælis hans 2. desember 1998, Íslensk bókagerð á miðöldum
Umfang: 79
Höfundur: Pelle, Stephen
Titill: Twelfth-century sources for Old Norse homilies, Gripla
Umfang: 24
Höfundur: Pelle, Stephen
Titill: An Old Norse homily and two homiletic fragments from AM 624 4to, Gripla
Umfang: 27
Höfundur: Pelle, Stephen
Titill: Fragments of an Icelandic Christmas sermon based on two sermons of Vincent Ferrer, Gripla
Umfang: 29
Höfundur: Pelle, Stephen
Titill: Opuscula XVI, An unedited sermon from the eve of the Icelandic reformation
Umfang: s. 113-148
Höfundur: Sveinbjörn Rafnsson
Titill: Gripla, Skriftaboð Þorláks biskups
Umfang: 5
Höfundur: Sverrir Tómasson
Titill: Hvað skrifaði Sæmundur fróði? Konunglega ævi eða veraldarsögu?, Í garði Sæmundar fróða : fyrirlestrar frá ráðstefnu í Þjóðminjasafni 20. maí 2006
Umfang: s. 47-84
Höfundur: Sverrir Tómasson
Titill: Hvað skrifaði Sæmundur fróði? Konunglega ævi eða veraldarsögu?, Tækileg vitni : greinar um bókmenntir gefnar út í tilefni sjötugsafmælis hans 5. apríl 2011
Umfang: s. 35-46
Titill: , Tiodielis saga
Ritstjóri / Útgefandi: Ohlsson, Tove Hovn
Umfang: 72
Titill: , Gammelnorsk homiliebok etter AM 619 QV
Ritstjóri / Útgefandi: Knudsen, Trygve
Umfang: I
Höfundur: Védís Ragnheiðardóttir
Titill: Gott skálkaskjól : veitt Gottskálki Jenssyni sextugum 4. apríl 2018, Formáli Clári sögu - eða - að vera eða vera ekki ritklif
Umfang: s. 86-88
Höfundur: Yelena Sesselja Helgadóttir (Yershova)
Titill: Són. Tímarit um óðfræði, Íslenskar lausavísur og bragfræðilegar breytingar á 14.-16. öld
Umfang: 3
Titill: Íslenzkt fornbréfasafn I. 834-1264
Höfundur: Árni Einarsson
Titill: Saint Olaf's dream house: a medieval cosmological allegory, Skáldskaparmál
Umfang: 4
Höfundur: Ólafur Halldórsson
Titill: Rímbeglusmiður,
Umfang: s. 32-49
Höfundur: Ólafur Halldórsson
Titill: Gripla, AM 240 fol XV, tvinn úr handriti með ævintýrum
Umfang: 18

Lýsigögn