Skráningarfærsla handrits

PDF
PDF

AM 113 h fol.

Íslendingabók ; Ísland, 1650-1699

Tungumál textans
íslenska

Innihald

1 (1r-13r)
Íslendingabók
Höfundur

Ari Þorgilsson

Titill í handriti

„Schedæ Ara prests fróða“

Tungumál textans
íslenska
Efnisorð
Ættartölur ; Fornrit
1.1 (1r)
Formáli
Upphaf

„Íslendingabók gjörða eg fyrst biskupum vorum …“

Niðurlag

„… að öllum Norvegi.“

Athugasemd

Fyrir neðan formálann og á undan meginmálinu er yfirlit yfir efni bókarinnar.

Efnisorð
Formálar ; Fornrit
1.2 (1r-11v)
Um Íslandsbyggð
Titill í handriti

„Incipit libellus Islandorum.“

Upphaf

„Ísland byggðist fyrst úr Norvegi á dögum Haralds hins hárfagra Halfdanarsonar …“

Niðurlag

„… Hér lýkst sjá bók.“

Efnisorð
Fornrit
1.3 (11v-13r)
Ættartölur
Efnisorð
Ættartölur
1.3.1 (11v-12r)
Kyn biskupa Íslendinga og ættartala
Titill í handriti

„Þetta er kyn biskupa Íslendinga og ættartala“

Upphaf

„[K]etilbjörn landnámsmaður …“

Niðurlag

„… Ketils er nú er biskup að Hólum næstur Jóhanni.“

Efnisorð
Ættartölur
1.3.2 (12r-13r)
Nöfn langfeðga Ynglinga og Breiðfirðinga
Titill í handriti

„Þessi eru nöfn langfeðga Ynglinga og Breiðfirðinga“

Upphaf

„Ingvi Tyrkjakonungur …“

Niðurlag

„… föður Brands og Þorgils föður míns en eg heitir(!) Ari.“

Efnisorð
Ættartölur
2 (13v)
Hyndluljóð
Upphaf

„Nú taktu ulf þinn / einn af stalli ...“

Niðurlag

„... ættir manna ...“

Athugasemd

Frá erindi 5 og endar í 11 erindi. Krossað hefur verið yfir blaðið.

Efnisorð
Eddukvæði

Lýsing á handriti

Blaðefni

Pappír með vatnsmerkjum:

  • Vatnsmerki 1: Aðalmerki: Lítið dárahöfuð, (bl. 1, 2, 5 og 6).
  • Vatnsmerki 2: Aðalmerki: Krýnt skjaldarmerki með þremur liljum (bl. 7, 12 og 9).

Vatnsmerki á saurblöðum er skjaldarmerki Amsterdams.
Blaðfjöldi
i + 13 + i blað (191 mm x 152 mm); blöð 13r-v eru auð að hálfu; krossað hefur verið yfir textann á efri hluta blaðs 13v.
Tölusetning blaða

Blaðmerkt er með dökku bleki, 1, 5, 10, 13, síðari tíma viðbót.

Blaðmerkt er með rauðu bleki, 1-13, síðari tíma viðbót.

Kveraskipan
Tvö kver.

  • Kver I: Blöð 1-6, 3 tvinn.
  • Kver II: Blöð 7-13, 3 tvinn + 1 stakt blað.

Umbrot

  • Eindálka.
  • Leturflötur er ca 150-160 mm x 120-130 mm.
  • Línufjöldi er ca 16-22.
  • Víða eyður fyrir stóra upphafsstafi (2-3 línur), á spássíu eru litlir stafir til leiðbeininga (bl. 3v, 8v-9v og 11v-12r).
  • Griporð eru á blöðum 1v, 2v, 3v, 4v, 5v, 8r, 9v.

Ástand

  • Blöð hafa dökknað vegna óhreininda, bletta og bleksmitunar.
  • Það er stór rakablettur á efri innra horni á öllum blöðum, einng á saurblöðum.
  • Gert hefur verið við neðri hluti blaða 7 og 8 með japönskum pappír.
  • Helmingur blaðs 13 er skorinn burt (neðan við niðurlag textans); yngri blaðbút hefur verið skeytt neðan við bútinn með hluta af erindum „Hyndluljóða“ en krossað yfir.

Skrifarar og skrift

Með hendi sr. Einars Einarssonar; kansellískrift.

Bl. 13v óþekktur skrifari, blendingsskrift.

Skreytingar

Flestir upphafsstafir skrifaðir af skrifara. Þeir eru aðeins hærri en textinn í kring (1-2 línur) og stundum aðeins skreyttir með smá flúri.

Fyrirsagnir skrifaðir með hærri stöfum en meginmál.

Band

Pappaband (192 mm x 157 mm x 4 mm) frá 1772-1780. Safnmark og titill eru á fremra kápuspjaldi rekto; blár safnmarksmiði á kili.

Handritið er í öskju með AM 113 b-k fol.

Fylgigögn

  • Fastur seðill (á milli fremra saurblaðs verso og blaðs 1r) (88 mm x 85 mm) með hendi Árna Magnússonar: „Þetta er mitt. Er með hendi séra Einars Einarssonar í Görðum. [Yfirstrikað á baksíðu]: Frá séra Halldóri í Bæ til láns. Mitt nú 1706. “

Uppruni og ferill

Uppruni

Handritið er skrifað á Íslandi (sbr. seðil) og runnið frá AM 113 b fol. (A-gerð). Það er tímasett til ca 1675 í Katalog I, bls. 77, en þá var sr. Einar Einarsson dómkirkjuprestur í Skálholti

Ferill

Árni Magnússon fékk handritið frá sr. Halldóri Torfasyni í Gaulverjabæ, fyrst til láns en segir það vera sitt 1706 (sbr. seðil).

Árið 1730 var það hluti af No. 113 in fol. (sbr. AM 456 fol., 3v og AM 477 fol., 5v).

Aðföng

Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 8. apríl 1974.

Aðrar upplýsingar

Skráningarferill

Kålund gekk frá handritinu til skráningar 31. október 1885 Katalog I; bls. 77 (nr. 139), DKÞ grunnskráði 21. nóvember 2001, VH skráði handritið samkvæmt TEIP5 reglum 8. febrúar 2009; lagfærði í nóvember 2010. MJG uppfærði skráningu með gögnum frá BS, 7. febrúar 2024.

Viðgerðarsaga

Viðgert af Birgitte Dall í nóvember 1971.

Bundið af Matthiasi Larsen Bloch á árunum 1772-1780.
Myndir af handritinu

  • Svart-hvítar ljósmyndir á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn.

Notaskrá

Titill: Katalog over Den Arnamagnæanske Håndskriftsamling
Ritstjóri / Útgefandi: Kålund, Kristian
Lýsigögn
×

Lýsigögn