Það vantar aftan af bókinni. Ekki er vitað með vissu hvort eitthvað vantar framan af henni. Þetta er sennilega þýðing úr þýsku máli sbr. t.d. Tak mosa af einum Todenkopft (dauðakolli) (sjá blað 43r). Eftirfarandi er upplistun sem grundvölluð er á grófri flokkun skrásetjara á helstu efnisþáttum og hvar þá er að finna í handritinu. Í athugasemdum verður vitnað í þá efnisþætti sem lesa má um í hverjum hluta fyrir sig.
„Bergverk að prófa; hvað fyrir málmur það sé og hvörsu mikið það hafi inni að halda.“
„Ef þú heldur að það sé mjög málmríkt …“
„… og því eldri sem hún verður, þess betur heldur hún.“
Í þessum hluta má lesa um: Bergverk að reyna með öðru móti (1v-2r); Að prófa málm með ennþá öðru móti ( 2r-v); Málm- og bergverk að reyna með litlum kostnaði (2v-3r); Allslags málmbergverk að reyna með litlum kostnaði og fljótt (3r-4r); Málmberg að þekkja af þess litarhætti (4r-4v); Hvörnenn fara skal að því að ræsta og vaska bergverk undir prófunina þegar þess þarf (4v-5r); Hvörninn deiglur skulu vera tilbúnar og af hvaða efni.
„Að gjöra fagurhvítt silfur“
„Tak vinstrin, myl hann smátt …“
„… legg þú það einn mánuð í salt. Þá er kúnstin búin.“
Í þessum hluta má lesa um: Silfur að sjóða svo hreint verði utan (6v); Silfur smíðandi að gjöra (6v-7r); Gull og silfur að sjóða svo það hafi réttan lit (7r-8r); Fílabein að tilbúa (8v-9r); Annar máti til sama (9r-9v); Allslags stein blautan að gjöra (9v-10v); Stein eða glas heilt að gjöra (10v-11r); Að gjöra eitt ósteint glas svo mjúkt sem dúk (11r-v); Glas að bleyta (11v-12r); Vatn að tilbúa til að bleyta með alla hluti (12r); Hvörnenn maður skal steypa horn (12r-v); Fílabein og önnur bein mjúk og blaut að gjöra (12v).
„Ein góð hersla“
„Tak mannshland, lát það í nýjan pott, …“
„… því lengur, því meir.“
Í þessum hluta má lesa um: Járn og stál sem allra harðast að gjöra ( 13r); [H]nífar(!) eða öxi að herða svo að á járn bíti (13v); Eina skrift eða nokkuð annað á stál eða járn að láta inni etast (13v-14r); Járn og stál í gegnum að eta (14r-v); Ein önnur áta í járn (14v).
„Kerti að tilbúa sem logar í vatni“
„Láttu drjúpa nokkra brennisteinsdropa …“
„… maður ekki slökkt það.“
Í þessum hluta má lesa um: Kerti að smíða sem ekki verður slökkt (15r).
„Skrift að gjöra sem hvör einn kann ekki að lesa“
„[… …] og hell nokkru víni þar saman við …“
„… og skrifa þar með .“
Í þessum hluta má lesa um: Eina fagurt glansandi skrift að gjöra eins og gull (15v).
„Ein(!) góð(!) hlut til að gjöra hár sitt gullfarvað með“
„Tak stykki af rabbabara …“
„… þá fellur hárið í burt.“
Í þessum hluta má lesa um: Önnur smyrsl til sama (16r); Eitt annað fallegt heimuglegt konststykki sem á fáum dögum gjörir yfirmáta fagurt hár sem glóir eins og gull er líka nytsamlegt fyrir höfuðið (16r-v); Hár hvítt að gjöra (16v); Hár svart að farva (16v-17r)Hár varandi að gjöra (17r); Góð smyrsl til að eta í burtu hár (17v).; Hár af augabrám að eta (17v).
„Um nótt að sjá sem um dag“
„Um vilja segja, að þegar maður ber á augun blóð …“
„… hvar sem vera kann á nótt né dag.“
Í þessum hluta má lesa um: Hvörninn maður á nætur án ljóss skrifa og önnur verk vinna kann (17v-18r); Að einn kristall lýsi um nótt eins og ljós (18r-v); Að mann dreymi um nætur hvað við hann skal fram koma (18v-19r); Að maður sé ekki myrkfælinn um nætur, né einsamall staddur (19r-v).
„Að opinbera forgift yfir borðum í mat og drykk“
„Settu einn bikar sem gjörður er …“
„… það er líka gott“
Í þessum hluta má lesa um: Eina skrift að gjöra á líkama manns sem ekki fer af (20r); Að ganga og mæðast ekki (20v); Drykkjarílát að tilbúa eins og það væri úr silfri gjört (20v); Visst að skjóta (21v); Að tilbúa glugga úr pergamentsskinni (21v); Einn fallegan eir[h]níf að tilbúa (22v); Að heitt járn brenni þig ekki (22v-23r); Að eldur brenni þig ekki (23r); Að skjóta hvað þú vilt (23r); Að maður einhvörn ekki séð geti (23r-v); Að maður einhvörn ekki yfirunnið geti (23v); Pulver að deyða (23v-24r); Að enginn hundur gelti að þér (24r); Að koma tjörublettum úr klæðum og fötum (24r-v);Einn forryðgaðan pening fagran að gjöra (24v-25r); Eitt gillini þungt að gjöra (25r).
„Flær burt drífa“
„Nudda þú þig í malurtarsaft …“
„… það er líka gott“
Í þessum hluta má lesa um: Flóm saman að safna (25r); Lýs að fordrífa (25v); Mý og flugur burtu að drífa (26r); Eldflugur og mýbit gjöri hrossum ekkert mein (26r).
„Að refir fylgi þér hvört sem þú vilt“
„Legg þú refslifur í edik …“
„… ef hann makar líkama sinn allan í leonsfeiti.“
Í þessum hluta má lesa um: Hvörninn maður skal gjöra ljósan hest stjörnóttan með svartri stjörnu (27r); Brúnan hest ljósan að gjöra (27r-v);Að taka svart eyra af brúnum hesti og setja það á ljósan hest (27v-28r).
„Náttúrleg meðöl á móti skrugguslögum “
„Physici eða náttúruspekingar segja að fyrir skrugguslagi …“
„… sem hann með besta áburði hefur taldur verið.“
Í þessum hluta má lesa um: Að vita nær eftirkomandi verður vel sprottið (29v); Að einn ávöxtur vel vari (30r); Akur að teðja án mykju (30r).
„Að ein hæna kvaki á steikarateininum “
„Tak kvikasilfur og láttu það í einn …“
„… þá verður skurnin hörð og eggið lýkt einu náttúrlegu eggi.“
Í þessum hluta má lesa um: Egg í köldu vatni að sjóða (30v); Að kokka egg í hendi sér (30v); Að koma einu hrosshári í eitt egg svo að maður sjái ekki hvörninn það hefur þar í komist (30v-31r); Að eggin berist sín á milli við eldinn (31v); Að tilbúa svo stórt egg sem mannshöfuð (31r-32r).
„Tré með margslags lit að farva“
„Að morgni snemma tak ferskt hrossatað …“
„… þar með svo sem fyrr er sagt.“
Í þessum hluta má lesa um: Að tilbúa ebenholt svo að það verði líkt einu náttúrlegu ebenholtstré (32v-33r); Eitt kostulegt lím að tilbúa til að líma á snöggu bragði þegar brátt liggur við … (33v).
„Járn og stál blautt að gjöra“
„Tak þá hvítu sveppi sem vaxa á skarnhaugum í maímánuði (Gorkúlur) …“
„… og skrifa þar með.“
Í þessum hluta má lesa um: Járn, stál eða annan málm svo að tilbúa að maður þar í grafa, stinga eða skera kunni (34v-35r); Járn svo að tilbúa að maður geti steitt það og mulið (35r-v); Járn að bræða (35v); Stál og járn sem harðast að tilbúa (35v); Ein önnur yfirburðagóð hersla (35v-36r); Hnífa og önnur tól að tilbúa svo að á járn bíti sem blý væri (36r-v); Bor að herða svo megi með hönum járn í gegnum bora (36v); Að eitt járn bíti á annað (36v); Að járn glói sem það kopar væri (36v-37r); Járn með drath(?) sundur að saga (37r).
„Að gjöra einn stein svo seigan sem leður“
„Tak einn hvítan …“
„… þess mjúkara verður það.“
Í þessum hluta má lesa um: Bein að bleyta (37r).
„Glas blautt að gera“
„Þegar þú leggur glas í vatn það sem af mannsblóði er …“
„… þá verða þau aftur heil og styrk.“
Í þessum hluta má lesa um: Glas að herða sem járn svo að það brotni aldrei framar (38r); Gler eða glas að sundurskera … (38r); Brotin glös aftur saman að líma (38r-v).
„Grískan eld að tilbúa“
„Tak viðarkol, hreint salt, brennivín, brennistein, bik, …“
„… sem maður blæs þar á.“
Í þessum hluta má lesa um: Logandi ljós að tilbúa undir vatninu (38v-39r); Eldi í loft að kasta (39r-v); Að kveikja svo á snýtuklút að hann logi en brenni ekki (39v); Að eldur fari upp úr einum vatnsfullum bikar (39v-40r); Eldverk sem undir vatni logar og þess meira vatni sem þú hellir þar á, þess meira logar það (40r-v); Að kveik[j]a á vatni (40v); Eld undir vatni að tilbúa (40v-41r); Einn kostaryngul(?) að tilbúa, þann sem logar sem ljós (41r-v); Logandi ljós með einum snjóhnetti að gjöra (41v); Að láta ís frjósa svo fast við borðið að maður nái hönum ekki þaðan fyrr en hann er öldungis bráðnaður (41v-42r); Að geyma ís allt sumarið (42r); Eitt ljós á vegg að kveikja (42r).
„Þegar byssa er töfruð fyrir manni“
„Tak mosa af einum Todenkopft (dauðakolli) …“
„… standi einmitt á glasið.“
„Gamlar perlur að uppyngja“
„Þegar perlur eru orðnar gamlar, gular og rústaðar, þá skal maður stinga þeim í deig …“
„… einn hvítan, svartan og einn rauðan.“
Í þessum hluta má lesa um: Að tilbúa eðalsteina svo að þeir séu þeim réttu líkir (44v); Eðalsteina að bleyta svo að maður geti skorið þá eins og ost og lagað þá í hvaða form sem maður vill og hert þá síðan strax aftur (45r-v); Eðalsteina glansandi að gjöra (45v); Maursteins að leita (45v); Svölusteins að leita (45v-46r).
„Að gjöra regnboga á vegg“
„Mi[.]aldus skrifar að …“
„… það er bæði list of furða á að sjá.“
Í þessum hluta má lesa um: Herbergi eða hús að láta svart sýnast (46v); Eitt annað til þess að allir hlutir sýnist ýmist svartir eða grænir við ljósið um nætur (46v); Að tilbúa eitt svart bréf sem þá maður leggur á hvítan pappír og skrifar þar á … að það sýnist þá sem það væri með bleki skrifað (47r); Að bikar eða drykkjarmál festist við munn manns (47r); Að úr mörgum stykkjum kjöts verði einasta eitt (47v-48r); Að láta pétursseljujurt vaxa í bragði (48r-v); Gull úr blýi að tilbúa (48v-49v).
„Eldsneyð að afvenda“
„Tak eina svarta hænu úr hreiðrinu, að morgni eða kveldi, sker af henni hálsinn og kasta á jörð …“
„… til þeirrar brúkunar að koma ryði af járni.“
Í þessum hluta má lesa um: Um kertasteyping (50v-52r); Ein ágæt konst til að halda hreinum byssum og sverðum (52r); Að koma ryði af járni (52r-v).
„Um allrahanda rauðan farva“
„Tak tært vatn og hell því …“
„… og strjúk þessum farva á, hann fer vissulega ekki af.“
Í þessum hluta má lesa um: Menju að tilbúa (52v-53r); Rauðan farva að tilbúa (53r-v); Að flórera (blóma) með Zinobere (53v); Zinober að tempra til bókstafsgjörðar (53v-54r); Rósarfarva að tilbúa (54r-v); Að farva eða mála gult á gluggagler (54v); Lín gult að farva (54v-55r); Spansgrænu að tilbúa (55r-v); Eitt annað auðveldara (55v); Fagurgrænn farvi (55v-56r);Fagurblár farvi (56r-v); Góðan Lasur farva að tilbúa (56v); Lasur farva að tilbúa (56v-57r); Ljósblátt að gjöra (57r-v); Hvít-grár eða ljósgrár farvi (57v); Hvorki blátt né grátt (57v-58r); Um laufgrænan farva (58r); Að skrifa eins og það væri gjört með silfri eða gulli (58r-v); Rautt að farva (58v-59r); Svartan líndúk að farva (59r); Skinn blátt að farva (59r-v); Eitt annað til að farva með blástein (59v-60r); Einn fljótlegur rauður tilbúningur (60r-v); Svo að leður verði ekki aftur hart þá það er smurt (60v); Vilji maður gærur lita með einhvörjum farva (61r); Skinn eða gæru rauða að farva (61r-62r); Góður blár farvi á gærur (62r-v); Rautt leður að farva (62v); Blátt leður að farva (63r); Þá maður vill leður farva (63r); Svart leður að farva (63v); Góða sortu að tilbúa (63v); Hvörnenn maður skal trésmíði græna farva (64r).
„Um eðalsteina og þeirra háttalag; Arnarsteinn“
„Aëtites eða Arnarsteinn er sívalur, ílangur og holur steinn …“
„… er ekki eins skildings virði.“
Í þessum hluta má lesa um: Um malchytenstein (66r-v); Um amethistenstein (66v); Um hyacynthstein (66v-67v); Um safírstein (67v-68v); Um ehalcedonierstein (68v); Um schmergelstein (69r); Um smaragðusstein (69r-70v); Um jaspisstein (70v-72r); Um svölustein (72r-74r); Um rubinstein (74r); Um krystalstein (74v); Um sigurstein (74v-76r); Um demantstein (76r-78v); Um onyxstein (78v-79v); Um blóðstein (79v-80r); Um topaciusstein (80r-v); Um turkisstein (80v-81v); Um alpstein (81v); Um achatstein (82r-83v); Um agatstein (83r-85r); Um spinnenstein (kóngulóarstein) (85r);Um kreolenstein (pöddustein) (85r-86v); Um slöngustein (86v-87r); Um hanastein (87r-v); Um speckstein (87v-88r); Um magnet eða segulstein (88r-89r); Secundus Magnes (Annar segulsteinn) (89r-v); Um granatenstein (90r); Um Helitropionstein (90r-v); Um opalusstein (90v-91v);Um steininn Lazuli (91v); Lapis Vitalis eður lyfsteinn (91v-93v); Til að þekkja eðalsteina frá fölskum (93v); Að ná þeim steini sem maður fær allt með að vita. (94r); En viljir þú ná þeim steini sem fjötur leysir (94r); Merk.(?) (95r)
„Lása að smyrja“
„Þegar maður vill smyrja smáar eða stórar byssur …“
„… Þegar þú slátrar einu nauti, þá skaltu…“
Endar óheil.
Blöð tölusett af skrásetjara 1-95.
Tólf kver.
Vantar aftan af handritinu (hugsanlega framan af því líka). Blöð eru notkunarnúin, aftara kápuspjald brotið og meiri hluti pappírsklæðningar er horfinn af viðarspjöldunum; kjölur hefur losnað af og fylgir handritinu í umslagi; þrír bómullarþvengir eru þræddir í bókarspjöldin og í þá eru kverin fest.
Skrifari er óþekktur og skriftin fljótaskrift.
Fyrirsagnir eru með stærra og settara letri en annars er á textanum (sjá t.d. blöð 40v-41r).
Band (175 mm x 113-115 mm x 25 mm): Tréspjöld hafa upphaflega verið klædd með pappír: kjölur úr skinni er meðfylgjandi (sjá nánar: Ástand og Fylgigögn).
Umslag sem fylgir með handritinu hefur að geyma tvö umslög og bókarkjöl:
Útgjöld.,
G. E. Johnsen $ 20.15
5.25
E. Jónsson 5.00
J.Q. Olsen(?) 10.00
Handritið er sennilega skrifað á Íslandi á fyrri hluta nítjándu aldar (sjá: Fylgigögn, Skrift).
VH skráði 9., 12. og 13. desember, 2010.