Manuscript Detail

KBAdd 18 4to

Kvæði Eggerts Ólafssonar, 1750-1799

Language of Text
Icelandic

Contents

1 (1r-29v)
Búnaðarbálkur
Rubric

Nokkrar hugleiðingar framsettar í ljóðum sem nefnast Búnaðar-bálkur, sundurskiptar í þrjú kvæði

Incipit

Um daglegt búskaparlíf Íslendinga, ...

Melody

Hrygðin á burt en gleði og gaman

Note

Fyrst er farið í Inntak efnanna í Búnaðar-Bálki í stafrófsröð.

Eggert Ólafsson 1832, Kvæði, bls. 30-50.

Text Class
1.1 (3v-7v)
Þeir sudda-drunga daufir andar
Rubric

Búnaðarbálkur fyrsta kvæði. Eymdar-óður eður Óvætta-Dvöl og Ógeðs-Ævi

Incipit

Þeir sudda-drunga daufir andar / sem dragist gegnum myrkva loft ...

Explicit

... hressi þeir upp og braggi sig.

Note

24 erindi.

Tveir dálkar, seinni dálkurinn er fyrir útleggingar.

Text Class
1.2 (7v-13r)
Hvað sem meinvætta mæltu þoptar
Rubric

Annað kvæði sem kallast Náttúru-Lyst eður Ólundar-haft og Vonarfylli

Incipit

Hvað sem meinvætta mæltu þoptar / mér varð gengið í tjaldra-reit ...

Explicit

... landið fagni við soddan skraf.

Note

36 erindi.

Tveir dálkar, seinni dálkurinn er fyrir útleggingar.

Text Class
1.3 (7v-29v)
Vænt er að kunna vel að búa
Rubric

Búnaðarbálks þriðja kvæði. Sem er Munaðar-Dæla eður Bónda-líf og Lands-elska

Incipit

Vænt er að kunna vel að búa / vel að fara með herrans gjöf ...

Explicit

... vinum á meðan hrærist blóð.

Note

100 erindi.

Tveir dálkar, seinni dálkurinn er fyrir útleggingar.

Text Class
2 (31r-33r)
Munkur og nunna
Author

Eggert Ólafsson

Rubric

Ein lítil comædia sem kallast Píku-skrækur í ljóðmælum

Incipit

Munkur og nunna / mannlegar kunna ...

Melody

Lad den grönne ungdom kun forlyste sig

Explicit

... áður við í eldi tók.

Note

Formáli + 10 erindi.

Einn dálkur, útleggingar neðanmáls.

Eggert Ólafsson 1832, Kvæði, bls. 150-151.

3 (33v)
Mælti eg þetta þokkalega
Author

Eggert Ólafsson

Rubric

Þessar vísur voru gjörðar í Kaupmannahöfn vorið 1752 þegar mastur-trén voru sett á Huckurnar, sem konungur gaf til þeirra sem yrðu í því nýja Félagi Íslendinga.

Incipit

Mælti eg þetta þokkalega / þegar ullarbringa uppá settu ...

Explicit

... ef hún veitir honum.

Note

5 erindi.

Text Class
4 (35r-38r)
Ein skal enni hlúna
Author

Eggert Ólafsson

Rubric

Flösku-kveðjur

Incipit

Ein skal enni hlúna / ertu komin núna ...

Melody

Maríuvísur

Explicit

... mun þá fara betur.

Note

28 erindi.

Einn dálkur, útleggingar á spássíu og neðanmáls.

Eggert Ólafsson 1832, Kvæði, bls. 144-146.

Text Class
5 (38r)
Sumbl hefir öllum
Author

Eggert Ólafsson

Incipit

Sumbl hefir öllum / aukið gamanið ...

Explicit

... vaskeyta fyrirheit.

Note

1 erindi.

Eggert Ólafsson 1832, Kvæði, bls. 144-146.

Text Class
6 (38v)
Hvergi sé eg þó syrgi
Author

Eggert Ólafsson

Rubric

Ein merkileg subba

Incipit

Hvergi sé eg þó syrgi / slíkrar píku líka ...

Explicit

... karmlóð sleikir um barminn hin varma.

Note

1 erindi.

Eggert Ólafsson 1832, Kvæði, bls. 227.

7 (39r-41v)
Kosts og gæða kennir þar
Author

Eggert Ólafsson

Rubric

Eitt lítið kvæði um Hornstrandir

Incipit

Kosts og gæða kennir þar / kólgu rekstur hranna ...

Refrain

Góður þykir grautur méls ...

Explicit

... við er reiða þröngum.

Note

10 erindi auk viðlags.

Eggert Ólafsson 1832, Kvæði, bls. 218-219.

8 (41v-42v)
Hver er haldinn mestur
Author

Eggert Ólafsson

Rubric

Spurning. Hver er mikill í ögum - heimskingja þessarar aldar?

Incipit

Hver er haldin mestur / heims í dára í fjöld ...

Melody

Hatturinn og hún húa

Explicit

... sem mætasti þykir spé.

Note

6 erindi.

Eftirfarandi stendur fyrir neðan fyrirsögn:Snúið úr latínu Carm: Elegiae. Lagið er líkt þessu: Hatturinn og hún húa etc.

Útleggingar í neðanmálsgreinum fyrir aftan kvæðið.

Eggert Ólafsson 1832, Kvæði, bls. 140-141.

Text Class
9 (43r-48r)
Mín lukka tekur töflur smá
Author

Eggert Ólafsson

Rubric

Lukku-dans. Um almanna lukku, sem af heiðnum kallaðist F o r t ú n a ...

Incipit

Mín lukka tekur töflur smá / tilbúin er í sæng að gá ...

Melody

Mïn lykke haver paa

Explicit

... Guð er allt gott.

Note

37 erindi.

Undir fyrirsögn stendur: Lagið er svipað þessu danska: Mïn lykke haver paa

Eggert Ólafsson 1832, Kvæði, bls. 64-66.

Text Class
10 (49r-72v)
Eg sit á sjóna hvolí
Author

Eggert Ólafsson

Rubric

Ísland eður Eitt kvæði, er svo kallast í hverju Ísland ...

Incipit

Eg sit á sjóna hvoli / Seneca áður kvað ...

Melody

Ekkju ró

Explicit

... við svo góðan draum.

Note

106 erindi.

Tveir dálkar, seinni dálkurinn er fyrir útleggingar.

Eggert Ólafsson 1832, Kvæði, bls. 9-30.

Text Class
11 (73r-84v)
Sú mér sjón í tálum eigi
Author

Eggert Ólafsson

Rubric

Friðriks-varði á Íslandi eður Eitt kvæði

Incipit

Sú mér sjón í tálum eigi / sýnast draumi vann ...

Explicit

... hildings mildi blóð!

Note

40 erindi.

Tveir dálkar, seinni dálkurinn er fyrir útleggingar.

Eggert Ólafsson 1832, Kvæði, bls. 68-72.

Text Class
12 (85r-87v)
Farið á fætur brátt
Author

Eggert Ólafsson

Rubric

Vínleika bragur um Bachanalia eður Þá hátíðlegu leika víngoðinu Bacho til dýrðkanar

Incipit

Farið á fætur brátt / frestin er ekki par ...

Melody

Princeps Stelleferis

Explicit

... vitleysa nótt og dag.

Note

14 erindi.

Fyrir neðan fyrirsögn stendur: Er útlagt Latinskt Coriambicum.

Einn dálkur, útleggingar eru skrifaðar neðanmáls.

Eggert Ólafsson 1832, Kvæði, bls. 142-144.

Text Class
13 (88r)
Lukkan leikur sér
Author

Eggert Ólafsson

Rubric

Játning Melancholici

Incipit

Lukkan leikur sér / kjör vann kær að færa mér ...

Melody

Með ókunnu lagi

Explicit

... svo lifna eg.

Note

1 erindi.

Fyrir neðan fyrirsögn stendur: Er útlögð þýsk vísa.

Eggert Ólafsson 1832, Kvæði, bls. 194.

Text Class
14 (88v)
Landið stendst ei fyrir utan smér
Author

Eggert Ólafsson

Rubric

Sýnishorn af þeirri íslensku matar-sælu

Incipit

Landið stendst ei fyrir utan smér / eður hangi-kéts borðanir ...

Melody

Þá Ísrael fór af Egyptó

Explicit

... fái það fjúk, fái það fjúk.

Note

1 erindi.

Fyrir neðan fyrirsögn stendur: Lagið má vera sem: Þá Ísrael fór af Æg.

Eggert Ólafsson 1832, Kvæði, bls. 151.

Text Class
15 (89r-92v)
Á mörgu spakir markið henda
Author

Eggert Ólafsson

Rubric

Erfis drápa eftir Litla-Krumma, sem var hrafn á vöxt við dúfu: Hann fannst í Viðeyju, og dó þar veturinn fyrir jól 1753

Incipit

Á mörgu spakir markið henda / mun við sama hérna lenda ...

Melody

Hrakfalla Bálkur

Explicit

... og Valhallar hani sé.

Note

25 erindi.

Einn dálkur, útleggingar eru skrifaðar á spássíu.

Eggert Ólafsson 1832, Kvæði, bls. 215-216.

Text Class
16 (92v)
Í horni er best að búa
Author

Eggert Ólafsson

Rubric

Lof-vísa um hornið

Incipit

Í horni er best að búa / birtunni undan snúa ...

Explicit

... og fám í ljósi trúa.

Note

1 erindi.

Eggert Ólafsson 1832, Kvæði, bls. 195.

17 (93r-104v)
Tvídægra
Author

Eggert Ólafsson

Rubric

Tvídægra

Incipit

Það er sambland draums og vöku, leiðslu og líkamssjónar ...

Note

Eggert Ólafsson 1832, Kvæði, bls. 132-140.

Text Class
17.1 (93r-95r)
Heimspekin lömuð haltrar út
Author

Eggert Ólafsson

Rubric

Fyrsta kvæði. Um ýmsar heimsins forynjur og undarlegar þjóðir

Incipit

Heimspekin lömuð haltrar út / heldur sjóndauf og niðurlút ...

Melody

Prælátinn Gohe

Explicit

... betur að gæta búa sinna.

Note

10 erindi.

Text Class
17.2 (95r-99r)
Eg svaf í föstum drauma dvala
Author

Eggert Ólafsson

Rubric

Annað kvæði. Um fund Sukkudokka-lands og ásigkomulag þeirrar þjóðar

Incipit

Eg svaf í föstum drauma dvala / djúp og viðáttu skygndist um ...

Melody

Grikka fá eg í Góu

Explicit

... nóg er komið af þessum draum.

Note

34 erindi.

Text Class
17.3 (99r-104v)
Dauðabróðir blekkti
Author

Eggert Ólafsson

Rubric

Þriðja kvæði. Um ætt og uppruna fyrri atgjörðir og álög Sukkudokka

Incipit

Dauðabróðir blekkti / búk og heila torgir ...

Melody

Ögmundur er í fyrtum

Explicit

... Dvalins bila fley, en eigi kafna.

Note

34 erindi.

Text Class
18 (105r-110r)
Elizabeth eltu Ránar allar dætur
Author

Eggert Ólafsson

Rubric

Höddu ríma. Um ferð Höddu Ránardóttur til Kára og undrafullt samræði hennar við Hræsvelg jötunn

Incipit

Elizabeth eltu Ránar allar dætur / minnast vildu vífin kátu ...

Explicit

... óska eg henni gangi betur.

Note

76 erindi.

Undir fyrirsögn stendur: Þessi ríma var gjörð í góðum byr á ferð frá Kaupmannahöfn til Vestmannaeyja anno 1750 á skipi því er hét Elizabeth.

Útleggingar eru skrifaðar neðanmáls.

Eggert Ólafsson 1832, Kvæði, bls. 201-205.

19 (110v)
Undarlegt er Ísland
Author

Eggert Ólafsson

Incipit

Undarlegt er Ísland / örvasa lasið ...

Explicit

... gott stand það land.

Note

1 erindi.

Eggert Ólafsson 1832, Kvæði, bls. 195.

Text Class
20 (111r-140v)
Fer eg of ferðar várar
Author

Eggert Ólafsson

Rubric

Ferða rolla eður Eitt forn kveðið kvæði. Samanstanda af vísum og vísnaflokkum um ýmislegt ...

Incipit

Fer eg of ferðar várar / fet stiklandi miklu ...

Explicit

... áleit frænings reitar.

Note

70 erindi.

Óheilt, vantar aftan á.

Fyrir neðan fyrirsögn stendur: Með latínsku útleggingu og þar að auki inntaki hverrar vísu á íslensku, svo meiningin af öllum fullkomlega skilin verða.

Útleggingar skrifaðar á spássíum og neðanmáls.

Eggert Ólafsson 1832, Kvæði, bls. 86-90.

Language of Text
Icelandic (primary); Latin
Text Class
21 (142r-147r)
Eggerts-óður
Author

Eggert Ólafsson

Rubric

Sorgar ljóð eftir Eggert Ólafsson Kongsens Majestet Vice-lögmann sunnan og austan á Íslandi

Incipit

Sárt er að kveða sorgarljóð / sannreyndin þvílíkt kennir ...

Melody

Davíð fór aftur í

Note

20 erindi.

Fyrir aftan kvæðið eru útleggingar.

Text Class
22 (148r-156r)
Vísur Stefáns Ólafssonar
Rubric

Vísur kveðnar af Stefáni Ólafssyni

Note

Í Kvæði eptir Stefán Ólafsson, II, p. vii, kemur fram að handritið Add. Bibl. Univ. Hafn. Nr. 80 4to hafi verið eitt af þeim handritum sem voru notuð við útgáfu kvæðanna, en þetta á að vera KBAdd 18 4to.

Text Class
22.1 (148r-149r)
Ölið í kvæðum ýmist bjór
Author

Stefán Ólafsson

Incipit

Ölið í kvæðum ýmist bjór / ellegar veig má heita ...

Explicit

... og stilla hans dýrðar strengi.

Note

10 erindi.

Kvæði eptir Stefán Ólafsson, I, bls. 355-359.

Text Class
22.2 (149v-150v)
Hingað og þangað hugurinn fer
Author

Stefán Ólafsson

Rubric

Konuleysingja kvæði, ejusdem autoris

Incipit

Hingað og þangað hugurinn fer / hvergi þó finn eg á jörðu ...

Explicit

... um alla mína daga.

Note

12 erindi.

Kvæði eptir Stefán Ólafsson, II, bls. 25-31.

Text Class
22.3 (150v-151r)
Guðmundur Crassus góði vin
Author

Stefán Ólafsson

Rubric

De Crasso

Incipit

Guðmundur Crassus góði vin / gengur við hnykki þrjá ...

Explicit

... aftur því slökkva má.

Note

4 erindi.

Kvæði eptir Stefán Ólafsson, I, bls. 134-136.

Text Class
22.4 (151r-151v)
Umboðsmenn eru átta snart
Author

Stefán Ólafsson

Rubric

De præpostero conjugio

Incipit

Umboðsmenn eru átta snart / eina að gifta lauga má ...

Explicit

... er skyndibrullaup verður á.

Note

1 erindi.

Kvæði eptir Stefán Ólafsson, II, bls. 3-4.

Text Class
22.5 (151v-152r)
Í snæru biðill fjúks fór
Author

Stefán Ólafsson

Rubric

De iisdem

Incipit

Í snæru biðill fjúks fór / um fentan snjó og vatn rent ...

Explicit

... standi og bíði staupanna.

Note

1 erindi.

Kvæði eptir Stefán Ólafsson, II, bls. 6.

Text Class
22.6 (152r)
Ellin að gjörir hallast
Author

Stefán Ólafsson

Rubric

Um ellina

Incipit

Ellin að gjörir hallast / aftrast fyrri kraftar ...

Explicit

... dregið hold sigur að moldu.

Note

1 erindi.

Kvæði eptir Stefán Ólafsson, II, bls. 41-42.

Text Class
22.7 (152r-v)
Ef geiraþollur geðstór
Author

Stefán Ólafsson

Rubric

Um óefnilega gifting

Incipit

Ef geiraþollur geðstór / giftir sig auðs nipt ...

Explicit

... skerða má það skökuna.

Note

1 erindi.

Kvæði eptir Stefán Ólafsson, II, bls. 4-5.

Text Class
22.8 (152v-154r)
Vínið held eg best brent
Author

Stefán Ólafsson

Rubric

Ölvísur ejusdem

Incipit

Vínið held eg best brennt / bæta ólystir ...

Explicit

... nú var vel drukkið.

Note

9 erindi.

Kvæði eptir Stefán Ólafsson, I, bls. 350-354.

Text Class
22.9 (154v-156r)
Krúsa lögur
Author

Stefán Ólafsson

Rubric

Annað ölkvæði ejusd.

Incipit

Krúsa lögur / kveykir bögur ...

Explicit

... ljóðunum víki frá, Inter poculá.

Note

16 erindi.

Kvæði eptir Stefán Ólafsson, I, bls. 335-49.

Text Class
22.10 (156r)
Röðullinn hvatti Baldurs bróður
Author

Stefán Ólafsson

Rubric

Nomen Authoris

Incipit

Röðullinn hvatti Baldurs bróður / að brjóta vakir ...

Explicit

... bráðheitt sumarið hreifði taki.

Note

1 erindi.

Kvæði eptir Stefán Ólafsson, II, bls. 119.

Text Class
22.11 (156r)
Þöllin mælti þar eð hún sat
Author

Stefán Ólafsson

Incipit

Þöllin mælti þar eð hún sat / þorns[?] við lundinn geira ...

Explicit

... gjörðu á hægra eyra.

Note

1 erindi.

Kvæði eptir Stefán Ólafsson, II, bls. 61.

Text Class

Physical Description

Support
Pappír.
No. of leaves
i + 156 + i blað (210 mm x 162-165 mm), þar með talið blað merkt 39bis. Auð blöð: 30v, 34r-v, 48v, 141r-v, 147v, 156v og 157r-v.
Foliation
  • Blaðmerking með hendi Kålunds, 10. hvert blað 1-156. Á milli 130 og 140 eru 11 blöð, og því fær bl. 140 blaðmerkinguna 139bis.
  • Blaðsíðumerkt á rektósíðum 1-311.
Layout
  • Bæði ein- og tvídálka.
  • Leturflötur er 174 mm x 125 mm.
  • Línufjöldi er 22-31.
  • Leturflötur afmarkaður með þurroddi.
Condition
  • Leturflötur er dekkri, bleksmitun.
  • Texti sums staðar í gegn.
  • Jaðar bylgjaður.
  • Það molnar úr gyllingu á kili.
Script

Ein hönd, óþekktur skrifari, kansellíbrotaskrift og fljótaskrift.

Additions
  • Útleggingar eru skrifaðar við flest kvæðanna með hendi skrifara.
  • Á fremra saurblaði, hefur safnmarkið Add 80 4 verið skrifað síðan strikað yfir og safnmarkið 18 4to skrifað fyrir neðan.
Binding

Band (217 mm x 174 mm x 35 mm). Pappaspjöld klædd brúnu skinni, kjölur með upphleyptum röndum, gyllingu og gylltum titli: Nokkrar hugleiðinga(r) auk safnmarksmiða. Fremra og aftari spjaldblöð klædd marmarapappír og safnmarksmiði er á fremra spjaldi. Saurblöð tilheyra bandi.

Handritið liggur í ljósgrárri öskju (238 mm x 189 mm x 40 mm).

History

Origin

Handritið er tímasett til seinni hluta 18. aldar í Katalog 1900 bls. 435.

Acquisition

Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 9. apríl 1997.

Additional

Record History
Custodial History

Morten Grønbech gerði við í ágúst til nóvember 1995. Ekkert var hreyft við bandi, en handritið er í nýrri öskju. Nákvæm lýsing á ljósmyndun og viðgerð fylgdi með.

Surrogates

Svart-hvítar ljósmyndir á NorS Sprogsamlinger frá 1995-1996.

Bibliography

Author: Slay, Desmond
Title: Order in AM 179 fol,
Scope: p. 160-165
Author: Stefán Ólafsson
Title: Kvæði
Editor: Jón Þorkelsson

Metadata