Detaljer om håndskriftet

KBAdd 16 4to

Jónsbók, 1600-1699

Tekstens sprog
islandsk

Indhold

1 (1r-112v)
Jónsbók
Bemærkning

Með réttarbótum.

Tekstklasse
1.1 (1r-v)
Formáli
Incipit

Magnús með Guðs miskunn ...

Explicit

... um allar aldir veraldar. Amen.

Tekstklasse
1.2 (2r-6v)
Þingfararbálkur
Rubrik

[Þingfararbálkur]

Incipit

Friður og blessun vors herra ...

Explicit

... að þeir fái yfirtekið.

Bemærkning

Fyrirsögn er ólæsileg.

Tekstklasse
1.3 (6v-11v)
Kristindómsbálkur
Rubrik

Hér hefur Kristindómsbálk og segir um kristilega trú og um þá hlýðni er menn eiga að veita kóngi og biskupi

Incipit

Það er upphaf laga vorra Íslendinga ...

Explicit

... og fylgi honum allir hinir bestu menn.

Tekstklasse
1.4 (11v-13r)
Kóngsþegnskylda
Rubrik

Hér hefur annan hlut lögbókar og segir um þegnskyldu við kóng og skattgjald

Incipit

Í nafni vors herra Jesú ...

Explicit

... en hálft þeim er skuld á.

Tekstklasse
1.5 (13r-27r)
Mannhelgi
Rubrik

Hér hefur mannhelgi, hinn þriðja hlut lögbókar

Incipit

Það er fyrst mannhelgi vorri ...

Explicit

... Enn engu á hann að svara þar hann erfir [ekki].

Tekstklasse
1.6 (13r-30v)
Kvennagiftingar
Rubrik

Hér hefur hinn fjórða hlut lögbókar sem er um kvenna giftingar, með almennilegu erfða tali og arfa tökum

Incipit

Faðir og móðir skulu ráða giftingum dætra sinna ...

Explicit

...

Bemærkning

Lok kaflans er ólæsilegur.

Tekstklasse
1.7 (30v-39r)
Erfðatal og arfatökur
Rubrik

Hér hefur almennilegt erfðatal

Incipit

Sú hin fyrsta erfð ...

Explicit

... hvernig manni sem honum gefur löggjöf sína fyrr.

Tekstklasse
1.8 (39v-45v)
Framfærslubálkur
Rubrik

Hér hefur framfærslubálk og segir hvorir ómaga eiga með lögum fram að færa

Incipit

Hver maður á fram að færa föður sinn og móður ...

Explicit

... utan honum sé gefin nema konur beri.

Tekstklasse
1.9 (45v-50r)
Landbrigðadálkur
Rubrik

Hér hefur hinn fimmta hlut lögbókar sem er landabrigði

Incipit

Hvar sem ungum manni tæmist land í erfð ...

Explicit

... er ómagann skyldi fram hafa fært.

Tekstklasse
1.10 (50r-74v)
Landsleigubálkur
Rubrik

Hér hefur landsleigubálk hinn VI. hlut lögbókar Íslendinga

Incipit

Ef maður vill annars jörð leiga ...

Explicit

... og rétt sinn eftir lagadómi.

Tekstklasse
1.11 (74v-79v)
Rekabálkur
Rubrik

Hér hefur reka bálk og segir um reka viða og hvala og annarra hluta

Incipit

Hver maður á reka allann ...

Explicit

... svo mikið að þjófs sök nemi.

Tekstklasse
1.12 (79v-87v)
Kaupabálkur
Rubrik

Hér hefur sjöunda hluta lögbókar og heitir kaupa bálkur

Incipit

Það er nú því næst að ...

Explicit

... sem hann hefði stolið jafnmiklu.

Tekstklasse
1.13 (87v-94v)
Framannalög
Rubrik

Hér hefur hinn áttunda hlut lögbókar og kallast farmannalög

Incipit

Sú er ein lögleg fjártekja en engin önnur ...

Explicit

... af landinu meðan hallæri er.

Tekstklasse
1.14 (94v-99v)
Þjófabálkur
Rubrik

Hér hefur níunda hlut lögbókar og kallast þjófabálkur

Incipit

Það er nú því næst að ...

Explicit

... en virða þó til fullra aura.

Tekstklasse
1.15 (100r-105v)
Efnisyfirlit
Rubrik

Hér hefur almennilegt registrum íslenskrar lögbókar

Incipit

Þingfarar bálkur ...

1.16 (106r-111v)
Réttarbætur
Rubrik

Hér eftirfylgja nokkrar réttarbætur útgefnar af virðulegum herrum Noregs kóngum lögunum til styrkingar og réttinda

Incipit

Hákon með Guðs miskunn Noregs og ...

Explicit

...

Bemærkning

Síðustu blöð í handritunu eru ill-læsileg.

Tekstklasse

Fysisk Beskrivelse / Kodikologi

Materiale
Skinn.
Antal blade
i + 112 + i blað (154-187 mm x 123-150 mm). Bl. 112 var áður autt.
Foliering
  • Blaðsíðumerkt með blýanti á efri ytri spássíu 1-220.
  • Blaðmerkt með blýanti á neðri spássíu 1-122.
Layout
  • Eindálka.
  • Tvídálka að hluta:
    • Bl. 8r, breidd dálka er 57 og 50 mm.
    • Bl. 100r-105v, breidd dálka er 57 mm.
  • Leturflötur er ca 155 mm x 112-115 mm.
  • Gatað og strikað fyrir línum og leturfleti.
  • Línufjöldi er ca 27-35.
  • Texti endar í totu (bl. 1v).
  • Griporð.
Tilstand
  • Handritið er illa farið, mörg blöð eru dökk, sérstaklega fremst og aftast í handritinu.
  • Handritið opnast illa.
  • Margar síður ill-læsilegar, sjá t.d. bl. 1r-5r, 24v-25r, 26v-27r, 28v-35r, 67r, 80v-81r, 92v-93r, 99r, 104-105r, 109v-111v.
  • Götótt, en gert hefur verið við þau nema á bl. 83 og 89.
  • Blöð eru bylgjuð.
  • Raki, þar sem blek hefur smitast á mótliggjandi síður.
  • Blek hefur dofnað/horfið, sjá t.d. bl. 12r.
  • Blaðkantar eru sums staðar dökkir og hefur litað inn á spássíu, sjá t.d. 43r.
Skrifttype

Ein hönd; óþekktur skrifari, textaskrift með örlitlum áhrifum frá léttiskrift.

Udsmykning

Upphafsstafir í mörgum litum, sumir mikið skreyttir (bl. 2r, 7r, 11v, 13r, 27r, 30v, 39v, 45v, 50r, 74v, 79v, 87v, 94v).

Blekdreginn og flúraður upphafstafur (bl. 1r).

Rauð- og grænlitaðar titlar og fyrirsagnir.

Litað inn í stafi með rauðum (t.d. 30r) eða grænum lit (t.d. 50r).

Tilføjelser
  • Síðari tíma spássíugreinar og tilvísanir.
  • Pennakrot á bl. 112r-v.
Indbinding

Band frá 17. öld (198 mm x 180 mm x 58 mm). Tréspjöld klædd bindþrykktu ljósu skinni (selskinn), kjölur er einnig blindþrykktur og með upphleyptum röndum. Tvær spennslur, brotið er uppúr annarri, en þær eru ekki eins á fremra spjaldi. Saurblöð tilheyra bandi. Safnmarksmiði er á kili og á fremra spjaldi.

Handritið liggur í nýlegri öskju (220 mm x 180 mm x 70 mm), safnmarksmiði er á kili.

Historie og herkomst

Herkomst

Handritið er tímasett til 17. aldar í Katalog 1900 bls. 435.

Proveniens
Á bl. 112r kemur fram að sr. Jörgen Borch (dr. philof. og sóknarprestur) hafi afhent Háskólabókasafni Kaupmannahafnar handritið 22. maí 1805.
Erhvervelse

Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 9. apríl 1997.

Yderligere information

Katalogisering og registrering
Bevaringshistorie

Niels Borring og Morten Grønbech gerðu við í janúar til apríl 1996. Handritið er í gömlu bandi en skipt hefur verið um saurblöð og fleira. Handritið er í nýrri öskju og liggur dót úr bandi aftast. Nákvæm lýsing á ljósmyndun og viðgerð fylgdi með.

Billeder

Svart-hvítar ljósmyndir á Nors Sprogsamlinger frá 1995-1996.

Bibliografi

[Metadata]
×

[Metadata]