Skráningarfærsla handrits

PDF
PDF

AM 161 fol.

Sögubók ; Ísland, 1625-1672

Athugasemd
Skráð í tveimur hlutum.
Tungumál textans
íslenska

Innihald

Lýsing á handriti

Blaðefni

Pappír með vatnsmerkjum.

Blaðfjöldi
i + 90 (þar með talið blað 1 bis (r-v)) + i blað (295 mm x 197 mm).
Tölusetning blaða

  • Blaðsíðumerking 1-175.
  • Blaðmerking 1-89.
  • Mótar fyrir blaðsíðumerkingu sem hefur verið máð út (sbr. bl. 28r og víðar).
  • Á spássíur nokkurra blaða hafa áður verið límdir strimlar með númerum sem á vantar í blaðsíðutal (sbr. bl. 40v).

Band

Band frá 1976 (305 mm x 225 mm x 25 mm). Spjöld eru klædd fínofnum striga, grófari strigi á kili og hornum. Saumað á móttök. Saurblöð tilheyra þessu bandi.

Handritið liggur með eldra bandi í blárri öskju.

Eldra band frá 1700-1730 (300 mm x 200 mm x 30 mm). Spjöld og kjölur klædd bókfelli.

Uppruni og ferill

Aðföng

Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 16. mars 1977.

Aðrar upplýsingar

Skráningarferill
  • MJG uppfærði skráningu með gögnum frá BS, 12. febrúar 2024.
  • ÞÓS skráði vatnsmerki 22. júní 2020.
  • VH skráði handritið samkvæmt TEIP5 reglum 5. desember 2008; lagfærði í nóvember 2010.
  • DKÞ grunnskráði 26. júní 2002.
  • Kålund gekk frá handritinu til skráningar 5. desember 1885, Katalog I , bls. 114 (nr. 197).
Viðgerðarsaga

Viðgert og bundið af Birgitte Dall í júní 1976. Eldra band fylgir ásamt strimlum sem hafa verið losaðir af spássíum nokkurra blaða.

Myndir af handritinu

Svart-hvítar ljósmyndir á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn (AM 161 fol.).

Hluti I ~ AM 161 fol.

Tungumál textans
íslenska
1 (1r-37v)
Svarfdæla saga
Titill í handriti

Svarfdæla saga

Vensl

Jónas Kristjánsson telur að öll pappírshandrit Svarfdæla sögu eru frá þessu handriti AM 161 fol. (Jónas Kristjánsson, Íslenzk fornrit IX, s. xcii).

Upphaf

[Þ]að er upphaf að þessari sögu …

Niðurlag

… Margar eru sögur af Valla-Ljóti og var hann hinn mesti höfðingi. Ljótur lét drepa Eyglu-Halla bróður Karls unga.

Baktitill

Nú lýkur hér Svarfdæla sögu með þvílíku efni.

Athugasemd

Auð blöð sem tákna eyður í forriti handrits: blað 10v er að mestu autt, blöð 11r-14v eru auð (þeim hefur verið bætt við síðar). Í textanum koma einnig fyrir minni eyður (sjá t.d. á blöðum 9v og 32r).

Blað 38 er autt.

2 (39r-50v)
Valla-Ljóts saga
Titill í handriti

Saga af viðskiptum þeirra Svarfdæla og Guðmundar hins ríka. 1. kapituli.

Upphaf

Sigmundur hét maður. Hann var son Ketils hins rauða …

Niðurlag

… Og lýkur þar viðskiptum þeirra Guðmundar hins ríka, en Guðmundur hélt virðingu sinni allt til dauðadags. Og lýkur þar þessari sögu.

Lýsing á handriti

Blaðefni

Pappír með vatnsmerkjum.

Vatnsmerki 1. Aðalmerki: Akkeri // Ekkert mótmerki (1-3, 4, 10, 16-17, 19, 22-23, 27-29, 31, 33-34, 37).

Vatnsmerki 2. Aðalmerki: Skjaldarmerki 1, klofinn skjöldur, tvö sverð í kross, bjálkar og krans, kóróna efst // Ekkert mótmerki (12).

Vatnsmerki 3. Aðalmerki: Bær með þremur turnum og fangamarki HB // Ekkert mótmerki (39-40, 47).

Vatnsmerki 4. Aðalmerki: Kanna // Ekkert mótmerki (42, 44, 48).

Vatnsmerki 5. Aðalmerki: Skjaldarmerki 2, klofinn skjöldur með bjálkum og trjám, Hermes kross og fangamark HS. // Ekkert mótmerki (á saurblaði aftast í handriti).

Blaðfjöldi
i + 51 (þar með talið blað 1 bis (r-v)) blöð (295 mm x 197 mm). Blöð 10v og 50v eru auð að mestu. Blöð 11r-14v og 38 eru auð.
Tölusetning blaða

  • Blaðsíðumerking 1-98.
  • Blaðmerking 1a-50.
  • Mótar fyrir blaðsíðumerkingu sem hefur verið máð út (sbr. bl. 28r og víðar).
  • Á spássíur nokkurra blaða hafa áður verið límdir strimlar með númerum sem á vantar í blaðsíðutal (t.d. bl. 40v).

Kveraskipan

8 kver:

  • I: spjaldblað - fremra saurblað (eitt tvinn)
  • II: bl. 1bis-10 (eitt blað + 5 tvinn: 1bis, 1+8, 2+7, 3+6, 4+5, 9+10)
  • III: bl. 11-14 (4 blöð)
  • IV: bl. 15-22 (4 tvinn: 15+22, 16+21, 17+20, 18+19)
  • V: bl. 23-30 (4 tvinn: 23+30, 24+29, 25+28, 26+27)
  • VI: bl. 31-38 (4 tvinn: 31+38, 32+37, 33+36, 34+35)
  • VII: bl. 39-46 (4 tvinn: 39+46, 40+45, 41+44, 42+43)
  • VIII: bl. 47-50 (2 tvinn: 47+50, 48+49)

Umbrot

  • Eindálka.
  • Leturflötur er ca 240 mm x 140 mm.
  • Afmörkun leturflatar með þurroddi (sjá t.d. blöð 42r og 43r).
  • Línufjöldi er ca 26-30.
  • Síðutitill á blöðum 1r-37v: Svarfdæla.
  • Eyður fyrir upphafsstafi eru á stöku stað (sjá bl. 1r).
  • Sögur eru kaflaskiptar; víða vantar kaflanúmer en gert er ráð fyrir þeim með auðri línu fyrir ofan texta eftirfarandi kafla.
  • Svarfdæla og Valla-Ljóts saga enda í totu.
  • Griporp (bl. 30v).

Ástand

  • Blettir eru víða (t.d. bl. 22v-23r).
  • Blöð hafa dökknað.
  • Viðgerðir við kjöl og jaðar.

Skrifarar og skrift

Skreytingar

  • Blekdreginn skrautstafur í upphafi Valla-Ljóts sögu á bl. 39r.
  • Aðrir blekdregnir upphafsstafir (1-2 línur) eru stærri en meginmál.

  • Fyrirsagnir og kaflanúmer eru með blekdregnum skrautstöfum (sjá bl. 1r og 39r).
  • Fyrirsagnir og fyrsta lína efnisgreinar skrifuð í stærra letri og stundum með upphafsstöfum.

Ígildi lítilla bókahnúta víða.

Spássíugreinar og aðrar viðbætur

  • Efnisyfirlit með yngri hendi á bl. 1bisr (merkt 1a).
  • Blöð 11r-14v eru auð innskotsblöð, e.t.v. bætt við fyrir Árna Magnússon.
  • Kaflafyrirsagnir í Svarfdæla sögu eru með yngri hendi (sjá bl. 1r-37v).
  • Spássíugreinar og leiðréttingar hér og þar, að hluta til með yngri hendi (sjá t.d. bl. 39r og 47r).
  • Á neðri spássíu á bl. 10v, með yngri hendi: Her hafa verið 2 blöð óskrifuð í fyrstu, en 2 er síðan bætt við.
  • Efst á bl. 44r, er orð sem virðist vera eins og undirskrift.

Uppruni og ferill

Uppruni

Þessi hluti handritsins var skrifað á Íslandi og er tímasett til 17. aldar í Katalog I, bls. 114, en virkt skriftartímabil skrifara var ca 1625-1672.

Jónas Kristjánsson telur öll önnur pappírshandrit Svarfdælu eiga rætur að rekja til þessa (sbr. Íslenzk fornrit IX, bls. xcii).

Blöðin voru áður hluti af stærri bókum.

Ferill

Stóru bókina sem blöðin tilheyrði þegar Árni Magnússon fékk það kom til hans frá Jóni Þorlákssyni sýslumanni Múlasýslu (sbr. seðil).

Minni bókin sem blöðin voru fyrst í hefur verið í eign Brynjólfs Sveinssonar. Það er ekki vitað hvernig það kom í hendur Jóni Þorlákssyni. (Valla-Ljót saga (STUAGNL 63), bls. viii-ix).

Árið 1730 voru blöðin hluti af No. 161 in fol. (AM 456 fol., 4v).

Hluti II ~ AM 161 fol.

Tungumál textans
íslenska
3 (51r-88r)
Reykdæla saga
Titill í handriti

Saga af Vermundi og Víga-Skúta.

Upphaf

Þorsteinn höfði hét maður. Hann bjó á Hörðalandi …

Niðurlag

… Illuga og Birni að fara til Ölvis hins …

Athugasemd

Vantar aftan af sögunni.

Lýsing á handriti

Blaðefni

Pappír með vatnsmerkjum.

Vatnsmerki 1. Aðalmerki: Akkeri // Ekkert mótmerki (86, 88).

Vatnsmerki 3. Aðalmerki: Bær með þremur turnum og fangamarki HB // Ekkert mótmerki (54, 56, 58-60, 62-63, 66, 69-71, 75, 77-79, 83, 85).

Blaðfjöldi
39 + i blað (295 mm x 195 mm). Neðri hluti blaðs 88r og blað 88v-89v eru auð.
Tölusetning blaða

  • Blaðsíðumerking 99-175.
  • Blaðmerking 51-89.
  • Leifar af eldri blaðmerkingu á efri ytri spássíu 1-39 sem hefur verið máð út.

Kveraskipan

6 kver:

  • IX: bl. 51-60 (5 tvinn: 51+60, 52+59, 53+58, 54+57, 55+56)
  • X: bl. 61-66 (3 tvinn: 61+66, 62+65, 63+64)
  • XI: bl. 67-76 (5 tvinn: 67+76, 68+75, 69+74, 70+73, 71+72)
  • XII: bl. 77-84 (4 tvinn: 77+84, 78+83, 79+82, 80+81)
  • XIII: bl. 85-90 (3 tvinn: 85+90, 86+89, 87+88)
  • XIV: aftara saurblað - spjaldblað (eitt tvinn)

Á neðri spássíu á bl. 60r er flúr sem gæti verið kveramerki.
Umbrot

  • Eindálka.
  • Leturflötur er ca 245 mm x 140 mm.
  • Afmörkun leturflatar með þurroddi (t.d. bl. 51r).
  • Línufjöldi er ca 26-31.
  • Eyður fyrir upphafsstafi eru á stöku stað ( t.d. bl. 52r). (Upphafsstafur á bl. 51r virðist ófullgerður).
  • Sögur eru kaflaskiptar; víða vantar kaflanúmer en gert er ráð fyrir þeim með auðri línu fyrir ofan texta eftirfarandi kafla.
  • Griporð á bl. 59v og 67v.

Ástand

  • Blettir eru víða (t.d. á blöðum 51r og 56r).
  • Sum blöð eru dekkri en önnur, t.d. er bl. 51 sérstaklega dökkt og snjáð.
  • Viðgerðir við kjöl og jaðar.

Skrifarar og skrift

Skreytingar

  • Blekdregnir upphafsstafir kafla (1-2 línur) eru stærri en meginmál.

  • Fyrirsagnir og kaflanúmer eru með blekdregnum skrautstöfum (sbr. bl. 51r).
  • Fyrirsagnir og fyrsta lína efnisgreinar skrifuð í stærra letri og stundum með upphafsstöfum.

Ígildi lítilla bókahnúta víða.

Spássíugreinar og aðrar viðbætur

Spássíugreinar og leiðréttingar hér og þar, að hluta til með yngri hendi (t.d. bl. 66r).

Uppruni og ferill

Uppruni

Þessi hluti handritsins var skrifað á Íslandi og er tímasett til 17. aldar í Katalog I, bls. 114, en virkt skriftartímabil skrifara var ca 1625-1672.

Blöðin voru áður hluti af stærri bókum.

Ferill

Stóru bókina sem blöðin tilheyrði þegar Árni Magnússon fékk það kom til hans frá Jóni Þorlákssyni sýslumanni Múlasýslu (sbr. seðil).

Minni bókin sem blöðin voru fyrst í hefur verið í eign Brynjólfs Sveinssonar. Það er ekki vitað hvernig það kom í hendur Jóni Þorlákssyni. (Valla-Ljót saga (STUAGNL 63), bls. viii-ix).

Árið 1730 voru blöðin hluti af No. 161 in fol. (AM 456 fol., 4v).

Notaskrá

Titill: Ljósvetninga saga með þáttum. Reykdæla saga ok Víga-Skútu. Hreiðars þáttr,
Ritstjóri / Útgefandi: Björn Sigfússon
Umfang: 10
Höfundur: Guðrún Ása Grímsdóttir, Þórður Jónsson í Hítardal
Titill: Ættartölusafnrit séra Þórðar Jónssonar í Hítardal I-II
Höfundur: Guðvarður Már Gunnlaugsson
Titill: Gripla, AM 561 4to og Ljósvetninga saga
Umfang: 18
Titill: Eyfirðinga sǫgur,
Ritstjóri / Útgefandi: Jónas Kristjánsson
Umfang: IX
Titill: Reykdæla og Valla-Ljóts saga, Íslenzkar Fornsögur
Ritstjóri / Útgefandi: Guðmundur Þorláksson
Umfang: II
Titill: Svarfdæla saga og Þorleifr Þáttr jarlsskálds, Íslenzkar Fornsögur
Ritstjóri / Útgefandi: Finnur Jónsson
Umfang: III
Höfundur: Jón Helgason
Titill: Vísa í Svarfdælu,
Umfang: s. 291-294
Titill: Valla-Ljóts saga,
Ritstjóri / Útgefandi: Jónas Kristjánsson
Titill: Eyfirðinga sögur,
Ritstjóri / Útgefandi: Jónas Kristjánsson
Umfang: 9
Titill: Rit Handritastofnunar Íslands, Svarfdæla saga
Ritstjóri / Útgefandi: Jónas Kristjánsson
Umfang: 2
Titill: Katalog over Den Arnamagnæanske Håndskriftsamling
Ritstjóri / Útgefandi: Kålund, Kristian
Höfundur: Heslop, Kate
Titill: Hearing voices : uncanny moments in the Íslendingasögur, Gripla
Umfang: 19
Höfundur: Teresa Dröfn Njarðvík
Titill: Í urð, ok urð : hlutverk og áhrif vísna í Svarfdæla sögu, Són
Umfang: 17
Lýsigögn
×
  • Land
  • Ísland
  • Staður
  • Reykjavík
  • Stofnun
  • Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum
  • Vörsludeild
  • Handritasvið
  • Safn
  • Safn Árna Magnússonar
  • Safnmark
  • AM 161 fol.
  • Fleiri myndir
  • LitaspjaldLitaspjald
  • XML
  • Opna XML færslu  
  • PDF í einni heild
  • UpplýsingarUpplýsingar
  • Athugasemdir
  • Gera athugasemdir við handrit  

Lýsigögn