AM 160 fol.
Sögubók ; Ísland, 1635-1648
Athugasemd
Tungumál textans
Innihald
„Hér byrjar Svarfdælinga sögu“
„Það er upphaf þessarar sögu …“
„… Ljótur lét drepa Eglu-Halla bróður Karls unga.“
Nú lýkur hér Svarfdæla sögu með þvílíku efni.
„Saga af Gísla Súrssyni“
Styttri gerð sögunnar, líklega skrifuð eftir AM 148 fol. (sbr. seðil).
„Það er upphaf á sögu þessi …“
„… og eru menn komnir frá honum.“
Lúku vær hér sögu Gísla Súrssonar. Guð gefi alla góða daga utan enda. AMEN.
„Söguþáttur af Ormi Stórólfssyni“
„[H]ængur hét maður son Ketils Naumdæla …“
„… og hélt vel trú sína.“
Og lýkur þar þætti Orms Stórólfssonar.
„Saga af Hörð og hans fylgjurum þeim Hólmverjum“
„[Á] dögum Haralds hins hárfagra …“
„…eftir öngvan mann sekan hafi jafnmargir í hefnd verið drepnir sem Hörð.“
Lúkum vér svo sögu Hólmverja.
„Saga af Króka-Ref“
„[Á] dögum Hákonar kóngs Aðalsteinsfóstra …“
„… Og er margt göfugra manna frá honum komið.“
Og lúkum vér þar sögu Króka-Refs.
„Grænland var byggt af Eiríki hinum rauða …“
„… biskupsstóll þar.“
„Þessi saga finnst miklu lengri í þeim gömlu bókum heldur en hér er rituð.“
Stutt annálskennd klausa.
„Hér byrjar Glúms sögu“
„[H]elgi hét maður og var kallaður Helgi hinn magri …“
„… að hann hafi verið best um sig allra vígra manna hér á landi.“
Og lýkur þar sögu Glúms Eyjólfssonar.
„Sagan af Hávarði Ísfirðingi og syni hanss Ólafi Bjarnyl“
„[Þ]að er upphaf þessarar sögu að Þorbjörn hét maður …“
„… Og þótti verið hafa hið mesta mikilmenni.“
Og lúku vér þar nú þessari sögu að sinni með þessu efni.
„Víglundar saga“
„[H]araldur hinn hárfagri var son Hálfdanar svarta …“
„… að enginn veit sína ævina fyrr en öll er.“
Endar hér nú þessi saga af Víglundi hinum væna.
„Hér byrjar Hallfreðs sögu“
„[Þ]orvaldur hét maður og var kallaður skiljandi …“
„… og er margt manna frá honum komið.“
Og lýkur hér sögu Hallfreðs vandræðaskálds.
„Þáttur af Ölkofra“
„[Þ]órhallur hét maður, hann bjó á Bláskógum …“
„… og hélst það meðan þeir lifðu.“
Og lýkur hér sögu Ölkofra.
Lýsing á handriti
Pappír með vatnsmerkjum.
Vatnsmerki 1. Aðalmerki: Skjaldarmerki með ljóni í tvöföldum ramma með blómum og kóróna efst // Ekkert mótmerki (fastur seðill, bæði fremst og aftast í handriti).
Vatnsmerki 2. Aðalmerki: Fangamark HH // Ekkert mótmerki (fastur seðill fremst í handriti).
Vatnsmerki 3. Aðalmerki: Dárahöfuð 1 // Mótmerki: Fangamark IV ( 1-4 , 13 , 14 , 15-20 ).
Vatnsmerki 4. Aðalmerki: Dárahöfuð 1, með 7 litlum bjöllum á kraga, Hermes kross og 3 stórir hringir // Ekkert mótmerki ( 5 , 6-10 , 11-12 , 21-24 , 30-38 , 45-49 ).
Vatnsmerki 5. Aðalmerki: Dárahöfuð 2, með 7 litlum bjöllum á kraga, Hermes kross, 3 stórir hringir, stafur og fangamark OH? DH? // Ekkert mótmerki ( 40 ).
Vatnsmerki 6. Aðalmerki: Dárahöfuð 3, með 4 meðalstórum bjöllum á kraga, Hermes kross og 3 meðalstórar bjöllur // Ekkert mótmerki ( 55-57 , 60-61 , 68-69 , 72-74 , 115-116 , 120-123 , 125-129 , 137-139 , 143-145 , 147 , 209 , 214-217 , 220 , 223 , 225-226 , 228-229 , 231-233 , 239 , 241-242 , 244 , 247 , 250-251 , 253 , 257 ).
Vatnsmerki 7. Aðalmerki: Dárahöfuð 4, með 5 meðalstórum bjöllum á kraga, Hermes kross, 3 stórir hringir og stafur // Ekkert mótmerki ( 77-78 , 80 , 83-84 , 87 , 90 , 93 , 94 , 96 , 98 , 100 , 102 , 104 , 106 , 108-109 , 112 , 114 , 149-150 , 153 , 155-156 , 160-161 , 163 , 165 , 168-169 , 171 , 173 , 175 , 177 , 179-181 , 183 , 185 , 191-193 , 197-200 , 202-203 , 206 , 258 , 263-266 , 268 , 270 , 273-274 , 276 , 279 , 283-285 , 287 , 291 , 293 , 295 , 300-301 , 304 , 307 , 312? , 313-314 , 318-323 , 333-335 , 337-340 ).
- Handritið hefur verið blaðmerkt síðar, að jafnaði á fimmta hverju blaði.
- Síðar hefur það verið blaðmerkt með rauðu bleki 1-344.
39 kver:
- I: spjaldblað - fremra saurblað 3 (eitt tvinn + eitt blað + eitt tvinn + tvö blöð: spjaldblað+fremra saurblað 1, fylgigögn 1, fylgigögn 2+fylgigögn 3,fremra saurblað 2,fremra saurblað 3)
- II: bl. 1-8 (4 tvinn: 1+8, 2+7, 3+6, 4+5)
- III: bl. 9-16 (4 tvinn: 9+16, 10+15, 11+14, 12+13)
- IV: bl. 17-24 (4 tvinn: 17+24, 18+23, 19+22, 20+21)
- V: bl. 25-34 (5 tvinn: 25+34, 26+33, 27+32, 28+31, 29+30)
- VI: bl. 35-44 (5 tvinn: 35+44, 36+43, 37+42, 38+41, 39+40)
- VII: bl. 45-54 (5 tvinn: 45+54, 46+53, 47+52, 48+51, 49+50)
- VIII: bl. 55-64 (5 tvinn: 55+64, 56+63, 57+62, 58+61, 59+60)
- IX: bl. 65-74 (5 tvinn: 65+74, 66+73, 67+72, 68+71, 69+70)
- X: bl. 75-84 (5 tvinn: 75+84, 76+83, 77+82, 78+81, 79+80)
- XI: bl. 85-94 (5 tvinn: 85+94, 86+93, 87+92, 88+91, 89+90)
- XII: bl. 95-104 (5 tvinn: 95+104, 96+103, 97+102, 98+101, 99+100)
- XIII: bl. 105-114 (5 tvinn: 105+114, 106+113, 107+112, 108+111, 109+110)
- XIV: bl. 115-124 (5 tvinn: 115+124, 116+123, 117+122, 118+121, 119+120)
- XV: bl. 125-134 (5 tvinn: 125+134, 126+133, 127+132, 128+131, 129+130)
- XVI: bl. 135-144 (5 tvinn: 135+144, 136+143, 137+142, 138+141, 139+140)
- XVII: bl. 145-148 (2 tvinn: 145+148, 146+147)
- XVIII: bl. 149-158 (5 tvinn: 149+158, 150+157, 151+156, 152+155, 153+154)
- XIX: bl. 159-168 (5 tvinn: 159+168, 160+167, 161+166, 162+165, 163+164)
- XX: bl. 169-178 (5 tvinn: 169+178, 170+177, 171+176, 172+175, 173+174)
- XXI: bl. 179-188 (5 tvinn: 179+188, 180+187, 181+186, 182+185, 183+184)
- XXII: bl. 189-198 (5 tvinn: 189+198, 190+197, 191+196, 192+195, 193+194)
- XXIII: bl. 199-208 (5 tvinn: 199+208, 200+207, 201+206, 202+205, 203+204)
- XXIV: bl. 209-218 (5 tvinn: 209+218, 210+217, 211+216, 212+215, 213+214)
- XXV: bl. 219-228 (5 tvinn: 219+228, 220+227, 221+226, 222+225, 223+224)
- XXVI: bl. 229-238 (5 tvinn: 229+238, 230+237, 231+236, 232+235, 233+234)
- XXVII: bl. 239-248 (5 tvinn: 239+248, 240+247, 241+246, 242+245, 243+244)
- XXVIII: bl. 249-257 (4.5 tvinn: )
- XXIX: bl. 258-267 (5 tvinn: 258+267, 259+266, 260+265, 261+264, 262+263)
- XXX: bl. 268-277 (5 tvinn: 268+277, 269+276, 270+275, 271+274, 272+273)
- XXXI: bl. 278-287 (5 tvinn: 278+287, 279+286, 280+285, 281+284, 282+283)
- XXXII: bl. 288-297 (5 tvinn: 288+297, 289+296, 290+295, 291+294, 292+293)
- XXXIII: bl. 298-299 (1 tvinn: 298+299)
- XXXIV: bl. 300-309 (5 tvinn: 300+309, 301+308, 302+307, 303+306, 304+305)
- XXXV: bl. 310-319 (5 tvinn: 310+319, 311+318, 312+317, 313+316, 314+315)
- XXXVI: bl. 320-329 (5 tvinn: 320+329, 321+328, 322+327, 323+326, 324+325)
- XXXVII: bl. 330-335 (3 tvinn: 330+335, 331+334, 332+333)
- XXXVIII: bl. 336-345 (5 tvinn: 336+345, 337+344, 338+343, 339+342, 340+341)
- XXXIX: aftara saurblað 1 - spjaldblað (tvö tvinn: aftara saurblað 1+aftara saurblað 2, aftara saurblað 3+spjaldblað)
- Eindálka.
- Leturflötur á bl. 1r-54v er ca 232-244 mm x 144-148 mm.
- Leturflötur á bl. 55r-344v er ca 210-220 mm x 110 mm.
- Línufjöldi er ca 35-36 á bl. 1r-24r, 27-30 á bl. 25r-54v og 21-23 á bl. 55r-344v.
- Síðutitlar.
- Eyður fyrir upphafsstöfum á bl. 55r, 75r, 115r, 149r, 209r, 258r, 300r, 336r.
- Griporð á 1r-53v.
- Sögulok enda í totu.
I: bl. 1-24r með hendi Páls Sveinssonar, blendingsskrift.
II: bl. 25r-54v með hendi Kolbeins Hannessonar, kansellískrift.
III: bl. 55r-344v með hendi Jóns Erlendssonar í Villingaholti, blendingsskrift.
Pennaflúraðir og fylltir upphafsstafir kafla á bl. 1r-54r. Örlítið pennaflúraðir upphafsstafir á bl. 56v-69r og víðar.
Teiknað andlit í staf á bl. 25r, 28r, 41v-42r, 43v, 54r.
Skrautbekkur efst á bl. 1r.
Örlítið pennaflúr um griporð á bl. 1r-53v.
Baktitill á bl. 54v er með stærra letri og blekfylltum stöfum.
Flauelsband (303 mm x 202 mm x 67 mm) sem hefur upprunalega verið með gylltu skrauti og böndum. Handritablokkin er með gylltu rósamynstri. Spjaldblöð eru með marmaramynstri sem og fremsta saurblað rektó og aftasta saurblað versó. Handritið liggur í öskju.
Þrír fastir seðlar (163 mm x 106 mm) fremst með efnisyfirliti og athugasemdum Árna Magnússonar: „Pappírsbók í folio hjá hans höj excellence hr. Ulr. Chr. Güldenleuve inniheldur. 1. Svarfdæla sögu, eins og almennilegar og sums staðar rangt skrifaða, er (sem mér sýnist) með hendi Páls Sveinssonar að vísu með þeirri sömu hendi sem Njáls saga Brynjólfs Þórðarsonar er með rituð. Hana þarf ég ekki hér eftir að sjá. 2. Gísla saga Súrssonar skrifaða (sem auðséð er) eftir bók séra Þórðar Jónssonar á Staðarstað in folio með hendi séra Jóns í Villingaholti eða öðru exemplare. Er rituð hér með hendi Kolbeins Hannessonar. 3. Söguþátt af Ormi Stórólfssyni með hendi séra Jóns í Villingaholti. Er álíka og sú er ég hefi með hendi Ásgeirs eftir membrana regia. Ég hefi látið þennan conferera við þá grænu bók í fol. frá Breiðabólstað í Fljótshlíð. 4. Sögu af Herði og Hólmverjum með hendi séra Jóns í Villingaholti, hana hefi ég héðan uppskrifaða með hendi Jóns Torfasonar. 5. Króka-Refs sögu með sömu hendi séra Jóns, hana hefi ég sömuleiðis héðan uppskrifaða með hendi Jóns Torfasonar. 6. Glúms sögu með hendi séra Jóns í Villingaholti. Hana hefi ég látið conferera við Glúms sögu með hendi Jóns Gissurssonar úr bók er ég fékk af séra Högna Ámundasyni. 7. Sögu af Hávarði Ísfirðing og Ólafi Bjarnyl með hendi séra Jóns í Villingaholti, vantar nokkuð lítið í miðjuna. Hana hefi ég látið conferera við óinnbundið exemplar frá Skarði á Skarðsströnd. 8. Víglundar sögu með hendi séra Jóns í Villingaholti. Hana hefi ég síðan útskrifaða með hendi Jóns Torfasonar. 9. Hallfreðar sögu með hendi séra Jóns í Villingaholti, hana hefi ég samanbera látið við hönd Eyjólfs Björnssonar í 4to. 10. Ölkofra sögu með hendi séra Jóns í Villingaholti. Hana hefi ég samanlesa látið við grei=exemplar í 4to sem ég á.“
Laus seðill frá Kaupmannahöfn með upplýsingum um forvörslu.
Uppruni og ferill
Handritið var skrifað á Íslandi, líklega fyrir Brynjólf Sveinsson biskup einhvern tíma á árabilinu 1635-1648 (sbr. óprentaðan lista SÁM-handrita). Handritið er tímasett til 17. aldar í Katalog I , bls. 112.
Handritið var í eigu Ulrik Christian Gyldenløve stiftamtmanns, áður en það kom til Árna Magnússonar (sbr. seðil, einnig seðil í AM 164 a fol..
Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 18. mars 1975.
Aðrar upplýsingar
Viðgert af Birgitte Dall í febrúar 1975 (kjölur styrktur).
- Svart-hvítar ljósmyndir á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn.
- Negatíf örfilma frá 1994 á Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi (askja 420).
Notaskrá
Ritstjóri / Útgefandi: Björn K. Þórólfsson, Guðni Jónsson
Umfang: 6
Titill: , On the origin of two Icelandic manuscripts in the Royal Library in Copenhagen
Umfang: s. 143-150
Titill: Arkiv för nordisk filologi, Forstærkende led i norrønt sprog
Umfang: 98
Titill: Ættartölusafnrit séra Þórðar Jónssonar í Hítardal I-II
Titill: Wawnarstræti (alla leið til Íslands) : lagt Andrew Wawn 65 ára 27. október 2009, Vinsældir Hávarðar sögu halta
Umfang: s. 28-30
Ritstjóri / Útgefandi: Jóhannes Halldórsson
Umfang: 14
Ritstjóri / Útgefandi: Jónas Kristjánsson
Umfang: 2
Ritstjóri / Útgefandi: Driscoll, Matthew James
Umfang: s. clxvi, 67 p.
Lýsigögn
×- Land
- Ísland
- Staður
- Reykjavík
- Stofnun
- Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum
- Vörsludeild
- Handritasvið
- Safn
- Safn Árna Magnússonar
- Safnmark
- AM 160 fol.
- Efnisorð
- Íslendingasögur
Íslendingaþættir - Fleiri myndir
![[Ext] (Spine)](/images/new_window.png)
[Ext] (Spine)[Ext] (Fore-Edge)[Ext] (Head-Edge)[Ext] (Tail-Edge)[Ext] (Scale)Litaspjald- XML
- Opna XML færslu
- PDF í einni heild
- Athugasemdir
- Gera athugasemdir við handrit
