Manuscript Detail

AM 408 h I-IV 4to

Biskupaannálar Halldórs Þorbergssonar ; Ísland, 1600-1700

Note
Samsett úr fjórum handritum.

Contents

Physical Description

Support
Pappír með vatnsmerkjum.
No. of leaves
i + 40 + i blað.
Foliation

Á síðari tímum hafa öll handritin verið blaðmerkt í einu (með blýanti) 1-39.

Binding

Band frá 1880-1920 (226 mm x 175 mm x 12 mm). Kjölur og horn klædd svörtum, fínofnum líndúki. Pappaspjöld klædd svartleitum marmarapappír. Tvö saurblöð úr bandi. Handritið liggur í öskju með AM 408 a-i 4to.

History

Acquisition

Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 9. febrúar 1974.

Additional

Record History

  • MJG uppfærði með gögnum frá BS, February 19, 2024.
  • GI tölvuskráði November 20, 2002.
  • Kålund gekk frá handritinu til skráningar April 21, 1887 ( Katalog (I) 1889:613).

Custodial History

Otto Ehlert batt á árunum 1880-1920.

Surrogates

Svart-hvítar ljósmyndir á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn.

Part I ~ AM 408 h I

Language of Text
Icelandic
1 (1r-3v)
Biskupaannálar Halldórs Þorbergssonar
Rubric

Registur Skalhollts Biskupa

Incipit

Anno 1056 vigdur Jsleijfur Biskup ...

Explicit

... deijdi biskup Øgmundur j Danmrk 1540 sumer hallda 1542

Bibliography
Note

Hluti af ritinu, um Skálholtsbiskupa.

Athugasemdir á 1r

Physical Description

Support
Pappír með vatnsmerkjum.
    Vatnsmerki: Aðalmerki: Dárahöfuð með sjö bjöllum á kraga (bl. 2, 3 ).

    Á fylgiseðli er skjaldarmerki Amsterdam.

    No. of leaves
    5 blöð (208 mm x 155-160 mm). Auð blöð 1v, 5r.
    Foliation

    Seinni tíma blýantsblaðmerking 1-4.

    Collation

    Eitt kver (5 blöð, 2 tvinn og stakt blað).

    Layout

    • Eindálka.
    • Leturflötur er u.þ.b. 180 mm x 140 mm..
    • Línufjöldi er 29-30.
    • Griporð.

    Condition
    • Blöðum 1 og 5 hefur verið skeytt saman, þannig að nú eru þau samhangandi tvinn. Blað 5 er gamalt umslag með utanáskrift (5r) til Benedikts Einarssonar í Skálholti.
    • Leifar af tveimur rauðum innsiglum.
    • Blettir en skerða ekki texta.
    • Bleksmitun.
    Script

    Ein hönd, óþekktur skrifari, fljótaskrift.

    Decoration

    Fyrirsagnir er dregnar með aðeins stærri letri.

    Additions
    Accompanying Material

    Á seðli (210 mm x 155 mm) sem er staðsettur fremst í handriti og festur við bl. 4v hefur Árni Magnússon skrifað: Author Halldör Þorbergsson.

    History

    Origin

    Skrifað á Íslandi. Kålund tímasetur handritið til 17. aldar (Katalog (I) 1889:613).

    Provenance

    Það er ekki vitað hvernig handritið kom til Árna Magnússonar, en á einhverjum tímapunkti var það sennilega hjá Benedikt Einarssyni sem lést 1707.

    Part II ~ AM 408 h II 4to

    Language of Text
    Icelandic
    1 (1r-14r)
    Biskupaannálar Halldórs Þorbergssonar
    Rubric

    Annälar nockrer | Edur Ärtal allra þeirra Biskupa, Sem verid hafa a Jslandi, Einkum | þeirra sem ad Stolum hafa setid, fra þui firsta ad Christinndomur hofst | a Jslandi. Eirninn af huorjum Jsland first er fundid og Bigt, og huorier | þa hafi a Nordurlondum rijkt, Bædi i Keysaradæmi. Paufalegu sæti | og odrum Kongarijkium hier i Evropa, þar med og lyka Nofnn annar|ra Biskupa og Ärtal þeira ey hafa stolsetid, og hier hafa Christni Bodad, | Samannskrifad eptir skyrum Annalum, og visri Historiu Olafs Kongs | Triguasonar (sem first kom Christni a Noreg Orkneyar FærEyar Jsland | og Grænland) Eirninn Authore Sira Arngrymi Jonssyni i Sinni Crÿ|mogæa

    Incipit

    Anno Christi 770 fann Naddadur edur Nadoddur ...

    Explicit

    ... Christiann var med 13 synum þenorum 1551 i helsleiginn af nordlendskum vtrodrar mönnum

    Colophon

    Anno 1678. HT (5r).

    Note

    Frásagnir af Skálholts- og Hólabiskupum eru settar hlið við hlið, þeir fyrrnefndu á versósíðum en þeir síðarnefndu á rektósíðum. Til samræmis við það hafa versósíður verið merktar með a, efst í vinstra hornið, en rektósíður með b, í hægra hornið.

    2 (14v)
    Virðingarbréf
    Note

    Bréfið er dagsett 1697. Undir eru nokkur nöfn, þar á meðal: Halldórs Þorbergssonar. Krossað hefur verið yfir textann með ljósari bleki.

    Language of Text
    Icelandic

    Physical Description

    Support
    Pappír með vatnsmerkjum.
    • Vatnsmerki: Aðalmerki: Krúnað skjaldarmerki með liljum í miðju (bl. 5, 8, 13, 14 ).

      Ekkert mótmerki.

    No. of leaves
    10 blöð (192-196 mm x 151-152 mm). Blað 13v er autt.
    Foliation

    • Upprunaleg blaðmerking í bókstöfum a-h (5r-12r). Síðasta tvinnið er hins vegar ekki blaðmerkt, sem gæti bent til að það sé skrifað ögn seinna.
    • Seinni tíma blýantsblaðmerking 5-14.

    Collation

    Þrjú kver:

    • Kver I: bl. 5-8 (5+8, 6+7), 2 tvinn.
    • Kver II: bl. 9-12 (9+12, 10+11), 2 tvinn.
    • Kver III: bl. 13-14 (13+14), 1 tvinn.

    Layout

    • Eindálka.
    • Leturflötur er 160-176 mm x 122-124 mm.
    • Línufjöldi er 26-29.
    • Síðutitlar á 7v-13r.
    • Ártöl eru á spássíum.
    • Biskuparnir eru tölusettir á spássíum.

    Condition

    Blettótt, mörg blöð dökk og óhrein.

    Script

    Ein hönd, Halldór Þorbergsson, fljótaskrift undir áhrifum blendingsskriftar.

    Decoration

    Fyrirsögn og síðutitlar eru skrifuð með kansellískrift.

    Additions

    • Athugasemdir og leiðréttingar á spássíum virðast flestar með hendi skrifara. Á stöku stað er krot með annarri hendi.
    • Á 14v er virðingarbréf frá Glæsibæ í Skagafirði árið 1697, m.a. undirritað af Halldóri Þorbergssyni.
    • Á neðri spássíu á 5r hefur e-r skrifað nafn höfundar.
    • Á efri spássíu á 5r hefur e-r skrifað N 48., með rauðu bleki.
    • Á neðri spássíu á 5v er nafnið Gísli Ólafsson með annarri hendi.

    History

    Origin

    Skrifað Íslandi.

    Eiginhandarrit Halldórs Þorbergssonar árið 1678 (1r).

    Provenance

    Það er ekki vitað hvernig handritið kom til Árna Magnússonar.

    Part III ~ AM 408 h III

    Language of Text
    Icelandic
    1 (15r-27v)
    Biskupaannálar Halldórs Þorbergssonar
    Rubric

    Ärtal allra þeirra Byskupa sem ve|rid hafa ä Jslandi, Einkum þeirra | sem ad Stölum hafa setid, frä þuj | firsta ad Christendömur höfst ä | Jslande Eirnenn under Huorium | Köngumm þeir hafe | Lifad!

    Incipit

    Frä þuj är 1000 ...

    Explicit

    ... Christiän var med 13 sÿnum þienurum 1551 j helsleig|enn af nordlendskum vtrödrar monumm

    Note

    Hluti af ritinu, hér vantar annálsgreinarnar til árins 1000.

    Physical Description

    Support
    Pappír með vatnsmerkjum.
    • Vatnsmerki: Aðalmerki: Hringlaga vatnsmerki með nokkrum mótífum innan í, þar á meðal tré. Á milli lína í hringnum er fangamarkið: "ALDSCH[...]" (bl. 15, 16, 21, 22, 23, 28 ).

      Ekkert mótmerki.

    No. of leaves
    14 blöð (203-208 mm x 166 mm). Bl. 28 er autt.
    Foliation

    Seinni tíma blýantsblaðmerking 15-28.

    Collation

    Tvö kver:

    • Kver I: bl. 15-22 (15+22, 16+21, 17+20, 18+19), 4 tvinn.
    • Kver II: bl. 23-28 (23+28, 24+27, 25+26), 3 tvinn.

    Layout

    • Leturflötur er 166-180 mm x 136-139 mm.
    • Línufjöldi er 22-25.
    • Síðustu orð á síðu hanga undir leturfleti á 20v.
    • Ártöl eru á spássíum.
    • Nöfn biskupanna og númer þeirra er á spássíum.
    • Griporð á 16r, 21r, 22v og 23r.

    Condition
    • Blöð eru óskorin.
    • Pappír hefur dökknað og hefur nokkra bletti.
    • Bleksmitun.
    Script

    Ein hönd, óþekktur skrifari, fljótaskrift.

    Decoration

    Á stöku stað eru upphafsstafir dregnir ögn stærra og örlítið skreyttir.

    Fyrirsagnir skrifaðar í kansellískrift.

    Additions

    Viðbætur skrifara á spássíu á 16v.

    History

    Origin

    Skrifað á Íslandi. Kålund tímasetur það til 17. aldar ( Katalog (I) 1889:613).

    Provenance

    Það er ekki vitað hvernig handritið kom til Árna Magnússonar.

    Part IV ~ AM 408 h IV 4to

    Language of Text
    Icelandic
    1 (29r-39r)
    Biskupaannálar Halldórs Þorbergssonar
    Rubric

    Annalar - Nockrer edur | Aartal allra þeirra Biskupa sem vered hafa ä Islande …

    Incipit

    Anno 1000. Ad rde og samþicke Olafs kongs Triggva sonar ...

    Explicit

    ... hier hefur enda nafnaregistur og aartal þeirra | catholisku Hőla biskupa

    Note

    Hluti af ritinu, hér vantar annálsgreinarnar til árins 1000.

    Nokkurn veginn sami titill og í AM 408 h I.

    Bl. 11v autt.

    Physical Description

    Support
    Pappír með vatnsmerkjum.
    • Vatnsmerki: Aðalmerki: ProPatria (Maid of Dort) með fangamerki "AJ" fyrir neðan (bl. 29, 32, 34, 35, 37 ).

      Mótmerki: með fangamarki IV (bl. 30, 31, 33, 36, 38, 39 ).

    No. of leaves
    11 blöð (211-215 mm x 162 mm). Bl. 39v er autt.
    Foliation

    Seinni tíma blýantsblaðmerking 29-39.

    Collation

    Þrjú kver:

    • Kver I: bl. 29-32 (29+32, 30+31), 2 tvinn.
    • Kver II: bl. 33-36 (33+16, 34+35), tvinn og 2 stök blöð.
    • Kver III: 37-39 (37, 38+39), stakt blað og tvinn.

    Layout

    • Leturflötur er 174-178 mm x 132 mm.
    • Línufjöldi er 28-30.
    • Síðustu orð á síðu hanga undir leturfleti á 30r-v, 31v og 32r.
    • Griporð víða.

    Condition
    • Blettótt.
    • Upplitað.
    Script

    Ein hönd, óþekktur skrifari, fljótaskrift.

    Nöfn, staðir og lönd skrifuð með kansellísskrift.

    Decoration

    Á stöku stað eru upphafsstafir dregnir ögn stærra, 1-2 línur.

    Fyrirsagnir og fyrsta lína texta skrifuð með kansellísskrift.

    Litlar skreytingar til að fylla upp í línu.

    Additions

    • Á fyrstu síðum handrits eru ártöl, nöfn og númer biskupanna á spássíum.
    • Viðbætur og athugasemdir með hendi skrifara.
    • Á efri spássíu á 29r er athugasemd um feril með hendi Árna Magnússonar: fra Jone Einarssyne 1697. .
    • Á spássíu á 1r er leiðrétting með hendi Árna Magnússonar.

    Accompanying Material

    Fastur seðill (174 mm x 147 mm) milli bl. 29 og 30 með hendi Árna Magnússonar, þar sem hann afritar athugasemd frá Jóni Einarssyni, m.a. um feril handritsins: Hver author þeirra biskupa annala er, sem vid hỏfum umskrifad. veit Sera Ari ecki

    sem mier þä liedi, nemi þad higg eg hann hafi þä feinged af Þorsteini Bendedicts syni

    Jon Einarsson 1698.

    History

    Origin

    Skrifað á Íslandi. Kålund tímasetur til 17. aldar ( Katalog (I) 1889:613).

    Provenance

    Árni Magnússon fékk handritið frá Jóni Einarssyni árið 1697 eða 1698 (sbr. seðil og 1r). Jón fékk það frá séra Ara Guðmundssyni, en hann fékk það frá Þorsteini Benediktssyni (sbr. seðil).

    Bibliography

    Metadata
    ×
    • Place
    • Reykjavík
    • Institution
    • The Árni Magnússon Institute for Icelandic Studies
    • Repository
    • Stofnun Árna Magnússonar
    • Collection
    • Safn Árna Magnússonar
    • Shelfmark
    • AM 408 h I-IV 4to
    • XML
    • View as XML  
    • Notes
    • Send Feedback on Manuscript  

    Metadata