Detaljer om håndskriftet

PDF
PDF

JS 392 8vo

Miscellanea II ; Ísland, 1747-1752

Tekstens sprog
islandsk

Indhold

1 (1r-5r)
Stjörnuspeki
Rubrik

[H]imins teikna […] [e]ftir hvörju þeir lagast sem undir þeim fæðast

Tekstklasse
2 (5r-13v)
Stjörnuspeki
Rubrik

Með öðrum hætti undir merking af tólf teiknum zodiacis

Tekstklasse
3 (13v-15r)
Stjörnuspeki
Rubrik

Sjö plánetur í ljóðmælum

Incipit

Börn Saturnj bornu

Tekstklasse
4 (15r-16r)
Stjörnufræði
Rubrik

Á hvörjum tíma pláneturnar stjórna á nótt og degi

Tekstklasse
5 (16r-24v)
Stjörnuspeki
Rubrik

Enn öðruvísi plánetur en hér fyrri eru, eður nokkuð um mánaðanna náttúru og eðli

Tekstklasse
6 (25r-33v)
Stjörnuspeki
Rubrik

Hér eftir fylgir um mannsins complexio útaf þeim tólf mánuðum

Tekstklasse
7 (34r-43r)
Complexiones í manninum
Rubrik

Um þær fjórar complexiones í manninum

Tekstklasse
8 (43r-51r)
Lækningar
Rubrik

Nokkrar lækningar úr ýmsum bókum samandregnar sem og annað gamansamt

Tekstklasse
9 (51r-62r)
Spádómar
Rubrik

Nokkuð lítið um chyromantiam

Bemærkning

Um lófalestur

Tekstklasse
10 (62v-63r)
Mánaðarnöfn
Rubrik

Mánaðanöfn ýmsra

Bemærkning

Heiti mánaðanna á ýmsum tungumálum

Tekstklasse
11 (63r-66r)
Litarmark á augum
Rubrik

Litarmark á augum manns

Tekstklasse
12 (66r-70r)
Lækningar
Rubrik

Ein lítil undirvísan um dauðann og lífið, heilsu og sjúkdóm, lukku og ólukku

Tekstklasse
13 (70v-72v)
Kvikasilfur
Rubrik

Um Hylhx Rlizys [villuletur: Um kvikasilfur?]. Það hefu[r] 7 dyggðir og 7 ódyggðir og skrifast fyrst um þess dyggðir

Tekstklasse
14 (73r-78v)
Margrétar saga
Rubrik

Eitt ævintýr st. Margrétar meyju

Kolofon

Skrifað anno 1747, dag 1. maii, af Þ. Js.

Tekstklasse
15 (79r-81r)
Verðlag á fénaði
Rubrik

Symbolon eður samansafn um verðlag á fénaði

Tekstklasse
16 (81v-82r)
Vísur
Rubrik

Vísur uppá bækur heilagrar ritningar

Incipit

Fyrst Geneses finnum sjá

Tekstklasse
17 (82r-82v)
Lækningar
Rubrik

Samstæður uppá dauðann

Incipit

Bráðir verða að bana

Tekstklasse
18 (82v-86r)
Fundur nýju veraldar
Rubrik

Hvörninn að sú nýja veröld ellegar Vestendien er fyrst fundin af Christoforo Columbo

Tekstklasse
19 (86r-86v)
Mæling jarðar
Rubrik

Jarðarinnar mæling

Tekstklasse
20 (86v-92r)
Vítus saga
Rubrik

Eitt ævintýr af hinum heilaga Vítus

Tekstklasse
21 (92r-94r)
Heilræðavísur
Rubrik

A B C

Incipit

Að því barn guðs áttu að hyggja

Kolofon

Anno 1748

Bemærkning

Heilræðavísur í stafrófsröð

Tekstklasse
22 (94v-94v)
Tímatal og heilsufræði
Rubrik

Ein regla

Bemærkning

Um tímatal og heilsufræði

Tekstklasse
23 (94v-95r)
Synir Nóa
Rubrik

Um Nóa sonu

Tekstklasse
24 (95v-96r)
Dómadagsundur
Rubrik

Um dómadagsundur. Lítið ágrip

Tekstklasse
25 (96r-98v)
Tólf ættkvíslir Ísraels og plágur
Rubrik

Ein sönn historía um það straff og plágu sem þeir xii kynþættir Ísraels hljóta að líða af Guði almáttugum vegna saklausar pínu og dauða vors herra Jesú Christi …

Tekstklasse
26 (98v-99r)
Um hrafninn
Rubrik

Um hrafninn

Tekstklasse
27 (99r-104r)
Krukkspá
Rubrik

Nokkuð lítið ágrip úr Jóns krukks spádómi

Tekstklasse
28 (104r-104v)
Dagsmörk
Rubrik

Um ríkustu dagsmörk

Tekstklasse
29 (104v-104v)
Grágás
Rubrik

Hvað skafthá sól er

Bemærkning

Lítið brot úr Kristinna laga þætti

Brot

Tekstklasse
30 (105r-105v)
Lækningar
Rubrik

Um hitt og þettað

Bemærkning

Um lækningar

Tekstklasse
31 (105v-106v)
Samræða kóngs og hershöfðingja
Rubrik

Nokkrar greinir samanskrifaðar af samræðu kóngs Ledraz af Júðalandi og hans hershöfðingja Billero

Tekstklasse
32 (106v-110r)
Draumar
Rubrik

Draumaútþýðingar

Tekstklasse
33 (110r-112v)
Stjörnuspeki um tunglið
Rubrik

De lunæ proprietatibus

Tekstklasse
34 (113r-115v)
Málrúnir
Rubrik

Málrúnir, þeirra nöfn og myndir sem og kenningar lengra reknar sem sjá má

Tekstklasse
35 (115v-118r)
Þjóðtrú
Rubrik

Að hafa vinning í Nxiyn [villuletur: í málum?]

Bemærkning

Ýmis ráð

36 (118v-133v)
Lækningar
Rubrik

Lækningar mjög nytsamlegar samanskrifaðar af þeim hálærðu doktorum Aristoteli, Alberto, Aviæna og Averjo

Tekstklasse
37 (133v-137r)
Lækningar
Rubrik

Ein lítil undirvísun um lækningar og segir fyrst um höfuðverk

Tekstklasse
38 (137r-142v)
Gróður og tré
Rubrik

Um náttúrur nokkra gróða og trjá [sic] sem oss eru kunnug og þess annars sem vex á jörðunni

Tekstklasse
39 (142v-146r)
Dýrafræði
Rubrik

Nú eftirfylgir um náttúru nokkra dýra jarðarinnar sem í kringum oss eru

Tekstklasse
40 (146r-147r)
Um fugla
Rubrik

Nú eftirfylgir um nokkra fugla

Tekstklasse
41 (147v-147v)
Um fiska
Rubrik

Um fiska þá sem til lækningar heyra, vidi Speculum

Tekstklasse
42 (147v-149v)
Steinar og málmar
Rubrik

Um steina og málm

43 (149v-151v)
Lækningar
Rubrik

Nokkrar lækningar fylgja hér enn eftir

Tekstklasse
44 (152r-154r)
Lækningar
Rubrik

Hér eftirfylgja enn nú nokkrar einfaldar lækningar til reynslu samanskrifaðar

Tekstklasse
45 (154v-157r)
Þjóðtrú
Rubrik

Eitt samtal um ýmsa hluti

Tekstklasse
46 (157r)
Þjóðtrú
Rubrik

Samtal um marga hluti

Tekstklasse
47 (157r-157v)
Austurvegsvitringar
Rubrik

Um austurvegsvitringa

Tekstklasse
48 (157v-159r)
Agatessteinn
Rubrik

Um Agatessteininn

Tekstklasse
49 (159r)
Þjóðtrú
Rubrik

Ef maður samrekkir skækju

Bemærkning

Án titils

Tekstklasse
50 (159r-160v)
Um hrafninn
Rubrik

Um hrafninn

Tekstklasse
51 (161r-198v)
Plánetur
Rubrik

Bæklingur lítill um gang og eðlishátt þeirra tólf merkja í zodiaco og þeirra sjö pláneta er lausar reika undir zodiaco. Af ýmsum astronomískum bókum útlagður og skrifaður. Græco-latínsk orð nokkur á íslensku útlögð og þau hér fyrst sett um himininn og himinsins herskara og þau eru grundvöllur þessa bæklings. Nú að nýju skrifað anno 1752 af fávitrum Þorkeli Jónssyni á Hrauni í Grindavík

Kolofon

Aftan við (198v-200v): Registur yfir fyrrskrifaðan bækling

Tekstklasse
52 (201r-204r)
Fornyrði
Rubrik

Nokkur fornyrði úr gömlum sögum og fróðleiksbókum saman tekin eftir A.b.c.

Kolofon

Skrifað 1752

Tekstklasse
53 (204v-213r)
Eyktarmörk
Rubrik

Horologium Islandicum eða eyktamörk íslensk

Tekstklasse
54 (214r-221r)
Háttalykill
Rubrik

Lítill háttalykill hafandi inni að halda Iyhhu ylrys [villuletur: Lukkuvísur?] J. Js.

55 (221r)
Eftirmáli
Rubrik

Til lesarans

Tekstklasse

Fysisk Beskrivelse / Kodikologi

Materiale

Pappír

Antal blade
xii + 221 + v blöð (146-184 mm x 96-180 mm) Autt blað: 213v .
Foliering

Yngri blaðsíðumerking I-XX (fremri saurblöð), yngri blaðsíðumerking 1-436 (1r-221v), gömul blaðsíðumerking 2-76 (161v-198v).

Layout
Griporð.
Skrifttype
Ein hönd ; Skrifari:

Þorkell Jónsson á Hrauni í Grindavík

Udsmykning

Handarmynd, tengist lófalestri (62r)

Afstöðumynd sólar og reikistjarna (165v)

Stjörnumerkjamynd (167v)

Mynd af gangi tunglsins (175v)

Afstöðumynd af sólmyrkva (176v)

Afstöðumynd af tunglmyrkva (177r)

Stjörnumerkjamynd (184r)

Stjörnumerkjamynd, tengd lækningum (193r )

Stjörnumerkjamynd (213r )

Talnakrans, tengist Lukkuvísum (221v)

Litskreytt titilsíða (161r), litur rauður

Víða skreyttir upphafsstafir

Rauðritaðar fyrirsagnir, stafir og orð (163r-198v)

Bókahnútar (24v), (70r), (78v), (92r), (165r), (192r), (212v)

Tilføjelser

Á fremra saurblaði (1r) er athugasemd um heiti handrits, feril og eigendur, með hendi Jóns Árnasonar

Á fremri saurblaði (2r-12v) er registur yfir efni handrits með hendi Páls stúdents

Á fremra saurblaði (2r) er titill: Miscellanea III

Fyllt upp í texta með annarri hendi (1r)

Vedlagt materiale

1 fastur seðill

Historie og herkomst

Herkomst
Ísland 1747-1752
Proveniens

Úr safni Jón Árnason, bókavarðar

Eigendur handrits: Þorkell bóndi í Lækjarkoti við Reykjavík (fremra saurblað 1r), Guðmundur Jónsson á Hamraendum í Stafholtstungum 1861 (fremra saurblað 1r)

Erhvervelse

Alþingi keypti handrita- og bókasafn Jóns Sigurðssonar árið 1878. Safnið var afhent Landsbókasafni að honum látnum, en hann lést 7. desember 1879. Það komst í hendur safnsins árið 1881 er það var flutt í Alþingishúsið.

Yderligere information

Katalogisering og registrering
Sigríður H. Jörundsdóttir bætti við skráningu 18. februar 2016 ; Sigrún Guðjónsdóttir aðlagaði skráningu, 17. juli 2009 ; Handritaskrá, 2. b. ; Sagnanet 5. juli 1999
Bevaringshistorie

Athugað 1999

Gömul viðgerð

Billeder
8 spóla neg 35 mm ; spóla positiv 35 mm ; án spólu Miscellanea Alessia Bauer: Laienastrologie im nachreformatorischen Island

Bibliografi

[Metadata]