Detaljer om håndskriftet

PDF
PDF

AM 741 4to

Snorra-Edda ; Island, 1639-1672

Tekstens sprog
islandsk

Indhold

1 (1r-53v)
Snorra-Edda
Ansvarlig

Redaktør : Magnús Ólafsson

Bemærkning

Handritið er af lengri gerð Laufás-Eddu, sem líklega er runnin frá Magnúsi Ólafssyni í Laufási sjálfum (Faulkes, A. 1979). Að mörgu leyti er þetta sami texti og í útgáfu Resens.

Epilogus partis prioris vantar og einnig er ýmsu sleppt í öðrum parti, sérstaklega vísum.

Aftan við texta Eddu eru fuglagátur eins og í fleiri handritum af þessari gerð. Þar er einnig vísan Fram þraukuðu fákar úr annarri málfræðiritgerðinni (Faulkes, A. 1979).

Tekstklasse
Forord ; Gåder ; Strofer ; Retorik
1.1 (1r-36r)
Fyrsti partur Eddu; formáli Magnúsar Ólafssonar, prologus Snorra Sturlusonar og Gylfaginning
Tekstklasse
Eddadigte ; Forord ; Nordisk mytologi ; Strofer ; Retorik
1.1.1 (1r)
Formáli Magnúsar Ólafssonar
Rubrik

„Hér byrjar bókina Eddu. 1. kapituli“

Incipit

„Edda er íþrótt ein af forndiktuðum fróðra manna dæmisögum …“

Explicit

„… með þeim prologo og formála sem eftir kemur.“

Tekstklasse
Forord ; Retorik
1.1.2 (1r-4v)
Prologus Snorra-Eddu
Forfatter

Snorri Sturluson

Incipit

„Almáttigur Guð skapaði í upphafi himin og jörð …“

Explicit

„… dreifðist svo þeirra tunga um allt Saxland og um öll þessi lönd.“

Tekstklasse
Forord
1.1.3 (4v-36v)
Gylfaginning.
Forfatter

Snorri Sturluson

Rubrik

„Gylfaginning; 1. dæmisaga.“

Incipit

„Gylfi réð þar löndum er nú heitir Svíþjóð …“

Explicit

„… svo sem læra má í seinna parti þessarar bókar.“

Bemærkning

Vegna afskurðar blaða hefur efri spássía horfið og texti blaða skerts (sjá t.d. efst á blaði 3).

Tekstklasse
Eddadigte ; Nordisk mytologi ; Retorik
1.2 (36v-57v)
Annar partur Eddu; Skáldskaparmál, fuglagátur og lausavísa
Tekstklasse
Retorik
1.2.1 (36v-57r)
Annar partur Eddu; Skáldskaparmál
Rubrik

„Annar partur Eddu um kenningar“

Incipit

„Í hinum fyrra partinum voru ritaðar frásögur …“

Explicit

„… Þang eður þara má kalla gras eða skóg sjóvar er fjöru eða skerja, eng sjóvar.“

Tekstklasse
Retorik
1.2.2 (57r-57v)
Fuglagátur
Incipit

„Bóndi sendi húskarl sinn um morgun að hugleiða um tún sitt …“

Explicit

„… með dúki ferðahús fagurt og fúlan þénara.“

Tekstklasse
Gåder
1.2.3 (57v)
Lausavísa
Rubrik

„Klukka kallast þrumgoll í þessari vísu“

Incipit

„Fram þraukuðu fákar …“

Explicit

„… hin þunga þrumgoll hlaðið öllum.“

Tekstklasse
Strofer

Fysisk Beskrivelse / Kodikologi

Materiale
Pappír.
Antal blade
i + 57 + i blöð (187 mm x 150 mm). Blað 57v er autt að hálfu.
Foliering

Blaðmerkt er 1-57.

Lægfordeling

Sjö kver.

  • Kver I: blöð 1-8; 4 tvinn.
  • Kver II: blöð 9-16; 4 tvinn.
  • Kver III: blöð 17-24; 4 tvinn.
  • Kver IV: blöð 25-32; 4 tvinn.
  • Kver V: blöð 33-40; 4 tvinn.
  • Kver VI: blöð 41-48; 4 tvinn.
  • Kver VII: blöð 49-57; 4 tvinn + 1 stakt blað.

Layout

  • Eindálka.
  • Leturflötur er ca 155-160 null x 105-120 null.
  • Línufjöldi er ca 27.
  • Ytri spássía er afmörkuð með þurroddi.
  • Griporð eru á kveraskilum (sjá t.d. blöð 24 og 32).
  • Kaflaskipting; í fyrri hlutanum eru númeraðar kaflafyrirsagnir 1-67; í seinni hlutanum eru kaflafyrirsagnir ónúmeraðar.

Tilstand

  • Skorið hefur verið af efri spássíu blaða. Af þessum sökum hefur texti nokkurra blaða skerts lítillega (sjá t.d. efst á blaði 3); annars staðar hefur aðeins sneiðst ofan af stöfum (sjá t.d. blað 40r).

Skrifttype

Udsmykning

  • Lítillega pennaflúraðir upphafsstafir (sjá t.d. blað 1r og blöð 8v-9r).

  • Fyrirsagnir eru með stærra og settara letri en annar texti (sjá t.d. blað 9v-10r).
  • Textinn er allur fallega fram settur.

Tilføjelser

Spássíugreinar eða athugasemdir eru á blöðum 23r, 42r, 44r.

Indbinding

Band (197 null x 173 null x 21 null) frá mars 1976.

Spjöld eru klædd fínofnum striga, grófari strigi er á kili og hornum. Kver eru saumuð á móttök.
Vedlagt materiale

  • Einn fastur seðill (176 mm x 115 mm) með hendi Árna Magnússonar (var áður í AM 209 8vo)„Snorra-Edda með hendi sr. Jóns í Villingaholti. Úr bók Hallgríms Jónssonar, hvar á voru Eddur báðar Snorra og Sæmundar. Chiromantica qvædam et lækningabók. Allt með hendi sr. Jóns.“
  • Laus seðill með upplýsingum um forvörslu bands.

Historie og herkomst

Herkomst

Handritið er skrifað á Íslandi og tímasett til 17. aldar í  Katalog II , bls. 171, en virkt skriftartímabil skrifarans var ca 1639-1672. Það var hluti af stærra handriti. Í því voru áður Eddur báðar, Snorra og Sæmundar, Chiromantica kvæðam. og lækningabók, allt með hendi sr. Jóns Erlendssonar (sjá seðil).

Proveniens

Handritið er tekið úr bók sem Hallgrímur Jónsson átti (sjá seðil).

Erhvervelse

Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 26. maí 1976.

Yderligere information

Katalogisering og registrering

VH skráði handritið 5. august 2009; lagfærði í januar 2011.

ÞS skráði 5. oktober 2001>.

Kålund gekk frá handritinu til skráningargekk frá handritinu til skráningar 14. november 1888 (sjá Katalog II; , bls. 171 (nr. 1856).

GV sló inn texta af seðlum Árna Magnússonar undir umsjón ÞS og með hliðsjón af gögnum frá MJ.
Bevaringshistorie

Birgitte Dall gerði við og batt í mars 1976. Eldra band fylgir.
Billeder

Svart-hvítar ljósmyndir á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn.

Bibliografi

Titel: Two versions of Snorra Edda. Edda Magnúsar Ólafssonar (Laufás Edda), Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi : Rit
Redaktør: Faulkes, Anthony
Omfang: s. 509 p.
Forfatter: Guðrún Ása Grímsdóttir, Þórður Jónsson í Hítardal
Titel: Ættartölusafnrit séra Þórðar Jónssonar í Hítardal I-II
Titel: Katalog over Den Arnamagnæanske Håndskriftsamling
Redaktør: Kålund, Kristian
[Metadata]
×

[Metadata]