Detaljer om håndskriftet

PDF
PDF

AM 557 4to

Sögubók ; Ísland, 1420-1450

Tekstens sprog
islandsk

Indhold

1 (1r-3r)
Valdimars saga
Incipit

þỏkv. sva at þr vıſſv alld

Explicit

ok lẏkzt þar þetta ævíntẏr

Bemærkning

Vantar framan af.

Eyða á eftir bl. 2.

Tekstklasse
2 (3r-10v)
Gunnlaugs saga ormstungu
Rubrik

Saga af gunnlaugi ormztungu

Incipit

[Þ]oſteínn het madr

Explicit

med ỏſſ þann greıda er þv vıllt

Bemærkning

Vantar aftan af.

Eyða á eftir bl. 10.

3 (11r-22v)
Hallfreðar saga vandræðaskálds
Incipit

gnẏ ok elldz ganngı

Explicit

ok ert (!) margt ra honum kỏmít

Bemærkning

Vantar framan af.

Eyður á eftir bl. 16 og 18.

4 (22v-27r)
Hrafns saga Sveinbjarnarsonar
Incipit

[S]veínbıỏrn het madr

Explicit

ok lẏkr þar ſavgvnní farı hann vel

Bemærkning

Óheil.

Eyður á eftir bl. 23, 24 og 25.

5 (27r-35v)
Eiríks saga rauða
Incipit

[O]leífr het konungr er kalladr uar oleífr huítí

Explicit

ok lẏkr þar þeſſí ſaugv.

6 (35v-38r)
Rögnvalds þáttur og Rauðs
Incipit

[Þ]orolfr het madr er bıo a ıadrí ı noregı

Explicit

ỏk lẏkr þar þeſſarrı fra savgnn

Bemærkning

Afbrigði af Rauðúlfs þætti.

Tekstklasse
7 (38r-40v)
Dámusta saga
Incipit

[Þ]at er vpp haf þeſſarrar ſaugu

Explicit

vard þa at leggıa

Bemærkning

Vantar aftan af.

Eyða á eftir bl. 38.

Tekstklasse
8 (41r-42v)
Hróa þáttur heimska
Incipit

her vm dæ̨ma a mẏrgín

Explicit

bet menn enn þer ervt

Bemærkning

Vantar framan og aftan af.

Tekstklasse
9 (43r-44r)
Eiríks saga víðförla
Incipit

ſtad er hverſ kẏnſ veſold

Explicit

ok lvkvm ver nv þar þeſſı ſavgv

Bemærkning

Vantar framan af.

Eyða á eftir bl. 43.

Tekstklasse
10 (44r-45r)
Stúfs þáttur
Incipit

[M]adr er nefndr ſtvfr

Explicit

þetta er klokt æ̨víntẏr.

Bemærkning

Hluti af bl. 44 er svo skaddað að fjórar línur eru ólæsilegar.

11 (45r-48r)
Karls þáttur vesæla
Incipit

[A] davgvm ſveınſ konungſ vlfſ ſonar

Explicit

ok allz hınnſ goda þar er alldrí verdr enndır. amen

Tekstklasse
12 (48v)
Sveinka þáttur Steinarssonar
Incipit

[M]adr het ſveínke hann var ſteınarſ ſon

Explicit

qvodv fınnaf attv andra

Bemærkning

Vantar aftan af.

Tekstklasse

Fysisk Beskrivelse / Kodikologi

Materiale
Skinn
Antal blade
i + 48 + i blöð (157-215 mm x 134-171 mm). Blöðin eru misstór og sum óregluleg að lögun.
Foliering

Blaðmerking 1-48.

Lægfordeling

8 kver.

  • Kver I: 7 blöð, 3 tvinn og 1 stakt blað.
  • Kver II: 7 blöð, 3 tvinn og 1 stakt blað.
  • Kver III: 4 blöð, 2 tvinn.
  • Kver IV: 6 blöð, 2 tvinn og 2 stök blöð.
  • Kver V: 6 blöð, 2 tvinn og 2 stök blöð.
  • Kver VI: 7 blöð, 2 tvinn og 3 stök blöð.
  • Kver VII: 1 blað.
  • Kver VIII: 8 blöð, 3 tvinn og 2 stök blöð.

Layout

  • Leturflötur er að meðaltali 178 mm x 138 mm. Hæð og breidd leturflatar er óregluleg, ekki aðeins vegna mismunandi blaðstærðar, heldur einnig á jafnstórum blöðum. Hæð getur verið frá 171 til 187 mm og breidd frá 132 til 154 mm.
  • Línufjöldi er óreglulegur, frá 24 til 39 lína.
  • Markað hefur verið fyrir dálkum og línum með oddhvössu áhaldi sem gerði (hnífs)oddlaga smágöt sem sjá má á öllum útspássíum, nema bl. 30-40, þar sem markað hefur verið með skurði.
  • Síðutitlar á bl. 1r, 3r, 11r, 22v, 27r, 35v, 38r, 44r, 45r, 48v.
  • Auðir reitir fyrir upphafsstafi og fyrirsagnir.

Tilstand

  • Upprunalega skrifað á lélegt skinn.
  • Handritið er frekar illa farið og skítugt og skriftin sums staðar máð. Blekblettir og smitun eru víða.
  • Göt sem rekja má til verkunar skinnsins eru á bl. 2, 4, 16, 25, 32-33, en seinni tíma skaðar eru á bl. 30 og 40.
  • Efri hluti bl. 44 rifinn af, nú viðgert.
  • Tjón af völdum vatns má sjá á bl. 6v, 7r og 39v.
  • Vantar framan og aftan af handriti.
  • Á eftir bl. 2, 18, 25, 38 vantar 1 blað.
  • Á eftir bl. 10, 16, 23 vantar 2 blöð.
  • Á eftir bl. 24 vantar 6 blöð.

Skrifttype

Stefán Karlsson (2000:236) taldi eina hönd á handritinu en Lasse Mårtensson (2011:249–264) komst að þeirri niðurstöðu að skrifararnir væru tveir.

Udsmykning

Ekki hefur verið fyllt í reiti fyrir upphafsstafi og fyrirsagnir nema á bl. 16v og 24v, þar sem eru leifar af rauðum lit í upphafsstöfum, og á bl. 27v og 38v, þar sem er síðari tíma pennakrot.

Tilføjelser

  • Leiðréttingar skrifara: 4r, 17v, 27v-28r, 31v, 37r, 40v, 43r, 46v.
  • Athugasemdir við texta: 2v, 10v, 16v, 18v, 19r, 20r, 23v, 24v, 25v, 26v, 38v.
  • Almennar athugasemdir: 27r, 47v.
  • Pennakrot: 1v, 4v, 6v-7v, 10r-v, 12v, 13v-14v, 16v, 17v, 18v, 24v-26r, 27v-32v, 33v, 34v, 35v-36r, 37r, 38r-v, 40r-v, 43v-44r, 46r-47r.
  • Áherslumerki: 35r.
  • Bendistafir: 5v, 7r, 9r-10v, 12v, 15r, 16r, 18r, 19v, 21r, 22r, 24r, 26r, 33v.
  • Leiðbeiningarstafir: 3r, 4r, 6r-v, 8v-9v, 13v, 15r, 16r, 17r, 20r, 21v, 22v-23v, 24v, 27v, 29r, 31r, 32r, 33v, 35r, 36v, 38r-39r, 40r-v, 43v-45r, 46r, 47v.
  • Tákn: 12v, 33r, 48r-v.
  • Síðutitlum bætt við á 17. öld.

Indbinding

Band frá 1978. Ljósbrúnt geitarleður á kili og hornum, pappaspjöld klædd gulbrúnum líndúk (225 mm x 200 mm x mm). Saumað á móttök. Einföld saurblöð fremst og aftast. Í öskju.

Eldra band frá c1911-1913. Bókfell á kili og hornum, pappírsklæðning.

Vedlagt materiale

Tveir seðlar fremst með hendi Árna Magnússonar.

  • Seðill 1 (200 mm x 155 mm): 1. Eina bók í 4to. Þar á nokkuð lítið aftan af Valdimars sögu. Saga af Rafni og Gunnlaugi ormstungu, defect. Hallfreðar saga vandræðaskálds, def. Af sögu Rafns Sveinbjarnarsonar á Rafnseyri. Eiríks rauða saga og Þorfinns karlsefnis. Þáttur af Rögnvaldi í Ærvík. Dámusta saga, defect. Þáttur af slysa Hróa, defect. Eiríks saga víðförla. Stafs þáttur Rattarsonar. Þáttur af Karli vesala. Þáttur af Sveinka Steinarssyni, def. Lóðrétt á blaði stendur: Þetta ei svo specificerað.
  • Seðill 2 (159 mm x 105 mm): Þetta Dámusta sögublað hefi ég fengið frá Íslandi og lagði ég það hér innan í með því ég sé að það heyrði hingað [til].

Historie og herkomst

Herkomst

Aðalskrifari sennilega Ólafs Loftssonar og tímasett c1420-1450 (sbr. Stefán Karlsson 1970:137-138 ). Kålund tímasetti til 15. aldar ( Katalog (I) 1889:708 ).

Proveniens

Árni Magnússon fékk handritið hjá Jóni Þorkelssyni Vídalín og hefur það annaðhvort tilheyrt Skálholtskirkju eða Brynjólfi Sveinssyni biskupi (sjá seðil fremst). Blað úr Dámusta sögu (bl. 40) barst stakt frá Íslandi (sjá seðil).

Erhvervelse

Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 30. maí 1986.

Yderligere information

Katalogisering og registrering

  • ÞS skráði 11. december 2001.
  • GI og ÞS fullskráðu 5. til 6. júlí 2002.
  • HB lýsti bandi og ástandi 7. juni 2002.
  • ÞEJ uppfærði upplýsingar um skrifara 17. august 2022.
  • Kålund gekk frá handritinu til skráningar í október 188? ( Katalog (I) 1889:708-709 (nr. 1382) ).

Bevaringshistorie

Viðgert og bundið í Kaupmannahöfn í júlí 1978. Eldra band í öskju með handritinu.

Bundið af Otto Ehlert á árunum 1911-1913.

Billeder

  • Svart-hvítar ljósmyndir á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn.
  • Svart-hvítar ljósmyndir á Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi, sem keypti þær af Arne Mann Nielsen í januar 1977.
  • Ljósprent í  Corpus Codicum Islandicorum Medii Ævi (XIII) 1940 .

Bibliografi

Titel: Membrana Regia Deperdita,
Redaktør: Loth, Agnete
Omfang: 5
Titel: Hrafns saga Sveinbjarnarsonar. B-redaktionen,
Redaktør: Hasle, Annette
Omfang: 25
Forfatter: Louis-Jensen, Jonna
Titel: Kongesagastudier: Kompilationen Hulda-Hrokkinskinna,
Omfang: XXXII
Forfatter: Kjeldsen, Alex Speed
Titel: Filologiske studier i kongesagahåndskriftet Morkinskinna,
Omfang: Supplementum 8
Titel: , Hallfreðar saga
Redaktør: Bjarni Einarsson
Omfang: 64
Forfatter: Bjarni Einarsson
Titel: Íslenzk rit síðari alda, Munnmælasögur 17. aldar
Omfang: 6
Forfatter: Bjarni Einarsson
Titel: , Hallfreðar saga
Omfang: 15
Forfatter: Björn M. Ólsen
Titel: , Landnama og Eiriks saga rauda
Omfang: 1920
Forfatter: Björn Þórðarson
Titel: Skírnir, Eiríks saga rauða. Nokkrar athuganir
Omfang: 113
Titel: , Bevers saga
Redaktør: Sanders, Christopher
Omfang: 51
Forfatter: Seip, Didrik Arup
Titel: Palæografi. B. Norge og Island, Nordisk kultur
Omfang: 28:B
Titel: , Laxdæla saga. Halldórs þættir Snorrasonar. Stúfs þáttur
Redaktør: Einar Ól. Sveinsson
Omfang: 5
Titel: Eyrbyggja saga. Brands þáttr örva. Eiríks saga rauða. Grænlendinga saga. Grænlendinga þáttr,
Redaktør: Einar Ól. Sveinsson, Matthías Þórðarson
Omfang: 4
Forfatter: Finnur Jónsson
Titel: Arkiv för nordisk filologi, Versene i Hallfreðar saga
Omfang: 18
Titel: , Gunnlaugs saga ormstungu
Redaktør: Finnur Jónsson
Omfang: 42
Forfatter: Guðrún Ása Grímsdóttir, Þórður Jónsson í Hítardal
Titel: Ættartölusafnrit séra Þórðar Jónssonar í Hítardal I-II
Forfatter: Guðvarður Már Gunnlaugsson
Titel: Sýnisbók íslenskrar skriftar
Forfatter: Haraldur Bernharðsson
Titel: Málfræðirannsóknir,
Omfang: 11
Titel: Eiríks saga víðförla,
Redaktør: Jensen, Helle
Omfang: 29
Forfatter: Hreinn Benediktsson
Titel: Linguistic studies, historical and comparative
Forfatter: Knirk, James E.
Titel: New manuscript readings in Gunnlaugs saga ormstungu,
Omfang: s. 141-148
Forfatter: Jónas Kristjánsson
Titel: , Um Fóstbræðrasögu
Omfang: 1
Forfatter: Jónas Kristjánsson
Titel: Falling into Vínland, Sagnalíf : sextán greinar um fornar bókmenntir,
Redaktør: Þórður Ingi Guðjónsson
Omfang: 90
Forfatter: Jón Samsonarson
Titel: Ljóðmál. Fornir þjóðlífshættir,
Omfang: 55
Titel: Katalog over Den Arnamagnæanske Håndskriftsamling
Redaktør: Kålund, Kristian
Forfatter: Kolbrún Haraldsdóttir
Titel: Eiríks saga víðförla í miðaldahandritum, Gripla
Omfang: 30
Forfatter: Foote, Peter
Titel: , A question of conscience
Omfang: s. 11-18
Titel: , Jóns saga Hólabyskups ens helga
Redaktør: Foote, Peter
Omfang: 14
Forfatter: Foote, Peter
Titel: Skömm er óhófs ævi. On Glaucia, Hrafnkell and others, Kreddur
Omfang: s. 128-143
Forfatter: Stefán Einarsson
Titel: , The Freydís incident in Eiríks saga rauða, CH 11
Omfang: 13
Forfatter: Stefán Karlsson
Titel: , Ritun Reykjafjarðarbókar. Excursus, bókagerð bænda
Omfang: s. 120-140
Forfatter: Sverrir Tómasson
Titel: "Ei skal haltr ganga". Um Gunnlaugs sögu ormstungu, Gripla
Omfang: 10
Forfatter: Veturliði G. Óskarsson
Titel: Gripla, Um sögnina Finnvitka í Flateyjarbók
Omfang: 24
Forfatter: Veturliði Óskarsson
Titel: Slysa-Hróa saga, Opuscula XVII
Omfang: s. 1-97
Titel: Biskupa sögur
Omfang: I-II
Titel: Morkinskinna,
Redaktør: Ármann Jakobsson, Þórður Ingi Guðjónsson
Omfang: XXIII-XXIV
Forfatter: Ólafur Halldórsson
Titel: , Ólafs saga Tryggvasonar en mesta
Omfang: 1
Forfatter: Ólafur Halldórsson
Titel: Grænland í miðaldaritum
Forfatter: Ólafur Halldórsson
Titel: Gömul Grænlandslýsing, Gripla
Omfang: 5
Forfatter: Ólafur Halldórsson
Titel: Várlogi, Glerharðar hugvekjur
Omfang: s. 52-54
[Metadata]
×

[Metadata]