SÁM 76
Kvæði og rímur ; Ísland
Athugasemd
Undir er vísa sem hefst svo: Til að stytta stundir mér …
Innihald
Grímseyjarvísur
„Grímseyjarvísur kveðnar af prestinum síra Guðmundi Erlendssyni. “
„Almáttugur Guð himna hæða … “
„… göfgist hann af hjarta og mál.“
„Endað 22. janúar 1869“
Sextíu og átta erindi.
(Skrifaraklausan er á blaði 4v)
Enginn titill
„Þegar neyðin þvingar mest …“
Lausavísa þessi er neðanmáls á eftir skrifaraklausunni.
Hugarfundur
„Hér byrjast það merkilega kvæði Hugarfundur kveðinn af hr. Magnúsi Einarssyni á Tjörn í Svarfaðardal“
„Margt kann buga heims í höllu … “
„… hljóða snauður kennist eg.“
„40 erindi.“
Kappakvæði Guðmundar Bergþórssonar
„Kappakvæði ort af Guðmundi sál. Bergþórssyni“
„Geystur þeysi Glettu byr … “
„… þeir vilja mínum fundinum ná.“
„Endað 1. febrúar 1869.“
Fjórtán erindi. Í innihaldslýsingu Einars Gunnars Péturssonar á efni handritsins segir að þetta kvæði sé ekki alþekkt og ekki sé getið um viðlagið í yfirlitsbókum um slíkt efni (sbr. innihaldslýsingu).
Í umfjöllun um Steinunni Finnsdóttur og kvæði hennar á BRAGI - óðfræðivefur er minnst á kappakvæði hennar og í tengslum við það er minnst á kappakvæði sem hér er skráð og það sagt eftir Guðmund Bergþórsson. Á vefnum segir að kvæðið sem hefst á vísuorðinu 'Geystur þjóti Glettu byr' og er með sama viðlagi og kvæði Steinunnar sé merkt með stöfunum G. B. S. sem vísar trúlega til Guðmundar Bergþórssonar. Það er þó sennilega röng ályktun skrifara þar sem svo virðist sem Árni Böðvarsson bindi nafn sitt í lok ljóðsins.
Stef Kappakvæðis
„Eg sá þá ríða / riddarana þrjá,“
„þeir vilja mínum fundinum ná.“
Enginn titill
„Hefur óðar skrifað skrá …“
Lausavísa þessi er neðanmáls á eftir skrifaraklausunni.
Rímur af Gústaf Adolf og Valvesi
„Rímur af Gustaf og Valvesi, ortar af Sigurði Breiðfjörð 1837.“
„Hef eg til þín hug og mál … “
„… sem yndið kærast beiðir.“
Sjö rímur. Rímurnar eru prentaðar 1860.
Jóhönnuraunir
„Ævintýrið Jóhönnuraunir kveðnar af Snorra Bjarnasyni“
„Uppheims rósar lagar lind / læt eg mengi svala …“
„… svo til friðar ranna.“
Sjö rímur. Þær hafa verið gefnar út þrisvar sinnum og 25 handrit eru til af þeim Í Landsbókasafni (sbr. innihaldslýsingu).
Rímur af Tútó kóngi og Vilhelmínu
„Rímur af Túto kóngi og Vilhelmínu kveðnar af Hallgrími læknir“
„Efnið kemur máls á met …“
„… gleði, frið og sóma.“
Átta rímur.
Enginn titill
„Kvæðin tíðum stytta stund …“
Lausavísa þessi er neðanmáls á eftir rímunum.
Rímur af Sigurði turnara
„Rímurnar af Sigurði turnara“
„Efnið kemur máls á met …“
„… slagur kvæða.“
Sex rímur.
Enginn titill
„Þessi tróð var / þulin ljóð …“
Lausavísa þessi er neðanmáls á eftir rímunum.
Rímur af Þorsteini Víkingssyni
„Rímurnar af Þorsteini Víkingssyni, kveðnar af Magnúsi skáldi Jónssyni“
„Kemur dagur / rökkrið þverr …“
„… frí af móði styggða.“
Höfundur er ýmist kenndur við Magnússkóga. Eiginhandrit til (sbr. meðfylgjandi innihaldslýsingu) eða Laugar (sbr. JS 45 okt.(sjá einnig Lbs 3966 4to) ).
Sextán rímur.
Enginn titill
„Þessi kera þundar hér …“
Lausavísa þessi er neðanmáls á eftir rímunum.
Rímur af Hálfdani Eysteinssyni
„Rímurnar af Hálfdani Eysteinssyni“
„Kemur dagur / rökkrið þverr …“
„… frí af móði styggða.“
Eiginhandrit til (sbr. meðfylgjandi innihaldslýsingu (sjá einnig Lbs 3966 4to)).
Níu rímur.
Enginn titill
„Ljóða dvínar þulan þá …“
Upphöf nokkurrra vísna sem koma á eftir rímunum.
Rímur af Gríshildi góðu
„Rímurnar af Gríshildi þolinmóðu“
„Gauta sjónar gjaldi með …“
„… lífs hver undur skína.“
Eiginhandrit til, prentaðar 1910 (sbr. meðfylgjandi innihaldslýsingu).
Sjö rímur.
Lýsing á handriti
Fjörutíu og tvö kver.
- Kver I: blöð 1-4, 2 tvinn.
- Kver II: blöð 5-8, 2 tvinn.
- Kver III: blöð 9-12, 2 tvinn.
- Kver IV: blöð 13-16, 2 tvinn.
- Kver V: blöð 17-20, 2 tvinn.
- Kver VI: blöð 21-24, 2 tvinn.
- Kver VII: blöð 25-28, 2 tvinn.
- Kver VIII: blöð 29-32, 2 tvinn.
- Kver IX: blöð 33-36, 2 tvinn.
- Kver X: blöð 37-40, 2 tvinn.
- Kver XI: blöð 41-44, 2 tvinn.
- Kver XII: blöð 45-48, 2 tvinn.
- Kver XIII: blöð 49-52, 2 tvinn.
- Kver XIV: blöð 53-56, 2 tvinn.
- Kver XV: blöð 57-60, 2 tvinn.
- Kver XVI: blöð 61-64, 2 tvinn.
- Kver XVII: blöð 65-68, 2 tvinn.
- Kver XVIII: blöð 69-72, 2 tvinn.
- Kver XIX: blöð 73-76, 2 tvinn.
- Kver XX: blöð 77-80, 2 tvinn.
- Kver XXI: blöð 81-84, 2 tvinn.
- Kver XXII: blöð 85-88, 2 tvinn.
- Kver XXIII: blöð 89-92, 2 tvinn.
- Kver XXIV: blöð 93-96, 2 tvinn.
- Kver XXV: blöð 97-100, 2 tvinn.
- Kver XXVI: blöð 101-104, 2 tvinn.
- Kver XXVII: blöð 105-108, 2 tvinn.
- Kver XXVIII: blöð 109-112, 2 tvinn.
- Kver XXIX: blöð 113-116, 2 tvinn.
- Kver : blöð 117-120, 2 tvinn.
- Kver XXXI: blöð 121-124, 2 tvinn.
- Kver XXXII: blöð 125-128, 2 tvinn.
- Kver XXXIII: blöð 129-132, 2 tvinn.
- Kver XXXIV: blöð 133-138, 3 tvinn.
- Kver XXXV: blöð 139-142, 2 tvinn.
- Kver XXXVI: blöð 143-146, 2 tvinn.
- Kver XXXVII: blöð 147-150, 2 tvinn.
- Kver XXXVIII: blöð 151-154, 2 tvinn.
- Kver XXXIX: blöð 155-158, 2 tvinn.
- Kver XL: blöð 159-162, 2 tvinn.
- Kver XLI: blöð 163-166, 2 tvinn.
- Kver XLII: blöð 167-172, 3 tvinn.
- Eindálka.
- Leturflötur er ca 160-165 mm x 130-135 mm.
- Línufjöldi er 27-30.
- Víðast hvar er strikað fyrir leturfleti, með blýanti eða með rauðum lit, neðri spássía undanskilin.
- Griporð
- Kápuklæðning handritsins er orðin máð og dökkur yfirborðslitur er á undanhaldi svo víða skín í ljósari undirlit.
- Blettir sem myndast hafa samfara notkun og hugsanlega vegna þess að blöð hafi blotnað (sbr. t.d. fremra saurblað-9v.)
Með einni hendi, skrifari er óþekktur. Snarhönd.
Kaflafyrirsagnir eru með stærra og settara letri en almennt er á textanum. Það á einnig við um fyrstu línu í kafla (sbr. blöð 1r og 33r).
Líklega er bandið (205 mm x 175 mm x 30 mm) samtímaband, þ.e. frá seinni hluta 19. aldar. Spjöld og kjölur eru klædd með pappír (upphaflega svörtum eða dökkbrúnum). Handritið liggur í grárri pappaöskju.
Meðfylgjandi í pappaöskjunni er blaðagrein Rare Icelandic books for auction.
Uppruni og ferill
Handritið var hugsnalega skrifað á Íslandi 1869, sbr. blöð 4v og 8v.
Handritið barst Stofnun Árna Magnússonar 12. maí 2006 og það er gjöf frá Erni Arnar ræðismanni í Minneapolis. Handritið hafði hann fengið frá Ritu Goodmanson, ekkju Friðriks Thorsteins Goodmanson (Friðrik var f. 18. apríl 1921). Foreldrar Friðriks voru Grimsie Goodmanson og Roonie Magnusson (sbr. aðfangamiða).
Handritið kom ásamt prentaðri bók: Levys kennslubók handa yfirsetukonum … Rvk. 1871. Aftan við var Huuslægen Kbh. 1868.
Aðrar upplýsingar
VH skráði handritið í júlí 2010
Lýsigögn
×- Land
- Ísland
- Staður
- Reykjavík
- Stofnun
- Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum
- Vörsludeild
- Handritasvið
- Safn
- Safn Stofnunar Árna Magnússonar í íslenskum fræðum
- Safnmark
- SÁM 76
- Efnisorð
- Rímur
Lausavísur
Kveðskapur / Kvæði - XML
- Opna XML færslu
- Athugasemdir
- Gera athugasemdir við handrit