Detaljer om håndskriftet

SÁM 69

Stóridómur ; Danmark, 1755-1777

Tekstens sprog
islandsk (primært); latin

Indhold

1 (3r-7v)
Stóridómur
Rubrik

Forordning sem fyrirsegir straff í legorðssökum á Íslandi, kölluð Stóridómur, allra náðugast confirmeraður af kong. Friðrik II.

Incipit

Vér Árni Gíslason, Þorlákur Jónsson, Gunnar Gíslason …

Explicit

… tveimur dögum síðar en fyrr segir.

Tekstklasse
1.1 (7v-8v)
Confirmation
Rubrik

Confirmation

Incipit

Vér, Friðrik annar, með Guðs náð …

Explicit

… þann 13a dag Aprilis, Anno Domini 1565. Nostro sub sigillo F.R.

Tekstklasse
2 (9r-40r)
Discursus Oppositivus
Rubrik

Discursus oppositivus eður Skrif á móti Stóradómi sem svo almennilega kallast

Incipit

Ljóst mun vera velflestum skjallegum mönnum …

Explicit

… hefur ekki orðið barnshafandi í sinni sýslu?

Tekstklasse
3 (40r-v)
Kvæði um ritgerð Guðmundar Andréssonar
Rubrik

Epigramma

Incipit

Keimmikill kvennadómur / kannað hefur af manni …

Explicit

… sjúkan hokra með búkinn.

Tekstklasse
3.1 (40v)
Vísa
Incipit

Ljósum rétti lögum með …

Explicit

… utan dyrnar stæði. FINIS.

Tekstklasse

Fysisk Beskrivelse / Kodikologi

Materiale
Pappír (vatnsmerki á saurblöðum).
Antal blade
i + 40 + i blöð í 4to (201 +/- 1 mm x 158 +/- 1 mm). Auð blöð: 1-2.
Foliering
Handritið er ómerkt.
Lægfordeling

Níu kver.

  • Kver I: bl. 1-8, 4 tvinn.
  • Kver II: bl. 9-12, 2 tvinn.
  • Kver III: bl. 13-16, 2 tvinn.
  • Kver IV: bl. 17-20. 2 tvinn.
  • Kver V: bl. 21-24, 2 tvinn.
  • Kver VI: bl. 25-28, 2 tvinn.
  • Kver VII: bl. 29-32, 2 tvinn.
  • Kver VIII: bl. 33-36, 2 tvinn.
  • Kver IX: bl. 37-40, 2 tvinn.

Layout

  • Eindálka.
  • Leturflötur er ca 170 +/- 2 mm x 130 +/- 2 mm.
  • Línufjöldi er 27-30.

Tilstand

  • Leturflötur hefur dökknað.
  • Blek hefur smitast í gegn á bl. 3v, 7r og 9v.

Skrifttype

Líklega með hendi Hannesar Finnssonar Skálholtsbiskups. Textinn er að mestu með fljótaskrift en fyrirsagnir, nöfn og ýmis hugtök með kansellískrift. Kvæðið á bl. 40r-v er enn fremur með kansellískrift.

Udsmykning

Fyrirsagnir flúraðar og stafir blekfylltir (bl. 3r, 7v og 9r).

Stórir flúraðir upphafsstafir á bl. 3r, 7v og 9r.

Tilføjelser

Strikað hefur verið undir orð og setningar með rauðu á blöðum 9r-40v.

Nafnið Sigurjón Sigurðsson stendur skrifað á saurblaði.

Indbinding

Pappaspjöld (206 mm x 164 mm x 14 mm) klædd skinni, kjölur upphleyptur.

Vedlagt materiale

  • Ex libris límdur á fremra spjaldblað með nafninu Magnús Kjaran.
  • Gjafabréf dagsett 1. desember 2000 undirritað af Sigríði Kjaran og Sigurjóni Sigurðssyni fylgir SÁM 68-70.

Historie og herkomst

Herkomst

Handritið var líklega skrifað í Kaupmannahöfn á árunum 1755-1777.

Ritgerð Guðmundar Andréssonar móti Stóradómi er prentuð í útgáfu Jakobs Benediktssonar (1948). Í inngangi getur Jakob ekki þessa handrits. Ljóst er af greinargerð Jakobs fyrir skyldleika handritanna sem hann notaði við útgáfuna að þetta handrit tilheyrir þeim handritaflokki sem runninn er frá glötuðu eftirriti (*a) frumritsins sem er í NKS 1942 4to og Jakob prentar ritgerðina eftir. Handritum sem runnin eru frá *a skiptir Jakob í tvo flokka I og II og af sérstökum lesháttum sem hann tilgreinir úr flokki I er auðséð að SÁM 69 tilheyrir þessum flokki sem runninn er frá handritinu AM 209 c 4to. Það handrit er skrifað um 1700 og beint eftir því voru gerðar fimm uppskriftir í Kaupmannahöfn (Deilurit, xlvi-xlix). Líkur benda til að Hannes Finnsson hafi skrifað SÁM 69 í Kaupmannahöfn beint eftir AM 209 c 4to sem nú er varðveitt á Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum. Hannes var í Kaupmannahöfn við nám og störf árin 1755-1767 og 1770-1777 (Sjá greinargerð frá GÁG).

Proveniens
Handritið var í eigu Magnúsar Kjarans næst á undan gefanda en það hefur verið í eigu ættmenna hans um langa hríð. Afi Magnúsar, Árni Thorsteinsson, var dóttursonur Hannesar Finnssonar (sbr. gjafabréf).
Erhvervelse
Hjónin Sigríður Kjaran og Sigurjón Sigurðsson afhentu Stofnun Árna Magnússonar handritið 1. desember 2000.

Yderligere information

Katalogisering og registrering

ÞS skráði handritið 10.-14. maí 2010. Stuðst var við greinargerð frá GÁG.

[Metadata]
×

[Metadata]