SÁM 51
Eddukvæði
Note
Language of Text
Contents
Skírnismál
„Skírnisför“
„Freyr sonur Njarðar hafði sest í Hliðskjálf …“
„… en sjá hálf hýnótt.“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 90-96).
Hárbarðsljóð
„Hárbarðsljóð“
„Þór fór úr austurvegi og kom að sundi einu …“
„… hafi allan gramir.“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 97-104).
Hymiskviða
„Þór dró Miðgarðsorm eður Hymiskviða“
„Ár valtívar veiðar námu …“
„… öldur að Ægis eitt hörmeitið.“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 105-112).
Lokasenna
Frá Ægi og goðum
„Frá Ægi og goðum eður Ægisdrekka“
„Ægir er öðru nafni hét Gymir …“
„… Loki hvarf aftur og hitti úti Eldi. Loki kvaddi hann.“
Lokasenna
„Lokasenna eður Lokaglefsa“
„Segðu það Eldir …“
„… það eru nú kallaðir jarðskjálftar.“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 113-123).
Helgakviða Hundingsbana I
„Hér hefir upp kviðu frá Helga Hundingsbana þá ena fyrstu“
„Ár var alda …“
„… Þá er sókn lokið.“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 179-189).
Helgakviða Hundingsbana II
„Frá Völsungum eður kviða Helga Hundingsbana en önnur“
„Sigmundur konungur Völsungsson átti Borghildi af Brálundi …“
„… svo sem segir í Káruljóðum og var hún valkyrja.“
Handritið er ranglega bundið inn svo að Helgakviða Hjörðvarðssonar og Helgakviða Hundingsbana II ruglast saman (sjá nánar lið 7).
Blöð 71v-72v eru auð.
Helgakviða Hjörðvarðssonar
„Frá Hjörvarði og Sigurlinn eður Kviða Helga Haddingjaskata“
„Hjörðvarður hét konungur …“
„… Helgi og Svava er sagt að væri endurborin.“
Handritið er ranglega innbundið svo að efni Helgakviðanna ruglast saman. Efnisleg röð blaða, sbr. útgáfu Bugges (1965) er Helgakviða Hjörvarðssonar: 59-62 ( sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 171-174) og 53-58 (sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 174-178); Helgakviða Hundingsbana I: 37-47(sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 179-189); Helgakviða Hundingsbana II: 49–52 (sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 190-193) og 63-71(sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 193-204).
Frá dauða Sinfjötla
„Frá dauða Sinfjötla eður Sinfjötlalok“
„Sigmundur Völsungsson var konungur í Frakklandi …“
„… og hann kalla allir menn í fornfræðum um alla menn fram og göfgastan herkónga.“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 202-203).
Grípisspá
„Kviða Sigurðar Fáfnisbana eður Grípisspá“
„Grípir hét son Eylima bróðir Hjördísar …“
„… mína ævi ef þú mættir það.“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 204-211).
Grímnismál
Röð blaða hefur ruglast og eru Alvíssmál nú á milli prósakaflans og sjálfs kvæðisins (sjá nánar lið 10.2)
Grímnismál - prósi
„Frá sonum Hrauðungs konungs“
„Hrauðungur konungur átti tvo sonu …“
„… að feldurinn brann af Grímni. Hann kvað.“
Blað 92r er autt að mestu; blað 92v er autt.
Grímnismál - kvæðið
„Grímnismál“
„Heitur ertu hripuður …“
„… en Agnar var þar konungur lengi síðan.“
Röð blaða hefur ruglast. Rétt efnisniðurröðun Grímnismála væri: 87 (sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 75-76), 93-95 (sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 76-80), 97 (sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 80-81), 96 (sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 82-83), 99 (sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 83-84), 98 (sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 85-86), 100-101 (sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 86-88).
Blað 101r er autt að hálfu; blað 101v er autt.
Alvíssmál
„… er ek vil snimma hafa …“
„… nú skín sól í sali.“
Vantar 1 blað framan á kvæðið eða vísur 1–7. Röð blaða hefur ruglast. Rétt efnisniðurröðun Alvíssmála væri: 89 (sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 130-131), 88 (sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 131-132) og 90-92 (sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 132-134).
Vafþrúðnismál
„Vafþrúðnismál“
„Ráð þú mér nú Frigg …“
„… þú ert æ vísastur vera.“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 65-74).
Þrymskviða
„Þrymskviða eður Hamarsheimt“
„Reiður var þá Vingþór …“
„… Svo kom Óðins sonur endur að hamri.“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 124-128).
Völundarkviða
Frá Völundi
„Frá Völundi“
„Níðuður hét konungur í Svíþjóð …“
„… Níðuður lét hann höndum taka svo sem hér er kveðið.“
Völundarkviða
„Frá Völundi og Níðuði eður Völundarkviða“
„Meyjar flugu sunnan …“
„… ég vætur honum vinna kunnag.“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 163-170).
Reginsmál
„Kviða Sigurðar Fáfnisbana önnur“
„Sigurður gekk til stóðs Hjálpreks …“
„… Sigurður hljóp úr gröfinni og sá þá hver þeirra annan.“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 212-218 (19)).
Fáfnismál
„Frá dauða Fáfnis eður Fáfnismál“
„Fáfnir kvað. Sveinn og sveinn hverjum …“
„… fyrr en Sigurður steig á bak honum.“
Stuttur prósakafli sem venjulega tilheyrir Fáfnismálum fylgir Reginsmálum (sjá lið 15).
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 219-226).
Sigurdrífumál
„Kviða Brynhildar Buðladóttur“
„Sigurður reið upp á Hindarfjall og stefndi suður til Frakklands …“
„… Það ræð ég þér ið sjötta þótt með seggjum fari“
„Desunt minimum oct folia scribit A. Magnæus in membrana ut existimo".“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 227-233).
Skrifaraklausan er á blaði 149r sem er autt að hálfu.
Brot af Sigurðarkviðu
„Hvað hefir Sigurður til saka unnið …“
„… en eiturdropum innan fáðar.“
Það vantar framan á kvæðið eins og í Konungsbók eddukvæða (sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 237-240).
Frá dauða Sigurðar
„Frá dauða Sigurðar“
„Hér segir í þessi kviðu frá dauða Sigurðar …“
„… Þetta er enn kveðið um Guðrúnu.“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 241-242).
Guðrúnarkviða I
„Ár var þaz Guðrún … “
„ … er hún sár um leit á Sigurði.“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 242-246). Blað 159v er autt.
Sigurðarkviða hin skamma
„Kviða Sigurðar“
„'Ar var þaz Sigurður …“
„… sva man eg láta.“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 247-259).
Helreið Brynhildar
Helreið Brynhildar-prósi
„Eftir dauða Brynhildar voru gör bál tvö …“
„… þar er gígur nokkur bjó.“
Helreið Brynhildar - kvæðið
„Brynhildur reið helveg“
„Skaltu í gögnum…“
„… sökstu gígjar kyn.“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 260-263).
Guðrúnarkviða hin forna
Guðrúnarkviða II - prósi
„Dráp Niflunga“
„Gunnar og Högni tóku þá gullið allt Fáfnis …“
„… Þjóðrekur og Guðrún kærðu harma sín á milli. Hún sagði hánum og kvað.“
Guðrúnarkviða II - kvæðið
„Kviða Guðrúnar“
„Mær var eg meyja …“
„… það man eg görva.“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 264-273).
Guðrúnarkviða III
Guðrúnarkviða III - prósi
„Herkja hét ambótt Atla …“
„… Atli var þá allókátur. Þá kvað Guðrún.“
Guðrúnarkviða III - kvæðið
„Guðrúnarkviða“
„Hvað er þér Atli …“
„… sína harma.“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 274-275).
Oddrúnargrátur
Oddrúnargrátur - prósi
„Heiðrekur hét konungur. Dóttir hans hét Borgný …“
„… hún hafði verið unnusta Gunnars Gjúkasonar. Um þessa sögu er hér kveðið.“
Oddrúnargrátur - kvæðið
„Heyrða ek segja / í sögum fornum …“
„… nú er umgenginn / grátur Oddrúnar.“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 276-281).
Atlakviða
Atlakviða - prósi
„Dauði Atla“
„Guðrún Gjúkadóttir hefndi bræðra sinna …“
„… um þetta er sjá kviða ort.“
Atlakviða - kvæðið
„Atlakviða hin grænlenska“
„Sendi Atli / ár til Gunnars …“
„… björt áður sylti.“
„Enn segir glöggra í Atlamálum enum grænlenskum.“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 282-291); ( skrifaraklausan er á blaði 204r. Blað 204r er autt að hálfu; blöð 204v-205v eru auð.
Atlamál hin grænlensku
„Hér hefir Atlamál en grænlensku“
„Frétt hefir öld ófu þá …“
„… hvargi er þjóð heyrir.“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 292-310). Blað 223v er autt.
Guðrúnarhvöt
Guðrúnarhvöt - prósi
„Frá Guðrúnu“
„Guðrún gekk til sævar …“
„… en er það spurði Guðrún þá kvaddi hún sonu sína.“
Guðrúnarhvöt - kvæðið
„Guðrúnarhvöt“
„Þá frá ek sennu …“
„…um talið væri“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 311-315).
Hamðismál
„Hamðismál en fornu“
„Spruttu á tái / tregnar íðir …“
„… en harmur hné / að húsbaki.“
Þetta eru kölluð Hamðismál hin fornu.
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 316-323). Blað 232v er autt að hálfu; blöð 233r-v eru auð.
Vegtamskviða
„Vegtamskviða“
„Senn voru æsir / allir á þingi …“
„… og ragnarök / rúfendur koma.“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 135-140). Efnisþættir 30-36 voru ekki í Konungsbók eddukvæða (Codex regius)
Fjölsvinsmál
„Fjölsvinsmál“
„Utan garða …“
„… að við slíta skulum / æfi og aldri saman.“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 343-351). Grógaldur og Fjölsvinsmál eru einu nafni kölluð Svipdagsmál.
Hyndluljóð
„Hyndluljóð“
„Vaki mær meyja …“
„… öll goð duga.“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 152-162).
Grógaldur
„Gróu galdur“
„Vaki þú Gróa …“
„… meðan þú mín orð um manst.“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 338-342). Grógaldur og Fjölsvinsmáll eru einu nafni kölluð Svipdagsmál.
Sólarljóð
„Sólarljóð“
„Fé og fjörvi rænti …“
„… að áður heyrði Sólarljóðs sögu.“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 357-370).
Gróttasöngur
Gróttasöngur - prósi
„Frá Fenju og Menju“
„Gull er kallað mjöl Fróða …“
„… og þá var sær saltur síðan.“
Gróttasöngur - kvæðið
„Grottasöngur“
„Nú erum komnar …“
„… hafa fullstaðið fljóð að meldri.“
(Sbr. Sæmundar edda, Bugge, Sophus 1965: 324-329).
Heiðreks gátur
Heiðreks gátur - formáli
„Formáli að getspeki Heiðreks konungs“
„Heiðrekur hét kóngur ágætur …“
„… kvað það og vel fallið.“
Gátur Gestumblinda
„ Hafa vildak …“
„… því ber hann stýfðan stert.“
Blað 290r er autt að hálfu; blöð 290v-291v eru auð.
(Gátur Gestumblinda eru ekki í Sæmundar Eddu, Bugges 1965. ).
Physical Description
- Eindálka.
- Afmarkaður leturflötur er ca 155 mm x 110 mm.
- Línufjöldi er ca 21-23.
- Leturflötur er afmarkaður með tvöföldum rauðum línum, nema við neðri spássíu.
- Síðutitlar: t.d. á blöðum132v-133r Frá Sigurði og Regin..
- Það vantar að öllum líkindum að minnsta kosti átta blöð í handritið (sjá blað 149r og meðfylgjandi fylgigögn).
- Handritið er ranglega innbundið (sjá meðfylgjandi fylgigögn).
- Sjá má merki þess á stórum hluta handritsins að það hefur blotnað; mest eru ummerkin í fyrri hluta þess en úr þeim dregur þegar komið er fram í mitt handrit.
- Bleksmitun rauðra upphafsstafa er víðast við kaflaskil, sbr. t.d. blað 177v.
Með einni hendi. Skrifari eru óþekktur. Kansellískrift.
Rauður tvöfaldur rammi er um leturflöt.
Rauðir flúraðir upphafsstafir (Sbr. t.d. blöð 102r og 130r).
Fyrirsagnir eru víða með blekfylltum stöfum og upphafsstafir eru einnig blekfylltir (sbr. t.d. blöð 102r og 130r).
Band (223 mm x 175 mm x 55 mm) er klætt rauðu flaueli yfir heilt á spjöld og kjöl. Neðarlega á kili er agnarsmár hvítur miði. Á honum er talan 700 prentuð með dökku bleki. Innanverð spjaldblöð og mótliggjandi saurblöð eru klædd með efnisdúk með siffonáferð.
- Fjögur blöð (A4) þar sem fjallað er lítillega um handritið og efnisröðin hefur verið listuð upp í samræmi við útgáfu Bugges á kvæðunum. Jón Helgason skrifar undir umfjöllunina í København February 07, 1972
- Miði með upplýsingum um handritið; gæti verið úrklippa úr eldri söluskrá.
- Tvírit (A4); vélrit eftir fyrrnefndum miða.
History
Ekki er hægt að sjá að handritið hafi verið á Íslandi og ekki er talið að það hafi verið bundið þar (sjá fylgigögn).
Það tilheyrði Damms Antikvariat í Osló og þar í Katalog 586 (February 1977) er lýsing á handriti nr. 60 sem kemur heim og saman við lýsingu á SÁM 51. Þar kemur fram að handritið hafi verið í eigu eins stærsta handritasafnara heims, Sir Thomas Phillips (sjá ópr. skrá SÁM).
Additional
Metadata
×- Country
- Iceland
- Place
- Reykjavík
- Institution
- The Árni Magnússon Institute for Icelandic Studies
- Repository
- Handritasvið
- Collection
- Safn Stofnunar Árna Magnússonar í íslenskum fræðum
- Shelfmark
- SÁM 51
- Keywords
- Ancient poems
Riddles
Prolegomena / Prefaces
Eddic poems - XML
- View as XML
- Notes
- Send Feedback on Manuscript
Contents
×- Skírnismál
- Hárbarðsljóð
- Hymiskviða
- Lokasenna
- Helgakviða Hundingsbana I
- Helgakviða Hundingsbana II
- Helgakviða Hjörðvarðssonar
- Frá dauða Sinfjötla
- Grípisspá
- Grímnismál
- Alvíssmál
- Vafþrúðnismál
- Þrymskviða
- Völundarkviða
- Reginsmál
- Fáfnismál
- Sigurdrífumál
- Brot af Sigurðarkviðu
- Frá dauða Sigurðar
- Guðrúnarkviða I
- Sigurðarkviða hin skamma
- Helreið Brynhildar
- Guðrúnarkviða hin forna
- Guðrúnarkviða III
- Oddrúnargrátur
- Atlakviða
- Atlamál hin grænlensku
- Guðrúnarhvöt
- Hamðismál
- Vegtamskviða
- Fjölsvinsmál
- Hyndluljóð
- Grógaldur
- Sólarljóð
- Gróttasöngur
- Heiðreks gátur