Píslarsaltari. Það eru sjö hymnar útdregnir af píningarhistoríu vors drottins og endurlausnara Jesú Kristí Sorgandi sálum til sætrar huggunar, ortir og samsettir af þeim sæla Guðs manni s(éra) Jóni Magnússyni að Laufási annó 1644. Enn uppaftur að nýju skrifaðir annó 1692.Bl. 1r Vikusálmar sem syngjast mega kvöld og morgna um alla vikuna. Ortir af Kolbeini Grímssyni. Út af bænabók D. Johannis Havermann. Upp aftur skrifaðir á Hólum í Hjaltadal. Annó 1693 Sír. 40. Þér heilög börn, syngið loflega, og lofið drottin í öllum sínum verkum. Prísið nafn hans dýrðlega þakkargjörið honum, og lofið hann með söng og hörpuslætti.Bl. 15r Krosskveðjur hins heilaga Bernhardi læriföðurs Með hvörjum hann heilsar og kveður herrans Jesú líkama sjö sinnum á hans heilaga krossi. Á íslenskt ljóðmæli merkilega út settar af þeim hálærða manni S Arngrími Jónssyni forðum officiale Hólastiftis.Bl. 81r
E N D I R píslar saltarans, bl. 12v.
Titilsíða, formáli og 7 sálmar.
„Formáli sem sjálfur author inn hefur sett við þennnan píslarsaltara.“
„Saltarann ég sendi þeim / sem sorg og eymdir beygja ...“
„Þess óskar sínum samskristnum öllum veikur þjón síns herra Jesú. Jón Magnússon p(restur) eldri.“
13 erindi.
„Fyrsti píslarhymni. Af dauðastríði vors lausnara í grasgarðinum. Með tón: Minn herra Jesú maður og Guð, etc.“
„Eja mín sæla sálarheill / sætasti Jesú náðarstóll ...“
„Minn herra Jesú maður og Guð“
20 erindi
„Annar píslarhymni. Um svik, bönd, rannsak, dauðadóm og misþyrming sem drottinn leið af þeim andlegu. Með tón: Nær hugraun þunga hittum, etc.“
„Lamb Guðs mín sála lofar þig / leystir með þínum kvölum mig ...“
„Nær hugraun þunga hittum vér“
20 erindi
„Þriðji píslarhymni. Um órétt, smán og sársauka er drottinn vor leið fyrir Pílató og Heróde. Með tón: Fagnaðar kenning, etc.“
„Fegursti sonur föður þíns / fagnaðarsæla hjarta míns ...“
„Fagnaðarkenning kvinnum fær“
24 erindi
„IV. píslarhymni. Um útleiðslu drottins í aftökustaðinn og hans harmkvælafulla krossfesting. Með tón: Í blæju einni, etc.“
„Himneska föðurs heilög mynd / sem hafðir ei par með neina synd ...“
„Í blæju einni er byrgður í mold“
20 erindi
„V. píslarhymni. Um sjö andlátsorðin Kristí á krossinum. Með tón: Skaparinn stjarna herra, etc.“
„Sæt eru Jesú sálu mín / seinustu andláts orðin þín ...“
„Skaparinn stjarna herra hreinn“
23 erindi
„VI. píslarhymni. Um afgang drottins vors Jesú Kristí og þau undur og firn, sem skeðu á hans dauðadegi. Með lag: Guð minn faðir ég þakka þér, etc.“
„Góði hirðir og græðari minn / sem gafst út fyrir mig sauðinn þinn ...“
„Guð minn faðir ég þakka þér“
26 erindi
„VII. píslarhymni. Um greftran drottins vors Jesú Kristí og hennar nytsemi oss til handa. Með lag: Nú látum oss líkamann, etc.“
„Færarinn lífsins framliðni / frelsarinn Jesús ...“
„Nú látum oss líkamann grafa“
24 erindi
„Morgunsálmur á sunnudag. Með lag: Jesús Guðs son eingetinn, etc.“
„Herra himneski faðir / heilagi drottinn minn ...“
„Jesús Guðs son eingetinn“
15 erindi
„Kvöldsálmur á sunnudag. Tón: Væri nú Guð oss ekki hjá.“
„Voldugur Jesús verndin mín / virst minni raust að hlýða ...“
„Væri nú Guð oss ekki hjá“
13 erindi
„Morgunsálmur á mánudag. Tón: Náttúran öll og eðli manns.“
„Himneski Guð og herra minn / heiður sé nafni þínu ...“
„Náttúran öll og eðli manns“
7 erindi
„Kvöldsálmur á mánudag. Tón: Heiðrum vér Guð af hug og sál.“
„Lifandi drottinn líknarskær / lausnarans Jesú faðir kær ...“
„Heiðrum vér Guð af hug og sál“
6 erindi
„Morgunsálmur á þriðjudag. Tón: Í dag eitt blessað barnið er.“
„Lof sé Guði sem lönd og sjó / loftið og himna skapti ...“
„Í dag eitt blessað barnið er“
8 erindi
„Kvöldsálmur á þriðjudag. Tón: Tunga mín af hjarta hljóði.“
„Herra Guð og heilagi faðir / hvörsdaglega ég hrópa á þig ...“
„Tunga mín af hjarta hljóði“
12 erindi
„Morgunsálmur á miðvikudag. Tón: Gæskuríkasti græðari minn, etc.“
„Almættismildin eilíf blíð / eftir því nú er til þess tíð ...“
„Gæskuríkasti græðari minn“
10 erindi
„Kvöldsálmur á miðvikudag. Tón: Eilífur Guð og faðir kær“
„Ó þú heilaga þrenning þýð / þó í guðdómi einum ...“
„Eilífur Guð og faðir kær“
10 erindi
„Morgunsálmur á fimmtudag. Tón: Konung Davíð sem kenndi etc.“
„Ó herra Jesú Kriste / þú eilífa lífsins blóm ...“
„Konung Davíð sem kenndi“
13 erindi
„Kvöldsálmur á fimmtudag. Tón: Halt oss Guð við þitt h. orð etc.“
„Lofum vér Guð og föður fyrst / fyrir vorn herra Jesúm Krist ...“
„Halt oss Guð við þitt helga orð“
19 erindi
„Morgunsálmur á föstudag. Tón: Faðir vor sem á himnum ert.“
„Blessuð sé guðdóms þrenning þýð / þú sem gjörðir og leystir lýð ...“
„Faðir vor sem á himnum ert“
10 erindi
„Kvöldsálmur á föstudag. Tón: Einn herra ég best ætti.“
„Hæst lof sé drottni dýrum / fyrir dásemdarverkin sín ...“
„Einn herra ég best ætti“
12 erindi
„Morgunsálmur á laugardag. Tón: Til þín heilagi herra Guð.“
„Ó þú sanni eilífi Guð / og faðir Jesú mæti ...“
„Til þín heilagi herra Guð“
12 erindi
„Kvöldsálmur á laugardag. Tón: Eins og sitt barn faðir ástar“
„Hátt lof sé þér / sem hæstur er ...“
„Eins og sitt barn“
16 erindi
„Sálmvísa tilkveðin sturlaðri sálu af S(éra) D H S.“
„Sál mín góð sorg bráð / signuð drottins anda ...“
34 erindi
„Einn erfisálmur eftir þá göfugu í Guði burtsofnuðu höfðingskvinnu. Katrínu Erlendsdóttur af hennar sonarsyni Þórði Jónssyni ortur og samsettur.“
„Ó hvað fallvölt er ævin manns / eymdum hlaðin og sorgum ...“
47 erindi
19 erindi. Eftir 4. erindi og aftur eftir 10. erindi er skipt um lagboða. Úr upphöfum erindanna má lesa: Anna Björnsdóttir ABD
„Söngvísa að syngja á morgna. Undir nafni ehrugöfugrar Önnu Björnsdóttur. Tón: Hvör sem að reisir hæga byggð, etc.“
„Ave Jesú mín einkahlíf / ave Guð drottinn sæti ...“
„Hvör sem að reisir hæga byggð“
Í þessum fyrsta hluta kvæðisins eru 4 erindi, ANNA.
„Miðdag Tón: Ó faðir minn ég þrællinn þinn.“
„Blessaður Guð blessaður Guð / blessaði faðirinn góði ...“
„Ó faðir minn ég þrællinn þinn“
Í þessum hluta kvæðisins eru 6 erindi, BJÖRNS
„Og kvöld. Tón: Andi Guðs eilífur er.“
„Drottinn í dýrðinni dýr / dýr hryggð í gleðina sem snýr ...“
„Andi Guðs eilífur er“
Í þessum hluta eru 9 erindi, DÓTTIR ABD.
„Fáorð söngvísa. Um sannan Guðs ótta. Má syngja sem: Herra Guð í h.“
„Guðs ótta ef læra lystir þig / sem lífs er inngangur talinn ...“
„Herra Guð í h.“
18 erindi. Úr upphafsstöfum erindanna má lesa: Guðríður Jónsdóttir.
„Guðrækilegur bænarsálmur. Í hvörjum hryggðarfullt hjarta, huggar sig við fögnuð eilífs lífs. Og hefur hjartanlega forlenging eftir því. Leiðist heimurinn, langar í himininn. 1. Korint: 11. Ekkert auga hefur það séð, og eigi hefur það eyra heyrt, og eigi er það komið í nokkurs manns hjarta, sem Guð hefur fyrirbúið þeim sem hann elska. Tón: Ó Guð minn herra aumka mig.“
„Grátinn af margs kyns mannraunum / mæni ég trúaraugunum ...“
„Ó Guð minn herra aumka mig“
18 erindi. Úr upphafsstöfum erindanna má lesa: Guðríður Jónsdóttir.
„Eitt vers af xv. kapit. Síraksbókar.“
„Góða hluti gjöra mun sá / Guð sem óttast kann ...“
1 erindi
„S(éra) Ólafur Einarsson að Kirkjubæ í Tungu.“
„Ég það dæmi dýrstan auð / drottni lof að segja ...“
2 erindi
„Vísur S(éra) Einars Sigurðssonar í Eydölum í Austfjörðum - 1622.“
„Diktarinn Davíðs spektar / dýrmætasti heitir ...“
11 erindi
„Vísur S(éra) Gissurs Gíslasonar til s(éra) Jóns Þorsteinss(onar)“
„Saltara Davíðs séra Jón / samdi í ljóða ýmsan tón ...“
4 erindi
„Ágætt kvæði Bergsteins blinda, yfir Davíðs saltara.“
„Fögur gæði sigur sómi“
„Blessi drottinn berin á því lyngi / hægt og lengi harpan mín syngi ...“
20 erindi hér. Síðar í handritinu, á bl. 55r, bætast við 6 erindi sem eiga að vera aftast í kvæðinu.
„Hér eftirfylgja nokkrar vísur hljóðandi um saltarasálma s(éra) Jóns sál(uga) Th.s. Einna og annarra guðhræddra manna.“
4 kvæði
„Diktur s(éra) Gísla Oddssonar.“
„Það sem chore börnin báru / besta vitni skrifað í ritning ...“
12 erindi
„Til hins sama.“
„Séra Jón sem nú þénar / söfnuði bróðir í Guði ...“
3 erindi
„Þriðju vísur þess heiðurl(ega) manns s(éra) Ól. E. s. sem hann skrifaði þeim góða Guðs manni s(éra) Jóni Th. s. presti í Vestm(anna)e(yjum) til minningar og ástarmerkis“
„Svanur einn / syngur hér fugla best ...“
4 erindi
„Fjórðu vísur til þess sama.“
„Angrar öfund löngum / annarra gáfur manna ...“
8 erindi
„Bókin segir.“
„Vitur ávirðingar bæti / óvís vel að lærdóm gæti ...“
1 erindi
„Aliud“
„Lífs og sálar huggun há / hér kunna allir víst að fá ...“
4 erindi
„Eitt latínskt vers um tölu Davíðssálma.“
„David propheta / cantavit carmina læta ...“
1 erindi
„Versio“
„Davíð gleðileg Guðs spámann / þrenn fimmtíu ljóð þylja vann ...“
1 erindi
„Aliud“
„Þrenn eru laun þó gjört sé gott / eitt er öfund annað spott ...“
1 erindi
„Þessi erindi hafa viljandi eftirorðið af kvæði Bergsteins blinda og eiga inn að setjast í enda kvæðisins þar sem þetta merki stendur [0] vide supra.“
„Góður einir viður væni / vinnur hreini Fönix kæni ...“
„Blessi drottinn berin á því lyngi / hægt og lengi harpan mín syngi ...“
6 erindi. Framar í handritinu, á bl. 50v-51r, er fyrri hluti kvæðisins, 20 erindi.
„Hjartnæmir andlátssálmar sáluga s(éra) Eiríks Hallss(on)ar.“
6 andlátssálmar
„I. sálmur Quotidianum. Suspicium Optimi D. Mart. Lutheri. Tón: Eilífur Guð og faðir minn, etc.“
„Eilífi Guð ég þakka þér“
„Eilífur Guð og faðir minn“
7 erindi
„II. sálmur. Andlátsbæn sama guðsmanns Tón: Tak af oss faðir, etc.“
„Einn allsráðandi / um eilífð lifandi ...“
„Tak af oss faðir“
10 erindi
„III. sálmur. Um eftirlangan eilífs fagnaðar. Tón: Mikilli farsæld mætir sá, etc.“
„Upp upp mín sál því áfram skal / eymdardal kveðjum senn ...“
„Mikilli farsæld mætir sá“
4 erindi
„IV. sálmur. Um sama efni. Tón: Guði lof skalt önd mín etc.“
„Sál mín ég samtal vildi / semja við þig af hreinni lund ...“
„Guði lof skalt önd mín inna“
7 erindi
„V. sálmur. Tón: Óvinnanleg borg etc.“
„Ó minn Jehóva Jesús Krist / jöfur himins og landa ...“
„Óvinnanleg borg er vor Guð“
6 erindi
„VI. sálmur. Einn þakklætis- og lofsöngur. Tón: Heiðrum vér Guð af hug etc.“
„Þú hátt blessaða himneska / heilaga þrenning eilífa ...“
„Heiðrum vér Guð af hug og sál“
5 erindi
„Af hústöflusálmum sáluga s(éra) Jóns Magnússonar að Laufási.“
6 sálmar
„Ektamanns bænarvísa. Tón: Óvinnanleg borg er vor. Koloss. 3. kap.“
„Eftirláti og góði Guð / gjafari alls hins besta ...“
„Óvinnanleg borg er vor Guð“
16 erindi. "Koloss. 3. kap." er úti á spássíunni við fyrirsögnina, með hendi aðalskrifara.
„Bænarsálmur giftrar kvinnu. Tón: Hæsti Guð herra mildi. Koloss. 3. kap.“
„Einn Guð sem öllu ræður / ég vil þitt prísa nafn ...“
„Hæsti Guð herra mildi“
12 erindi. "Koloss. 3. kap" er úti á spássíunni við fyrirsögnina, með hendi aðalskrifara.
„Bænarsálmur guðhræddra foreldra Tón: Allt mitt ráð til Guðs ég set, etc. Efes. 6. kap.“
„Eja sætasta aðstoð mín / eilífi Guð eg skepna þín ...“
„Allt mitt ráð til Guðs ég set“
19 erindi. "Efes. 6. kap." er úti á spássíunni við fyrirsögnina, með hendi aðalskrifara.
„Barnabæn í söngvísu snúin. Með hymnalag. Hebr. 6.“
„Dýrðarfaðir og drottinn skær / drottins vors Jesú faðir kær ...“
„Hymnalag“
25 erindi. "Hebr. 6." er úti á spássíunni við fyrirsögnina, með hendi aðalskrifara.
„Húsbænda bænarsálmur. Tón: Einn herra ég best ætti etc.“
„Dýrðar höfðinginn hæsti / hygg að nauðsynjum mín ...“
„Einn herra ég best ætti“
4 erindi. Á spássíunni við síðasta erindið stendur, líkl. með annarri hendi: Hér vantar við 10 vers.
„Yngisfólks bænarvísa. Tón: Mjög er sæll. 1. Pét. 5. kap.“
„Lofsverður ertu lifandi Guð fyrir lánið þitt / heiðri þig mál og hugskot mitt ...“
„Mjög er sæll og miskunn hreppir maður sá“
29 erindi. "1. Pét. 5. kap." er úti á spássíunni við fyrirsögnina, með hendi aðalskrifara.
„Einn sálmur í krossi og mótgangi. Tón: Náttúran öll og eðli manns er spillt. S(éra) H. P. S.“
„Þú kristin sála þjáð og mædd / þreytt undir krossins byrði ...“
„Náttúran öll og eðli manns“
Sálmurinn er óheill. Eitt blað vantar sem hefur haft að geyma frá miðju 8. erindi til og með 17. erindi.
„Sálmur um fallvölt lukkukjör og lífdaga mannsins. Má syngja sem: Eins og sitt barn faðir ástargjarn.“
„Gef ég mig allan á Guðs míns náð / geymi hann allt mitt efni og ráð ...“
„Eins og sitt barn faðir ástargjarn“
33 erindi
Á spássíu stendur sr H:
„Einn sálmur. Um sjóreisu herrans Kristí, hennar andleg þýðing. Af guðspjallinu þann fjórða sunnudag eftir þrettánda Matth. 8. Með tón: Guð oss lærdóm sinn ljósan gaf etc, s(éra) Jóns Magnússonar“
„Sál mín í Guði gleður sig / Guðs náðar aðstoð huggar mig ...“
„Guð oss lærdóm sinn ljósan gaf“
26 erindi
„Annar sálmur s(éra) Jóns M. s. Út af guðspjallinu á Mikaelis messu um barnanna góða eðlisart, og hvað vér eigum af þeim að læra. Tón: Fagnaðar kenning kvinnum etc“
„Tignuð sé Jesú tunga þín / talandi fróðleik sálu mín ...“
„Fagnaðar kenning kvinnum fær“
35 erindi
„1 Fótakveðjan“
„Salve herra heims / hjálpræði ...“
10 erindi
„II Knjáliða kveðjan“
„Salve engla kóngur Kriste / klárust von þeim syndin gisti ...“
10 erindi
„III Handakveðjan“
„Salve Jesú hirðir hæsti / í hrukku dauðans staddur stærstri ...“
10 erindi
„IV Síðukveðjan“
„Salve Jesú sætur góður / sálar fremsti náðar sjóður ...“
10 erindi
„V Brjóstakveðjan“
„Salve hjálp mín herra Kriste / hug minn Jesú til þín lysti ...“
10 erindi
„VI Hjartakveðjan“
„Æðsta kóngs ég heilsa hjarta / hjarta míns það gleður parta ...“
14 erindi
„VII Höfuðkveðjan“
„Höfuð Kristí kveð ég blessað / krýnt og þyrni hvössum pressað ...“
10 erindi
„Bænarsálmur einmana og fáráðrar manneskju (með tón: Óvinnanleg borg er vor Guð“
„Ó Guð minn faðir aumka mig / einstæðing og fáráðan ...“
„Óvinnanleg borg er vor Guð“
13 erindi
Á eftir bl. 67 vantar eitt blað.
Handritið er í góðu ástandi, blöðin óskemmd.
I. Bl. 1r- 30v,35r-91v: Óþekktur skrifari
II. Bl. 31r-33v: Óþekktur skrifari
Skreyting, e.k. bókarhnútur, við lok texta á bl. 12v, 30v og 42v.
Víða línudregið flúr í upphafsstöfum.
Kverin saumuð saman en engin kápa. Saumurinn farinn að losna. Utan um eru tvö sendibréf.
Tvö sendibréf eru utan um handritið frá Katrínu Gottrup á Þingeyrum til Ragnheiðar Jónsdóttur biskupsekkju í Gröf á Höfðaströnd. Bæði bréfin nefna Guðrúnu Oddsdóttur á nafn.
Fyrra bréfið er dagsett 31. maí 1699. Á því stendur: Þessa bók á eðlagöfug höfðingsjómfrú Guðlaug Magnúsdóttur til merkis Grenjaðarstað eh 29. mars 1733.
Seinna bréfið er ódagsett en er móttekið 4. júní. Á því koma fyrir nöfnin Ólafur Þorláksson og Ásmundur.
Handritin Lbs 1518-1565 8vo voru keypt árið 1909 af Halldóri Daníelssyni.