Manuscript Detail

„Jón Borgfirðingur í Reykjavík léði mér handritið sem ég skrifaði eftir og var það auðsjáanlega aftan af gamalli bók sem fleiri rímnaflokkar hafa verið á, t.d. Ferakuts rímur og Otúels rímur. Það sást á saurblaði aftan til. Bókin var með fljótaskrift og ágætum uppdráttum, þéttskrifuð og engin erindaskil. - Jón hafði skrifað framan á rímurnar bæjarnafn höfundarins á Hæli í Hreppum. Aftan á handritinu stóð þessi vísa með sömu hönd (settletri) og upphöfum rímnanna: "Litars þrotin lútinn hvítings heitir, / læting kæti þrætu græting mæta, / veit ég máta vitinn óttast glæta, / vitur auðs fit ef rit ónýtt samt liti, / oturs bóta bæti Gautar lítinn, / betur að geti leturs hretið metið, / bát upp út ég brotinn nú til þrauta, / brjótum spjóta og snótir mót gang þrjóti." Skrifað á Stað í Grindavík - (þetta er allt með sömu hönd en þá hefir Jón Borgfirðingur bætt við, -) „af Magnúsi Vigfússyni, um 1781.“ Aftan á handritið var síðast skrifað með fallegri lærðri hönd: „Veleðla Maðme. Jórunn Sigurðsdóttir /á þessa bók með réttu / Finis testr / G. Thorleifsson.“ Rímurnar eru mjög fágætar og eru víst ekki til á neinum söfnum svo ég hafi séð um getið í bókaskrám. Ég hefi skrifað þær upp á Höfða í Dýrafirði á jólaföstunni , og endað þær að kveldi þess 20. Decbr. 1889, sem er mitt afmæliskveld. Sighvatur Grímss: Borgfirðingur.“

„Jón Jónsson í Ytri-Hjarðardal í Önundarfirði léði mér handritið sem ég skrifaði eftir, og hefir hann ritað það sjálfur, 1888, og voru rímurnar þar mansöngvalausar. Eftir því sem skáldið telur frá byggingu Íslands 957 ár, þá eru rímurnar ortar 1831. Þær hafa verið prentaðar í Viðey 1836, en þær gat ég hvergi fengið nú til þess að ná mansöngvunum . Ég hefi skrifað þær á Höfða 24.-29. mars 1890. S. Gr. B.“

„Þessi mansöngur er skrifaður hér eftir lítt læsilegu handriti. Þar voru á Cyrilló rímur, brot úr Svoldar rímum eftir Sigurð Breiðfjörð. Mansöngurinn byrjaði á miðju blaði á hægri hönd, þar sem Cyrilló rímur enduðu, og náði ofan á rönd á blaðinu hinu megin, en varð ekki lesið fyrir deyfu og fúa. Hann finnst ekki í Líkafróns rímum Breiðfjörðs, og ekki þeim sem Árni Eyjafjarðarskáld hefir ort, en úr hverjum rímum hann er, get ég nú ekki vitað.“

„Í Digtn. på Island bls. 208 segir dr. Jón Þorkelsson: „Samkvæmt Hallgríms Jónssonar Rithöfundatali, bls. 425, hefir Sigmundur Helgason bóndi í Köldukinn í Húnavatnssýslu, kringum ár 1700 , ort rímur út af þessu efni, (Rímur af Vambarljóðum) en þær þekki ég ekki.“ Þetta brot hér er skrifað eftir 1. blaði í 8vo með stóru settletri, hitt allt annað var glatað, og ég veit ekki hvort það hefir verið ein eða fleiri rímur, eða eftir hvern.“

„Skrifaðar hér eftir tveim handritum gömlum og er annað þeirra mansöngvalaust og fyrirsagnarlaust með öllu. Rímurnar eru í safni Bókmenntafélagsins í nr. 183 4vo, ; 374 8vo, og eru þær nefndar Krossrímur, en í nr. 651 8vo, og í nr. 135 á Lbs nefndar Krosstrésrímur. (118r)“

„Rímur þessar eru til í mörgum handritum. Í Bókmenntafélagssafninu í Kaupmannahöfn, eru þær til í þessum handritum: nr. 53, 110, 115, 340 (brot), 394, heilar, 599 (kallaðar Maríu- eða Jesúrímur); 657; 675 (eignaðar síra Sigurði Jónssyni.); 368 (kallaðar Barndómsrímur). Í Reykjavíkursafni Bókmenntafélagsins eru þær, nr. 230, kallaðar Barndómsrímur, og vantar framan og aftan af. Hér eru þær skrifaðar eftir tveimur handritum. Annað er gamalt, líklega frá 17. öld, með settletri í 8vo og vantar framan og aftan af, það er í sjálfu sér réttara og betra, kallað hér A. Hitt er með hönd Magnúsar Magnússonar á Núpi í Dýrafirði, skrifað seint á 18. öld, og vantar framan af, kallað B. Byrjunina hefi ég skrifað eftir þriðja handritinu, gömlu og góðu. (133r)“

„Rímur þessar eru skrifaðar eftir gömlu handriti í 8vo. Þar á voru líka ýmisleg kvæði. Þær hef ég aldri séð, nema þessar einu, og ekki heyrt um aðrar getið. (134r)“

„Skrifaðar hér eftir röngu handriti gömlu. Það var tileinkað að aftan til "Þórunni Magnúsdóttur á ??ðnanesi" … Eiríks rímur eru í handritasafni Bókmenntafélagsins, í nr. 96 4to; nr. 131 8vo eignaðar þar Árna Böðvarssyni; nr. 304 8vo brot; nr. 7 (í Rvík); nr. 214 (í Rvík) brot. (189r)“

„Skrifaðar hér eftir handriti í 8vo með fljótaskrift frá seinni hluta 18. aldar. Rímurnar eru til í handritasafni Bókmenntafélagsins: nr. 176 4to mansöngvalausar; nr. 200 4to, svo að kalla heilar. Nr. 309, heilar. Nr. 174 8vo heilar. Nr. 278 8vo brot; nr. 297 8vo heilar. (202v)“

„Hún er til í safni Bókm.félagsins, nr. 32 8vo; nr. 24 í Reykjavíkurdeild og nr. 196 í sama safni, en óvíst að hún sé til heil. Hér er hún skrifuð eftir gömlum blöðum með settletri. (300v)“

„Eftir það ég hafði skrifað Sjö sofendarímur, hér að framan, bls. 344-372, bárust mér hendur blöð, sem á var kaflar úr þeim rímum, en vantaði í nokkur blöð, sá ég þá að eftirfylgjandi erindi vanta í hér að framan. (305r)“

„Skrifaðar hér eftir handriti Andrésar Hákonarsonar, rammvitlaust rituðu og sleppt öllum mansöngvum, auk þess vantaði aftan af síðustu rímunni. Rímurnar eru til í Kaupmannahafnardeild Bókmenntafélagsins nr. 41 8vo („Berlings læt ég báru jór“); nr. 149 8vo; nr. 309 4to; og í Reykjavíkursafni Bókmenntafélagsins nr. 50 4to, nr. 91 4to. 306r)“