Manuscript Detail

ÍB 323 8vo

Sálmar o.fl. ; Ísland, 1750

Language of Text
Icelandic (primary); Latin

Contents

1 (1r)
Sanctus
Incipit

Sanctus, sanctus, sanctus …

Note

Nótur.

2 (1v)
Náttúran öll og eðli manns
Incipit

Náttúran öll og eðli manns …

Note

Nótur og upphafslína sálmsins.

Text Class
3 (1v-2v)
Ó þú göfuglega þrenning
Incipit

Ó þú göfuglega þrenning …

Note

Nótur og upphafslína sálmsins.

Text Class
4 (2r)
Te regem dominumque canam
Author

George Buchanan

Incipit

Te regem dominumque canam / dum lucida volvet

Note

Nótur. Lagið er bassalína við lag Olthofs, sbr. Árni Heimir Ingólfsson 2003: 24.

Text Class
5 (2v)
Náttúran öll og eðli manns
Incipit

Náttúran öll og eðli manns …

Note

Nótur og upphafslína sálmsins. Ekki sama lagið og í nr. 2..

Text Class
6 (2v)
Heimili vort og húsin með
Incipit

Heimili vort og húsin með …

Note

Nótur og upphafslína sálmsins.

Text Class
7 (2v)
Lifandi Guð þú lít þar á
Incipit

Lifandi Guð þú lít þar á …

Note

Nótur og upphafslína sálmsins.

Text Class
8 (3r)
Hæsti Guð herra mildi
Incipit

Hæsti Guð herra mildi …

Note

Nótur og upphafslína sálmsins.

9 (3r)
Faðir á himna hæð
Incipit

Faðir á himna hæð …

Note

Nótur og upphafslína sálmsins.

Text Class
10 (3r)
Heimili vort og húsin með
Incipit

Heimili vort og húsin með …

Note

Nótur og upphafslína sálmsins. Ekki sama lag og í nr. 6.

Text Class
11 (3v)
Sanctus
Incipit

Sanctus, sanctus, sanctus …

Note

Nótur og upphafslína sálmsins. Ekki sama lag og í nr. 1.

Text Class
12 (4r)
Vér trúum allir á einn Guð
Incipit

Vér trúum allir á einn Guð …

Note

Nótur og upphafslína sálmsins.

Text Class
13 (4v-5r)
Kyrie
Incipit

Kyrie Guð faðir hæðsta traust …

Note

Nótur og upphafslína sálmsins ásamt stikkorðunum „Christe“ og „Kyrie heil.“.

Text Class
14 (5r)
Ad cantus lætitiæ
Incipit

Ad cantus lætitiæ …

Note

Nótur og upphafslína sálmsins. Á spássíu stendur: „Bicinium“, þ.e. tvær raddir enda eru tvær raddir skrifaðar út.

Text Class
15 (5v)
Þér sé lof og dýrð Jesú Krist
Incipit

Þér sé lof og dýrð Jesú Krist …

Note

Nótur og upphafslínur sálmsins.

Text Class
16 (5v)
Faðir á himna hæð
Incipit

Faðir á himna hæð …

Note

Nótur eins og í nr. 9.

Text Class
17 (7v)
Blessi Guð brúðhjón þessi
Rubric

Nokkur vers. Skálum hjóna skál. Tón: Guði lof skalt önd mín

Incipit

Blessi Guð brúðhjón þessi / bæði af himni, loft og geim …

Melody

Guði lof skalt önd mín

18 (7v-8r)
Unnist vel ung hjón þessi
Rubric

Annað með sama lag

Incipit

Unnist vel ung hjón þessi / einglar drottins þeim vaki hjá …

Melody

Guði lof skalt önd mín

19 (8r)
Brúðhjón mæt
Rubric

Þriðja. Þeir þrír menn, sem sátu

Incipit

Brúðhjón mæt / blessi Guð eilífi …

Melody

Þeir þrír menn, sem sátu

20 (8r-8v)
Brúðhjónum ungum ég bið þess af rót
Rubric

Einn sálmur fyrir hjóna skál, Toto pectore dilig.

Incipit

Brúðhjónum ungum ég bið þess af rót / brúðguminn sálnanna gakk þeim á mót …

Melody

Toto pectore dilig.

21.1 (8v-9r)
Hjóna skálir að höndum mér
Rubric

Enn hjónavers Tón Mikillri farsæld.

Incipit

Hjóna skálir að höndum mér / hér eru komnar tvær …

Melody

Mikillri farsæld

21.2 (9r)
Af himins hæðum
Rubric

Tón Ýmissra stétta, allir etc.

Incipit

Af himins hæðum / hjálpræðis skíni sól …

Melody

Ýmissra stétta, allir

Text Class
21.3 (9r-9v)
Snúist þér hvers kyns hryggð og pín
Rubric

Tón Guð miskunni nú öllum oss.

Incipit

Snúist þér hvers kyns hryggð og pín / í hjartans fögnuð og gleði …

Melody

Guð miskunni nú öllum oss

Text Class
22.1 (9v)
Minnist vor jafnan Guð mildasti
Rubric

Enn eitt vers Af himins hæðum hljótið blessun sanna, með andlegum gæðum etc: Þá Ísrael fór af Egyptó.

Incipit

Minnist vor jafnan Guð mildasti / og miskunnar blessan eilífri …

Melody

Af himins hæðum hljótið blessun sanna

Text Class
22.2 (10r)
Kóng vorn ó Kriste kær
Rubric

Tón, Gleð þig Guðs sonar brúð

Incipit

Kóng vorn ó Kriste kær / krýn hann og blessan tær …

Melody

Gleð þig Guðs sonar brúð

Text Class
22.3 (10r)
Guð í fögru friðar orði
Rubric

Tón Hjartað þankar hugur

Incipit

Guð í fögru friðar orði, festu hjá oss vist og dáð …

Melody

Hjartað þankar hugur sinni

Text Class
22.4 (10v)
Lát kónginn fögnuð fá
Rubric

Tón: Sólin upprunnin er etc:

Incipit

Lát kónginn fögnuð fá / í Guði alleina …

Melody

Sólin upprunnin er

Text Class
23 (11r)
Brúðhjónum óska ég
Rubric

Fyrir hjóna skál Tón: Kom andi h.

Incipit

Brúðhjónum óska ég / eilífrar kæti …

Melody

Kom andi heilagi

24 (11r)
Ó herra Jesú er því hést
Rubric

Fyrir biskups minni. Til þín h. herra Guð

Incipit

Ó herra Jesú er því hést / að heyra þá sem biðja …

Melody

Til þín heilagi herra Guð

Text Class
25 (11v)
Hjónabands hirðir
Rubric

Hjónavers

Incipit

Hjónabands hirðir / og heillin sálna Jesús …

26 (12r)
Faðir á himna hæð, hvað um loft
Incipit

Faðir á himna hæð, hvað um loft …

Text Class
27 (12v)
Alls staðar hvar ég um ferðast
Rubric

Reisu vers. Jesús Kristur að Jórdan

Incipit

Alls staðar hvar ég um ferðast / englar drottins mig leiði …

Melody

Jesús Kristur að Jórdan

Text Class
28 (12v)
Blessi þig Guð og varðveiti
Rubric

Annað reisu vers. Tón Faðir vor sem á himnum ert

Incipit

Blessi þig Guð og varðveiti / vors Guðs ásjóna ljós þitt sé …

Melody

Faðir vor sem á himnum ert

Text Class
29 (13r)
Eilífur Guð með engla her
Rubric

Þriðja reisu vers. Heiðrum vér Guð af hug og sál.

Incipit

Eilífur Guð með engla her / útvalda sína á höndum ber …

Melody

Heiðrum vér Guð af hug og sál

Text Class
30 (14r)
Brot úr máldaga Holts undir Eyjafjöllum
Incipit

Sjö skógarteiga í Þórsmörk, í Stöng …

31 (14v)
Listi yfir bragliði á latínu
Incipit

Pyrrichius …

32 (15r)
Um sköpunina (á latínu)
Incipit

1a Die Lux …

Explicit

Sexta dedit pecudes animalia factus homoque.

33 (15v)
Um plágurnar 10 (á latínu)
Incipit

Prima rubens unda, ramorum plaga secunda …

34 (15v)
Upptalning apókrýfra rita Biblíunnar (á latínu)
Rubric

Apocryphi

Incipit

Júdith, Esth, Sapi, Job, Syrach, Bar, Macab et Esdra, Súsan, Babel, Aser, Tricinium qui Manas

35 (16r-17v)
Hjónavígsluræður
Incipit

Allar gjafir heimta laun …

36 (18r-26v)
Guðfræðilegar minnisgreinar á latínu
Incipit

… buta, per oculos …

37 (27v-28r)
Skynsamlegana sérhvern mann
Rubric

Fyrir hjónavígslu Tón, Til þín h. herra Guð

Incipit

Skynsamlegana sérhvern mann / við sína konu búi …

Melody

Til þín heilagi herra Guð

38 (28v)
Lausavísa um skrift
Incipit

Einar skrifar eins og hrafn / illt er það af honum …

Text Class
39 (30r-32v)
Hjónavígsluræða
Rubric

Ad Conjuges

Incipit

Skulu hjónin elska hvort annað innbyrðis af hjarta …

40 (33r-35r)
Hjónavígsluræður
Rubric

Yfir hjónasæng

Incipit

Það er gott að hafa góðan …

41 (36r)
Þegar Davíð kóngur er að tala um það
Incipit

Þegar Davíð kóngur er að tala um það …

42 (37r)
Öll vötn koma frá hafinu og þau fljóta aftur til hafsins
Incipit

Öll vötn koma frá hafinu og þau fljóta aftur til hafsins …

Physical Description

Support

Pappír.

No. of leaves
i + 37 blöð. (130 mm x 80 mm). Blöð 8r-9r eru með auðum nótnastrengjum.
Musical Notation
Í handritinu eru nótnasett 16 sálmalög:
  • Sanctus, sanctus, sanctus (1r)
  • Náttúran öll og eðli manns (1v)
  • Ó þú göfuglega þrenning (1v)
  • Te regem dominumque canam (2r)
  • Náttúran öll og eðli manns (2v)
  • Heimili vort og húsin með (2v)
  • Lifandi Guð þú lít þar á (2v)
  • Hæsti Guð herra mildi (3r)
  • Faðir á himnahæð (3r)
  • Heimili vort og húsin með (annað lag) (3r)
  • Sanctus, sanctus, sanctus (annað lag) (3v)
  • Vér trúum allir á einn Guð (4r)
  • Kyrie Guð faðir hæðsta traust (4v-5r)
  • Ad cantus lætitæ (5r)
  • Þér sé lof og dýrð Jesú Krist (5v)
  • Faðir á himna hæð (5v)
Myndir af sálmalögunum eru á vefnum Ísmús.
Binding

Á miða sem fylgir handritinu kemur fram að utan um það hafi verið skinnbókarblað úr latneskri bænabók. Það fylgir nú ekki lengur handritinu.

Accompanying Material

Blár miði með hendi Páls Pálssonar sem lýsir efni handritsins.

Miði með hendi Guðbrands Jónssonar dagsettur 22. janúar 1953: „Þau tvö sanctus-lög, sem hér eru nóteruð eru ekki úr hinum íslenzk [svo] gröllurum einsog segir í prentuðu skránni, og ekki heldur úr Graduale Romanum.“

History

Origin
Ísland um 1750.
Provenance
Á saurblaði stendur: „Ego possideo libellum Haldorus Finni“, þ.e. Halldór Finnsson. Blaðið er úr bréfi sem skrifað er á skansinum á Borgundarhólmi 12. apríl 1744
Acquisition

ÍB 322-323 8vo frá Þorvarði Ólafssyni á Kalastöðum 1865-1866. Kom 22. maí 1866.

Additional

Record History

Skráning Páls Eggerts Ólasonar á handritinu er aðgengileg í ritinu Skrá um handritasöfn Landsbókasafnsins, 3. bindi, bls. 75.

Guðrún Laufey Guðmundsdóttir bætti við skráninguna January 31, 2019; Sigríður H. Jörundsdóttir sameinaði skráningar January 06, 2014 ; Svanhildur Óskarsdóttir bætti við og lagfærði ; Katelin Parsons skráði í desember 2011 ; Halldóra Kristinsdóttir fór yfir skráningu, September 11, 2012 ; Íris Alda Ísleifsdóttir frumskráði, June 14, 2012; Handritaskrá, 3. b. ; Átaksverkefni 2012.

Bibliography

Title: Skrá um handritasöfn Landsbókasafnsins
Editor: Páll Eggert Ólason
Scope: I-III
Metadata
×

Metadata