ÍB 70 4to
Kvæðabók séra Ólafs Jónssonar á Söndum ; Ísland, 1693
Titilsíða
Ein kvæðabók eður samdráttur þeirra söngvísna sem um tuttugu ára tíma hefur endur og sinnum af munni fallið til andlegrar dægrastyttingar. En nú samantekin í eitt, svo að unnið erfiði sé ei til einskis, heldur að það megi verða Guði til æfinlegrar lofgjörðar, en þeim til eilífs sálargagns og gleði sem þetta iðka vilja. Í fyrstu samanskrifað og ort af séra Ólafi sál. Jónssyni góðrar minningar. En nú að nýju endurskrifað í Vatnsfirði við Ísafjörð. ANNO MDCXCIII. (1r)
Athugasemd
Tungumál textans
Innihald
„Sálmar og kvæði um iðranina. Fyrsta iðrunarkvæði“
„Sjálfur drottinn sannleikans / sagt hefur málshátt þann …“
„… hugraun minni Guð hjálpa þú við.“
32 erindi. Nótur við fyrsta erindið.
„Annað iðrunarkvæði“
„Margur unir í myrkri sér / meigi hann skemmtun finna …“
„… frómur kristinn far vel dagana alla.“
50 erindi.
„Þriðja iðrunarkvæði“
„Ó, ég manneskjan auma / erfitt mér ganga vill …“
„… minn Guð vor meinin græði og græði.“
17 erindi. Nótur við fyrsta erindið.
„Fjórða iðrunarkvæði“
„Enn vil ég einu sinni / yrkja kvæði um stund …“
„… hugur minn hjá þér standi hvort sem ég lifi eða dey.“
16 erindi. Nótur við fyrsta erindið.
„Fimmta iðrunarkvæði, tónninn líkt sem Herra Jesús hreinn og trúr“
„Ég skal hér byrja mín skriftamál / skírt frá kristnum mönnum …“
„Herra Jesús hreinn og trúr“
„… þér sé lof án enda. Amen.“
34 erindi.
„Sjötta iðrunarkvæði“
„Þó erindin vísna versa / vilji mér falla þungt …“
„… lof sé Guði án enda.“
13 erindi.
„Sjöunda iðrunarvísa“
„Mér væri skyldugt að minnast á þrátt / minnar sálar fátækt og stóran vanmátt …“
„… láttu mig aldrei ljúfur, Guð minn losna frá þér.“
Hér endast kvæðin af iðranar yfirbótinni sem kallast má fyrsti partur þessarar kvæðabókar.
10 erindi. Nótur við fyrsta erindið.
„Nú eftirfylgir annar söngvísnaflokkur og kvæði af góðum verkum, dygðum og mannkostum sem jafnan auglýsa sig hjá þeim sem gæddir eru sannri yðran og réttri trú“
„Einn sálmur af Guðs boðorðum“
„Hress upp þinn hug, upplát þitt eyra / allt fólk sem ert forhert í þér …“
„… að þjóna hvað oss af þér býðst. Amen.“
9 erindi. Nótur við fyrsta erindið.
„Enn ein uppreisnan þeirra helstu dygða sem í sérhvörju Guðs boðorði standa og hvað hvör þeirra heitir dygðaspegill“
„Hljóttu Guðs náð hvör einn / sem heitir og ert hans lærisveinn …“
„… hér er nú mál ég þagni.“
Endir fyrri boðorðatöflunnar
31 erindi.
„Ein kristileg hugvekja til Guðlegs lífernis“
„Upp líttu sál mín og umsjá þig vel / því aðkominn ég tel …“
„… svo geti ég seinast hjá fordæmingu stillt.“
Hér endast kvæði og söngvísur af ávöxtum trúarinnar eða góðum verkum sem reiknast má annar partur.
24 erindi. Nótur við fyrsta erindi.
„Enn eitt kvæði af kærleiksins dygðum í einum kristnum manni. Tónninn sem við Friðarbón.“
„Andlegt kvæði af elskunnar dyggðum / ég hef mér í þanka sett …“
„Friðarbón“
„… stundar með æru verknað sinn.“
15 erindi.
„En byrjast þriðji vísnaflokkur sem hnígur að nokkrum historíum heilagrar skriftar“
„Ævin misjöfn yfir hann dreif / á ýmsa vegana hamingjan sveif…“
„Af Jósep unga Jakobs syninum fríða …“
„… þó agi hann oss til enda lífsins tíða.“
30 erindi auk viðlags.
„Eitt kvæði af Gedeon og þeirri frelsun er Guð gaf forðum fyrir hans hönd Judicum“
„Mér tekur að þykja tíminn langur úr máta / mín tunga vill því skemmtun í frammi láta …“
„… með hvíldinni vil ég hann styrkja.“
31 erindi.
„Eitt kvæði af móðurinni og hennar sjö sonum, Machabeorum“
„Kvæði vil ég skemmta kristnum lýð / og kynna hvað tilber forðum tíð …“
„… sjálfur virðist að senda.“
41 erindi.
„Eitt kvæði útdregið af Guðspjallinu á XV. sunnudag eftir trínitatis. Tónninn sem, Lifandi Guð þú lít þar á og við“
„Yfir herrum tveim enginn kann / undir eins þjónað getur hatar þann eina en öðrum ann …“
„Lifandi Guð þú lít þar á og að …“
„… sá sé á söng mínum endir.“
17 erindi.
„Kvæði af þeirri bersyndugu kvinnunni. Lucæ. VII.“
„Andleg skáldin iðka mest / efnið úr guðspjallsræðum …“
„… svo að þrotni í stað.“
44 erindi.
„Eitt kvæði af því Evangelíó um brúðkaupið Matth. XXII. Tón sem við biskups Jóns vísur, rögnis rósar minni etc.“
„Herra minn Guð helgasti / hjartans vinur trúfasti …“
„Rögnis rósar minni etc.“
„… og heiðra hans nafn háleita.“
21 erindi.
„Eitt kvæði um ágæti Guðs orðs, lagið sem hvör vill“
„Valla kalla ég vera við of / víst meðal kristinna þjóða …“
„Sem hver vill“
„Eitt blóm er mjög mætt …“
„… Orð Guðs er ágætt því allt græðir það.“
11 erindi auk viðlags
„Annað kvæði sömu meiningar“
„Adam braut og öll hans ætt / Evangelíum er dýrmætt …“
„Evangelium er dýrmætt …“
„… bót vinnur sorgar móðum.“
8 erindi auk viðlags.
„Kvæði um góða samvisku“
„Guðs míns dýra / gjöri ég að skýra gáfu þá …“
„… herrans Jesú dýra blóð.“
13 erindi.
„Annað kvæði sömu meiningar“
„Gjörist mín hyggjan glöð og þýð / því Guðs er lundin blíð …“
„… þú mín sál þessu gjarnan vel hlýð.“
13 erindi.
„Eitt kvæði um veika samvisku og þoinmæði“
„Umburðarlyndið birti ég best / blómstur guðrækninnar …“
„… því óþolinmæði er eitrun sálarinnar.“
13 erindi.
„Eitt kvæði sem hnígur að lögmálinu og Evangelíó“
„Hugsun kalda hef ég að halda um hörmung alda / í hjartanu mínu fyrr og síð …“
„… og burtu vendi þungri raun og þreyi svo af.“
Hér endast sá þriðji partur bókarinnar.
20 erindi.
„Nú eftirfylgir fjórði vísnaflokkurinn sem eru kvæði og söngvísur til Jesúm Kristum með öðrum fleirum sálmum og lofkvæðum til Guðs“
„Enn eitt kvæði til Kristum sem heitir vegardvöl, eitt sinn á vegi kveðin“
„Fornmæli eitt ég finn mér það / sem fá mun ég hér í kvæði stað …“
„Það er mín hjartans þýðust vild …“
„… Ó Jesú kristi barnið Guðs frábæra.“
14 erindi auk viðlags.
„Enn ein söngvísa til Kristum, syngist sem þér sé lof etc.“
„Ó, Jesú minn, ég finn að álíður hér / trú er sú mín til þín að takir þú við mér …“
„Þér sé lof og dýrð, Jesú Krist“
„… syndlausan af dauða mig uppvek. Amen.“
6 erindi.
„Enn ein söngvísa til Kristum. Tónninn sem, Í heimi er enginn hærri“
„Faðir vor Guð og frelsari kær / flýt þér til mín og vert mér nær …“
„Í heimi er enginn hærri“
„… gjörðu mig hólpinn sauðinn þinn.“
14 erindi.
„Níunda söngvísa til Kristum. Lagið sem við gamalt amors kvæði, Man ég menjalyndi. Tónninn, Skal nú þjóna Guði.“
„Heyrðu sem huginn upplýsir / herra Guð vitur og dýr …“
„Skal nú þjóna Guði“
„… Blíf hjá oss hinn blíði.“
10 erindi.
„Tíunda söngvísa af pínunni Kristí. Tónninn sem: Endurlausnarinn vor Jesú Krist“
„Kristus minn Jesús komi til þín / kveðjan blíð og heilsan mín …“
„Endurlausnari vor Jesú Krist“
„… ást við mig eigi týn.“
54 erindi.
„Nú eftirfylgja andleg kvæði um aðskiljanleg heilög efni, sem reiknast má fimmti vísnaflokkur bókarinnar“
„Um þá nýju hluti sem heyra til einni réttri bæn, gagnlegt að vita. Eitt kvæði.“
„Kem ég enn upp með kvæðið nýtt / kveða skal það í ungdóminn …“
„Bænin góð er best eitt það …“
„… gáum að því sem girnunst rétt að biðja.“
16 erindi auk viðlags.
„Ein kvöldvísa, með lag, Af hjarta, hug og sinni“
„Sætt lof Guði syng feginn / sál mín með rósamt geð …“
„Af hjarta, hug og sinni“
„… líknin þín lofsamleg.“
10 erindi.
„Ein morgunvísa. Tón: Hug minn hef ég til þín“
„Guð gef þú oss góðan dag / gangi oss allt í hag …“
„Hug minn hef ég til þín“
„… frelsandi raunum úr.“
12 erindi.
„Annar morgunsálmur. Tón: Á þig alleina, Jesú Krist“
„Minn Guð um þessa morgunstund / maklega vil ég þig lofa …“
„Á þig alleina, Jesú Krist“
„… amen, amen sé ætíð það.“
14 erindi.
„Kvæði um mannsins níu óvini sem honum ama í þessum heimi, útdregið af spegli eilífs lífs“
„Gaumgæfið kristnir og gefið til hljóð / sem guðrækni hafið sanna …“
„… oss lát hér stöðuga standa.“
15 erindi. Nótur við fyrsta erindið.
„Eitt kvæði sem kallast líkfararminning og eru sömu nytsemdar og hið fyrra“
„Hugsa fyrst sem hyggnum ber / hvað harla stutt þín lífsstund er …“
„Nær framliðnum fylgir þú …“
„… þessa hugsun þú átt í hjarta að geyma.“
22 erindi auk viðlags.
„Enn eitt kvæði“
„Burt skal hrinda beiskum dauðans kvíða / Maríson hefur mér í vil …“
„Tefja mun ég af tímann vetrarhríða …“
„… heimför góða hreppa mun ég á síðan.“
19 erindi auk viðlags.
„Kvæði um hrörnan mannlegrar náttúru eftir syndafallið og hennar viðrétting fyrir Kristum“
„Ber ég hér fram þá bevísing / af bókuðum skrifarorðum …“
„Enginn megnar sér til sans …“
„… einn Guð ráða má.“
Finnbogi Guðmundsson: Ein kvæðabók ort af Séra Ólafe Sál. Jónssyne á Söndum m.h. síra Hjalta Þorsteinssonar í Vatnsfirði ÍB. 70 4to, 1992
10 erindi auk viðlags.
„Um baráttu holds og anda í einum kristnum manni meðan hann lifir“
„Mín ástundan mest sú er / á meðan ég lifi í heimi hér …“
„Það man lengst sem lærir fyrst …“
„… þá mun um síðir náttúran þíðast námið.“
19 erindi auk viðlags.
„Enn eitt heilagt kvæði“
„Eitt sinn réð ég að þenkja það / nær þeigjandi var ég í nokkrum stað …“
„Harm hefur mér í hjartans leynum …“
„… mig langar eftir lundinum þar liljan grær.“
18 erindi auk viðlags.
„Nú ein ferðavísa. Með tón: Þann heilaga kross vorn herra“
„Nálæg ferð er nú fyrir hendi / náðugur Guð þig kalla ég á …“
„Þann heilaga kross vorn herra“
„… allir þeir sem þurfa þín.“
17 erindi.
„Nú eftirfylgir ein lofvísa um þá heilögu Guðs engla, um þá þjónustu sem þeir veittu Kristo í heimi þessum og veita oss enn í dag“
„Mikils ætti ég aumur að akta / ást og miskun Guðs mín góða …“
„… í dýkið elds lát hann detta.“
24 erindi. Nótur við fyrsta erindið.
„Kvæði um þær sjö dygðir sem eins kristins manns líf er innifalið í fyrir Guði, úr spegli eilífs lífs útdregið“
„Hvör sá kristinn karl eða víf / sem komast vill inn í eilíft líf …“
„… og gefi oss þar eilífan frið og æru krans.“
10 erindi.
„Uppá Guðs orð og fyrirheit skulum vér sálast með öllum heilögum“
„Orðið Guðs er andi og líf / í andláti styrkja þau menn og víf …“
„Sigursælan sérhvörn þann má prísa …“
„… á dómi Guðs vér dýrðlegir munum upprísa.“
18 erindi auk viðlags.
„Eitt kvæði af einni jungfrú í forðum tíð sem líflátin var vegna kristilegrar trúar. Tóninn sem: Lifandi lífsins sæði“
„Eitt sinn með öðrum kristnum / ein var Guðhrædd jungfrú …“
„Lifandi lífsins sæði“
„… svo endast kvæðið vífs.“
15 erindi.
„Nú eftirfylgir sjötti vísnaflokkur þessarar bókar sem eru kvæði fyrir raunafólk að hugga sig með samhljóða Guðs orði. Einnig önnur aðskiljanleg skrifuð fyrir góðra vina bón og þetta allt til þeirrar gagnsemdar að skemmta bæði sjálfum sér og svo öðrum þeim sem þess sinnis eru að það vilja nýta.“
„Enn ein harmaklögun í mótganginum“
„Hér hef ég lítinn harmagrát / mér hugað í ljós að færa …“
„… fyrir miskunnar huggun blíða.“
16 erindi.
„Enn ein harmaklögun fyrir raunafólkið. Tóninn sem við Hjónasinna“
„Herra Guð himins og jarðar / heita gjöri ég á þig …“
„Hjónasinna“
„… öllum þegar ég dey.“
13 erindi.
„Annað kvæði sett inn á milli raunakvæðanna. Lagið sem sú vísa, Hugraun mitt hjarta stangar“
„Kom þú, minn herra Kristi / kom nú og blessa mig …“
„Hugraun mitt hjarta stangar“
„… svo læt ég málið standa.“
12 erindi.
„Ein söngvísa að væntra góðlegrar hjálpar í mótganginum með glöðu hjarta og þolinmæði“
„Syng mín sál með glaðværð góðri / gleym stúru og lund hljóðri…“
„… miskunn ég annars hvergi finn.“
8 erindi. Nótur við fyrsta erindið.
„Seinasta raunakvæði, tónninn: Á Krist, allkæran Guð“
„Óhó, minn Kristi kær / kom nú og vert mér nær …“
„Á Krist, allkæran Guð“
„… þú vilt mig ei yfirgefa.“
Endir þessara raunakveðlinga.
17 erindi.
„Enn eitt huggunarkvæði á móti djöfulsins freistingum, pílum og innblæstri, hann í trúnni á Jesúm Kristum að trássla, hæða og forakta“
„Heyr mig, mín sál, og hughraust þú vert / hvað er þér að þú sorgfull ert …“
„… fári um dagana alla.“
53 erindi. Nótur við fyrsta erindið.
„Enn eitt nytsamlegt huggunarkvæði um það að allur mótgangur komi frá Guði og verði af honum uppálagður. Tónn: Sjá hér tíma“
„Manninum er hér mjög svo varið / mun það sjaldan hann hugsi ei parið …“
„Sjá hér tíma“
„… sem faðma að sér það gott er kent.“
49 erindi.
„Enn lítið kvæðiskorn“
„Eig nú kvæðin, auðarskorðin bjarta / ef ratar heim til þín raunartíð …“
„… sé hann þér ætíð síbúandi í hjarta.“
Ending þessara huggunarkveðlinga og raunasöngva, samsett fyrir tvo eður þrjá ástvini, af náungalegri sampíning á þeirra dapurleikstímum
7 erindi.
„Nú fylgja eftir kvæði í skrifi tilsend tveimur ypparlegum heiðurskvinnum til þakklætis fyrir umliðnar góðgjörðir“
„Nú fylgja eftir barnagælur sem er góðar óskir og heilræði fyrir ungdóminn“
„Um hrörnan Íslands, eitt kvæðiskorn“
„Nokkuð einslega nú vilja mér / nálægar stundir líða …“
„Fyrnist Ísland fríða …“
„… fari vel Ísland fríða.“
Finnbogi Guðmundsson: Ein kvæðabók ort af Séra Ólafe Sál. Jónssyne á Söndum m.h. síra Hjalta Þorsteinssonar í Vatnsfirði ÍB 70 4to. Bls. 16-17.
Endir þess fyrra partsins vísnabókarinnar
11 erindi auk viðlags.
„Nú eftirfylgja tvö kvæði, það eina um veturinn en annað um sumarið“
„Þökk skulum drottni þýða tjá / það er vor skyldan rétta …“
„… á lærdóms mentir fínar.“
21 erindi.
„Kvæði um sumarið“
„Blessaðan tíma börn Guðs mega það kalla / sem Krists upprisan kynnist á …“
„… sumarið láttu sýna oss blíðu alla.“
23 erindi.
„Með því ég skyldunst að mæla og hugsa / geðfellt Guði en gagnlegt mönnum …“
„… skírðum þeim öllum skaparans fuglum.“
20 erindi.
„Enn aðrar barngælur. Tón sem við Friðarbón“
„Byrja vil ég hér brags erindi / á blíðri rót og traustri trú …“
„Friðarbón“
„… gripinn úr mínum elsku sjóð.“
8 erindi.
„Enn nokkur heilræði fyrir börnin, einkanlega fyrir smámeyjarnar“
„Kvæði vil ég með kærleiks skil / kveða fyrir þig ágætt sprundið rjóða …“
„… dugi þér Jesús dóttur nafn mitt góða.“
11 erindi.
„Annað kvæðiskorn fyrir meybörnin kveðið“
„Líð, mín dóttir, ljúfmannleg / þó lítt vilji ræðan falla …“
„Séð fæ ég þig sjaldan …“
„… í hönd með þér að halda héðan til sín.“
Stór hluti þessa kvæðis er skrifaður upp í: Sigurjón Einarsson: Séra Ólafur á Söndum, bls. 82-85.
23 erindi auk viðlags.
„Eitt lítið kvæði um drykkjuskap. Drykkjuspil“
„Gleður mig oft sá góði bjór …“
„Hýr gleður hug minn …“
„… hýr gleður hug minn.“
Hluti þessa kvæðis er birt í: Sigurjón Einarsson: Séra Ólafur á Söndum, bls. 109.
17 erindi auk viðlags.
„Nú eftirfylgja kveðlingar samsettir fyrir bón nokkurra góðra manna að kveða stundum“
„Ein ævisaga diktarans þessarar kvæðabókar“
„Mjög hneigist þar til mannslundin hrein / að minnast á Drottinn með skáldskapargrein …“
„… þung mæða hugarins þar sneiðir hjá.“
17 erindi. Nótnastrengir fyrir fyrsta erindið.
„Lukkuboði sr. Ólafs sáluga yfir kvinnu hans og börnum“
„Jesú Sýraks læt ég í ljósi / lærdómsgrein í kvæði eina …“
„… hér svo vendi kvæði á enda.“
40 erindi.
„Ellikvæði diktarans“
„Fræðaspil ég finna vil / fólkið má þar hlýða til …“
„Hin góða elli að garði fer …“
„… svo vel mun ævin gá.“
Hluti þessa kvæðis er birt í: Sigurjón Einarsson: Séra Ólafur á Söndum, bls. 96-97.
13 erindi auk viðlags.
„Vitnisburður eftir einn trúan þénara“
„Gott vinnufólk Guð minn ljær / gáfa hans er þar ein frábær …“
„Hvar mun hægt nú hollan þjón að finna …“
„… gjarnan vill hann gagnið allra sinna.“
Þetta kvæði er birt í: Sigurjón Einarsson: Séra Ólafur á Söndum, bls. 110-112.
12 erindi auk viðlags.
„Annað kvæði. Lagið, Í Austurríki var furðu …“
„Sómir það best að mannvitsmennt / og mál með röddu þýðri …“
„Í Austurríki var furðu“
„Listir mig með lifaði raust að lofa þig Drottinn sanna …“
„…hollur og vís heiður þinn aldrei linni.“
12 erindi auk viðlags.
„Kvæði eins manns eftir sinnar kvinnu missir“
„Ég hef látið ástvin þann / misst hef ég mengrund svo þýða …“
„Misst hef ég mengrund svo þýða …“
„… því mér er það best að líða.“
14 erindi auk viðlags.
„Eitt kvæði kveðið fyrir eina kvenpersónu á hennar sorgartíma. Tónninn sem, Lifandi Guð þú lít þar á“
„Lið veiti mér Guð, þín líknin blíð / og lini nú hugraun minni …“
„Lifandi Guð þú lít þar á“
„… iðn góðri aldrei týnum.“
8 erindi.
„Tvö húsmóðurkvæði, hið fyrra“
„Gott er, að eiga þig Guð minn, að / gjörist mér skylt að prísa það …“
„Þá gæfugrein, Guð minn lát ei dvína …“
„… þung eru mein að missa vinsemd þína.“
19 erindi auk viðlags.
„Annað kvæði“
„Skaða mun ei þó skemmti ég mér / og skýri frá því sem Drottinn lér …“
„Ég hef tryggð við traustan Guð minn bundið …“
„… úr minnisbyggð skal mér því aldrei hrundið.“
31 erindi auk viðlags.
„Feðgareisa“
„Sjálf reynslan fær soddan kennt / að sanndæmið er ei öllum lént …“
„Ég veit ei þann svo vitran mann …“
„… getur ei mann gjört svo öllum líki.“
Hluti þessa kvæðis er birt í: Sigurjón Einarsson: Séra Ólafur á Söndum, bls. 109.
31 erindi auk viðlags.
„Nú eftirfylgir ein lítil drápa um þá spönsku ránsmenn eður Buschaies er hér voru fyrir nokkrum árum, útdregið af þeirri supticatiu er send var til Alþingis um þeirra tiltektir, um rannsókn og löglegt álit þeirra máls og hvörn endadag þeir fengu“
„Kveðju mína og kærleiksband / í kvæði vil ég hér bjóða …“
„… og hátt lof hljómi. Amen.“
Ólafur Davíðsson: Víg Spánverja á Vestfjörðum 1615 og "Spönsku vísur" eptir sér Ólaf á Söndum, bls. 133.
Rætt er um þetta kvæði í grein : Sigurjóns Einarssonar: Séra Ólafur á Söndum, bls. 115-117.
77 erindi.
„Hér skrifast nokkur kvæði sem ekki eru innsett í kvæðabók sr. Ólafs sál. og með réttu ættu að standa framar í þessari bók“
„Eitt lítið amorskvæði úr þýsku snúið til gamans og svo má þar af læra dæmi tuktar og straff ótuktra“
„Eitt sinn fór ég yfir Rín / eitt sinn fór ég yfir Rín …“
„… lengur ei kem ég til þín.“
10 erindi.
„Eitt sinn á gólfi kveðið“
„Þó að ég gangi á gólfið fram / og gjöri mér kátt …“
„… að öll verði þín ævin góð.“
Endir þessarar vísnabókar
5 erindi.
„Til lesarans“
„Ég bífel þetta bæklingskver / blíðum náunga mínum …“
„… erindi neitt hér inni.“
29 erindi.
„Söngvísa út af forklaran Jesú Kristí á fallinu Thabor, við tón: Guðs föðurs á himnum helgist nafn“
„Önd mín sé öllu angri svift / efni sér kvæði af helgri skrift …“
„Guðs föðurs á himnum helgist nafn“
„… bera hjálp oss okið sætt.“
13 erindi.
„Einn lofsöngur sem hlýðir helst um hrörnun og forsorgun Guðs myndar, í manninum, og um þá viðrétting sem orðin er eftir syndafallið, fyrir vorn endurlausnara Jesúm“
„Sterkur himnanna stýrir / stórmegtuagsti Guð …“
„… sé þér lof drottinn minn.“
15 erindi. Nótur við fyrsta erindið.
„Af kristinna manna andlegum herskrúða, Eph. 6“
„Frá öndverðri æskutíð / Guðs lýð er gjarnt hér að reyna …“
„Guðs lýð er gjarnt hér að reyna …“
„… stórt stríð er stund hverja og eina.“
25 erindi auk viðlags.
Lýsing á handriti
Pappír.
Skreytt titilsíða, ávextir, blóm og ker. Rauðir, bláir, grænir og gulir litir.
Upphafsstafur skreyttur með eða samsettur úr plöntuformum, sjá: 3r.
Flúraður upphafsstafur, sjá: 5r.
Víða rauðir upphafsstafir sem er óskreyttir sjá: 3v.
Upphafsstafur örlítið flúraður sjá: 1v.
Bókahnútur á blaði sjá: 112v.
Bókahnútur eða ígildi bókahnúts umlykur nafn eiganda sjá: 2v.
- Sjálfur drottinn sannleikans (3r)
- Ó ég manneskjan auma (7r-7v)
- Enn vil ég einu sinni (8r)
- Mér væri skyldugt að minnast á þrátt (11v)
- Hress upp þinn hug (12v)
- Alleina til Guðs set trausta trú (13r)
- Upplíttu sál mín og umsjá þig vel (18r)
- Ó Jesú elsku hreinn (32r)
- Dýr fæðingin drottins vors (34v)
- Minn guð, minn guð, mundu nú til mín (38r-38v)
- Þig bið ég þrátt, þýður guð (41r)
- Gaumgæfið kristnir og gefið til hljóð (44r)
- Heyr þú oss himnum á (48v)
- Nær heimurinn leikur í hendi manns (49r)
- Framorðið er og meir en mál (55v)
- Mikils ætti ég aumur að akta (56v)
- Göfgum góðfúslega, guð á alla vega (59v)
- Ó herra guð mín heilsa er rýr (61v)
- Syng mín sál með glaðværð góðri (63r)
- Heyr mig mín sál og hraust þú vert (73r)
- Sterkur himnanna stýrir (109r)
- Auk þess eru nótnastrengir við tvo sálma; Hug minn hef ég til þín (42v) og Mjög hneigist þar til (88v)
Band frá því um 1693 (199 mm x 157 mm x 30 mm).
Skinnband, tréspjöld klædd blindþrykktu brúnu skinni, með spennum.Slitið.
Vantar aðra spennuna og hin er illa slitinn.
Snið blálituð.
Rannver Hannesson gerði við.
Uppruni og ferill
Á spássíðu blaðs 1v er skrifað: „Þessi bók er nú eign Madame A. B.dóttir“? MDCCLXX.
Á blaði 2v er skrifað: „Veleðla A: B: D: á þessa kvæða B. Efnið til yndis C, andargagn láti í T.“
Handritið var þann 29. september 1759 í eigu Þóru Brynjólfsdóttur, sjá blað 12r en þar stendur: „Ég undirskrifuð er þessarar bókar eigandi Þóra Brynjólfsdóttir Anno 1759, Heydalsá dags. 29. september“.
Hallgrímur Jónsson djákni gaf Jóni Espólín sýslumanni handritið 1806 (og er smágrein eftir Jón á skjólblaði) en frá síra Hákoni Espólin er handritið komið til bókmenntafélagsins 1857. Sjá: 3r: Til eignar yfirlátið hr. Jóni Espólín af H. J.s. 1806.
Jón Sigurðsson fékk handritið í hendur 8. desember 1857
Finnbogi Guðmundsson skrifar um feril handritsins í grein er birtist í Árbók Landsbókasafns: Ein kvæðabók ort af Séra Ólafe Sál. Jónssyne á Söndum m.h. síra Hjalta Þorsteinssonar í Vatnsfirði ÍB. 70 4to, 1992.
Landsbókasafn keypti handritasafn Kaupmannahafnardeildar Hins íslenska bókmenntafélags 1901.
Aðrar upplýsingar
Notaskrá
Titill: Árbók 1992 (Landsbókasafn Íslands), Ein kvæðabók ort af Séra Ólafe Sál. Jónssyne á Söndum m.h. síra Hjalta Þorsteinssonar í Vatnsfirði ÍB. 70 4to
Umfang: Nýr fl. 18
Titill: Sagnir, Sönglaus þjóð. Saga íslenskrar tónlistar og tónlistararfur Íslendinga frá 16., 17. og 18. öld
Umfang: 21
Titill: Bekkjarslagur, Steffánsfærsla fengin Stefáni Karlssyni fimmtugum
Umfang: s. 25-30
Ritstjóri / Útgefandi: Jón Árnason, Ólafur Davíðsson
Titill: Þýskt gyllinistafróf í þremur íslenskum þýðingum, Gripla
Umfang: 9
Titill: Tímarit hins íslenska bókmenntafélags, Víg Spánverja á Vestfjörðum 1615 og "Spönsku vísur" eptir sér Ólaf á Söndum.
Umfang: 16
Titill: "These are the things you never forget" : The written and oral traditions of Icelandic tvísöngur
Lýsigögn
×- Land
- Ísland
- Staður
- Reykjavík
- Stofnun
- Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn
- Vörsludeild
- Handritasafn
- Safn
- Kaupmannahafnardeild Hins íslenska bókmenntafélags
- Safnmark
- ÍB 70 4to
- Efnisorð
- Barnagælur
Erfikvæði / Erfiljóð
Huggunarsálmar
Biblíusálmar
Huggunarkvæði
Ádeilukvæði / Heimsádeilur / Heimsósómar
Sálmar
Ellikvæði
Kvöldsálmar
Bænir
Árstíðarsálmar
Ljóðabréf
Formálar
Ölkvæði / Ölvísur
Ævisögukvæði/Ævikvæði
Harmljóð
Söguljóð
Kveðskapur / Kvæði
Iðrunarsálmar
Boðorðasálmar
Hugvekjusálmar
Morgunsálmar
Lofkvæði - Fleiri myndir
![[Ext] (Spine)](/images/new_window.png)
[Ext] (Spine)[Ext] (Fore-Edge)[Ext] (Head-Edge)[Ext] (Tail-Edge)[Ext] (Scale)Litaspjald- XML
- Opna XML færslu
- PDF í einni heild
- Athugasemdir
- Gera athugasemdir við handrit
Efni skjals
×- Kvæðabók séra Ólafs Jónssonar á Söndum
- Formáli
- Sjálfur Guð drottinn sannleikans
- Margur unir í myrkri sér
- Ó, ég manneskjan auma
- Enn vil ég einu sinni
- Ég skal hér byrja mín skriftamál
- Þó erindin vísna versa
- Mér væri skyldugt að minnast á þrátt
- Annar vísnaflokkur
- Hress upp þinn hug, upplát þitt eyra
- Hljóttu Guðs náð hvör og einn
- Upp líttu sál mín og umsjá þig vel
- Alleina til Guðs set trausta trú
- Þú aðalrót allra dyggða
- Andlegt kvæði af elskunnar dygðum
- Þriðji vísnaflokkur
- Ævin misjöfn yfir hann dreif
- Mér tekur að þykja tíminn langur úr máta
- Kvæði vil ég skemmta kristnum lýð
- Yfir herrum tveim enginn kann
- Andleg skáldin iðka mest
- Herra minn Guð helgasti
- Varla kalla ég vera við of
- Adam braut og öll hans ætt
- Guðs míns dýra
- Gjörist mín hyggjan glöð og þýð
- Umburðarlyndið birti ég best
- Hugsun kalda hef ég að halda um hörmung alda
- Fjórði vísnaflokkur
- Þegar minn dauði og dómurinn þinn
- Ó Jesú elsku hreinn
- Heilags anda lið mér ljá
- Fornmæli eitt ég finn mér það
- Ó, Jesú minn, ég finn á líður hér
- Herra minn Jesú hægur í lund
- Dýr fæðingin drottins vors Jesú Kristí
- Faðir vor Guð og frelsari kær
- Heyrðu sem huginn upplýsir
- Kristus minn Jesús komi til þín
- Hann sem mig fæðir held ég Guð minn herra
- Minn Guð, minn Guð, mundu nú til mín
- Óð skal hefja og ekki tefja angur að kefja
- Mýkja vildi ég mærðargrein
- Ég hef upp til þín mitt góðfúst geð
- Þig bið ég þrátt
- Fimmti vísnaflokkur
- Hug minn hef ég til þín
- Börnum mínum skal búin hér snart
- Af hjarta gjarnan hugur minn
- Kem ég enn upp með kvæðið nýtt
- Sætt lof syng Guði fegin
- Guð gef þú oss góðan dag
- Minn Guð um þessa morgunstund
- Kominn er heimur að kvöldi víst
- Gaumgæfið kristnir og gefið til hljóð
- Manns náttúran og meðfædd art
- Hugsa fyrst sem hyggnum ber
- Adam fyrst því valda vann
- Burt skal hrinda beiskum dauðans kvíða
- Heyr þú oss himnum á
- Nær heimurinn leikur í hendi manns
- Holl er þeim hver nótt sem hvílist með ró
- Ég var mig á útlöndum lengi
- Tel ég það hvers manns tign og bestan sóma
- Ber ég hér fram þá bevísing
- Heilaga kristni helst ég tel
- Áður en Guð fyrir almátt sinn
- Mín ástundan mest sú er
- Eitt sinn réð ég að þenkja það
- Nálæg ferð er nú fyrir hendi
- Framorðið er og meir en mál
- Mikils ætti ég aumur að akta
- Hvör sá kristinn karl eða víf
- Orðið Guðs er andi og líf
- Vel þér ráðin vinsamleg
- Göfgum góðfúslega
- Eitt sinn með öðrum kristnum
- Í Austurríki eitt furðu frítt
- Sjötti vísnaflokkur
- Hér hef ég lítinn harmagrát
- Herra Guð himins og jarðar
- Ó, herra Guð, mín heilsa er rýr
- Kom þú, minn herra Kristi
- Syng mín sál með glaðværð góðri …
- Ó, hjartans minn huggarinn
- Óhó, minn Kristi kær
- Hér vil ég kurteist kvendi
- Blessun Guðs og blíðu hans einnig líka
- Ég vil svo mitt ávarp byrja
- Holl í hagkvæman tíma
- Blessi Guð þig, kvendið kært
- Jesús sonur hins sanna Guðs
- Heilbrigðum manni hverjum ber
- Helst nú af hjarta leið
- Syrg ei, mín sæta, syrg ei þú
- Heyr mig, mín sál, og hughraust þú vert
- Manninum er hér mjög svo varið
- Mælt er að fyrr en Guð gleður
- Eig nú kvæðin, auðarskorðinn bjarta
- Ljóðabréf
- Hæversk hringa tróða
- Heilsun mín skal holl og blíð
- Kæra vel ég þér kvinnan dýr
- Hverfi til yðar heilsun mín
- Barnagælur
- Nokkuð einslega nú vilja mér
- Þökk skulum drottni þýða tjá
- Blessaðan tíma börn Guðs mega það kalla
- Með því ég skyldunst að mæla og hugsa
- Byrja vil ég hér brags erindi
- Kvæði vil ég með kærleiks skil
- Líð, mín dóttir, ljúfmannleg
- Gleður mig oft sá góði bjór
- Sjálf ritningin sælann prísar soddan mann
- Herra voldugur hæsti Guð
- Víst er manni í veraldarranni
- Kveðlingar
- Mjög hneigist þar til mannslundin hrein
- Jesú Sýraks læt ég í ljósi
- Fræðaspil ég finna vil
- Roskinna manna er siður og sinni
- Gott vinnufólk Guð minn ljær
- Hugsun þungri úr hjartans byggð
- Sómir það best að mannvitsmennt
- Ég hef látið ástvin þann
- Það er máltak hjá mengi
- Lið veiti mér Guð, þín líknin blíð
- Mjög skyldugt það mönnum er
- Gott er, að eiga þig Guð minn, að
- Skaða mun ei þó skemmti ég mér
- Allnóg eru þar efnin til
- Kærustu hlýðið kristnir á
- Ástsamir kristnir á lítið
- Sjálf reynslan fær soddan kennt
- Kveðju mína og kærleiksband
- Kvæði