Detaljer om håndskriftet

PDF
PDF

GKS 1002 fol.

Sögubók ; Island, 1667

Fuld titel

Þessa sögubók á sá eruverðugi guðhræddi heiðursmann Jón Eyjólfsson, að Múla í Fljótshlíð, hvör eftir hans bón og forlagi honum og öðrum frómum mönnum til gamans, gleði og dægrastyttingar er saman skrifuð á Geldingalæk á Rangárvöllum af Páli Sveinssyni Anno Salvatoris 1667 (1r).

Bemærkning
Annað bindi af tveimur (GKS 1003 fol.) sem heyra saman.
Tekstens sprog
islandsk

Indhold

1 (1v-27r)
Karlamagnús saga
Rubrik

Hér byrjar sögu Karl [!] Magnúsar þess rómverska keisara

Incipit

Í Frankaríki var einn konungur sem hét Pipping …

Explicit

… og beföluðu hann Guði og endar hér hans historíu.

Bemærkning

Við titil stendur með hendi Árna Magnússonar: Útsett úr dönsku.

Tekstklasse
2 (27v-60v)
Grettis saga
Rubrik

Hér byrjar saga af Grettir Ásmundarsyni

Incipit

Ásmundur hærulangur var sonur Þorgríms hærukolls …

Explicit

… Þorsteinn drómundur varð á sínum efstu dögum

Finalrubrik

og lúkum vér hér sögu Grettirs Ásmundarsonar.

2.1 (60v)
Lausavísa
Rubrik

Vísa kveðin um Grettir

Incipit

Sterkan nefndu báls börk …

Explicit

… veitti henni ekki af neitt.

Tekstklasse
3 (61r-79r)
Mágus saga
Rubrik

Hér byrjar söguna af Máfus jarli hinum brögðótta

Incipit

Svo byrjar þessa sögu …

Explicit

… og var hún lengi með honum.

Finalrubrik

Og endar hér sögu Máfuss jarls.

4 (79v-93r)
Hrólfs saga kraka
Rubrik

Hér byrjar sögu Hrólfs kóngs kraka og kappa hans

Incipit

Maður hét Hálfdan en annar Fróði …

Explicit

… og svo nokkurt vopn hjá

Finalrubrik

og endar hér sögu Hrólfs kóngs kraka og kappa hans.

Tekstklasse
5 (93r-112v)
Flóres saga og Leó
Rubrik

Hér byrjar sögu af keisara Oktavíanus og hans tveimur sonum Flóres og Lyon

Incipit

Einn keisari að nafni Oktavíanus …

Explicit

… varð keisari í Róm eftir föður sinn.

Finalrubrik

Og endum vér hér sögu af Oktavíanus keisara og hans sonum.

Tekstklasse
6 (113r-119v)
Sigurgarðs saga frækna
Rubrik

Hér byrjar sögu af Sigurgarði hinum frækna

Incipit

Kóngur einn ágætur …

Explicit

… mönnum í sínum ríkjum

Finalrubrik

og endar hér sögu Sigurgarðs hins frækna.

Tekstklasse
7 (120r-135r)
Ectors saga
Rubrik

Hér byrjar sögu af Ector og köppum hans

Incipit

Þeir menn sem mest stunda á jarðneska hluti …

Explicit

… sjötíu og sjö betur.

Finalrubrik

Og látum vér hér nú niðurfalla frásagnir afreksverka herra Ectors og kappa hans.

Tekstklasse
8 (135r-161v)
Sigurðar saga þögla
Rubrik

Hér byrjar sögu af Sigurði þögla

Incipit

Svo byrjar þessa frásögu að margir fyrirmenn …

Explicit

… og er margt manna frá honum komið

Finalrubrik

og lúkum vér hér historíu Sigurðar þögla.

Tekstklasse
9 (161v-166v)
Önundar þáttur tréfóts
Rubrik

Þetta er upphaf á Grettirs sögu og vantar við þá sem í þessari bók skrifuð er

Incipit

Önundur hét maður son Einars bullufóts …

Explicit

… og hafði hann mannmargt og etc.

Fysisk Beskrivelse / Kodikologi

Materiale
Skinn.
Antal blade
v + 166 + iii blöð (300 mm x 245 mm). Ytri dálkur bl. 166v auður.
Foliering
Blaðmerkt síðar með blýanti efst í hægra horni.
Lægfordeling

42 kver.

  • Kver I: bl. 1-4, 2 tvinn.
  • Kver II: bl. 5-8, 2 tvinn.
  • Kver III: bl. 9-12, 2 tvinn.
  • Kver IV: bl. 13-16, 2 tvinn.
  • Kver V: bl. 17-20, 2 tvinn.
  • Kver VI: bl. 21-24, 2 tvinn.
  • Kver VII: bl. 25-28, 2 tvinn.
  • Kver VIII: bl. 29-32, 2 tvinn.
  • Kver IX: bl. 33-36, 2 tvinn.
  • Kver X: bl. 37-40, 2 tvinn.
  • Kver XI: bl. 41-44, 2 tvinn.
  • Kver XII: bl. 45-48, 2 tvinn.
  • Kver XIII: bl. 49-52, 2 tvinn.
  • Kver XIV: bl. 53-56, 2 tvinn.
  • Kver XV: bl. 57-60, 2 tvinn.
  • Kver XVI: bl. 61-64, 2 tvinn.
  • Kver XVII: bl. 65-68, 2 tvinn.
  • Kver XVIII: bl. 69-72, 2 tvinn.
  • Kver XIX: bl. 73-76, 2 tvinn.
  • Kver XX: bl. 77-80, 2 tvinn.
  • Kver XXI: bl. 81-84, 2 tvinn.
  • Kver XXII: bl. 85-88, 2 tvinn.
  • Kver XXIII: bl. 89-92, 2 tvinn.
  • Kver XXIV: bl. 93-96, 2 tvinn.
  • Kver XXV: bl. 97-100, 2 tvinn.
  • Kver XXVI: bl. 101-104, 2 tvinn.
  • Kver XXVII: bl. 105-108, 2 tvinn.
  • Kver XXVIII: bl. 109-112, 2 tvinn.
  • Kver XXIX: bl. 113-116, 2 tvinn.
  • Kver XXX: bl. 117-120, 2 tvinn.
  • Kver XXXI: bl. 121-124, 2 tvinn.
  • Kver XXXII: bl. 125-128, 2 tvinn.
  • Kver XXXIII: bl. 129-132, 2 tvinn.
  • Kver XXXIV: bl. 133-136, 2 tvinn.
  • Kver XXXV: bl. 137-140, 2 tvinn.
  • Kver XXXVI: bl. 141-144, 2 tvinn.
  • Kver XXXVII: bl. 145-148, 2 tvinn.
  • Kver XXXVIII: bl. 149-152, 2 tvinn.
  • Kver XXXIX: bl. 153-156, 2 tvinn.
  • Kver XL: bl. 157-160, 2 tvinn.
  • Kver XLI: bl. 161-164, 2 tvinn.
  • Kver XLII: bl. 165-166, tvinn.

Layout

Tvídálka.

Leturflötur 250 mm x 205 mm.

Breidd dálka er ca 85-100 mm.

Línufjöldi 38.

Strikað fyrir dálkum víðast hvar.

Síðutitlar, pennaflúraðir víða.

Kaflatöl fyrir miðjum dálki.

Stafir utan leturflatar á stöku stað, t.d. á bl. 133v.

Griporð, pennaflúruð víða.

Dekkra blek (svart) sums staðar í aftasta hluta handrits, t.d. á bl. 121v og áfram, og 153v og áfram.

Grófari pennadrættir á bl. 137v-138r, 139v-140r, 153v (dálkur a og 9 línur í dálki b).

Tilstand
  • Texti titilsíðu hefur verið skafinn burt að nokkru leyti, líklega með vikri og vökva, en tekist hefur að ráða fram úr textanum (Sjá Desmond Slay, DesSla1504aOn the Origin of Two Icelandic Manuscripts, s. 144).
  • Blettir á bl. 43v (grænir blettir), 70r, 83r, 84v, 97r (grænir blettir), 103v, 144r-v en skerða ekki texta.
  • Blettur á bl. 149v skerðir texta.
  • Upprunaleg göt á bl. 49, 62, 72, 103, 126, 131, 137, 138, 163.
  • Nokkur blöð hafa verið óregluleg að lögun upprunalega, einkum hefur vantað ytra horn að neðan, en þau hafa verið aukin með pappír: 17-20, 23, 29, 34, 39, 41, 44, 51, 57, 71, 78-79, 83, 116, 125, 150, 158-159.
  • Dálkar rauðleitir sums staðar, e.t.v. vegna bleksmits. Sjá t.d. á bl. 29v-30r, 31v-32r, 43v-44r.
  • Dálkar bláleitir á bl. 121r, e.t.v. vegna bleksmits.
Skrifttype

Með hendi Páls Sveinssonar frá Geldingalæk á Rangárvöllum, blendingsskrift. Griporð með fljótaskrift.

Udsmykning

Skrautbekkur efst á titilsíðu; flúraðir upphafsstafir.

Flúraðir titlar á bl. 1v, 27v, 61r, 79v, 93r, 113r, 120r, 135r, 161v.

Stórir skrautstafir (upphafsstafir) á bl. 1v (J), 27v (A), 61r (S), 79v (M), 93r (E), 113r (K), 120r (Þ), 135r (S), 161v (A).

Fylltir og flúraðir upphafsstafir kafla á flestum blöðum handrits, sjá til dæmis bl. 26r, 28v-29r, 39r-v, 56v, 60r, 71r, 76v, 99v, 121v, 146r (andlit í belgi þ), 154r, 164v.

Hönd teiknuð neðst á bl. 112v við sögulok, ígildi bókahnúts.

Hönd sem línufylling á bl. 44r og 82v.

Flúr sums staðar á síðutitlum, t.d. 145r.

Flúr sums staðar um griporð, t.d. 141v-142r.

Dálítið flúr upp úr leggjum stafa í efstu línu sums staðar, t.d. bl. 82v, 102r, 110r, 111r.

Tilføjelser

  • Spássíugrein á bl. 56r: Hér er víg Grettis eitt hið armasta níðingsverk sem unnið hefur verið.
  • Á ytri spássíu bl. 57v: NB.
  • Spássíugrein á bl. 152v: Nú fór píkan hennar Sedicianu.
  • Kaflafyrirsagnir á spássíum í Sigurðar sögu þögla og Ectors sögu á bl.: 79v, 83v, 84v, 121v, 122v, 123v, 124v, 125v, 127r.
  • Leiðréttingar milli dálka og merkt inn á stöku stað, t.d. á bl. 2r, 9r, 13v, 49v.
  • Stafir eða orð utan leturflatar, t.d. á bl. 19r, 22r, 26v, 28r, 31r.
  • Stimpill Konunglega bókasafnsins í Kaupmannahöfn innan á fremra spjaldi ásamt safnmarki m.h. Kålunds. Stimpillinn er einnig á aftasta blaði handrits (166v) og framan á seðli Árna Magnússonar.

Indbinding

Band líklega frá lokum 17. aldar eða upphafi 18. aldar (320 mm x 270 mm x 100 mm). Hörð pappaspjöld, eða tréspjöld, klædd rauðu flaueli. Kjölur upphleyptur á uppistöðum. Snið gyllt.

Klæðning dálítið slitin, einkum á kili.

2 auð saurblöð fremst og 3 aftast tilheyra bandi.

Handritið liggur í öskju. Safnmark á kili gyllt.

Vedlagt materiale

Tveir fastir seðlar, báðir á dönsku.

Bréf til Kristjáns konungs fimmta frá Birni Þorleifssyni, presti í Odda og síðar biskupi á Hólum, dags. í Kaupmannahöfn 29. januar 1692. Textinn er prentaður í Desmond Slay, On the origin of two Icelandic manuscripts, s. 149.

Seðill (tvinn) m.h. Árna Magnússonar með efnislýsingu. Aðeins 3 línur á aftara blaðinu.

Historie og herkomst

Herkomst

Handritið var skrifað á Íslandi 1667 fyrir Jón Eyjólfsson, Múla í Fljótshlíð (Eyvindarmúla).

Proveniens

Björn Þorleifsson gaf Kristjáni fimmta konungi handritið 29. januar 1692 (sbr. bréf fremst).

Erhvervelse

Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 16. nóvember 1984.

Yderligere information

Katalogisering og registrering

Bevaringshistorie
Mette Jakobsen gerði við 26. ágúst til 20. desember 1982.
Billeder

  • Svart-hvítar ljósmyndir á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn.

Bibliografi

Forfatter: Slay, Desmond
Titel: , The manuscripts of Hrólfs saga kraka
Omfang: XXIV
Titel: , Hrólfs saga kraka
Redaktør: Slay, Desmond
Omfang: 1
Titel: Fornaldar sögur Nordrlanda: Eptir gömlum handritum
Redaktør: Rafn, Carl Christian
Titel: , Hrólfs saga kraka og Bjarkarímur
Redaktør: Finnur Jónsson
Omfang: 32
Forfatter: Guðrún Ása Grímsdóttir, Þórður Jónsson í Hítardal
Titel: Ættartölusafnrit séra Þórðar Jónssonar í Hítardal I-II
Titel: Sigurðar saga þögla. The shorter redaction
Redaktør: Driscoll, Matthew James
Omfang: s. clxvi, 67 p.
Forfatter: Driscoll, Matthew James
Titel: Postcards from the edge: an overview of marginalia in Icelandic manuscripts, Variants
Omfang: s. 21-36
Titel: , Tiodielis saga
Redaktør: Ohlsson, Tove Hovn
Omfang: 72
[Metadata]
×

[Metadata]