Manuscript Detail

AM 970 IV 4to

Þjóðsögur ; Iceland

Language of Text
Icelandic

Contents

1 (1r)
Api á Apavatni
Incipit

„Í ofanverðri Grímsnessveit í Árnessýslu stendur bær einn, sem heitir Apavatn …“

Explicit

„… og þá er mælt að allur silungur komi upp á sporðinum í Apavatni.“

Note

Bl. 1v og 2r-v auð.

Text Class
Place-names ; Folk tales ; Tales of miracles
2 (3r)
Steinninn í hestaréttinni á Stað
Incipit

„Á Stað í Hrútafirði er gömul hestarétt …“

Explicit

„… en hann komst eigi lengra en í réttina.“

Note

Bl. 3v og 4r-v auð.

Text Class
Mythology ; Place-names ; Folk tales
3 (5r)
Kapelluhraun
Incipit

„Í Gullbringusýslu milli Hafnarfjarðar og sveitar þeirrar …“

Explicit

„… er hann kom sunnan úr Njarðvíkum.“

Note

Bl. 5v og 6r-v auð.

Text Class
Place-names ; Folk tales ; Tales of miracles
4 (7r)
Berufjörður
Incipit

„Það er mælt að Berufjörður taki nafn sitt af Beru …“

Explicit

„… og stendur hann suðrundan bænum í Berufirði.“

Note

Bl. 7v og 8r-v auð.

Text Class
Place-names ; Folk tales ; Tales of miracles
5 (9r-v)
Ketilvallakirkja
Incipit

„Gissur biskup sá er annar var biskup að Skálholti …“

Explicit

„… sem liggur úr Laugardalnum norður að Skjaldbreið.“

Note

Bl. 10r-v autt.

Text Class
Mythology ; Place-names ; Folk tales
6 (11r)
Torfagarður
Incipit

„Í Rangárvallasýslu í sveit þeirri er Landsveit heitir …“

Explicit

„… uppí fjallið þegar snjókyngja var.“

Note

Bl. 11r og 12r-v auð.

Text Class
Place-names ; Folk tales
7 (13r)
Sviði og Vífill
Incipit

„Í Gullbringusýslu fyrir ofan Garðahraun stendur bær er heitir á Vífilstöðum …“

Explicit

„… að sjaldan mundi fiskur bregðast á því miði.“

Note

Bl. 13r og 14r-v auð.

Text Class
Place-names ; Folk tales ; Tales of miracles
8 (15r)
Völvuleiði hjá Felli
Incipit

„Sólheimaþing heitir prestakall …“

Explicit

„… og helst þessi venja enn í dag.“

Note

Bl. 15v og 16r-v auð.

Text Class
Place-names ; Folk tales ; Tales of miracles
9 (17r)
Goðhóll
Incipit

„Í túninu í Klausturhólum, það er prestsetur í Grímsnessveit …“

Explicit

„… er nú heita Seyðishólar.“

Note

Aftast er tilvísun í Landnámabók: (Sjá Landnámabók Kh. 1843 bl. 315).

Bl. 17v og 18r-v auð.

Text Class
Place-names ; Folk tales ; Tales of miracles
10 (19r)
Þrasaborgir
Incipit

„Lyngdalsheiði í Grímsnesi er lík Skjaldbreið að lögun …“

Explicit

„… og skera landareignir hinna bæjanna úr á milli.“

Note

Bl. 19v og 20r-v auð.

Text Class
Place-names ; Folk tales ; Tales of miracles
11 (21r)
Smali
Incipit

„Í Rangárvallasýslu í sveit þeirri er Landsveit …“

Explicit

„… Steinninn er einstakur og nokkuð siginn í jörð.“

Note

Bl. 21v og 22r-v auð.

Text Class
Fairytales about magic ; Place-names ; Folk tales
12 (23r)
Blótbjörk
Incipit

„Í Árnessýslu í sveit þeirri er Grímsnes heitir …“

Explicit

„… hefur síðan verið kallað Blótbjörk.“

Note

Bl. 23v og 24r-v auð.

Text Class
Fairytales about magic ; Place-names ; Folk tales
13 (25r)
Gullkista
Incipit

„Í Árnessýslu er sveit sú er Laugardalur heitir …“

Explicit

„… og mundi lykillinn standa í skránni.“

Note

Bl. 25v og 26r-v auð.

Text Class
Fairytales about magic ; Place-names ; Folk tales
14 (27r)
Kvíguvogabjarg
Incipit

„Þar sem nú er kallaður Vogastapi …“

Explicit

„… því kallað uppfrá því Kvíguvogabjarg.“

Note

Bl. 27v og 28r-v auð.

Text Class
Place-names ; Folk tales
15 (29r)
Herdís og Krýs
Incipit

„Í hrauni því er liggur milli Herdísarvíkur og Krýsivíkur …“

Explicit

„… og urðu báðar að steinum.“

Note

Aftast er vísað í Landnámabók: (Sjá Landnámabók bl. 318).

Bl. 29v og 30r-v auð.

Text Class
Fairytales about magic ; Place-names ; Folk tales
16 (31r)
Tólfhundraðavatn
Incipit

„Í Árnessýslu í sveit þeirri er Laugardalur heitir …“

Explicit

„… og hefur hún síðan verið kölluð Tólfhundraðavatn.“

Note

Bl. 31v og 32r-v auð.

Text Class
Fairytales about magic ; Place-names ; Folk tales
17 (33r)
Brytalækir
Incipit

„Það er mælt að einhverju sinni hafi ráðskonu og bryta sinnast …“

Explicit

„… og fellur í Kúðafljót.“

Note

Bl. 33v og 34r-v auð.

Text Class
Place-names ; Folk tales
18 (35r)
Katla eða Kötlugjá
Incipit

„Á Þykkvabæjarklaustri í Skaftafellssýslu bjó fyrir eina tíð ábóti …“

Explicit

„… og steypti sér ofaní hana.“

Note

Skýringar neðanmáls.

Bl. 35v og 36r-v auð.

Text Class
Mythology ; Place-names ; Folk tales
19 (37r)
Brunaberg
Incipit

„Í sögu Gests Bárðarsonar …“

Explicit

„… og er bergið síðan kallað Brunaberg enn þann dag í dag.“

Note

Bl. 37v og 38r-v auð.

Text Class
Place-names ; Folk tales ; Tales of miracles

Physical Description

Support
Pappír.
No. of leaves
38 blöð (200-210 mm x 155-170 mm). Versósíður og aftara blað hvers tvinns oftast auð.
Foliation

Blaðmerkt nýlega með blýanti.

Collation

Hver saga er á sínu tvinni.

Layout

Eindálka.

Script

Með hendi Jóns Þórðarsonar, sprettskrift.

Binding

Bundið í pappaspjöld í október 1983. Líndúkur á kili. Saumað á móttök. AM 970 I-VII 4to er varðveitt í öskju. Gömul spjaldmappa fylgir.
Accompanying Material

Sendibréf frá Jóni Þórðarsyni, dags. í Reykjavíkurskóla February 28, 1849. Segist bréfritari hafa skrifað upp örnefnasögurnar eftir frásögnum sveitarmanna.

History

Origin

Handritið var skrifað á Íslandi 1849. Það er tímasett til 19. aldar í Katalog II 1892:282.

Provenance

AM 970 I-VII 4to var áður í eigu Det kongelige nordiske Oldskriftselskab. Það kom á Árnasafn í Kaupmannahöfn 1886 fyrir tilstuðlan Gísla Brynjúlfssonar.

Acquisition

Stofnun Árna Magnússonar tók við handritinu 21. maí 1987.

Additional

Record History

ÞS skráði July 11, 2018

GI færði inn grunnupplýsingar June 11, 2012

Kålund gekk frá handritinu til skráningar 1892 (sjá Katalog II 1892:282 (nr. 2102)).
Custodial History
Viðgert í október 1983.
Surrogates
  • Filma kom í April 1979 askja 229.
  • Myndir gerðar í filmuvél, frágangur í November 1989.
  • Svart-hvítar ljósmyndir á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn.

Bibliography

Author: Aðalheiður Guðmundsdóttir
Title: Skáldskaparmál, (Ó)Traustar heimildir : um söfnun og útgáfu þjóðkvæða
Scope: 4
Title: Katalog over Den Arnamagnæanske Håndskriftsamling
Editor: Kålund, Kristian
Author: Sverrir Tómasson
Title: Málstofa. Andmælaræður við doktorsvörn Ólínu Þorvarðardóttur 3.6.2000. I, Gripla
Scope: 12
Author: Yelena Sesselja Helgadóttir
Title: Góssið hans Árna, Alþýðleg fornfræði og Jón Sigurðsson forseti
Scope: p. 81-95

Metadata