Skráningarfærsla handrits

PDF
PDF

AM 268 fol.

Bréfabók Brynjólfs biskups Sveinssonar VII ; Ísland, 1652

Innihald

1 (1r-213v)
Bréfabók Brynjólfs biskups Sveinssonar VII
Athugasemd

Fyrir árin 1652-1654.

1.1 (205r-213v)
Efnisyfirlit
1.2 (2r)
Skuldaviðurkenning
Titill í handriti

Meðkenning biskupsins upp á stórt hundrað ríkisdali

Ábyrgð

??Resp.Key.len_is?? : Gottskálk Oddsson

Athugasemd

Skuldarviðurkenning þar sem Brynjólfur biskup staðfestir að hafa fengið 120 ríkisdali lánaða hjá Gottskálk Oddssyni, presti í Miðdal. Dags. á Þingvöllum 30. júní 1652.

Textinn er yfirstrikaður.

2 (2r-2v)
Tillag sýslumanna til hospítalsins
Titill í handriti

Tillag sýslumanna til hospítalsins

Athugasemd

Samantekt á niðurstöðum fundar þar sem sýslumenn úr Skálholtsstifti komu saman og ákváðu hversu miklu fé skyldi varið í rekstur spítala. Allir sýslumennirnir tilgreina hversu háa upphæð þeir hyggjast leggja fram og af hvaða kristsjörðum í hverri sýslu greiðslurnar skuli fengnar. Dags. 29. júní 1652.

Efnisorð
3 (3r)
Vitnisburður Eggerts Björnssonar og Magnúsar Jónssonar upp á meðkenning Þórðar Péturssonar um meðtekin afgjöld af Mýrum
Titill í handriti

Vitnisburður Eggerts Björnssonar og Magnúsar Jónssonar upp á meðkenning Þórðar Péturssonar um meðtekin afgjöld af Mýrum

Athugasemd

Eggert Björnsson og Magnús Jónsson staðfesta að þeir hafa móttekið jarðarafgjöld af Mýrartyngu frá Þórði Péturssyni, alls 16 fjórðunga smjörs og sjö ærgildi. Dags. 30. júní 1652.

4 (3v)
Meðkenning Magnúsar og Einars Þorsteinssona upp á meðtekna stórt hundrað ríkisdali af biskupinum fyrir tíu hundruð í Mófellsstöðum
Titill í handriti

Meðkenning Magnúsar og Einars Þorsteinssona upp á meðtekna stórt hundrað ríkisdali af biskupinum fyrir tíu hundruð í Mófellsstöðum

Athugasemd

Magnús og Einar Þorsteinssynir gefa skriflega viðurkennngu fyrir viðtöku hundrað ríkisdala úr hendi Brynjólfs Sveinssonar fyrir hlut í jörðinni Mófellsstöðum. Dags. 1. júlí 1652.

5 (4r-6r)
Gísla Magnússyni tilskrifað sem eftir fylgir.
Titill í handriti

Gísla Magnússyni tilskrifað sem eftir fylgir.

Ábyrgð

Viðtakandi : Gísli Magnússon

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar Gísla Magnússyni ýmisleg tíðindi, m.a. um framlag sýslumanna til spítala, skipan Vigfúsar Árnasonar á Hofi í Vopnafirði í embætti prófasts og barnsfaðernismál þar sem Bjarni Oddsson, sýslumaður á Burstarfelli, vann eið að því að vera ekki faðir barns sem ónefnd kona á Eyvindará fæddi. Dags. 3. júlí 1652.

Efnisorð
6 (6v-7v)
Quittantia upp á 1000 ríkisdali af Skálholtsdómkirkju og annarra kirkna aflögðu inventario.
Titill í handriti

Quittantia upp á 1000 ríkisdali af Skálholtsdómkirkju og annarra kirkna aflögðu inventario.

Ábyrgð

Bréfritari : Henrik Bielke

Bréfritari : Jens Søffrensen

Athugasemd

Jens Søffrensen fógeti og Henrik Bjelke höfuðsmaður staðfesta að þeir hafa tekið við 1.000 ríkisdala greiðslu frá Skálholtskirkju á Alþingi. Dags. á Þingvöllum 1. júlí 1652.

Bréfið er á dönsku.

7 (8r)
Quittantia Matts Rasmussonar upp á 348 ríkisdali af kirkjunum aflagða.
Titill í handriti

Quittantia Matts Rasmussonar upp á 348 ríkisdali af kirkjunum aflagða.

Athugasemd

Mats Rasmusson, kaupmaður í Hafnarfirði, staðfestir að hann hefur tekið við 348 ríkisdala greiðslu frá Skálholtskirkju á Alþingi. Dags. á Þingvöllum 30. júní 1652.

8 (8v-9r)
Ráðgan sr. Gissurs um sín efni.
Titill í handriti

Ráðgan sr. Gissurs um sín efni.

Notaskrá

Bréfið er prentað í bókinni Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Sjá Jón Helgason (útg.). Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Safn Fræðafélagsins um Ísland og Íslendinga XII, 4-5. Kaupmannahöfn: Hið íslenzka fræðafélag, 1942.

Ábyrgð

Bréfritari : Gissur Sveinsson

Athugasemd

Gissur Sveinsson, bróðir Brynjólfs biskups, greinir honum frá fráfalli eiginkonu sinnar og leitar eftir aðstoð hans við að finna sér nýja konu. Dags. í Skálholti 19. júní 1652.

Efnisorð
9 (9v-10v)
Sendibréf biskups til sr. Gissurs Sveinssonar.
Titill í handriti

Sendibréf biskups til sr. Gissurs Sveinssonar.

Notaskrá

Bréfið er prentað í bókinni Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Sjá Jón Helgason (útg.). Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Safn Fræðafélagsins um Ísland og Íslendinga XII, 6-8. Kaupmannahöfn: Hið íslenzka fræðafélag, 1942.

Ábyrgð

Viðtakandi : Gissur Sveinsson

Athugasemd

Brynjólfur biskup bregst við kvonbænamálum Gissurar bróður síns, segist ekki vita um neina konu er henti honum en stingur upp á að þeir leiti liðsinnis hjá Magnúsi Jónssyni, lögmanni í Miðhlíð. Dags. í Skálholti 19. júní 1652.

Efnisorð
10 (10v)
Klukka frá Miðdal heim í Skálholt látin brotin fyrir slopp.
Titill í handriti

Klukka frá Miðdal heim í Skálholt látin brotin fyrir slopp.

Athugasemd

Skjalfesting þess að Jón Gíslason, prestur í Miðdal, kom með brotna klukku til Skálholtskirkju og fékk í staðinn slopp (messuserk). Dags. 5. ágúst 1652.

Efnisorð
11 (11r-11v)
Inntak úr bréfi biskupsins séra Gissuri Sveinssyni tilskrifuðu.
Titill í handriti

Inntak úr bréfi biskupsins séra Gissuri Sveinssyni tilskrifuðu.

Notaskrá

Bréfið er prentað í bókinni Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Sjá Jón Helgason (útg.). Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Safn Fræðafélagsins um Ísland og Íslendinga XII, 8. Kaupmannahöfn: Hið íslenzka fræðafélag, 1942.

Ábyrgð

Viðtakandi : Gissur Sveinsson

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar Gissuri bróður sínum og innir hann eftir hjúskaparmálum hans. Brynjólfur segist engar fréttir hafa fengið frá Magnússi Jónssyni, lögmanni í Miðhlíð. Dags. í Skálholti 26. febrúar 1653.

S. 12r (21) auð.

Efnisorð
12 (12v)
Tillag nokkurra presta til hospítalsins að Klausturhólum.
Titill í handriti

Tillag nokkurra presta til hospítalsins að Klausturhólum.

Athugasemd

Sjö prestar í Sunnlendingafjórðungi tilgreina þau fjárframlög sem þeir lofa að leggja til spítalans á Klausturhólum. Þetta eru prestar sem ekki komust á prestastefnuna að Hraungerði í Flóa (sbr. næsta bréf). Dags. að Kálfatjörn 2. ágúst 1652.

Efnisorð
13 (13v-13v)
Tillag hospítalsins í Árnessýslu, á Hraungerðis prestastefnu.
Titill í handriti

Tillag hospítalsins í Árnessýslu, á Hraungerðis prestastefnu.

Athugasemd

Fundargerð prestastefnu að Hraungerði í Flóa. Ellefu prestar í Árnessýslu tilgreina þau fjárframlög sem þeir lofa að leggja til spítalans á Klausturhólum. Dags. 20. júlí 1652.

Efnisorð
14 (14r)
Hospítals tillag prestanna í Rangárvallasýslu.
Titill í handriti

Hospítals tillag prestanna í Rangárvallasýslu.

Athugasemd

Fundargerð prestastefnu sem haldin var að Stórólfshvoli í Hvolhreppi 30. júlí 1652. Ellefu prestar í Rangárvallasýslu tilgreina þau fjárframlög sem þeir lofa að leggja til spítalans á Klausturhólum. Dags. í Skálholti 26. október 1652.

Efnisorð
15 (14v)
Lofun leikmanna nokkurra til hospítalsins.
Titill í handriti

Lofun leikmanna nokkurra til hospítalsins.

Athugasemd

Hópur óvígðra manna bregst við hvatningarorðum Brynjólfs biskups á prestastefnunni að Hraungerði í Flóa (sbr. 13. bréf) og leggur fjármuni til spítalans á Klausturhólum. Þar á meðal er ein kona, Halldóra Jónsdóttir eldri í Skipholti, sem undirritar þó ekki bréfið. Dags. 20. júlí 1652.

S. 15r (53) auð.

Efnisorð
16 (15r-15v)
Mæling trjánna biskupsins sem sr. Stefán Hallkelsson keypti í Hólminum.
Titill í handriti

Mæling trjánna biskupsins sem sr. Stefán Hallkelsson keypti í Hólminum.

Athugasemd

Lengdar- og þykktarmál níu danskra trjáa sem Brynjólfur biskup hafði beðið um að yrðu mæld. Sr. Stefán Hallkelsson keypti þessi tré af Eggert Eggertssyni, kaupmanni í Hólmi. Dags. á Seltjarnarnesi 21. ágúst 1652.

Efnisorð
17 (16rv-16v)
Kaupbréf fyrir Garðsstöðum á Rangárvöllum 15 hundruð og 5 hundruð í Mýdal í Kjós.
Titill í handriti

Kaupbréf fyrir Garðsstöðum á Rangárvöllum 15 hundruð og 5 hundruð í Mýdal í Kjós.

Ábyrgð

??Resp.Key.sll_is?? : Hákon Bjarnason

Athugasemd

Hákon Bjarnason selur Brynjólfi biskup jörðina Garðsstaði á Rangárvöllum. Dags. að Brautarholti á Kjalarnesi 23. ágúst 1652.

18 (17r-18r)
Sendibréf herra Árna Oddssonar til biskupsins um hospítölin.
Titill í handriti

Sendibréf herra Árna Oddssonar til biskupsins um hospítölin.

Ábyrgð

Bréfritari : Árni Oddsson

Athugasemd

Árni Oddsson lögmaður skrifar Brynjólfi biskup og ráðleggur honum varðandi fyrirkomulag spítalans á Klausturhólum, ráðsmann, starfsfólk o.fl. Hann stingur upp á Ólafi Þórðarsyni á Spóastöðum í embætti ráðsmanns. Árni segist jafnframt hafa verið í sambandi við ýmsa sýslumenn varðandi fjárframlög til spítalans, þ. á m. Gísla Magnússon í Rangárþingi. Dags. 22. september 1652.

Utanáskrift bréfsins er á s. 18v.

Efnisorð
19 (19r-21r)
Lögmannsins hr. Árna bréf til biskupsins.
Titill í handriti

Lögmannsins hr. Árna bréf til biskupsins.

Ábyrgð

Bréfritari : Árni Oddsson

Athugasemd

Árni Oddsson lögmaður svarar bréfi frá Brynjólfi biskup og bregst við hugleiðingum hans um fyrirkomulag spítalans á Klausturhólum, fjárframlög, starfsfólk o.fl. Árni telur ekki þörf á því að aðskilja holdsveika sjúklinga frá öðrum vistmönnum eða starfsfólki í sérstökum húsakynnum. Hann vitnar í Lúther máli sínu til stuðnings. Dags. að Leirá 30. september 1652.

Utanáskrift bréfsins er á s. 21v (72).

Efnisorð
20 (22r-22v)
Árni lögmaður um hospítalinn.
Titill í handriti

Árni lögmaður um hospítalinn.

Ábyrgð

Bréfritari : Árni Oddsson

Athugasemd

Árni Oddsson lögmaður skrifar Brynjólfi biskup um fyrirkomulag spítala. Hann ræðir m.a. um sr. Salómon Jónsson, prest á Mosfelli í Grímsnesi. Dags. 23. október 1652.

Efnisorð
21 (23r-23v)
Árni lögmaður um hospítalinn.
Titill í handriti

Árni lögmaður um hospítalinn.

Ábyrgð

Bréfritari : Árni Oddsson

Athugasemd

Árni Oddsson lögmaður skrifar Brynjólfi biskup um fjárveitingar til spítala. Hann ræðir m.a. um fyrirhugað kaup ráðsmanns og ráðskonu á Klausturhólum, einnig um "fiskidagstoll", þ.e. skatt sem lagður var á sjómenn og ætlaður til spítala. Dags. 6. október 1652.

Efnisorð
22 (24r-26r)
Fyrsta biskupsins skrif lögmanninum Árna Oddssyni tilskrifað um hospítalanna ráðstöfun.
Titill í handriti

Fyrsta biskupsins skrif lögmanninum Árna Oddssyni tilskrifað um hospítalanna ráðstöfun.

Ábyrgð

Viðtakandi : Árni Oddsson

Athugasemd

Brynjólfur biskup svarar bréfum Árna Oddssonar um spítala. Hann ræðir um erfiðleikana sem fylgja því að fá starfsfólk til að annast holdsveika sjúklinga. Brynjólfur vill safna nægilegu fé til þess að unnt sé að reka spítalana með vöxtum, fremur en að hefja starfsemina strax. Dags. á Efra-Skarði í Svínadal 23. september 1652.

Efnisorð
23 (26v-27r)
Hospítals tillags-lofun prestanna í Ísafjarðarsýslu í prófastsdæmi séra Jóns Jónssonar í Holti.
Titill í handriti

Hospítals tillags-lofun prestanna í Ísafjarðarsýslu í prófastsdæmi séra Jóns Jónssonar í Holti.

Athugasemd

Fundargerð prestastefnu sem haldin var 10. ágúst 1652 á Holti í Önundarfirði. Átta prestar í Ísafjarðarsýslu tilgreina þau fjárframlög sem þeir lofa að leggja til spítalans á Hallbjarnareyri. Afrit dagsett í Skálholti 2. nóvember 1652.

Efnisorð
24 (27v-28v)
Annað bréf biskupsins upp á lögmannsins andsvar.
Titill í handriti

Annað bréf biskupsins upp á lögmannsins andsvar.

Ábyrgð

Viðtakandi : Árni Oddsson

Athugasemd

Brynjólfur biskup svarar bréfum Árna Oddssonar um spítala. Hann ræðir um áhættuna sem fylgir því að blanda saman sjúklingum og heilbrigðu fólki. Hann biður Árna að taka að sér umsjón með fjárframlögum til spítalans á Klausturhólum næsta árið en sjálfur hyggst hann taka að sér málefni er varða spítalann á Hörgslandi á Síðu. Dagsett á Brekku á Hvalfjarðarströnd 24. september 1652.

Efnisorð
25 (28v-29r)
Quittantia gefin Finni Guðmundssyni fyrir biskupstíunda og Skammbeinsstaða umboðs meðferð.
Titill í handriti

Quittantia gefin Finni Guðmundssyni fyrir biskupstíunda og Skammbeinsstaða umboðs meðferð.

Athugasemd

Brynjólfur biskup veitir Finni Guðmundssyni á Snjallsteinshöfða umboð fyrir biskupstíundum í Rangárvallasýslu og leigugjöldum af jörðinni Skammbeinsstöðum í Holtum. Dags. í Skálholti 5. október 1652.

S. 29 er innfelldur miði.

26 (29v-30r)
Tillag prestanna í Austfirðingafjórðungi til síns fjórðungshospítals, svo mikið sem biskupinn magister Brynjólfur Sveinsson hefur þar af meðtekið Anno 1652.
Titill í handriti

Tillag prestanna í Austfirðingafjórðungi til síns fjórðungshospítals, svo mikið sem biskupinn magister Brynjólfur Sveinsson hefur þar af meðtekið Anno 1652.

Athugasemd

Einungis fyrirsögn. Ódagsett.

S. 29 og 30 eru innfelldir miðar.

Efnisorð
27 (30v-31r)
Tillag prestanna í Sunnlendingafjórðungi til síns fjórðungshospítals, svo mikið sem biskupinn magister Brynjólfur Sveinsson hefur þar af meðtekið Anno 1652.
Titill í handriti

Tillag prestanna í Sunnlendingafjórðungi til síns fjórðungshospítals, svo mikið sem biskupinn magister Brynjólfur Sveinsson hefur þar af meðtekið Anno 1652.

Athugasemd

Fjárframlög fimm presta í Sunnlendingafjórðungi til spítalans á Klausturhólum. Jón Árnason, ráðsmaður spítalans, staðfestir móttöku fjárins úr hendi biskups. Ódagsett.

Efnisorð
28 (31v-32r)
Tillag prestanna í Vestfirðingafjórðungi til síns fjórðungshospítals, svo mikið sem biskupinn magister Brynjólfur Sveinsson hefur þar af meðtekið Anno 1652.
Titill í handriti

Tillag prestanna í Vestfirðingafjórðungi til síns fjórðungshospítals, svo mikið sem biskupinn magister Brynjólfur Sveinsson hefur þar af meðtekið Anno 1652.

Athugasemd

Fjárframlög sex presta í Vestfirðingafjórðungi til spítalans á Hallbjarnareyri. Magnús Magnússon, sýslumaður á Eyri, staðfestir móttöku fjárins úr hendi biskups. Dags. á Þingvöllum 30. júní 1653.

Efnisorð
29 (32v-33v)
Bréf biskupsins til umboðsmannsins Tómasar Nikulássonar.
Titill í handriti

Bréf biskupsins til umboðsmannsins Tómasar Nikulássonar.

Ábyrgð

Viðtakandi : Tómas Nikulásson

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar Tómasi Nikulássyni, fógeta á Bessastöðum, og tilkynnir honum andlát Hákonar Gíslasonar, sýslumanns í Rangárvallasýslu. Hann biður fógeta að skipa Hákon Ormsson í embættið í hans stað. Dags. í Skálholti 7. október 1652.

Bréfið er á dönsku.

Efnisorð
30 (35r-35v)
Inntak úr bréfi Helgu Magnúsdóttur til hr. Þorláks Skúlasonar.
Titill í handriti

Inntak úr bréfi Helgu Magnúsdóttur til hr. Þorláks Skúlasonar.

Notaskrá

Bréfið er prentað í bókinni Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Sjá Jón Helgason (útg.). Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Safn Fræðafélagsins um Ísland og Íslendinga XII, 9-11. Kaupmannahöfn: Hið íslenzka fræðafélag, 1942.

Ábyrgð

Bréfritari : Helga Magnúsdóttir

Athugasemd

Helga Magnúsdóttir leitar aðstoðar hjá svila sínum, Þorláki Skúlasyni Hólabiskup, eftir andlát eiginmanns hennar, Hákonar Gíslasonar sýslumanns í Rangárvallasýslu. Hún biður Þorlák einnig að biðla til hirðstjórans á Bessastöðum um að Helga fái að búa á Skógarströnd, lénsjörð Hákonar. Dags. í Bræðratungu 11. október 1652.

Efnisorð
31 (35v)
Dánartilkynning Hákonar Gíslasonar
Ábyrgð

Viðtakandi : Þorlákur Skúlason

Athugasemd

Brynjólfur biskup tilkynnir Þorláki Skúlasyni Hólabiskup andlát Hákonar Gíslasonar, sýslumanns í Rangárvallasýslu. Dags. í Skálholti 11. október 1652.

Bréfið er á latínu.

Efnisorð
32 (36r-36v)
Bréf fyrir Eyrarteigi í Skriðdal.
Titill í handriti

Bréf fyrir Eyrarteigi í Skriðdal.

Athugasemd

Jón Jónsson í Húsavík selur Brynjólfi biskup alla jörðina Eyrarteig í Skriðdal. Í staðinn veitir biskup Ólafi Jónssyni, syni Jóns, skólavist í Skálholtsskóla með fullri framfærslu, auk þess sem Ólafur fær 12 dali greidda árlega af jarðarverðinu á meðan á vistinni stendur. Hjalti Jónsson, umboðsmaður Brynjólfs í Austfjörðum, annast gjörninginn fyrir hans hönd. Gjörningurinn fer fram að Klifstað í Loðmundarfirði 27. júlí 1652 en bréf Jóns er dags. 15. október 1652. Afritið er dags. í Skálholti 22. október 1652.

33 (36v)
Útskrift af bréfi Jóns Jónssonar tilskrifuðu biskupinum magister Brynjólfi Sveinssyni.
Titill í handriti

Útskrift af bréfi Jóns Jónssonar tilskrifuðu biskupinum magister Brynjólfi Sveinssyni.

Athugasemd

Jón Jónsson skrifar Brynjólfi biskup vegna kaupa á jörðinni Eyrarteigi í Skriðdal. Hann biður biskup að annast vel son sinn.

Efnisorð
34 (37r-37v)
Umboðsgjöf biskupsins magisters Brynjólfs Sveinssonar í hendur fengin Egli Magnússyni, til að afhenda Jóni Vigfússyni.
Titill í handriti

Umboðsgjöf biskupsins magisters Brynjólfs Sveinssonar í hendur fengin Egli Magnússyni, til að afhenda Jóni Vigfússyni.

Athugasemd

Brynjólfur biskup veitir Agli Magnússyni umboð til eignaskipta á jörðinni Skipaskaga á Akranesi. Umboðið á Egill að afhenda Jóni Vigfússyni. Dags. í Skálholti 19. október 1652.

35 (37v-38r)
Magnúsi Sigfússyni tilskrifað.
Titill í handriti

Magnúsi Sigfússyni tilskrifað.

Ábyrgð

Viðtakandi : Magnús Sigfússon

Athugasemd

Brynjólfur biskup svarar bréfi Magnúsar Sigfússonar á Felli í Vopnafirði. Magnús hefur selt biskupi jarðarpart í Ásbrandsstöðum og vill nú kaupa partinn aftur, en Brynjólfur telur það ógerlegt. Dags. 20. október 1652.

Efnisorð
36 (38r)
Biskupstíundar uppgjöf Sigurðar Bjarnasonar.
Titill í handriti

Biskupstíundar uppgjöf Sigurðar Bjarnasonar.

Athugasemd

Brynjólfur biskup gerir Sigurð Bjarnason á Þorbrandsstöðum í Vopnafirði undanþeginn biskupstíund. Á móti lofar Sigurður að annast hestaskipti og önnur handarvik fyrir biskup þegar hann á leið um byggðarlag Sigurðar. Dags. í Skálholti 21. október 1652.

Efnisorð
37 (38v)
Myndugleiki sem Þorvarður Erlendsson gaf biskupinum að gjöra kaup á hálfum krossi fyrir tvöhundruð í Reykjum.
Titill í handriti

Myndugleiki sem Þorvarður Erlendsson gaf biskupinum að gjöra kaup á hálfum krossi fyrir tvöhundruð í Reykjum.

Athugasemd

Þorvarður Erlendsson veitir Brynjólfi biskup umboð til þess að annast skipti á hálfri jörðinni Krossi í Lundarreykjadal, sem Þorvarður á, og jörðinni Reykjum, sem Ólafur Vigfússon á. Dags. á Saurbæ 18. október 1652, vottað í Skálholti 25. október sama ár.

38 (39r-39v)
Inntak úr bréfi biskupsins magisters Brynjólfs Sveinssonar umboðsmanninum Tómasi Nikulássyni tilskrifað um collationem prestanna.
Titill í handriti

Inntak úr bréfi biskupsins magisters Brynjólfs Sveinssonar umboðsmanninum Tómasi Nikulássyni tilskrifað um collationem prestanna.

Ábyrgð

Viðtakandi : Tómas Nikulásson

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar Tómasi Nikulássyni, fógeta á Bessastöðum, um fjársöfnun presta til spítala. Dags. í Skálholti 7. október 1652.

Bréfið er á dönsku.

Efnisorð
39 (40r-42v)
Gjörningur um Hörgslands hospítal við Eirík Sigvaldason.
Titill í handriti

Gjörningur um Hörgslands hospítal við Eirík Sigvaldason.

Athugasemd

Brynjólfur biskup gefur jörðina Hörgsland á Síðu undir spítala í Austfirðingafjórðungi og skipar Eirík Sigvaldason forstöðumann yfir stofnuninni. Eiríkur mun hafa yfirumsjón með smíði þeirra bygginga sem eiga að hýsa starfsemina. Dags. 11. nóvember 1652 í Skálholti.

Efnisorð
40 (42v-43r)
Controversia eður ágreining millum skólameistarans Gísla Einarssonar og Magnúsar Jónssonar.
Titill í handriti

Controversia eður ágreining millum skólameistarans Gísla Einarssonar og Magnúsar Jónssonar.

Notaskrá

Bréfið er prentað í bókinni Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Sjá Jón Helgason (útg.). Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Safn Fræðafélagsins um Ísland og Íslendinga XII, 12-13. Kaupmannahöfn: Hið íslenzka fræðafélag, 1942.

Ábyrgð

Bréfritari : Gísli Einarsson

Athugasemd

Gísli Einarsson, skólameistari í Skálholti, tilkynnir Brynjólfi að Magnús Jónsson, smiður við dómkirkjubygginguna, hafi beitt skólapilta ofbeldi og brotist inn í svefnhúsið þar sem Gísli sjálfur lá í svefni og ráðist á hann. Gísli biður biskup að láta tiltækið ekki órefsað. Dags. í Skálholti 15. nóvember 1652.

Efnisorð
41 (43r-43v)
Áverkavottorð Einars Torfasonar.
Notaskrá

Bréfið er prentað í bókinni Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Sjá Jón Helgason (útg.). Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Safn Fræðafélagsins um Ísland og Íslendinga XII, 13. Kaupmannahöfn: Hið íslenzka fræðafélag, 1942.

Athugasemd

Sex skólapiltar vitna um áverka þá er Einar Torfason, félagi þeirra við skólann, hlaut þegar Magnús Jónsson braust inn í skála þeirra ásamt nokkrum öðrum mönnum og veittist að þeim. Dags. í Skálholti 15. nóvember 1652.

Efnisorð
42 (43v-44r)
Ákæra yfir Magnúsi Jónssyni.
Notaskrá

Bréfið er prentað í bókinni Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Sjá Jón Helgason (útg.). Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Safn Fræðafélagsins um Ísland og Íslendinga XII, 14. Kaupmannahöfn: Hið íslenzka fræðafélag, 1942.

Athugasemd

Fjórir skólapiltar til viðbótar tilkynna biskupi að Einar Torfason hafi ráðist á Magnús Jónsson að fyrra bragði ásamt tveimur öðrum mönnum eftir að Magnús hafði brotið niður hurðina í skálanum. Dags. í Skálholti 15. nóvember 1652.

Efnisorð
43 (44r)
Quittantia Péturs Bjarnasonar fyrir afgjald af lénsjörðum hans útgefin af Matthíasi Guðmundssyni.
Titill í handriti

Quittantia Péturs Bjarnasonar fyrir afgjald af lénsjörðum hans útgefin af Matthíasi Guðmundssyni.

Athugasemd

Staðfesting þess að Pétur Bjarnason hefur greitt hálfan fjórtánda ríkisdal fyrir jarðir er hann hefur að léni. Greiðslan var innt af hendi 30. júní 1652. Dags. í Skálholti 17. nóvember 1652.

44 (44r)
Hákonar Ormssonar eignarskjal fyrir hálfum teinæringi er Jacob Knutsson Bang fékk honum.
Titill í handriti

Hákonar Ormssonar eignarskjal fyrir hálfum teinæringi er Jacob Knutsson Bang fékk honum.

Athugasemd

Jacob Knutsson Bang, kaupmaður á Eyrarbakka, vottar að hann hefur fengið Hákoni Ormssyni skip til eignar. Dags. á Eyrarbakka 5. ágúst 1652.

Efnisorð
45 (44v-45r)
Sendibréf Brynjólfs biskups til sr. Þórðar Jónssonar í Hítardal.
Ábyrgð

Viðtakandi : Þórður Jónsson

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar Þórði Jónssyni, presti í Hítardal. Dags. 19. nóvember 1652.

Bréfið er á latínu

S. 45v (122) er auð.

Efnisorð
46 (46r)
Vitnisburður biskupsins.
Titill í handriti

Vitnisburður biskupsins.

Notaskrá

Bréfið er prentað í bókinni Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Sjá Jón Helgason (útg.). Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Safn Fræðafélagsins um Ísland og Íslendinga XII, 23-24. Kaupmannahöfn: Hið íslenzka fræðafélag, 1942.

Ábyrgð

Bréfritari : Helgi Grímsson

Athugasemd

Helgi Grímsson skrifar vitnisburð um framferði Brynjólfs biskups þegar skrifarastörfum hans fyrir biskupinn lýkur. Vitnisburðurinn er skrifaður að beiðni biskups. Helgi ber mikið lof á biskup og segir hann vinna öll sín embættisverk með ágætum. Dags. í Skálholti 18. nóvember 1652.

47 (46v)
Vitnisburður séra Helga Grímssonar.
Titill í handriti

Vitnisburður séra Helga Grímssonar.

Notaskrá

Bréfið er prentað í bókinni Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Sjá Jón Helgason (útg.). Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Safn Fræðafélagsins um Ísland og Íslendinga XII, 25. Kaupmannahöfn: Hið íslenzka fræðafélag, 1942.

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar vitnisburð um skrifara sinn, Helga Grímsson, sem er við það að láta af störfum. Hann gefur Helga bestu meðmæli og hefði gjarnan vilja hafa hann lengur í sinni þjónustu, en nú muni hann gerast aðstoðarprestur föður síns í elli hans. Dags. í Skálholti 13. febrúar 1652.

48 (47r-47v)
Ákæra yfir Magnúsi Jónssyni
Notaskrá

Bréfið er prentað í bókinni Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Sjá Jón Helgason (útg.). Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Safn Fræðafélagsins um Ísland og Íslendinga XII, 14-15. Kaupmannahöfn: Hið íslenzka fræðafélag, 1942.

Athugasemd

26 skólapiltar (þar af þeir sex sem undirrita 41. bréf) tilkynna biskupi að Magnús Jónsson beri mesta ábyrgð á innrásinni í skálann. Fullyrt er að enginn úr hópi skólapilta hafi áreitt þessa innrásarmenn að fyrra bragði. Dags. í Skálholti í nóvember 1652.

Efnisorð
49 (48r)
Vitnisburður nær Jón Loftsson og Jón Salómonsson fram fóru úr skálanum.
Titill í handriti

Vitnisburður nær Jón Loftsson og Jón Salómonsson fram fóru úr skálanum.

Notaskrá

Bréfið er prentað í bókinni Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Sjá Jón Helgason (útg.). Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Safn Fræðafélagsins um Ísland og Íslendinga XII, 16. Kaupmannahöfn: Hið íslenzka fræðafélag, 1942.

Athugasemd

Þrír skólapiltar staðfesta að Magnús Jónsson sé ábyrgur fyrir áverkum Einars Torfasonar. Dags. í Skálholti 16. nóvember 1652.

Efnisorð
50 (48r-48v)
Um jarðvarp og nær Einar var útdreginn, item hurðina.
Titill í handriti

Um jarðvarp og nær Einar var útdreginn, item hurðina.

Notaskrá

Bréfið er prentað í bókinni Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Sjá Jón Helgason (útg.). Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Safn Fræðafélagsins um Ísland og Íslendinga XII, 16-17. Kaupmannahöfn: Hið íslenzka fræðafélag, 1942.

Athugasemd

Fjórir skólapiltar staðfesta að Magnús Jónsson sé ábyrgur fyrir áverkum Einars Torfasonar. Dags. í Skálholti 16. nóvember 1652.

Efnisorð
51 (48v-49r)
Vitnisburður um brot skálahurðarinnar.
Titill í handriti

Vitnisburður um brot skálahurðarinnar.

Notaskrá

Bréfið er prentað í bókinni Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Sjá Jón Helgason (útg.). Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Safn Fræðafélagsins um Ísland og Íslendinga XII, 17. Kaupmannahöfn: Hið íslenzka fræðafélag, 1942.

Athugasemd

Sex skólapiltar staðfesta að skálahurðin hafi verið gjörónýt eftir innrás Magnúsar Jónssonar og fylgdarmanna hans. Dags. í Skálholti 17. nóvember 1652.

Efnisorð
52 (49r)
Skoðun utanskólamanna á skálahurðinni.
Titill í handriti

Skoðun utanskólamanna á skálahurðinni.

Notaskrá

Bréfið er prentað í bókinni Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Sjá Jón Helgason (útg.). Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Safn Fræðafélagsins um Ísland og Íslendinga XII, 18. Kaupmannahöfn: Hið íslenzka fræðafélag, 1942.

Athugasemd

Sex utanskólamenn segjast hafa skoðað skálahurðina að beiðni Magnúsar Jónssonar eftir að gert var við hana. Niðurstaða þeirra er sú að hurðin sé í góðu ásigkomulagi og að vart sjái á henni. Dags. í Skálholti 18. nóvember 1652.

Efnisorð
53 (49r-49v)
Vitnisburður um orð Magnúsar Jónssonar við skólapilta.
Titill í handriti

Vitnisburður um orð Magnúsar Jónssonar við skólapilta.

Notaskrá

Bréfið er prentað í bókinni Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Sjá Jón Helgason (útg.). Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Safn Fræðafélagsins um Ísland og Íslendinga XII, 18-19. Kaupmannahöfn: Hið íslenzka fræðafélag, 1942.

Athugasemd

Sex skólapiltar votta að Magnús Jónsson hafi viðhaft illan munnsöfnuð þegar hann réðst inn í skálann. Við þetta er bætt mótbáru Magnúsar sem segist aðspurður ekki hafa tekið sér nein ósæmileg orð í munn. Dags. 17. nóvember 1652.

Efnisorð
54 (49v)
Suplicatia Magnúsar Jónssonar til biskupsins.
Titill í handriti

Suplicatia Magnúsar Jónssonar til biskupsins.

Notaskrá

Bréfið er prentað í bókinni Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Sjá Jón Helgason (útg.). Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Safn Fræðafélagsins um Ísland og Íslendinga XII, 19-20. Kaupmannahöfn: Hið íslenzka fræðafélag, 1942.

Athugasemd

Magnús Jónsson skrifar Brynjólfi, segist borinn röngum ásökunum og biður biskup að kanna hvort hægt sé að finna honum einhverjar málsbætur gegn kærunni. Magnús biður jafnframt um að fá uppskrifaða frásögn um atvikið sem hann er kærður fyrir, því hann viti ekki sjálfur hvað felist í ásökununum. Dags. í Skálholti 18. nóvember 1652, afrit gert í Skálholti 20. nóvember sama ár.

Efnisorð
55 (50r-52r)
Sáttmáli milli Gísla Einarssonar og Magnúsar Jónssonar.
Titill í handriti

Sáttmáli milli Gísla Einarssonar og Magnúsar Jónssonar.

Notaskrá

Bréfið er prentað í bókinni Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Sjá Jón Helgason (útg.). Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Safn Fræðafélagsins um Ísland og Íslendinga XII, 20-23. Kaupmannahöfn: Hið íslenzka fræðafélag, 1942.

Athugasemd

Sáttum er komið á milli Gísla Einarssonar, skólapilta og Magnúsar Jónssonar. Magnús biðst fyrirgefningar á hegðun sinni og lofar betri umgengni. Í yfirbótarskini fyrir brot sitt er honum gert að vinna þrjú dagsverk við smíði dómkirkjunnar kauplaust. Alls skrifa 49 manns undir bréfið, þ. á m. Þormóður Torfason og Daði Halldórsson sem báðir koma hér fyrir í bréfabókum Brynjólfs biskups í fyrsta sinn. Dags. í Skálholti 19. nóvember 1652.

S. 52v (136) er auð.

Efnisorð
56 (53r)
Meðkenning biskupsins upp á lýsing Kristínar sálugu Magnúsdóttur.
Titill í handriti

Meðkenning biskupsins upp á lýsing Kristínar sálugu Magnúsdóttur.

Athugasemd

Brynjólfur biskup vottar að jörðin Litla-Hlíð er lögmæt eign Magnúsar Jónssonar, sýslumanns í Haga á Barðaströnd. Brynjólfur var sjálfur viðstaddur þegar Kristín Magnúsdóttir, fyrri eigandi jarðarinnar, arfleiddi Magnús að jörðinni í heyranda hljóði í kirkjunni í Haga árið 1650 þegar hann var á yfirreið um Vestfirðingafjórðung. Kristín lýsti því yfir að Magnús verðskuldaði að eignast jörðina eftir hennar dag því hann hefði ætíð reynst henni vel, en Kristín er látin þegar bréf Brynjólfs er ritað. Dags. í Skálholti 28. febrúar 1653.

S. 53v (138) er auð.

57 (54r-55r)
Copia af kaupbréfi fyrir Mófellsstöðum í Skorradal.
Titill í handriti

Copia af kaupbréfi fyrir Mófellsstöðum í Skorradal.

Athugasemd

Vigfús Magnússon á Höfðabrekku selur Brynjólfi biskup jörðina Mófellsstaði í Skorradal. Bræðurnir Magnús og Einar Þorsteinssynir annast kaupin í umboði biskups. Dags. að Felli í Mýrdal 5. febrúar 1653.

S. 55v (144) er auð.

58 (56r)
Milligjöf Mófellsstaða og Garðstaða.
Titill í handriti

Milligjöf Mófellsstaða og Garðstaða.

Athugasemd

Brynjólfur biskup veitir bræðrunum Einari og Magnúsi Þorsteinssonum umboð til þess að kaupa jörðina Mófellsstaði af Vigfúsi Magnússyni gegn þóknun. Dags. í Skálholti 3. desember 1652.

59 (56v)
Skólameistarakaup.
Titill í handriti

Skólameistarakaup.

Athugasemd

Yfirlit yfir þær greiðslur sem Gísli Einarsson, skólameistari í Skálholti, hefur þegið fyrir störf sín frá því í september 1652. Dags. í Skálholti 17. mars 1653.

Efnisorð
60 (57r-57v)
Bréf herra Þorláki Skúlasyni tilskrifað.
Titill í handriti

Bréf herra Þorláki Skúlasyni tilskrifað.

Ábyrgð

Viðtakandi : Þorlákur Skúlason

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar Þorláki Skúlasyni, biskupi á Hólum.

Bréfið er á latínu.

Efnisorð
61 (58r-59v)
Trúlofun Þorsteins Eyvindssonar og Sigríðar Þorvaldsdóttur.
Titill í handriti

Trúlofun Þorsteins Eyvindssonar og Sigríðar Þorvaldsdóttur.

Ábyrgð

??Resp.Key.ctr_is?? : Þorsteinn Eyvindsson

??Resp.Key.ctr_is?? : Sigríður Þorvaldsdóttir

Athugasemd

Þorsteinn Eyvindsson, skólapiltur í Skálholti, lýsir því yfir að hann hefur trúlofast Sigríði Þorvaldsdóttur. Brynjólfur biskup og Margrét Halldórsdóttir, kona hans, taka sæti hins lögmæta giftingarmanns Sigríðar, Þorvalds Ásmundssonar föður hennar, því ekki er vitað hvort hann er á lífi. Sigríður hefur alist upp hjá biskupshjónunum í Skálholti frá níu ára aldri, en hún er tvítug þegar hún trúlofast. Þorsteinn og Sigríður hafa verið staðin að frillulífisbroti en með trúlofuninni er sá glæpur afmáður. Fimm vottar undirrita bréfið auk biskups, dómkirkjuprests og Þorsteins sjálfs. Dags. í Skálholti 18. desember 1652.

Efnisorð
62 (59v)
Inntak úr bréfi Guðrúnar Árnadóttur tilskrifuðu biskupinum magister Brynjólfi Sveinssyni.
Titill í handriti

Inntak úr bréfi Guðrúnar Árnadóttur tilskrifuðu biskupinum magister Brynjólfi Sveinssyni.

Athugasemd

Guðrún Árnadóttir á Sandfelli skrifar Brynjólfi biskup og biður hann að greiða sér fjögur kúgildi sem hún á inni hjá honum. Dags. á Sandfelli 4. júní 1652, afrit gert í Skálholti 20. desember sama ár.

Efnisorð
63 (60r-62r)
Gjörningur um Klausturhóla hospítal við Jón Árnason.
Titill í handriti

Gjörningur um Klausturhóla hospítal við Jón Árnason.

Athugasemd

Brynjólfur biskup gefur jörðina Klausturhóla í Grímsnesi undir spítala í Sunnlendingafjórðungi og skipar Jón Árnason forstöðumann yfir stofnuninni. Jón mun hafa yfirumsjón með smíði þeirra bygginga sem eiga að hýsa starfsemina. Dags. í Skálholti 26. desember 1652.

Efnisorð
64 (62v)
Rekaumboð fyrir staðarrekum á Eyrarbakka útgefið sr. Torfa Jónssyni.
Titill í handriti

Rekaumboð fyrir staðarrekum á Eyrarbakka útgefið sr. Torfa Jónssyni.

Athugasemd

Brynjólfur biskup veitir Torfa Jónssyni rekaumboð fyrir Eyrarbakka, þ.e. milli Þjórsár og Ölfusár. Torfi mun safna viði og hval á þessu svæði. Tveir þriðju aflans renna til dómkirkjunnar í Skálholti en Torfi fær þriðjung í sinn hlut fyrir vinnuna. Dags. í Skálholti 4. janúar 1653.

Efnisorð
65 (63r)
Biskupsins jarða- og kúgildaregistur hér fyrir austan 1651.
Titill í handriti

Biskupsins jarða- og kúgildaregistur hér fyrir austan 1651.

Athugasemd

Yfirlit yfir jarðir og kúgildi í eigu biskups í Austfirðingafjórðungi árið 1651. Ódagsett.

S. 63v (160) er auð.

Efnisorð
66 (64r-65r)
Bréf Sigurðar Jónssonar fyrir hospítals tillags samantöku í Mýrasýslu.
Titill í handriti

Bréf Sigurðar Jónssonar fyrir hospítals tillags samantöku í Mýrasýslu.

Athugasemd

Brynjólfur biskup veitir Sigurði Jónssyni, sýslumanni í Mýrasýslu, umboð til að innheimta framlög til spítalans á Hallbjarnareyri hjá þegnum síns umdæmis, bæði frjáls framlög og skipshluti. Sigurður fær þriðjung aflans í þóknun fyrir starfið. Dags. í Skálholti 11. febrúar 1653.

67 (65r-65v)
Sendibréf biskupsins Markúsi Snæbjörnssyni tilskrifað.
Titill í handriti

Sendibréf biskupsins Markúsi Snæbjörnssyni tilskrifað.

Ábyrgð

Viðtakandi : Markús Snæbjarnarson

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar Markúsi Snæbjarnarsyni fyrir hönd prests og sóknarmanna Dalskirkju í Patreksfirði, en Markús er eigandi kirkjujarðarinnar. Kirkjan er orðin svo illa farin að varla er hægt að framkvæma prédikanir, altarisgöngur og aðra kirkjulega þjónustu þar. Vindur og regn berast hæglega um alla kirkjuna í vondum veðrum. Páll Björnsson í Selárdal, prófastur í Barðastrandarprófastsdæmi, skoðaði kirkjuna þann 12. nóvember 1653 og staðfestir þennan framburð. Markús er ábyrgur fyrir viðhaldi kirkjunnar og Brynjólfur biður hann að lagfæra húsakostinn. Dags. í Skálholti 28. febrúar 1653.

Efnisorð
68 (65v-66v)
Pappírstaka Jóns Pálssonar.
Titill í handriti

Pappírstaka Jóns Pálssonar.

Athugasemd

Jón Pálsson, skólapiltur í Skálholti, stundaði það veturinn 1652-1653 að laumast inn í bústað skólameistarans og stela þaðan pappírsörkum. Pappírinn seldi hann síðan skólafélögum sínum, en í skjalinu er að finna yfirlit yfir það hversu mikið hann hefur selt hverjum og einum. Jón var rekinn úr skólanum fyrir þessa iðju sína. Dags. í Skálholti 12. mars 1653.

Efnisorð
69 (67r-67v)
Bréf Torfa Erlendssyni tilskrifað.
Titill í handriti

Bréf Torfa Erlendssyni tilskrifað.

Ábyrgð

Viðtakandi : Torfi Erlendsson

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar Torfa Erlendssyni, sýslumanni í Árnesþingi. Hann ræðir um ótíð síðustu misserin og biður Torfa að sýna því skilning að syni hans, Þormóði Torfasyni, sem er við nám í Skálholtsskóla, hafi ekki verið veitt svo vel sem skyldi í skólanum, enda hafa matföng verið óvenju lítil vegna árferðisins. Megintilgangur Brynjólfs með bréfinu er þó að biðja Torfa að styrkja spítalann á Klausturhólum með fjárframlagi. Dags. í Skálholti 15. mars 1653.

Efnisorð
70 (67v-68v)
Bréf umboðsmanninum Tómasi Nikulássyni tilskrifað.
Titill í handriti

Bréf umboðsmanninum Tómasi Nikulássyni tilskrifað.

Ábyrgð

Viðtakandi : Tómas Nikulásson

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar Tómasi Nikulássyni, fógeta á Bessastöðum, og bregst við fyrirspurn hans um gögn um fjárreiður og útgjöld á tíð Ögmundar Pálssonar Skálholtsbiskups. Brynjólfur svarar því til að engin slík gögn séu varðveitt í Skálholti því Ögmundur hafi yfirgefið staðinn nokkru fyrir andlát sitt. Hann biður Tómas að brýna fyrir sýslumönnum að hafa eftirlit með innheimtu fiskidagstollsins, annars sé hætt við því að lítið verði úr fjárframlögum til spítala. Dags. í Skálholti 15. mars 1653.

Bréfið er á dönsku.

Efnisorð
71 (69r)
Afbötun skólapilta um Kálfafells kirkju kaleik.
Titill í handriti

Afbötun skólapilta um Kálfafells kirkju kaleik.

Athugasemd

Fjórir skólapiltar í Skálholtsskóla greina frá atviki sem varð í kirkjunni að Kálfafelli í Hornafirði þegar þeir gistu þar haustið 1652. Kona að nafni Auðbjörg Einarsdóttir kom til þeirra um morguninn, gekk inn í kórinn og fór gáleysislega með ýmsa muni kirkjunnar. Í ógátinu datt kaleikur í gólfið og brotnaði í tvennt en einn skólapiltanna límdi hann saman með rauðu lakki. Dags. í Skálholti 16. mars 1653.

Efnisorð
72 (69v)
Quittantia biskupsins af Pétri Þórðarsyni fyrir Breiðu spjöll.
Titill í handriti

Quittantia biskupsins af Pétri Þórðarsyni fyrir Breiðu spjöll.

Athugasemd

Pétur Þórðarson staðfestir að hafa móttekið tólf dali úr hendi Brynjólfs biskups á Alþingi 1652. Greiðslan var fyrir spjöll er orðið höfðu á landi hans Breið á Skaga. Dags. á Innra Hólmi á Akranesi 2. maí 1653.

S. 70r (173) er auð.

73 (70v-71r)
Eignarskipti á Skagalandi á Akranesi.
Titill í handriti

Eignarskipti á Skagalandi á Akranesi.

Athugasemd

Brynjólfur biskup vottar lögmæt helmingaskipti á jörðinni Skaga á Akranesi. Dags. á Skipaskaga 3. maí 1653.

S. 71v (176) er auð.

74 ()
Vígslubréf Gísla Jónssonar.
Titill í handriti

Vígslubréf Gísla Jónssonar.

Ábyrgð

Viðtakandi : Jón Daðason

Athugasemd

Brynjólfur biskup tilkynnir Jóni Daðasyni, presti í Arnarbæli, að hann hefur skipað honum aðstoðarprest (kapellán) sem er Gísli Jónsson. Gísli hefur hlotið prestvígslu og á að annast alla þjónustu í Ölvesi í forföllum sr. Jóns. Dags. í Skálholti 1. nóvember 1653.

Efnisorð
75 (72v)
Meðkenning biskupsins upp á 40 ríxdali meðtekna af Gottskálk Oddssyni.
Titill í handriti

Meðkenning biskupsins upp á 40 ríxdali meðtekna af Gottskálk Oddssyni.

Ábyrgð

??Resp.Key.len_is?? : Gottskálk Oddsson

Athugasemd

Brynjólfur biskup staðfestir að hann hefur fengið 40 ríkisdali að láni hjá Gottskálk Oddssyni, presti í Miðdal. Hann skuldbindur sig til að endurgreiða féð fyrir næsta jóladag. Dags. í Skálholti 24. maí 1653.

76 (73r)
Reikning millum biskupsins og sr. Ásgeirs Einarssonar.
Titill í handriti

Reikning millum biskupsins og sr. Ásgeirs Einarssonar.

Athugasemd

Jarðaskipti Brynjólfs biskups og sr. Ásgeirs Einarssonar, prests í tröllatungu. Ásgeir selur biskupi hálfa jörðina Gautsdal fyrir sex hundruð í Hyrnastöðum í Hvammssveit. Í bréfinu er einnig gerð grein fyrir ýmsum skuldaskiptum á milli Brynjólfs og Ásgeirs. Jarðaskiptin fóru fram 14. ágúst 1650 en eru endanlega frágengin þremur árum síðar líkt og kemur fram í næsta bréfi. Ódagsett.

77 (73v)
Quittantia biskups af sr. Ásgeiri Einarssyni fyrir öll skipti og býti.
Titill í handriti

Quittantia biskups af sr. Ásgeiri Einarssyni fyrir öll skipti og býti.

Athugasemd

Brynjólfur biskup og sr. Ásgeir Einarsson gera reikningsskap um öll og kaup og skipti sem fram hafa farið þeirra á milli. Dags. að Tungu í Steingrímsfirði 10. ágúst 1653.

78 (74r)
Vitnisburður um Efri Strandar land.
Titill í handriti

Vitnisburður um Efri Strandar land.

Athugasemd

Indriði Jónsson sem búið hefur á Rangárvöllum alla ævi vottar að landamerki Efri Strandar og aðliggjandi jarða séu rétt eftir hans bestu vitneskju. Sigmundur Guðmundsson og Jón Ingjaldsson rita vitnisburðinn upp eftir Indriða, en auk þeirra skrifa fimm dómsmenn undir skjalið. Dags. á Reyðarvatni 9. maí 1653.

79 ()
Annar vitnisburður um Efri Strandar land.
Titill í handriti

Annar vitnisburður um Efri Strandar land.

Athugasemd

Auðun Ólafsson sem ólst upp á Efri Strönd og búið hefur á Rangárvöllum mestalla ævina vottar að landamerki Efri Strandar og aðliggjandi jarða séu rétt eftir hans bestu vitneskju. Sigmundur Guðmundsson og Jón Ingjaldsson rita vitnisburðinn upp eftir Indriða, en auk þeirra skrifa fimm dómsmenn undir skjalið. Dags. á Reyðarvatni 9. maí 1653.

80 (74v)
Lögfesta Finns Guðmundssonar á Efri Strandar landi.
Titill í handriti

Lögfesta Finns Guðmundssonar á Efri Strandar landi.

Athugasemd

Finnur Guðmundsson lögfestir jörðina Efri Strönd með öllum landsnytjum sem eign Skálholtskirkju. Dags. á Reyðarvatni 9. maí 1653.

81 (75r)
Vitnisburður um landamerki á millum Hraungerðis og Króks.
Titill í handriti

Vitnisburður um landamerki á millum Hraungerðis og Króks.

Athugasemd

Jón Jónsson sem bjó í níu ár í æsku á jörðinni Króki í Hraungerðishreppi vottar að landamerkin milli Króks og Hraungerðis eru rétt eftir hans bestu vitneskju. Dags. í Skálholti 20. júní 1653.

S. 75v (194) er auð.

82 (76r-76v)
Kaupbréf Skálholts dómkirkju fyrir Björk í Flóa.
Titill í handriti

Kaupbréf Skálholts dómkirkju fyrir Björk í Flóa.

Ábyrgð

??Resp.Key.sll_is?? : Magnús Arnórsson

Athugasemd

Magnús Arnórsson á Ferju í Ölfusi selur Skálholtskirkju jörðina Björk í Flóa. Brynjólfur biskup greiðir tuttugu og fimm hundruð í lausafé fyrir jörðina. Dags. í Skálholti 17. júní 1653.

83 (77r-77v)
Útgjald fyrir Björk.
Titill í handriti

Útgjald fyrir Björk.

Ábyrgð

??Resp.Key.sll_is?? : Magnús Arnórsson

Athugasemd

Nánari útlistun á þeim greiðslum sem Magnús Arnórsson hlýtur fyrir jörðina Björk í Flóa. Auk peninga fær Magnús greitt í ýmiss konar vöru. Dags. í Skálholti 17. júní 1653.

Efnisorð
84 (77v)
Quittantia biskupinum útgefin fyrir Bjarkar andvirði.
Titill í handriti

Quittantia biskupinum útgefin fyrir Bjarkar andvirði.

Ábyrgð

??Resp.Key.sll_is?? : Magnús Arnórsson

Athugasemd

Magnús Arnórsson staðfestir að hann hefur móttekið umsamdar greiðslur fyrir jörðina Björk í Flóa. Dags. í Skálholti 29. desember 1654.

85 (78r-79v)
Útskrift lögfestu og vitnisburða sem liggjandi eru á Valþjófsstað um þrætulandið kirkjunnar.
Titill í handriti

Útskrift lögfestu og vitnisburða sem liggjandi eru á Valþjófsstað um þrætulandið kirkjunnar.

Athugasemd

Orðrétt útskrift lögfestu frá 1484 sem er að finna í kirkjunni á Valþjófsstað. Þar staðfesta þrír sjónarvottar að þeir heyrðu sr. Árna Þorsteinsson, prest á Valþjófsstað, lögfesta í heyranda hljóði jörðina Hólmaland sem eign kirkjunnar á Valþjófsstað, en deilur standa á milli Valþjófsstaðar og Víðivalla ytri um eignarhaldið á jörðinni árið 1653. Við útskriftina er bætt vitnisburðum fimm manna sem hafa búið lengi í héraðinu. Það er samdóma álit þeirra allra að Hólmaland hafi verið álitið eignarjörð Valþjófsstaðarkirkju svo lengi sem þeir vita til. Vitnisburðirnir eru dagsettir á Valþjófsstöðum og Bessastöðum í Fljótsdal frá febrúar til júní 1653. Skjalið í heild er síðan dagsett í Skálholti 10. júlí 1653.

86 (80r)
Lögfesta Skipaskaga.
Titill í handriti

Lögfesta Skipaskaga.

Ábyrgð

Bréfritari : Hannes Björnsson

Athugasemd

Hannes Björnsson, prestur í Saurbæ, lögfestir eign Brynjólfs biskups á hálfri jörðinni Skipaskaga á Akranesi. Öllum mönnum er bannað að yrkja jörðina eða byggja á henni nema með leyfi biskups. Ódags.

87 (80v)
Lögfesta Innstavogs.
Titill í handriti

Lögfesta Innstavogs.

Ábyrgð

Bréfritari : Hannes Björnsson

Athugasemd

Hannes Björnsson, prestur í Saurbæ, lögfestir eign Brynjólfs biskups á jörðinni Innsta Vogi á Akranesi. Öllum mönnum er bannað að yrkja jörðina eða byggja á henni nema með leyfi biskups. Ódags.

88 (81r-83v)
Registur gjörningsbréfa sem geymast austur í bókaskemmu biskupsins.
Titill í handriti

Registur gjörningsbréfa sem geymast austur í bókaskemmu biskupsins.

Athugasemd

Yfirlit yfir gjörningsbréf í bókhaldi Brynjólfs biskups, mest kaupbréf en einnig kvittanir, samþykkisbréf fyrir sölu jarða og vitnisburðir um landamerki. Alls eru talin upp 175 bréf. Dags. 11. júlí 1652.

Efnisorð
89 ()
Áminningarbréf prestanna í Skálholtsstifti um guðrækilegt bænadagahald.
Titill í handriti

Áminningarbréf prestanna í Skálholtsstifti um guðrækilegt bænadagahald.

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar próföstum og prestum í Skálholtsstifti. Hann hefur meðtekið ellefu eintök af bók með bænadagaprédikunum úr hendi konungs. Hann dreifir þessum eintökum til valinna presta og mælist til þess að menn láni hverjir öðrum bækurnar svo að þær nýtist sem best. Í bókinni er að finna upplýsingar um alla þá bænadaga sem konungur býður að séu hafðir í heiðri meðal þegna sinna og eru þegar haldnir hátíðlegir í Danmörku og Noregi. Dags. í Skálholti 27. október 1653.

90 (85r)
Befalning Jens Sófrenssonar að séra Ámundi á Kálfatjörn láti ekki neitt undan kirkjunni ganga.
Titill í handriti

Befalning Jens Sófrenssonar að séra Ámundi á Kálfatjörn láti ekki neitt undan kirkjunni ganga.

Ábyrgð

Bréfritari : Jens Søffrensen

Athugasemd

Jens Søffrensen fógeti gefur sr. Ámunda Ormssyni, presti á Kálfatjörn, þau fyrirmæli að hann skuli ekki selja frá sér neinar af þeim eigum sem kirkjunni á Kálfatjörn tilheyra. Dags. á Bessastöðum 16. júlí 1646, afritið gert að Kálfatjörn 18. ágúst 1652.

S. 85v er auð.

Efnisorð
91 (86r-86v)
Bréf til presta í Skaftafellssýslu um framkvæmd á tilleggi til hospítalsins.
Titill í handriti

Bréf til presta í Skaftafellssýslu um framkvæmd á tilleggi til hospítalsins.

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar prestum í Skaftafellssýslu. Hann hefur fengið þær fréttir að allmargir prestar í sýslunni hafi vanrækt að innheimta fjárframlög til spítalans á Hörgslandi á Síðu og tilgreinir hann sr. Þorleif Magnússon á Sandfelli sérstaklega í því sambandi. Hann uppnefnir þessa duglausu presta "Jebúsíta", með skírskotun í frásagnir Gamla testamentisins um einn þeirra ættbálka sem bjó í landinu helga fyrir komu Ísraelsmanna. Biskup biður þessa presta að bæta sig. Dags. í Skálholti 17. janúar 1653.

Bréfið er prentað í bókinni Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Sjá Jón Helgason (útg.). Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Safn Fræðafélagsins um Ísland og Íslendinga XII, 26-27. Kaupmannahöfn: Hið íslenzka fræðafélag, 1942.

Efnisorð
92 (86v)
Vitnisburður Símonar Þorvaldssonar.
Titill í handriti

Vitnisburður Símonar Þorvaldssonar.

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar vitnisburð um Símon Þorvaldsson að beiðni sama. Símon hefur starfað í þjónustu dómkirkjunnar í Skálholti frá 1640, einkum sem verkstjóri á nokkrum nærliggjandi bæjum. Biskup gefur Símoni hæstu meðmæli og segir hann fylgisaman staðnum og sínum húsbændum "hvör dyggð sjaldfengin er nú í þessari smeðju öld, þar flestir vilja öllum þóknast og þóknast þar með öngum." Dags. í Skálholti 19. janúar 1653.

Bréfið er prentað í bókinni Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Sjá Jón Helgason (útg.). Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Safn Fræðafélagsins um Ísland og Íslendinga XII, 27-28. Kaupmannahöfn: Hið íslenzka fræðafélag, 1942.

93 (87r-87v)
Umboð Gísla Einarssonar yfir Árbæ.
Titill í handriti

Umboð Gísla Einarssonar yfir Árbæ.

Athugasemd

Brynjólfur biskup gefur Gísla Einarssyni, skólameistara í Skálholti, umboð yfir jörðinni Árbæ á Landi sem er eign dómkirkjunnar í Skálholti. Dags. í Skálholti 22. desember 1652.

Undirskriftir vantar.

94 (88r-88v)
Kaupbréf fyrir Geldingaá.
Titill í handriti

Kaupbréf fyrir Geldingaá.

Athugasemd

Staðfesting á landakaupum þar sem Brynjólfur biskup selur Sigurði Árnasyni jörðina Efra Skarð í Svínadal en fær á móti jarðirnar Geldingaá í Melasveit, Minni-Leirárgarða í Leirársveit og tvö hundruð í Handursholti (Arnþórsholti) í Lundarreykjadal. Dags. í Skálholti 16. janúar 1653.

Efnisorð
95 (89r-91r)
Ráðsmannsdæmi Hannesar Helgasonar.
Titill í handriti

Ráðsmannsdæmi Hannesar Helgasonar.

Athugasemd

Brynjólfur biskup skipar Hannes Helgason ráðsmann Skálholtsstaðar. Hannes tekur við embættinu af Hákoni Ormssyni sem hefur hverfur til nýrra starfa sem sýslumaður í Rangárvallasýslu (sbr. 29. bréf). Í bréfinu fylgir ítarleg lýsing á starfsskyldum og launakjörum ráðsmanns í Skálholti. Dags. í Skálholti 1. febrúar 1653.

Efnisorð
96 (91v)
Kvittantia Hannesar Helgasonar fyrir biskupstíundir.
Titill í handriti

Kvittantia Hannesar Helgasonar fyrir biskupstíundir.

Athugasemd

Brynjólfur biskup staðfestir að hann hefur tekið við greiðslu biskupstíunda fyrir árið 1652 úr Árnessýslu úr hendi Hannesar Helgasonar. Dags. í Skálholti 1. janúar 1653.

97 (92r-92v)
Útskrift af kaupbréfi Einars Torfasonar fyrir Bergsholti.
Titill í handriti

Útskrift af kaupbréfi Einars Torfasonar fyrir Bergsholti.

Athugasemd

Fjórir menn votta að þeir voru viðstaddir jarðaskipti á Alþingi 2. júlí 1647 þar sem Eggert Björnsson seldi Einari Torfasyni jörðina Bergsholt í Staðarsveit og sex hundruð í jörðinni Gullberastöðum í Lundarreykjadal. Á móti galt Einar Eggerti sextán hundruð í jörðinni Tannanesi í Önundarfirði og sex hundruð í jörðinni Sveinseyri í Dýrafirði. Dags. í Skálholti 21. mars 1653.

98 (92v-93r)
Bón Einars Torfasonar felld til Jóns Brynjólfssonar að taka sitt umboð til að tala út við Eggert Björnsson um jarða afgifta mismun.
Titill í handriti

Bón Einars Torfasonar felld til Jóns Brynjólfssonar að taka sitt umboð til að tala út við Eggert Björnsson um jarða afgifta mismun.

Athugasemd

Einar Torfason gefur frænda sínum, Jóni Brynjólfssyni, umboð til þess að semja við Eggert Björnsson um greiðslu á mismuni afgjalda af jarðarpörtum í Tannanesi og Tungu í Önundarfirði. Einar treystir sér ekki til að reka málið sjálfur vegna vanheilsu. Dags. í Skálholti 21. mars 1653.

99 (93v)
Eignarráð gefur biskupinn séra Jóni Daðasyni yfir Tröllaskógi og partinum í Kjóastöðum.
Titill í handriti

Eignarráð gefur biskupinn séra Jóni Daðasyni yfir Tröllaskógi og partinum í Kjóastöðum.

Ábyrgð

Viðtakandi : Jón Daðason

Athugasemd

Brynjólfur biskup gefur sr. Jóni Daðasyni umboð og eignarráð yfir jarðarpörtum í Tröllaskógi og Kjóastöðum. Dags. í Skálholti 14. júní 1653.

Efnisorð
100 (94r)
Inntak úr sendibréfi séra Jóns Daðasonar tilskrifuðu biskupinum magister Brynjólfs Sveinssonar.
Titill í handriti

Inntak úr sendibréfi séra Jóns Daðasonar tilskrifuðu biskupinum magister Brynjólfs Sveinssonar.

Ábyrgð

Bréfritari : Jón Daðason

Athugasemd

Sr. Jón Daðason, prestur í Arnarbæli, tilsegir Brynjólfi biskup jörðina Krók í Flóa til eignar. Dags. í Arnarbæli 12. febrúar 1653.

Efnisorð
101 (94v-97r)
Bréf Magnúsar Jónssonar biskupinum tilskrifað.
Titill í handriti

Bréf Magnúsar Jónssonar biskupinum tilskrifað.

Ábyrgð

Bréfritari : Magnús Jónsson

Athugasemd

Magnús Jónsson, sýslumaður í Miðhlíð, svarar fyrirspurn Brynjólfs um kvonfang handa Gissuri, bróður biskups (sbr. 9. bréf), og stingur upp á Margréti Jónsdóttur, 44 ára gamalli ekkju, sem konuefni fyrir hann. Dags. í Miðhlíð á Barðaströnd 2. nóvember 1652.

Efnisorð
102 (97r-98r)
Annað bréf Magnúsar Jónssonar biskupinum tilskrifað.
Titill í handriti

Annað bréf Magnúsar Jónssonar biskupinum tilskrifað.

Ábyrgð

Bréfritari : Magnús Jónsson

Athugasemd

Magnús Jónsson skrifar Brynjólfi biskup og ítrekar tillögu sína um Margréti Jónsdóttur sem konuefni fyrir Gissur, bróður Brynjólfs biskups, en er hræddur um að hún sé orðin afhuga ráðahagnum þar eð ekkert hafi heyrst frá þeim bræðrum aftur um málið. Margt fleira ber á góma í bréfinu, m.a. ræðir Magnús um umsvif Jóns Arasonar í Vatnsfirði og mál sr. Jóns Egilssonar í Otrardal sem er án framfærslu. Magnús biður Brynjólf að skrifa kennimönnum á Vestfjörðum og hvetja þig að veita Jóni Egilssyni fjárstuðning. Dags. í Haga á Barðaströnd 11. janúar 1653.

Efnisorð
103 (98v)
Peningar taldir og gefnir séra Stefáni Ólafssyni af föður hans.
Titill í handriti

Peningar taldir og gefnir séra Stefáni Ólafssyni af föður hans.

Athugasemd

Sr. Ólafur Einarsson, prestur í Kirkjubæ í Tungu, ánafnar syni sínum Stefáni Ólafssyni fjölda jarða. Þar á meðal er jörðin Vallanes þar sem Stefán hafði þjónað sem prestur frá árinu 1649. Dags. í Skálholti 18. mars 1653.

104 (99r-100r)
Eignarráð biskupsins yfir Bergsholti í Staðarsveit og fjórum leigukúgildum þar með.
Titill í handriti

Eignarráð biskupsins yfir Bergsholti í Staðarsveit og fjórum leigukúgildum þar með.

Athugasemd

Einar Torfason veitir Brynjólfi biskup forræði yfir jörðinni Bergsholti í Staðarsveit og heimilar honum að selja jörðina ef nægilega gott tilboð fæst. Jörðin er komin í niðurníðslu, Einar býr sjálfur fjarri henni og á erfitt með að ferðast þangað sökum veikinda, auk þess sem synir hans tveir eru of ungir til að annast jörðina. Dags. í Skálholti 20. mars 1653.

105 (100r-100v)
Eign biskupsins á Handursholti.
Titill í handriti

Eign biskupsins á Handursholti.

Athugasemd

Brynjólfur biskup selur Jóni Brynjólfssyni jörðina Bergsholt í Staðarsveit. Á móti fær biskup jörðina Handursholt í Lundarreykjadal. Dags. í Skálholti 20. mars 1653.

106 (100v)
Meðkenning Halldórs Jónssonar um sitt kaup og kvittun.
Titill í handriti

Meðkenning Halldórs Jónssonar um sitt kaup og kvittun.

Ábyrgð

Bréfritari : Halldór Jónsson

Athugasemd

Halldór Jónsson, heyrari í Skálholtsskóla, staðfestir að hann hefur þegið fimm hundruð í árslaun fyrir störf sín á yfirstandandi ári. Dags. í Skálholti 23. mars 1653.

Efnisorð
107 (101r-101v)
Gjörningur millum Ásmundar Þorsteinssonar og Ólafs Skæringssonar um uppgjöf á Hlemmiskeiði, leigumála Ásmundar.
Titill í handriti

Gjörningur millum Ásmundar Þorsteinssonar og Ólafs Skæringssonar um uppgjöf á Hlemmiskeiði, leigumála Ásmundar.

Athugasemd

Ásmundur Þorsteinsson selur Ólafi Skæringssyni á Skeiðum jörðina Hlemmiskeið í Skeiðahreppi. Á móti skuldbindur Ólafur sig til þess að taka yngsta barn Ásmundar í fóstur og hafa hjá sér í vist stúlku sem á að þjóna Ásmundi í veikindum hans. Auk þess á Ólafur að annast ýmsar skepnur Ásmundar á jörðinni, bæði kýr og hesta. Dags. í Skálholti 12. maí 1653.

Efnisorð
108 (102r-102v)
Kapelláns köllun séra Eiríks Vigfússonar af séra Þórði Jónssyni.
Titill í handriti

Kapelláns köllun séra Eiríks Vigfússonar af séra Þórði Jónssyni.

Ábyrgð

Bréfritari : Þórður Jónsson

Athugasemd

Sr. Þórður Jónsson í Hítardal skrifar Brynjólfi biskup. Þórður hefur átt við veikindi að stríða og telur sig þurfa aðstoðarprest til að geta sinnt embættisskyldum sínum. Hann biður Brynjólf biskup að veita Eiríki Vigfússyni prestvígslu og senda hann til sín sem fyrst. Dags. í Hítardal 16. mars 1653.

Efnisorð
109 (102bisr)
Eignarráð Sigurðar Árnasonar yfir Krók (10 hundruð) eður 10 hundruð í Þórisstöðum.
Titill í handriti

Eignarráð Sigurðar Árnasonar yfir Krók (10 hundruð) eður 10 hundruð í Þórisstöðum.

Athugasemd

Sigurður Árnason tekur við jörðinni Krók í Flóa og tíu hundruðum í jörðinni Þórisstöðum í Ölvesi af föðursystur sinni, Margréti Oddsdóttur. Brynjólfur biskup undirritar bréfið sem vottur að jarðaskiptunum. Dags. í Skálholti 27. mars 1653.

110 (102bisr-102bisv)
Vígslubréf Eiríks Vigfússonar.
Titill í handriti

Vígslubréf Eiríks Vigfússonar.

Ábyrgð

Viðtakandi : Þórður Jónsson

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar sr. Þórði Jónssyni í Hítardal og tilkynnir honum að hann hefur vígt Eirík Vigfússon til prests og skipað hann aðstoðarprest í Hítardal (sbr. 108. bréf). Dags. í Skálholti 27. mars 1653.

Efnisorð
111 (102bisv-103r)
Kaupbréf fyrir hálfri Höfn.
Titill í handriti

Kaupbréf fyrir hálfri Höfn.

Athugasemd

Brynjólfur biskup selur Sigurði Árnasyni jarðirnar Litlu Leirárgarða og Steinsholt í Leirársveit. Á móti fær biskup hálfa jörðina Höfn í Melasveit. Dags. í Leirá 28. apríl 1653.

112 (103v-104r)
Kaupbréf fyrir Vatnsenda í Skorradal.
Titill í handriti

Kaupbréf fyrir Vatnsenda í Skorradal.

Ábyrgð

??Resp.Key.sll_is?? : Björn Gíslason

Athugasemd

Brynjólfur biskup selur Birni Gíslasyni jarðirnar Geldingaá í Melasveit og Handursholt í Lundarreykjadal. Á móti fær biskup jörðina Vatnsenda í Skorradal. Dags. á Görðum á Akranesi 30. apríl 1653.

113 (104v)
Úr bók Þórðar lögmanns um landamerki millum Hafnar og Melakirkju skógs.
Titill í handriti

Úr bók Þórðar lögmanns um landamerki millum Hafnar og Melakirkju skógs.

Athugasemd

Vitnisburður uppskrifaður úr skjölum Þórðar Guðmundssonar lögmanns (1524-1608) sem hélt Mela í Melasveit frá 1563. Textinn er skrifaður upp eftir Böðvari Þorgilssyni sem greinir frá landamerkjum á Melum eftir sinni bestu vitneskju. Böðvar var heimilisfastur á Súlunesi eystra í þrjú ár þegar hann var um þrítugt en hann er 83 ára þegar skjalið var gert. Fjórir menn undirrita skjalið til staðfestingar því að þeir hafa skrifað textann upp úr bók Þórðar lögmanns. Einn þeirra, Jón Vigfússon, er barnabarn Þórðar lögmanns og staðfestir Jón að skriftin í frumheimildinni er sannarlega með rithönd afa hans. Dags. á Innra-Hólmi á Akranesi 2. maí 1653.

114 (104v)
Vitnisburður Guðmundar Þorsteinssonar.
Athugasemd

Guðmundur Þorsteinsson greinir frá landamerkjum á Melum í Melasveit eftir sinni bestu vitneskju, tilkvaddur af Brynjólfi biskup. Guðmundur fullyrðir að faðir hans, Þorsteinn Sigvatsson, hafi búið í Höfn þegar Þórður Guðmundsson lögmaður hélt Melastað. Dags. í Reykholti 1. ágúst 1653.

115 (105r-106r)
Afhentur og úttekinn staðurinn í Reykjadal.
Titill í handriti

Afhentur og úttekinn staðurinn í Reykjadal.

Athugasemd

Brynjólfur biskup tekur við kirkjustaðnum í Reykjadal eftir andlát prestsins þar, sr. Jóns Jónssonar, og gerir úttekt á kirkjunni með aðstoð fimm annarra manna. Í skjalinu er ítarleg lýsing á þeim innanstokksmunum, skrautbúnaði, bókum og búpeningi sem kirkjunni tilheyra. Skoðunarmennirnir sex undirrita skjalið auk tveggja sona sr. Jóns. Dags. í Reykjadal í Ytra-Hreppi 27. maí 1653.

Á s. 106v er utanáskrift 115. bréfs.

Efnisorð
116 (107r)
Vitnisburður Jóns Vigfússonar um Hafnar land.
Titill í handriti

Vitnisburður Jóns Vigfússonar um Hafnar land.

Athugasemd

Jón Vigfússon, tilkvaddur af Brynjólfi biskup, greinir eftir sinni bestu vitneskju frá því hvar sá fosslækur sé sem er oft nefndur í bréfum Melakirkju. Jón hefur það eftir sér eldri mönnum að um sé að ræða þann fosslæk sem sé næstur fyrir innan Straumneseyri og renni ofan eftir Melaskörðum. Vitnisburðurinn er framlag til þess verkefnis að skilgreina landamerkin milli Mela og Hafnar í Melasveit. Dags. á Efra-Skarði í Svínadal 4. maí 1653.

117 (107r)
Vitnisburður Torfa Helgasonar um sama.
Titill í handriti

Vitnisburður Torfa Helgasonar um sama.

Athugasemd

Torfi Helgason, tilkvaddur af Brynjólfi biskup, greinir eftir sinni bestu vitneskju frá því hvar sá fosslækur sé sem er oft nefndur í bréfum Melastaðarkirkju. Framburður hans er í fullu samræmi við framburð Jóns Vigfússonar í fyrra bréfi. Dags. á Efra-Skarði í Svínadal 4. maí 1653.

Síður 107v-108r eru auðar.

Efnisorð
118 (108v)
Útskrift af bréfi Hákonar Bjarnasonar um innstæðukúgildi með Garðstöðum.
Titill í handriti

Útskrift af bréfi Hákonar Bjarnasonar um innstæðukúgildi með Garðstöðum.

Ábyrgð

Bréfritari : Hákon Bjarnason

Athugasemd

Hákon Bjarnason svarar bréfi Brynjólfs biskups og útlistar þau innstæðukúgildi sem tilheyra jörðinni Garðstöðum. Um er að ræða fjögur kúgildi sem Hákon fær biskupi til eignar (sbr. 17. bréf). Dags. 19. apríl 1653.

Efnisorð
119 (109r)
Útskrift af bréfi séra Jóns Daðasonar um Mýdals og Handursholts parta og Króks í Flóa og kúgildi Gautastaða.
Titill í handriti

Útskrift af bréfi séra Jóns Daðasonar um Mýdals og Handursholts parta og Króks í Flóa og kúgildi Gautastaða.

Ábyrgð

Bréfritari : Jón Daðason

Athugasemd

Sr. Jón Daðason, prestur í Arnarbæli, skrifar Brynjólfi biskup og tilgreinir þá parta sem biskup á í nokkrum jörðum: Fjögur hundruð í Mýdal, tvö hundruð í Handursholti, tíu hundruð í Krók í Flóa og sex kúgildi í Gautastöðum. Bréfið er látið fylgja bréfi Hákonar Bjarnasonar um Garðstaði. Dags í Arnarbæli 30. apríl 1653.

Efnisorð
120 (109v-110r)
Umboðsbréf Þorsteins Eyvindssonar fyrir skiparáðum og sjóar útvegum á Akranesi.
Titill í handriti

Umboðsbréf Þorsteins Eyvindssonar fyrir skiparáðum og sjóar útvegum á Akranesi.

Ábyrgð

Viðtakandi : Þorsteinn Eyvindsson

Athugasemd

Brynjólfur biskup veitir Þorsteini Eyvindssyni á Bekansstöðum umboð yfir öllum þeim skipum og bátum sem hann á á Akranesi og inn með Hvalfirði. Þorsteinn fær jafnframt umboð til þess að ráðstafa aflanum í samráði við Pál Teitsson, próventumann biskups. Ágóðann á að nota til uppbyggingar biskupsjörðum í Borgarfirði. Dags. í Skálholti 9. maí 1653.

S. 110v er auð.

121 (111r-111v)
Útskrift af sendibréfi til Aðalvíkur sóknarmanna.
Titill í handriti

Útskrift af sendibréfi til Aðalvíkur sóknarmanna.

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar sóknarmönnum í Aðalvíkurkirkjusókn að sr. Árni Kláusson, prestur staðarins hafi beðist lausnar. Eiginkona Árna lést árið áður og hann treystir sér ekki til að þjóna sókninni lengur, en hyggst flytjast búferlum í næstkomandi fardögum. Í stað sr. Árna Kláussonar kemur sr. Árni Loptsson, prestur í Þykkvabæjarklaustri, og munu þeir skipta á prestaköllum. Dags. í Skálholti 23. maí 1653.

Efnisorð
122 (111v-112r)
Útskrift af bréfi biskupsins til séra Jóns Arasonar.
Titill í handriti

Útskrift af bréfi biskupsins til séra Jóns Arasonar.

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar sr. Jóni Arasyni í Vatnsfirði, prófasti Ísafjarðarsýslu, og tilkynnir honum fyrirhuguð prestaskipti í Aðalvíkursókn. Biskup telur engan mann efnilegri til að annast staðinn en sr. Árna Loptsson. Dags. í Skálholti 23. maí 1653.

Efnisorð
123 (112v)
Meðkenning séra Jóns Pálssonar upp á Hamrapart.
Titill í handriti

Meðkenning séra Jóns Pálssonar upp á Hamrapart.

Athugasemd

Jón Pálsson, prestur í Vogsósum, tilkynnir skriflega að hann hefur selt Brynjólfi biskup hálfa jörðina Hamra og er hluturinn metinn átta hundruð að dýrleika. Jörðin var áður eign Valgerðar Daðadóttur, eiginkonu sr. Jóns, og föður hennar, Daða Jónssonar, en kaupin eru gerð með fullu samþykki Valgerðar og bróður hennar, sr. Halldórs Daðasonar. Á móti fær Valgerður fimm hundruð í jörðinni Þrándastöðum í Brynjudal og fimm hundruð í fríðu. Dags. í Vogshúsum í Selvogi 10. maí 1653.

Efnisorð
124 (113r)
Kvittast þrjú hundruð við Hákon Ormsson sem hann á að Skálholts stað.
Titill í handriti

Kvittast þrjú hundruð við Hákon Ormsson sem hann á að Skálholts stað.

Athugasemd

Brynjólfur biskup og Hákon Ormsson, sýslumaður í Rangárvallasýslu, undirrita skjal til staðfestingar skuld sem sá síðarnefndi á inni hjá Skálholtsstað, alls þrjú hundruð og fimm aurar. Dags. í Skálholti 2. júní 1653.

S. 113v er auð.

Efnisorð
125 (114r-119v)
Bræðratungu reikningur.
Titill í handriti

Bræðratungu reikningur.

Athugasemd

Samantekt yfir þær eigur sem Hákon Gíslason, sýslumaður í Rangárvallasýslu, lætur eftir sig (sbr. 29. bréf). Sex menn koma saman í Bræðratungu til að meta dánarbúið en auk þeirra eru Margrét Jónsdóttir, móðir Hákonar, og Helga Magnúsdóttir, ekkja Hákonar, viðstaddar. Þær Margrét og Helga hafa hvor um sig kallað þrjá af mönnunum sex til verksins. Dags. í Bræðratungu 8. júní 1653.

Efnisorð
126 (120r)
Copium af kaupbréfi fyrir Vatnsenda í Skorradal.
Titill í handriti

Copium af kaupbréfi fyrir Vatnsenda í Skorradal.

Athugasemd

Afrit bréfs sem gert var 1. febrúar 1369 (Íslenzkt fornbréfasafn III, bls. 250-251). Í því kemur fram að Snorri Torfason selur Jóni Jónssyni Hof í Vatnsdal fyrir Vatnsenda og Hálsa í Skorradal. Afskriftin er gerð á Alþingi 1. júlí 1646.

Efnisorð
127 (120r-120v)
Annað kaupbréf fyrir Vatnsenda í Skorradal.
Titill í handriti

Annað kaupbréf fyrir Vatnsenda í Skorradal.

Athugasemd

Fjórir menn votta að þeir voru viðstaddir jarðaskipti á Varmalæk í Borgarfirði þann 8. apríl 1628 þar sem Salómon Björgólfsson seldi Ormi Vigfússyni hálfa jörðina Vatnsenda í Skorradal, tuttugu hundruð að dýrleika. Með í kaupunum fylgja fimm hundruð í jörðinni Hvammi í sömu sveit og fimm hundruð í jörðinni Aurstöðum í Hálsasveit. Á móti geldur Ormur alla jörðina Geirshlíð í Flókadal. Dags. á Varmalæk 9. apríl 1628

Efnisorð
128 (120v)
Um fimm hundruð í Vatnsenda meðkenning Orms Vigfússonar.
Titill í handriti

Um fimm hundruð í Vatnsenda meðkenning Orms Vigfússonar.

Athugasemd

Ormur Vigfússon staðfestir að hann hefur selt Birni Gíslasyni fimm hundruð í jörðinni Vatnsenda fyrir fimm hundruð í Hvammi í Skorradal. Dags. í Eyjum í Kjós 2. október 1633.

Björn Gíslason var kvæntur Ingibjörgu, dóttur Orms Vigfússonar.

Efnisorð
129 (120v-121r)
Samþykki Eyjólfs Eyjólfssonar um hálfan Vatnsenda.
Titill í handriti

Samþykki Eyjólfs Eyjólfssonar um hálfan Vatnsenda.

Athugasemd

Eyjólfur Eyjólfsson staðfestir að hann hefur selt Birni Gíslasyni hálfa jörðina Vatnsenda, tuttugu hundruð að dýrleika, fyrir tuttugu hundruð í jörðinni Tungu í Hörðudal. Kaupin fóru fram 8. september 1629. Þórður Árnason, eiginmaður móður Eyjólfs, annaðist kaupin fyrir hans hönd. Dags. á Melum í Melasveit 5. ágúst 1641.

Efnisorð
130 (121r)
Lögfesta Björns Gíslasonar.
Titill í handriti

Lögfesta Björns Gíslasonar.

Ábyrgð

Bréfritari : Björn Gíslason

Athugasemd

Björn Gíslason lögfestir að öll jörðin Vatnsendi er hans eign. Bréfinu fylgir staðfesting þess að undanfarandi fimm bréf um jörðina Vatnsenda í Skorradal (126.-130. bréf) eru rétt útskrifuð og samanlesin. Dags. í Skálholti 27. júlí 1653.

Efnisorð
131 (121r-121v)
Kaupbréf fyrir hálfum Vatnsenda.
Titill í handriti

Kaupbréf fyrir hálfum Vatnsenda.

Athugasemd

Gísli Björnsson, Sigurður Þorsteinsson og Jón Magnússon votta að þeir voru viðstaddir jarðakaup Þórðar Árnasonar og Björns Gíslasonar þann 8. september 1629 (sbr. 129. bréf). Dags. á Vatnsenda í Skorradal 9. janúar 1630. Afritið gert á Bæ í Borgarfirði 31. júlí 1653.

Efnisorð
132 (122r)
Lýsing biskups um kaup sitt við Björn Gíslason.
Titill í handriti

Lýsing biskups um kaup sitt við Björn Gíslason.

Ábyrgð

??Resp.Key.sll_is?? : Björn Gíslason

Athugasemd

Brynjólfur biskup kaupir alla jörðina Vatnsenda í Skorradal af Birni Gíslasyni fyrir jarðirnar Geldingaá í Melasveit og Handursholt í Lundarreykjadal. Ingibjörg Ormsdóttir, eiginkona Björns, átti fimmtán hundruð í Vatnsenda og veitir hún samþykki sitt fyrir kaupunum. Dags. á Bæ í Borgarfirði 31. júlí 1653.

Efnisorð
133 (122v)
Afhending á Króki.
Titill í handriti

Afhending á Króki.

Ábyrgð

Bréfritari : Jón Daðason

Athugasemd

Sr. Jón Daðason, prestur í Arnarbæli, afhendir Brynjólfi biskup jörðina Krók í Flóa (sbr. 100. bréf). Dags. í Skálholti 14. júní 1653.

Efnisorð
134 (123r)
Bjarnanes reikningur.
Titill í handriti

Bjarnanes reikningur.

Athugasemd

Sr. Jón Bjarnason greiðir Brynjólfi biskup umboðsgjald sem hann hefur innheimt frá landsetum í Bjarnarnesi. Í bréfinu er að finna sundurliðaða upptalningu á því fé og þeirri vöru sem greidd hefur verið í umboðsgjald. Dags. í Skálholti 14. júní 1653.

Efnisorð
135 (123r)
Útskrift Hákonar Þorsteinssonar af handskrift upp á honum lánaða 10 ríxdali 1653 á Alþingi.
Titill í handriti

Útskrift Hákonar Þorsteinssonar af handskrift upp á honum lánaða 10 ríxdali 1653 á Alþingi.

Athugasemd

Skuldaviðurkenning Hákonar Þorsteinssonar um tíu ríxdali sem Brynjólfur biskup lánaði honum á Alþingi sumarið 1653. Dags. í Skálholti 4. apríl 1654.

Efnisorð
136 (123v)
Quittantia upp á öll skipti og kaup biskupsins og Sigurðar Árnasonar.
Titill í handriti

Quittantia upp á öll skipti og kaup biskupsins og Sigurðar Árnasonar.

Athugasemd

Kvittun um skipti á kúgildum sem Brynjólfur biskup og Sigurður Árnason gerðu á Alþingi. Dags. á Þingvöllum 29. júní 1653.

Efnisorð
137 (123v)
Handskriftir upp á 40 ríxdali lánaða Eiríki Sigvaldasyni.
Titill í handriti

Handskriftir upp á 40 ríxdali lánaða Eiríki Sigvaldasyni.

Athugasemd

Fjórir menn votta að þeir voru viðstaddir í kirkjunni á Þingvöllum þegar Brynjólfur biskup lánaði Eiríki Sigvaldasyni 40 ríxdali. Dags. á Þingvöllum 29. júní 1653.

Efnisorð
138 (123v)
Kvittun um greiðslu Eiríks Sigvaldasonar.
Athugasemd

Staðfesting þess að Eiríkur Sigvaldason hefur endurgreitt Brynjólfi biskup 24 ríxdali af þeim 40 sem hann fékk lánaða, svo eftir standa 16 ríxdalir. Dags. í Skálholti 4. apríl 1654.

Efnisorð
139 (124r)
Bréf biskupsins tilskrifað herra Hinrich Bielke.
Titill í handriti

Bréf biskupsins tilskrifað herra Hinrich Bielke.

Ábyrgð

Viðtakandi : Henrik Bielke

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar Henrik Bjelke höfuðsmanni og biður um samþykki hans fyrir því að veita Hákoni Ormssyni embætti sýslumanns í Rangárvallasýslu (sbr. 29. bréf). Tómas Nikulásson fógeti hefur þegar fallist á veitinguna og nú vantar aðeins samþykki höfuðsmanns fyrir henni. Brynjólfur ávarpar Bjelke með virðingarheitinu Mæcenas. Dags. í Skálholti 22. júní 1653.

Bréfið er á latínu.

Efnisorð
140 (124v)
Handskrift Péturs Þórðarsonar upp á 15 ríxdali að betala.
Titill í handriti

Handskrift Péturs Þórðarsonar upp á 15 ríxdali að betala.

Athugasemd

Skuldaviðurkenning Péturs Þórðarsonar um 15 ríxdali sem Brynjólfur biskup lánaði honum á Alþingi sumarið 1653. Dags. á Þingvöllum 1. júlí 1653. Við bréfið er bætt athugasemd biskups um að Pétur hafi greitt skuldina með sex hundruðum í jörðinni Bakka í Arnarfirði þann 3. maí 1654.

Efnisorð
141 (124v)
Biskupstíunda reikningur úr Barðastrandarsýslu.
Titill í handriti

Biskupstíunda reikningur úr Barðastrandarsýslu.

Athugasemd

Guðmundur Jónsson í Hvammi á Barðaströnd afhendir Brynjólfi Sveinssyni biskupstíundir af Barðastrandarsýslu á Alþingi. Alls nemur greiðslan 72 álnum vaðmáls. Dags. á Þingvöllum 1. júlí 1653.

Efnisorð
142 (124v)
Quittantia upp á öll biskupsins skipti og Magnúsar Þorsteinssonar.
Titill í handriti

Quittantia upp á öll biskupsins skipti og Magnúsar Þorsteinssonar.

Athugasemd

Magnús Þorsteinsson staðfestir að öll viðskipti Brynjólfs biskups við hann sjálfan og Vigfús Magnússon á Höfðabrekku eru uppgerð, en biskup hefur haft skipti á landskyldum og kúgildum við mennina tvo. Dags. á Þingvöllum 1. júlí 1653.

Efnisorð
143 (125r)
Gjörningur um prests uppheldi af Kolbeinsstaðakirkju.
Titill í handriti

Gjörningur um prests uppheldi af Kolbeinsstaðakirkju.

Ábyrgð

Bréfritari : Þorkell Guðmundsson

Athugasemd

Þorkell Guðmundsson, sýslumaður í Borgafjarðarsýslu, lofar að tryggja laun fyrir prest sem skuli þjóna við kirkjuna á Kolbeinsstöðum, eignarjörð Þorkels. Dags. á Þingvöllum 1. júní 1653.

Efnisorð
144 (125v)
Meðkenning Tómasar Finnssonar upp á 4 ríxdali til láns tekna vegna Hjalta Jónssonar.
Titill í handriti

Meðkenning Tómasar Finnssonar upp á 4 ríxdali til láns tekna vegna Hjalta Jónssonar.

Athugasemd

Tómas Finnsson staðfestir að hann hefur tekið við fjórum ríxdölum úr hendi Brynjólfs biskups. Um er að ræða lénsgjald ætlað Hjalta Jónssyni, umboðsmanni biskups á Austfjörðum. Dags. í Skálholti 4. júlí 1653.

Efnisorð
145 (125v)
Veitingarbréf séra Hinriks Jónssonar til Eiðaþinga.
Titill í handriti

Veitingarbréf séra Hinriks Jónssonar til Eiðaþinga.

Athugasemd

Brynjólfur biskup gefur sr. Hinrik Jónssyni meðmæli sín í embætti prest á Eiðum. Sr. Hinrik þjónaði áður sem prestur í Hvolskirkju en missti brauðið vegna frillulífisbrots. Hann hefur hins vegar fengið uppreist æru hjá konungi og er því vel hæfur í embættið að mati biskups. Brynjólfur biðlar til Gísla Magnússonar, lögmanns á Hlíðarenda, að tala máli sr. Hinriks við sr. Vigfús Árnason, héraðsprófast í Múlaþingi. Dags. í Skálholti 4. júlí 1653.

146 (126r)
Quittun biskupsins fyrir Meðalnesi í Fellum og Þorbrandsstöðum í Vopnafirði útgefin af Tómasi Finnssyni.
Titill í handriti

Quittun biskupsins fyrir Meðalnesi í Fellum og Þorbrandsstöðum í Vopnafirði útgefin af Tómasi Finnssyni.

Athugasemd

Tómas Finnsson gefur Brynjólfi biskup allt tilkall til gjalda af jarðarpörtum sínum í Meðalnesi í Fellum og Þorbrandsstöðum í Vopnafirði. Dags. í Skálholti 3. júlí 1653.

Efnisorð
147 (126r)
Handskrift Bjarna Oddssonar upp á 32 ríxdali að betala.
Titill í handriti

Handskrift Bjarna Oddssonar upp á 32 ríxdali að betala.

Athugasemd

Bjarni Oddsson, sýslumaður á Burstarfelli, staðfestir að hann skuldar Brynjólfi biskup 32 ríxdali. Peningana fékk Bjarni upphaflega að láni hjá sr. Sæmundi Jónssyni á Skálá sem nú er látinn. Bréfið er orðrétt afrit bréfs sem undirritað var 28. september 1652. Dags. í Skálholti 5. júlí 1653.

Efnisorð
148 (126v)
Meðkenning séra Böðvars Sturlusonar upp á lexicon.
Titill í handriti

Meðkenning séra Böðvars Sturlusonar upp á lexicon.

Ábyrgð

Bréfritari : Böðvar Sturluson

Athugasemd

Sr. Böðvar Sturluson vottar að hann hefur fengið Brynjólfi biskup þrímála orðabók til eignar. Böðvar fékk Níels Klemensson, kaupmann í Vestmannaeyjum, til þess að fara með bókina til Kaupmannahafnar í bókband. Sá skilmáli fylgir gjöfinni að Brynjólfur greiðir fyrir bandið þegar bókin kemur aftur. Bréfið er orðrétt afrit bréfs sem undirritað var 8. júlí 1653. Dags. í Skálholti 15. júlí 1653.

Efnisorð
149 (126v)
Heimild biskupsins yfir sex hundruð í Efstabæ í Skorradal og níu hundruð í Narfastöðum í Melasveit.
Titill í handriti

Heimild biskupsins yfir sex hundruð í Efstabæ í Skorradal og níu hundruð í Narfastöðum í Melasveit.

Athugasemd

Ragnhildur Daðadóttir staðfestir að hún fær Brynjólfi biskup tvo jarðarparta til eignar, sex hundruð í Efstabæ í Skorradal og hálft tíunda hundrað í Narfastöðum í Melasveit. Á móti fær Ragnhildur jafnmörg og jafngóð jarðarhundruð sunnanlands, ýmist í Árnessýslu eða Rangárvallasýslum. Dags. í Skálholti 17. júlí 1653.

Efnisorð
150 (127r)
Afhendir biskupinn séra Jóni í Reykjadal upp í verð þeirra peninga sem frá Reykjadalskirkju voru komnir, 315 álnir.
Titill í handriti

Afhendir biskupinn séra Jóni í Reykjadal upp í verð þeirra peninga sem frá Reykjadalskirkju voru komnir, 315 álnir.

Athugasemd

Brynjólfur biskup afhendir sr. Jóni Jónssyni, presti í Reykjadal, messuskrúða og altarisklæði á móti því fé sem faðir hans heitinn, sr. Jón Jónsson er áður þjónaði við Reykjadalskirkju, greiddi til Skálholts. Dags. í Skálholti 23. júlí 1653.

151 (127r-127v)
Veitingarbréf séra Jóns Jónssonar fyrir Reykjadal.
Titill í handriti

Veitingarbréf séra Jóns Jónssonar fyrir Reykjadal.

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar sóknarmönnum í Reykjadals- og Tungufellskirkjusóknum og tilkynnir þeim að hann hefur skipað sr. Jón Jónsson í embætti prests í Reykjadal. Jón tekur við embættinu eftir föður sinn, sr. Jón Jónsson, sem er látinn. Dags. í Skálholti 23. júlí 1653.

Efnisorð
152 (127v)
Um tillag til hospítalsins í Vestfirðingafjórðungi.
Titill í handriti

Um tillag til hospítalsins í Vestfirðingafjórðungi.

Athugasemd

Magnús Björnsson, lögmaður norðan og vestan, og þeir lögréttumenn sem undir hann eru settir samþykkja aukahlut um Vestfirðingafjórðung til spítalans á Hallbjarnareyri. Með fundinum er fylgt því fordæmi sem gefið var á fundi sýslumanna í Sunnlendinga- og Austfirðingafjórðungi á Alþingi sumarið áður (sbr. 2. bréf). Dags. í Skálholti 26. júlí 1653.

Efnisorð
153 (127v-128r)
Reikningur eignar og inventarii Staðarkirkju í Aðalvík er svo látandi þegar séra Árni Clausson greindan stað afgreiddi en séra Árni Loftsson viðtók.
Titill í handriti

Reikningur eignar og inventarii Staðarkirkju í Aðalvík er svo látandi þegar séra Árni Clausson greindan stað afgreiddi en séra Árni Loftsson viðtók.

Athugasemd

Yfirlit yfir eignir kirkjunnar á Stað í Aðalvík, gert þegar sr. Árni Loptsson tekur við staðnum af sr. Árna Kláussyni þann 19. júní 1653. Dags. í Skálholti 27. júlí 1653.

Efnisorð
154 (128r-128v)
Virðing á kirkjubót í Aðalvík.
Titill í handriti

Virðing á kirkjubót í Aðalvík.

Athugasemd

Ólafur Guðmundsson og Eiríkur Þorkelsson, tveir íbúar í Aðalvíkursveit sem annast hafa endurbætur á kirkju staðarins gefa skýrslu um kostnaðinn við viðgerðirnar. Mat þeirra er að efniskostnaður og vinna hlaupi á gildum átta hundruðum. Dags. í Skálholti 28. júlí 1653.

Efnisorð
155 (128v)
Vitnisburður Einars Jónssonar um eldiviðartök Skálholtsstaðarjarða í Saurbæjarstaðarlandi.
Titill í handriti

Vitnisburður Einars Jónssonar um eldiviðartök Skálholtsstaðarjarða í Saurbæjarstaðarlandi.

Athugasemd

Einar Jónsson svarar fyrirspurn Brynjólfs biskups um það hvernig öflun eldiviðar á landi Saurbæjar á Hvalfjarðarströnd hafi gengið fyrir sig í áranna rás. Einar var heimilismaður sr. Rafns Þorvaldssonar í rúm tuttugu ár og fullyrðir að Skálholtsstaðajarðir, "Brekka og tveir Sandar" hafi haft heimild til að sækja kol og eldivið í Saurbæjarskóg. Dags. í Skálholti 29. júlí 1653.

Efnisorð
156 (129r)
Copium af lögfestu séra Jóns á Melum fyrir seljalandi.
Titill í handriti

Copium af lögfestu séra Jóns á Melum fyrir seljalandi.

Athugasemd

Sr. Jón Jónsson, prestur á Melum, lögfestir seljaland Melakirkju og fyrirbýður mönnum að nytja landið nema með sínu leyfi. Dags. í Skálholti 31. júlí 1653.

Á síðum 129r-129v er uppkast að 157. bréfi.

S. 130r er auð.

Efnisorð
157 (130v-131r)
Umboð séra Jóni Ólafssyni gefið yfir Ytri Vík og Þambárvalla reka.
Titill í handriti

Umboð séra Jóni Ólafssyni gefið yfir Ytri Vík og Þambárvalla reka.

Athugasemd

Brynjólfur biskup veitir sr. Jóni Ólafssyni umboð yfir jörðinni Ytri-Vík í Hrútafirði sem tilheyrir Skálholtsdómkirkju. Jóni er ætlað að finna áreiðanlegan ábúanda á jörðina sem skal rækta hana og hirða reka. Jóni Ólafssyni er einnig fengið umráð yfir reka á jörðinni Þambárvöllum en honum er ætlað að safna rekaviði og flytja hann að Hvammi í Norðurárdal. Jón fær landskuldina af Þambárvöllum í sinn hlut fyrir vinnuna. Dags. á Hvassáreyrum í Norðurárdal 5. ágúst 1653.

S. 131v er auð.

158 (132r)
Bakkapartur sex hundruð gefinn Pétri Þórðarsyni í löggjöf af Guðrúnu Henriksdóttur.
Titill í handriti

Bakkapartur sex hundruð gefinn Pétri Þórðarsyni í löggjöf af Guðrúnu Henriksdóttur.

Athugasemd

Sjö menn votta að þeir voru viðstaddir samningsgerð þar sem Guðrún Henriksdóttir gaf bróðursyni sínum, Pétri Þórðarsyni, sex hundruð í jörðinni Bakka í Arnarfirði. Á móti skuldbindur Pétur sig til þess að vera Guðrúnu "til aðstoðar, með ráð og dáð í öllu því sem henni væri sómasamlegt að þiggja". Dags. að Innra-Hólmi 28. ágúst 1653.

S. 132v er auð.

Efnisorð
159 (133r-133v)
Byggingarbréf Helga Jónssonar að Mófellsstöðum af biskupinum gefið.
Titill í handriti

Byggingarbréf Helga Jónssonar að Mófellsstöðum af biskupinum gefið.

Athugasemd

Brynjólfur biskup veitir Helga Jónssyni alla jörðina Mófellsstaði í Skorradal til ábúnaðar. Helgi skal greiða hálft annað hundrað í landskuld auk leigu af sjö innstæðukúgildum. Kveðið er á um allar þær skyldur sem Helga er ætlað að rækja á jörðinni, m.a. varðandi húsbyggingar og jarðrækt. Dags. að Hvanneyri í Andakíl 9. september 1653.

Efnisorð
160 (133v-134r)
Vitnisburðar meðkenning um Hafnar fjárhús hvar staðið hefði.
Titill í handriti

Vitnisburðar meðkenning um Hafnar fjárhús hvar staðið hefði.

Athugasemd

Þorsteinn Þorgeirsson gefur Brynjólfi biskup upplýsingar um það hvar fjárhús hafi staðið á landi Hafnar í Melasveit, en Þorsteinn var heimilisfastur hjá sr. Einari Þórðarsyni á Melum á uppvaxtarárum sínum. Á þeim tíma bjó Helgi Torfason lögréttumaður í Höfn. Í skjalinu kemur fram að Þorsteinn hefur gengið með Brynjólfi og fylgdarmönnum hans um jörðina og sýnt þeim tóftina þar sem fjárhúsið stóð eftir hans bestu vitneskju. Teitur Helgason, sonur Helga Torfasonar, var með í för og staðfesti frásögn Þorsteins. Dags. á Höfn í Melasveit 10. september 1653.

S. 134v er auð.

Efnisorð
161 (135r-135v)
Citatia Gísla Einarssonar skólameistara og Guðmundar Guðmundssonar til Ólafsvalla prestastefnu.
Titill í handriti

Citatia Gísla Einarssonar skólameistara og Guðmundar Guðmundssonar til Ólafsvalla prestastefnu.

Ábyrgð

Viðtakandi : Gísli Einarsson

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar Gísla Einarssyni skólameistara og boðar hann á prestastefnu sem haldin verður á Ólafsvöllum þann 15. nóvember næstkomandi. Tilefnið eru ásakanir sem Guðmundur Guðmundsson, kirkjusmiður í Skálholti, hefur borið fram. Guðmundur fullyrðir að Gísli hafi stungið sig með hnífi í vinstri höndina og barið sig með könnu í höfuðið, en Brynjólfur skrifar upp allt bréf Guðmundar til sín inni í bréfinu til Gísla. Brynjólfi þykja ásakanirnar svo þungar að Gísla sé varla stætt í embætti skólameistara ef þær reynast sannar, og því skipar hann honum að mæta fyrir prestastefnudóm. Guðmundur er einnig boðaður til stefnunnar í sama bréfi. Á eftir bréfinu fylgir sú athugasemd að sr. Halldór Eiríksson hafi lesið bréfið í heyranda hljóði yfir þeim Gísla og Guðmundi. Dags. í Skálholti 26. október 1653.

Efnisorð
162 (136r)
Óskaði Gísli Einarsson Citatiunnar hverrar útskrift hann fékk.
Titill í handriti

Óskaði Gísli Einarsson Citatiunnar hverrar útskrift hann fékk.

Athugasemd

Gísli Einarsson skólameistari óskar eftir skriflegu afriti stefnunnar sem lesin hefur verið yfir honum (sjá 161. bréf). Brynjólfur biskup verður við þeirri beiðni, lætur skrifa skjalið upp og lesa það saman við frumrit áður en það er afhent Gísla. Dags. í Skálholti 27. október 1653.

Efnisorð
163 (136r-136v)
Citatia prestanna í Árnessýslu til Ólafsvalla prestastefnu.
Titill í handriti

Citatia prestanna í Árnessýslu til Ólafsvalla prestastefnu.

Athugasemd

Brynjólfur biskup boðar presta í Árnessýslu til prestastefnu á Ólafsvöllum þann 15. nóvember næstkomandi þar sem réttað verður í máli Gísla Einarssonar skólameistara (sbr. 161. bréf). Dags. í Skálholti 30. október 1653.

Efnisorð
164 (137r-139r)
Vitnisburðar meðkenning Péturs Ámundasonar um viðskipti skólameistarans Gísla Einarssonar og Gvöndar Gvöndssonar.
Titill í handriti

Vitnisburðar meðkenning Péturs Ámundasonar um viðskipti skólameistarans Gísla Einarssonar og Gvöndar Gvöndssonar.

Notaskrá

Bréfið er prentað í bókinni Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Sjá Jón Helgason (útg.). Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Safn Fræðafélagsins um Ísland og Íslendinga XII, 28-31. Kaupmannahöfn: Hið íslenzka fræðafélag, 1942. Sjá einnig Jón Halldórsson. Skólameistarar í Skálholti. Sögurit XV, 141. Reykjavík: Sögufélag, 1916-1918; Kristján Eldjárn. Stakir steinar: Tólf minjaþættir, 141-142. Akureyri: Norðri, 1959.

Ábyrgð

Bréfritari : Árni Halldórsson

Athugasemd

Pétur Ámundason, nemandi í Skálholtsskóla ber vitni um þau áflog sem urðu á milli Gísla Einarssonar skólameistara og Guðmundar Guðmundssonar kirkjusmiðs (sjá nr. 161), en Pétur er eini sjónarvottur atviksins. Að sögn Péturs kom Guðmundur inn í skólameistarahúsið að næturlagi og vakti Gísla með háreysti þar sem hann svaf í rúmi sínu. Samskipti þeirra byrjuðu sem fremur sakleysislegt tusk og orðahnippingar en báðir voru drukknir. Eftir nokkurt þóf færðist meiri harka í átökin og Gísli kastaði tinkönnu og kertapípu í höfuð Guðmundar svo að hann hlaut af blóðugt sár. Í framhaldi af því dró Gísli upp hníf og otaði honum að Guðmundi. Pétur hljóp þá fram í húsdyrnar og kallaði á skólapiltana sem voru í skálanum. Þegar þrír skólapiltar voru komnir þar að stóð Guðmundur upp og gekk út, en Pétur segist ekki hafa séð hvort Gísli hafi veitt Guðmundi stungusár eða ekki. Gísli og Guðmundur eru báðir viðstaddir þegar Pétur er yfirheyrður. Dags. í Skálholti 4. nóvember 1653.

Efnisorð
165 (139v)
Stefna Gvöndar Gvöndssonar stefnd skólameistara Gísla Einarssyni.
Titill í handriti

Stefna Gvöndar Gvöndssonar stefnd skólameistara Gísla Einarssyni.

Athugasemd

Guðmundur Guðmundsson stefnir Gísla Einarssyni skólameistara vegna þeirra áverka sem hann veitti honum. Gísli er boðaður til réttarhalda á Vatnsleysu þann 29. nóvember næstkomandi. Ódagsett.

Efnisorð
166 (140r)
Leyfi gefið Árna Pálssyni að grafa í gegnum nesodda sem liggur við Gljúfrarholtsá.
Titill í handriti

Leyfi gefið Árna Pálssyni að grafa í gegnum nesodda sem liggur við Gljúfrarholtsá.

Athugasemd

Fjórir lögréttumenn votta að þeir voru viðstaddir handsöl Brynjólfs biskups og Árna Pálssonar, lögréttumanns í Þorlákshöfn. Þar er Árna veitt leyfi til þess að grafa í gegnum nesodda sem liggur út í Gljúfurholtsá í landi Gljúfurárholts, en sú jörð er í eigu dómkirkjunnar í Skálholti. Gröfturinn er til þess ætlaður að auðvelda flæði árinnar á þessum stað. Dags. að Kaldaðarnesi í Flóa þann 9. janúar 1654.

S. 140v er auð.

Efnisorð
167 (141r)
Vitnisburður biskupsins af Hákoni Ormssyni.
Titill í handriti

Vitnisburður biskupsins af Hákoni Ormssyni.

Ábyrgð

Bréfritari : Hákon Ormsson

Athugasemd

Hákon Ormsson, sýslumaður í Rangárþingi, skrifar vitnisburð um Brynjólf biskup, byggðan á samskiptum sínum við biskup þegar hann starfaði með honum í Skálholti, fyrst sem ritari og síðan ráðsmaður Skálholtsskóla. Hákon gefur Brynjólfi afar jákvæða umsögn og segir hann loflegan og heiðarlegan í alla staði. Vitnisburðurinn er gerður samkvæmt beiðni biskups. Dags. í Skálholti 21. desember 1653.

S. 141v er auð.

168 (142r-142v)
Vitnisburður og kvittantia Hákonar Ormssonar.
Titill í handriti

Vitnisburður og kvittantia Hákonar Ormssonar.

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar vitnisburð um Hákon Ormsson (sjá 167. bréf), byggðan á samskiptum sínum við Hákon þegar þeir störfuðu saman í Skálholti. Brynjólfur gefur Hákoni afar loflega umsögn og tilgreinir sérstaklega stefnufestu hans í samskiptum við erlenda kaupmenn vegna dómkirkjusmíðinnar. Dags. í Skálholti 22. desember 1653.

169 (143r-143v)
Kaupbréf biskupsins fyrir fasta eign séra Gissurs Sveinssonar.
Titill í handriti

Kaupbréf biskupsins fyrir fasta eign séra Gissurs Sveinssonar.

Athugasemd

Sjö menn votta að þeir voru viðstaddir handsöl bræðranna Brynjófs Sveinssonar biskups og Gissurar Sveinssonar, prests á Álftamýri. Gissur arfleiðir Brynjólf bróður sinn að öllum sínum eigum ef svo fer að honum auðnist ekki að eignast skilgetin börn. Fastar eignir Gissurar eru jarðirnar Arnarnúpur í Dýrafirði, Botn í Dýrafirði og Nauteyri á Langadalsströnd, samtals metnar á fjörtíu og átta hundruð að dýrleika. Fari svo að Gissur eignist börn er þessi samningur ógildur og börnin taka arf eftir föður sinn. Margrét Jónsdóttir, eiginkona Gissurar, fær ekkert í sinn hlut. Dags. að Álftamýri við Arnarfjörð 22. ágúst 1653.

Sbr. bréf 8, 9, 11, 101 og 102.

170 (144r-144v)
Kaupmálabréf Gissurs Sveinssonar og hans kvinnu Margrétar birt biskupinum.
Titill í handriti

Kaupmálabréf Gissurs Sveinssonar og hans kvinnu Margrétar birt biskupinum.

Ábyrgð

Bréfritari : Gissur Sveinsson

Athugasemd

Sr. Gissur Sveinsson auglýsir kaupmálabréf sitt sem hann hafði gert við eiginkonu sína, Margréti Jónsdóttur, þann 24. janúar 1653. Mundur Gissurar er hlutur í jörðinni Botni í Dýrafirði að verðmæti fimmtíu hundraða, en sá hlutur er afturkallaður úr eignasafni Margrétar með þessu bréfi. Dags að Álftamýri við Arnarfjörð 22. ágúst 1653.

171 (145r)
Geldur séra Hallur biskupinum allt góss í föstu og lausu sem sér kann að tæmast eftir móður sína.
Titill í handriti

Geldur séra Hallur biskupinum allt góss í föstu og lausu sem sér kann að tæmast eftir móður sína.

Ábyrgð

Bréfritari : Hallur Árnason

Athugasemd

Hallur Árnason, prestur á Rafnseyri, ánafnar Brynjólf biskup að öllum þeim eignum sem hann kynni að taka í arf eftir móður sína, Gróu Hallsdóttur. Bréfið er lagt fram sem trygging skuldar upp á þrjátíu og fjóra og hálfan ríkisdal sem Brynjólfur lánaði Halli á Alþingi sumarið 1653. Dags. á Álftamýri við Arnarfjörð 22. ágúst 1653.

Efnisorð
172 (146r)
Quittantia Finni Guðmundssyni útgefin fyrir Skammbeinsstaða umboðs meðferð.
Titill í handriti

Quittantia Finni Guðmundssyni útgefin fyrir Skammbeinsstaða umboðs meðferð.

Athugasemd

Brynjólfur biskup vottar að Finnur Guðmundsson hefur greitt að fullu þau leigugjöld sem hann hefur innheimt af Skammbeinsstöðum í Holtum (sbr. 25. bréf). Dags. í Skálholti 27. október 1653.

S. 146v er auð.

Efnisorð
173 (147r-148r)
Bréf séra Jóni á Melum tilskrifað um vafaland millum Hafnar og Mela.
Titill í handriti

Bréf séra Jóni á Melum tilskrifað um vafaland millum Hafnar og Mela.

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar Jóni Jónssyni, presti á Melum í Melasveit, varðandi landamerki Mela og Hafnar (sjá 113., 116. og 156. bréf). Brynjólfur biður Jón að teikna upp "þrjá pósta" á landamerkjunum eins og hann sér það fyrir sér. Ætlun biskups er að kanna landamerkin og fá úr því skorið fyrir fullt og allt hvar þau liggja í raun. Dags. í Skálholti 23. janúar 1654.

S. 148v er auð.

174 (149r-149v)
Citatia prestanna í Dalasýslu til Ásgarðs í Hvammssveit um mál Séra Erlends Einarssonar og Sveinbjarnar Árnasonar.
Titill í handriti

Citatia prestanna í Dalasýslu til Ásgarðs í Hvammssveit um mál Séra Erlends Einarssonar og Sveinbjarnar Árnasonar.

Ábyrgð

Bréfritari : Brynjólfur Bjarnason

Athugasemd

Brynjólfur Bjarnason, prófastur í Dalasýslu, og nokkrir prestar sýslunnar með honum skrifa til Brynjólfs biskups. Tilefnið er ágreiningur sem upp er kominn á milli tveggja manna, Erlends Einarssonar, bónda í Hvallátrum, og sr. Sveinbjarnar Árnasonar, prests í Skarðsþingum á Skarðsströnd, en Sveinbjörn er sóknarprestur Erlends. Ágreiningsefnið er ekki útskýrt í bréfinu. Brynjólfur prófastur ætlar að reyna að sætta mennina tvo í næstu yfirreið sinni um sýsluna en biður kennimenn sýslunnar að búa sig undir prestastefnu ef honum tekst ekki að koma á sáttum. Prestastefnuna á að halda að Ásgarði í Hvammssveit þann fyrsta, annan eða þriðja dag septembermánaðar. Dags. í Ytri-Guðlaugsvík í Hrútafirði 8. ágúst 1653.

Efst á s. 149r er niðurlag bréfs sem er dags. 5. ágúst 1653. Samhengi óljóst.

Þetta er afrit upprunalega bréfsins. Undirskriftir fylgja ekki og því er óvíst hvaða prestar undirrituðu bréfið með Brynjólfi prófasti.

Efnisorð
175 (149v-150r)
Umboð séra Ásgeirs Einarssonar yfir Skálholtskirkju reka fyrir Galmaströnd etc.
Titill í handriti

Umboð séra Ásgeirs Einarssonar yfir Skálholtskirkju reka fyrir Galmaströnd etc.

Athugasemd

Brynjólfur biskup veitir sr. Ásgeiri Einarssyni rekaumboð fyrir þorpin í Steingrímsfirði í móts við Skarðskirkju á Skarðsströnd. Þrír fjórðu aflans renna til dómkirkjunnar í Skálholti en Ásgeir fær fjórðung í sinn hlut fyrir vinnuna. Dags. á Tungu í Steingrímsfirði á messudegi Lárentíusar (10. ágúst) 1653.

176 (150r-150v)
Bréf um aflausn Jóns Guðmundssonar að Kvennastöðum.
Titill í handriti

Bréf um aflausn Jóns Guðmundssonar að Kvennastöðum.

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar um mál Jóns Guðmundssonar, bónda að Kvennastöðum. Jón tók hval í leyfisleysi af landi annars manns og var í hegningarskyni dæmdur frá sakramenti. Jón kom að máli við biskup að Reykhólum þegar hann reið þar yfir. Brynjólfur mælist til þess við Gunnlaug Snorrason, sóknarprest Jóns, að hann taki Jón í sátt. Dags. á Reykhólum 31. ágúst 1653.

Efnisorð
177 (150v)
Kvittun á afgreiðslum þeirra kúgilda fjögurra sem komu fyrir Handursholts kúgildi fjögur.
Titill í handriti

Kvittun á afgreiðslum þeirra kúgilda fjögurra sem komu fyrir Handursholts kúgildi fjögur.

Athugasemd

Jón Brynjólfsson, bóndi í Stóra-Langadal á Skógaströnd, staðfestir að hann hefur tekið við fjórum kúgildum úr hendi Brynjólfs biskups á móti fjórum kúgildum í Handursholti sem Jón hefur selt biskupi. Dags. Í Hjarðarholti 7. september 1653.

Efnisorð
178 (150v-152r)
Kostir séra Erlendi Einarssyni gjörðir af séra Brynjólfi Bjarnasyni fyrir uppgjöf á Hjarðarholtsstað 1653.
Titill í handriti

Kostir séra Erlendi Einarssyni gjörðir af séra Brynjólfi Bjarnasyni fyrir uppgjöf á Hjarðarholtsstað 1653.

Ábyrgð

Bréfritari : Brynjólfur Bjarnason

Athugasemd

Sr. Brynjólfur Bjarnason, prestur í Hjarðarholti, undirbýr að láta af staðarforráðum í Hjarðarholti. Eftirmaður hans verður sr. Erlendur Einarsson og í bréfinu er ítarleg lýsing á húsakosti, búfénaði og öðrum eigum staðarins. Erlendur á að taka við staðnum þegar Brynjólfur fellur frá, en fari svo að Erlendur deyi fyrr en Brynjólfur áskilur Brynjólfur sér aftur fullt forræði staðarins. Dags. að Hjarðarholti í Laxárdal 8. september 1653.

Efnisorð
179 (152v)
Quittantia Finni Guðmundssyni gefin fyrir biskupstíunda meðferð.
Titill í handriti

Quittantia Finni Guðmundssyni gefin fyrir biskupstíunda meðferð.

Athugasemd

Brynjólfur biskup staðfestir að hann hefur tekið við biskupstíundum úr Rangárvallasýslu úr hendi Finns Guðmundssonar. Dags. í Skálholti 21. september 1653.

Efnisorð
180 (152v)
Hússtæði leyft séra Þórarni Eiríkssyni á kristfjárjörðu í Djúpavogi.
Titill í handriti

Hússtæði leyft séra Þórarni Eiríkssyni á kristfjárjörðu í Djúpavogi.

Athugasemd

Brynjólfur biskup veitir sr. Þórarni Eiríkssyni leyfi til þess að byggja hús á Búlandsnesi í Djúpavogi sem er kristfjárjörð. Dags. í Skálholti 25. september 1653.

Efnisorð
181 (153r-153v)
Umboð yfir biskupstíundum í Skaftafellssýslu gefið Einari á Núpsstað.
Titill í handriti

Umboð yfir biskupstíundum í Skaftafellssýslu gefið Einari á Núpsstað.

Athugasemd

Brynjólfur biskup veitir Einari Jónssyni, bónda á Núpstað, umboð til að innheimta biskupstíundir í Skaftafellssýslu. Einar á að gera upp við biskup einu sinni á ári og fær þriðjung fjárins í innheimtulaun. Brynjólfur biður Einar Þorsteinsson, sem áður hefur haft þetta umboð, að leiðbeina Einari Jónssyni um starfið. Dags. í Skálholti 7. október 1653.

182 (154r)
Biskupstíunda reikningur í Árnessýslu.
Titill í handriti

Biskupstíunda reikningur í Árnessýslu.

Athugasemd

Yfirlit yfir biskupstíundir úr Árnessýslu fyrir árið 1653. Dags. í Skálholti 7. október 1653.

Efnisorð
183 (154v-155r)
Áminningarbréf um bænadagahald.
Titill í handriti

Áminningarbréf um bænadagahald.

Athugasemd

Orðrétt sama bréf og nr. 89, að öðru leyti en því að þetta er dags. 13. október 1653.

Efnisorð
184 (155r)
Sátt Ólafs Þórðarsonar við biskupinn.
Titill í handriti

Sátt Ólafs Þórðarsonar við biskupinn.

Athugasemd

Brynjólfur biskup lýsir því yfir að hann hefur náð sáttum við Ólaf Þórðarson vegna ágreinings sem upp hafði komið á milli þeirra. Sáttin er gerð fyrir bón og meðalgöngu tveggja manna, Hákonar Ormssonar og Finns Guðmundssonar. Fyrir vikið þarf Ólafur ekki lengur að forðast kirkjulega þjónustu. Dags. í Skálholti 27. október 1653.

Efnisorð
185 (155v)
Kóngsbréf að þeir sem tekið hafa sína attestatiu skuli forframast fyrr en aðrir.
Titill í handriti

Kóngsbréf að þeir sem tekið hafa sína attestatiu skuli forframast fyrr en aðrir.

Ábyrgð
Athugasemd

Kristján IV. konungur bregst við fregnum sem honum hafa borist um að á Íslandi tíðkist það að lítt lærðir menn séu látnir ganga fyrir háskólamenntuðum mönnum þegar skipað er í prestsembætti. Konungur mælir svo fyrir að íslenskir menn sem hafi lokið embættisprófi í guðfræði skuli ávallt hljóta framgang umfram hina ómenntuðu. Dags. í Kaupmannahöfn 11. mars 1653.

Kristján IV. lést í febrúar 1648, fimm árum áður en þetta bréf er dagsett.

Efnisorð
186 (155bisr-156v)
Synodalia að Ólafsvöllum um Gísla Einarsson skólameistara og Gvönd Gvöndsson.
Titill í handriti

Synodalia að Ólafsvöllum um Gísla Einarsson skólameistara og Gvönd Gvöndsson.

Ábyrgð

Skrifari : Jón Erlendsson

??Resp.Key.dfd_is?? : Gísli Einarsson

Athugasemd

Fundargerð prestastefnu sem er haldin til þess að rétta yfir Gísla Einarssyni skólameistara vegna ásakana um ofbeldi gegn Guðmundi Guðmundssyni (sbr. 161.-163. bréf). Auk biskups eru fjórtán prestar viðstaddir stefnuna og bjóða þeir Gísla að sverja af sér áburðinn með sjöttareiði. Gísli afþakkar það en segist þó ekki muna til þess að hann hafi framið það ofbeldi sem hann er ákærður fyrir. Hann rekur málavöxtu, segir frá því hvernig Guðmundur hafi komið að sér sofandi og ógnað sér. Því til sönnunar sýnir Gísli viðstöddum hrufl á annarri hönd sinni og fullyrðir að hann hafi umfram allt slegið frá sér í sjálfsvörn. Prestarnir meta atvikin svo að þrátt fyrir að Guðmundur hafi sannarlega átt frumkvæði að átökunum hafi viðbrögð Gísla verið óhófleg. Vitnað er til 17. og 22. greinar í mannhelgibálki Jónsbókar í þessu samhengi. Samið er um að Gísli skuli greiða Guðmundi fimm hundruð í skaðabætur og skal gjalda það fyrir fardaga á næsta ári. Næst óskar Brynjólfur biskup eftir áliti prestanna um það hvort Gísla sé áfram stætt í embætti skólameistara þar sem hann hefur gerst brotlegur gegn ordinansíu Kristjáns IV. (21. grein fyrstu bókar). Þess er þó getið að mikill fengur sé að Gísla í embætti skólameistara og vandséð að nokkur sé fáanlegur í landinu sem gæti fyllt skarð hans. Ákveðið er að skjóta málinu til Matthíasar Guðmundssonar, umboðsmanns höfuðsmannsins á Bessastöðum. Jafnframt er Gísla gert að semja skriflega afsökunarbeiðni. Dags. á Ólafsvöllum 15. nóvember 1653.

Efnisorð
187 (157r-157v)
Intercessionis bréf biskupsins tilskrifað Matthías Guðmundssyni um skólameistarann Gísla Einarsson.
Titill í handriti

Intercessionis bréf biskupsins tilskrifað Matthías Guðmundssyni um skólameistarann Gísla Einarsson.

Notaskrá

Bréfið er prentað í bókinni Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Sjá Jón Helgason (útg.). Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Safn Fræðafélagsins um Ísland og Íslendinga XII, 31-33. Kaupmannahöfn: Hið íslenzka fræðafélag, 1942.

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar Matthíasi Guðmundssyni, umboðsmanni á Bessastöðum, um mál Gísla Einarssonar skólameistara (sbr. 161.-163. bréf og 186. bréf). Gísli Einarsson virðist hafa verið sendur með bréfið á fund Matthíasar. Brynjólfur rekur málavöxtu og segir að það hafi verið niðurstaða prestastefnunnar á Ólafsvöllum að bera málið undir umboðsmann hirðstjóra, þar eð hnífsstunguárásir séu alvarleg mál og varði landslög. Biskup tekur fram að stungusárið sem Guðmundur hlaut hafi ekki rist djúpt og hafi verið algróið innan þriggja vikna, auk þess sem hnífurinn hafi verið stuttur, en þessi atriði vill hann að verði virt Gísla til refsilækkunar. Hann leggur áherslu á að Skálholtsskóli megi vart við því að missa svo vellærðan mann sem Gísli er. Dags. í Skálholti 17. nóvember 1653.

Efnisorð
188 (158r)
Kaupgjald skólameistarans Gísla Einarssonar.
Titill í handriti

Kaupgjald skólameistarans Gísla Einarssonar.

Athugasemd

Yfirlit yfir þær greiðslur sem Gísli Einarsson, skólameistari í Skálholti, hefur þegið fyrir störf sín árin 1653 og 1654. Dags. í Skálholti 17. apríl 1654.

Efst á síðunni er útstrikað bréf sem er ónúmerað í handritinu. Þetta er byrjun á yfirliti um kaupgreiðslur til Gísla Einarssonar skólameistara.

S. 158v er auð.

Efnisorð
189 (159r-159v)
Köllunarbréf Jóns Sigurðssonar til Miklholts.
Titill í handriti

Köllunarbréf Jóns Sigurðssonar til Miklholts.

Athugasemd

Sigurður Jónsson, prestur í Miklholti, segist vera orðinn of gamall og veikur til að geta sinnt embætti sínu hjálparlaust og kallar því son sinn, Jón Sigurðsson, sér til meðhjálpara. Vísað er til ordinansíunnar þar sem kveðið er á um mál af þessu tagi. Dags. í Miklholti 27. desember 1653.

Sigurður Jónsson var enn á lífi 1681, þ.e. 28 árum eftir að þetta bréf var skrifað.

Efnisorð
190 (159bisr)
Samþykki séra Þorláks Bjarnasonar upp á köllun séra Sigurðar um sinn son sér til kapelláns.
Titill í handriti

Samþykki séra Þorláks Bjarnasonar upp á köllun séra Sigurðar um sinn son sér til kapelláns.

Ábyrgð

Bréfritari : Þorlákur Bjarnason

Athugasemd

Þorlákur Bjarnason, prófastur á Helgafelli, samþykkir skipun Jóns Sigurðssonar í embætti kapelláns í Miklholti (sbr. 188. bréf). Í bréfinu kemur fram að Brynjólfur biskup hafi óskað eftir því við sr. Sigurð í Miklholti, föður Jóns, að hann hefði samráð við prófast sinn um skipunina. Dags. á Helgafelli 21. október 1653.

Efnisorð
191 (159bisv)
Vígslubréf séra Jóns Sigurðssonar til kapelláns í Miklholti.
Titill í handriti

Vígslubréf séra Jóns Sigurðssonar til kapelláns í Miklholti.

Athugasemd

Brynjólfur biskup vígir Jón Sigurðsson til prests. Hann á að taka við embætti kapelláns í Miklholti og verða föður sínum þar til aðstoðar (sbr. 188 bréf). Dags. í Skálholti 22. janúar 1654.

Efnisorð
192 (160r-160v)
Copium af bréfi Þórðar á Eyri Guðmundssonar sent Magnúsi Jónssyni.
Titill í handriti

Copium af bréfi Þórðar á Eyri Guðmundssonar sent Magnúsi Jónssyni.

Athugasemd

Þórður Guðmundsson, spítalaráðsmaður á Eyri (Hallbjarnareyri) í Eyrarsveit, skrifar Brynjólfi biskup. Bréfið er svar við öðru bréfi sem Brynjólfur hefur sent Þórði og hann fékk í hendur þann 18. september 1653, en það bréf hefur ekki varðveist. Í fyrsta lagi hefur Brynjólfur innt Þórð eftir jarðvinnu og endurbótum á grastoppum ("totta uppgjörð") í landi Eyrar. Þórður er sammála því að þörf sé á að ráðast í slíka vinnu en nú sé orðið of áliðið á haustið og komið snjór og frost. Í öðru lagi hefur Brynjólfur spurt Þórð um jörðina Hrafnkelsstaði, en óljóst er hvert erindið hefur verið. Í þriðja lagi hefur Brynjólfur spurt um rekstur og fjárframlög til spítalans á Hallbjarnareyri. Þórður segist ekki treysta sér lengur til að sinna starfi spítalaráðsmanns og biður því biskup að taka aftur við jörðinni. Dags. á Eyri í Eyrarsveit 20. september 1653.

Efnisorð
193 (161r-162v)
Copium af bréfi tilskrifuðu Bjarna Péturssyni 1654.
Titill í handriti

Copium af bréfi tilskrifuðu Bjarna Péturssyni 1654.

Ábyrgð

Viðtakandi : Bjarni Pétursson

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar Bjarna Péturssyni, sýslumanni í Dalasýslu, og biður hann að endurgreiða sér 93 ríkisdala skuld á næsta Alþingi, en Bjarni fékk féð að láni sumarið 1643. Brynjólfur kveðst þurfa á fénu að halda til kirkjubyggingarstarfsins í Skálholti og til að kaupa ónefnt eyðiland í Borgarfirði ef ske kynni að það yrði falt, en sú jörð liggur næst Indriðastöðum, einni af jörðum biskups. Dags. í Skálholti 1. febrúar 1654.

S. 163r er auð.

Efnisorð
194 (163v)
Kaupbréf biskupsins fyrir Tannastöðum í Ölvesi.
Titill í handriti

Kaupbréf biskupsins fyrir Tannastöðum í Ölvesi.

Ábyrgð

??Resp.Key.cli_is?? : Árni Pálsson

Athugasemd

Árna Pálssyni, lögréttumaður í Þorlákshöfn, selur Brynjólfi biskup jörðina Tannastaði í Ölvesi. Biskup lætur aðra jafngilda jörð koma í staðinn en ekki hefur verið ákveðið hver hún er. Dags. í Skálholti 1. febrúar 1654.

Niðurlag bréfsins vantar, svo og næsta bréf (nr. 312 í hd.).

Efnisorð
195 (164r)
Kaupbréf biskupsins fyrir fremri Hlíð í Vopnafirði.
Titill í handriti

Kaupbréf biskupsins fyrir fremri Hlíð í Vopnafirði.

Athugasemd

Björn Sæbjarnarson selur Brynjólfi biskup jörðina Fremri-Hlíð í Vopnafirði. Bjarni Oddsson annast kaupin fyrir hönd biskups. Kaupverðið er átján hundruð. Dags. að Leiðarhöfn 4. janúar 1654.

S. 164v er auð.

Efnisorð
196 (165r)
Fullmakt Árna Pálssonar yfir aukahlutunum.
Titill í handriti

Fullmakt Árna Pálssonar yfir aukahlutunum.

Athugasemd

Brynjólfur biskup veitir Árna Pálssyni, lögréttumanni í Þorlákshöfn, umboð til að innheimta fiskidagstoll til uppbyggingar spítalans í Sunnlendingafjórðungi. Dags. í Skálholti 2. febrúar 1654.

197 (165v-166r)
Biskupsins bréf um tillag séra Jóns Egilssonar.
Titill í handriti

Biskupsins bréf um tillag séra Jóns Egilssonar.

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar prestum á Vestfjörðum og vekur máls á aðstæðum sóknarkirkjunnar í Otrardal. Þar eru búsettir tveir kennimenn, Jón Egilsson, sem er áttræður og örvasa, og Ögmundur Torfason, sem er fjölskyldumaður með mikla ómegð. Þessir menn hafa enga framfærslu og stefnir í að ekki sé hægt að halda staðinn ef ekki verður ráðin bót á. Biskup hvetur prestana til að aðstoða Jón og Ögmund með fjárframlögum og leggur jafnframt til þær upphæðir sem æskilegt væri að hver og einn þeirra léti af hendi rakna. Dags. í Skálholti 3. febrúar 1654.

Sbr. 102. bréf.

Efnisorð
198 (166v)
Umboð yfir biskupstíundum í Árnessýslu gefið Jóni á Hömrum.
Titill í handriti

Umboð yfir biskupstíundum í Árnessýslu gefið Jóni á Hömrum.

Athugasemd

Brynjólfur biskup gefur Jóni Jónssyni, lögréttumanni á Hömrum, umboð til að innheimta biskupstíundir í Árnessýslu. Tveir þriðju fjárins renna til biskups en Jón fær þriðjung í sinn hlut fyrir vinnuna. Dags. í Skálholti 19. febrúar 1654.

199 (167r-167v)
Kaupbréf biskupsins fyrir hálfu fjalli í Ölvesi af Jóni á Hömrum.
Titill í handriti

Kaupbréf biskupsins fyrir hálfu fjalli í Ölvesi af Jóni á Hömrum.

Athugasemd

Þrír menn votta að þeir voru viðstaddir handsöl Brynjólfs biskups og Jóns Jónssonar, lögréttumanns á Hömrum, þar sem Jón seldi Brynjólfi hálfa jörðina Fjall í Ölvesi. Biskup lætur aðra jafngilda jörð eða jarðarpart koma í staðinn en ekki hefur verið ákveðið hver hún er. Dags. í Skálholti 20. febrúar 1654.

S. 168r er auð. Þar hefur átt að skrifa eitt bréf (nr. 318) en það hefur farist fyrir.

Efnisorð
200 (168v-169r)
Kostnaður fyrir Skálholtskirkju uppbygging.
Titill í handriti

Kostnaður fyrir Skálholtskirkju uppbygging.

Athugasemd

Brynjólfur biskup, Gísli Einarsson skólameistari og Halldór Jónsson heyrari taka saman yfirlit yfir efniskostnað vegna dómkirkjubyggingarinnar í Skálholti. Þeim reiknast svo til að heildarkostnaðurinn nemi 280 hundruðum og fimmtán aurum. Dags. í Skálholti 5. mars 1654.

Efnisorð
201 (169v-170v)
Gjörningur um Hörgslands hospítal við Eirík Sigvaldason.
Titill í handriti

Gjörningur um Hörgslands hospítal við Eirík Sigvaldason.

Athugasemd

Brynjólfur biskup veitir Eiríki Sigvaldasyni endurnýjað umboð til að veita spítalanum á Hörgslandi forstöðu (sbr. 39. bréf). Eiríkur á að innheimta þau fjárframlög sem lofað var til spítalans úr Múlasýslu. Tveir þriðju fjárins renna til uppbyggingar spítalans en Eiríkur fær þriðjung í sinn hlut fyrir vinnuna. Biskup mælist til þess að Eiríkur láti byggja upp spítalahúsin svo fljótt sem auðið er, helst á þessu ári. Á næsta ári á Eiríkur að taka við þremur sjúklingum úr Skaftafellssýslu og annast þá. Dags. í Skálholti 6. apríl 1654.

Efnisorð
202 (170v)
Meðkenning Eiríks Sigvaldasonar um tíu ríxdali sig biskupnum skyldugan að vera.
Titill í handriti

Meðkenning Eiríks Sigvaldasonar um tíu ríxdali sig biskupnum skyldugan að vera.

Athugasemd

Skuldaviðurkenning þar sem Eiríkur Sigvaldason kveður sig skulda Brynjólfi biskup tíu ríkisdali. Dags. í Skálholti 6. apríl. 1654.

Efnisorð
203 (170v)
Kaupgjald séra Halldórs Locatz.
Titill í handriti

Kaupgjald séra Halldórs Locatz.

Ábyrgð

Bréfritari : Halldór Jónsson

Athugasemd

Halldór Jónsson, heyrari í Skálholtsskóla, staðfestir að hann hefur móttekið 16 ríkisdali í kaup fyrir störf þessa árs. Dags. í Skálholti 10. apríl. 1654.

Efnisorð
204 (171r)
Vitnisburðir um höndlan Jóns Loptssonar við jarpan hest staðarins.
Titill í handriti

Vitnisburðir um höndlan Jóns Loptssonar við jarpan hest staðarins.

Athugasemd

Hópur manna vitnar um að Jón Loftsson á Stóra-Ámóti hafi þrælkað jarpan hest frá Skálholtsstað sem hann hafði í fóðri gegn greiðslu. Jón lét hestinn bera torf og grjót með sínum eigin hestum og hefur því gerst brotlegur við samning sem hann hafði gert við biskup. Dags. í Skálholti 11. apríl 1654.

Efnisorð
205 (171v-172v)
Forpliktun Jóns Loptssonar við biskupinn vegna prettvísi á fóðrahesti staðarins 1654.
Titill í handriti

Forpliktun Jóns Loptssonar við biskupinn vegna prettvísi á fóðrahesti staðarins 1654.

Athugasemd

Jón Loftsson á Stóra-Ámóti hefur gengist við því að þrælka hest Skálholtsstaðar (sbr. 204. bréf) og biður biskup auðmjúklega fyrirgefningar. Í framhaldi hefur Jón ákveðið að láta jörðina Stóra-Ámót af hendi og mun skila henni af sér um næstu fardaga. Jafnframt er honum gert að greiða fjögur hundruð í skaðabætur fyrir að misþyrma hestinum. Dags. í Skálholti 10. apríl 1654.

Efnisorð
206 (172v-173v)
Meðkenning Jóns Loptssonar um Skálholtsstað⟨ar⟩ker sem hann undirdróst en missagði til heimildar af Jóni sáluga Halldórssyni.
Titill í handriti

Meðkenning Jóns Loptssonar um Skálholtsstað⟨ar⟩ker sem hann undirdróst en missagði til heimildar af Jóni sáluga Halldórssyni.

Athugasemd

Jón Loftsson á Stóra-Ámóti gengst við ásökunum sem á hann eru bornar um að hann hafi haft ker í eigu Skálholtsstaðar í sinni vörslu og reynt að eignast það með blekkingum. Jón var yfirheyrður vegna málsins þann 1. júní 1647. Hákon Ormsson, sýslumaður í Rangárvallasýslu, gegndi embætti ráðsmanns í Skálholtsskóla á þeim tíma og staðfestir hann að kerið sem um ræðir hafi verið gjöf frá Jóni Halldórssyni sem áður var ráðsmaður skólans. Í skaðabætur lét Jón af hendi tvo hesta. Annan fékk Ingibjörg Jónsdóttir, dóttir Jóns Magnússonar, sýslumanns í Haga, og hinn fær Brynjólfur biskup. Þetta fyrra brot Jóns er rifjað upp vegna hinna nýju ávirðinga í hans garð. Dags. í Skálholti 11. apríl 1654.

Efnisorð
207 (174v-176v)
Ráðsmannsbréf Benedikts Þorleifssonar.
Titill í handriti

Ráðsmannsbréf Benedikts Þorleifssonar.

Athugasemd

Brynjólfur biskup skipar Benedikt Þorleifsson í embætti ráðsmanns í Skálholti. Ítarleg lýsing á starfsskyldum embættisins fylgir. Dags. í Skálholti 16. apríl 1654.

Efnisorð
208 (177r)
Kaupgjald Gísla Einarssonar skólameistara.
Titill í handriti

Kaupgjald Gísla Einarssonar skólameistara.

Athugasemd

Yfirlit yfir þær greiðslur sem Gísli Einarsson, skólameistari í Skálholti, hefur þegið fyrir störf sín árin 1653 og 1654. Viðbót við bréf nr. 188. Dags. í Skálholti 17. apríl 1654.

Efnisorð
209 (177v)
Síðasti reikningur við Guðmund Guðmundsson.
Titill í handriti

Síðasti reikningur við Guðmund Guðmundsson.

Athugasemd

Yfirlit yfir þær greiðslur sem Guðmundur Guðmundsson, kirkjusmiður í Skálholti, hefur þegið fyrir störf sín. Dags. í Skálholti 18. apríl 1654.

S. 178r er auð

Efnisorð
210 (178v)
Kvittunarreikningur millum biskupsins og Páls Gíslasonar um öll skipti og býti.
Titill í handriti

Kvittunarreikningur millum biskupsins og Páls Gíslasonar um öll skipti og býti.

Athugasemd

Brynjólfur biskup og Björn Gíslason lögréttumaður gera reikningsskap um öll og kaup og skipti sem fram hafa farið þeirra á milli. Dags. að Vatnsenda í Skorradal 21. apríl 1654.

Nafn Björns Gíslasonar er misritað í fyrirsögn bréfsins.

Efnisorð
211 (178v-179v)
Gjörningur biskupsins við Pál Teitsson um búið á Vatnsenda.
Titill í handriti

Gjörningur biskupsins við Pál Teitsson um búið á Vatnsenda.

Athugasemd

Páll Teitsson tekur við búinu á Vatnsenda á Skorradal þegar Björn Gíslason flytur þaðan (sbr. 210. bréf). Bjarni Teitsson, bróðir Páls, og Teitur Pétursson, bróðursonur hans, munu búa með honum á jörðinni. Páll fær að búa endurgjaldslaust á jörðinni en þarf í staðinn að skila öllum tekjum af jörðinni til biskups. Ítarlegt yfirlit fylgir yfir þær eignir sem tilheyra jörðinni, bæði búfénað og búsgögn. Dags. að Vatnsenda í Skorradal 22. apríl 1654.

Efnisorð
212 (180r-181r)
Búsgagnið á Vatnsenda hjá Páli Teitssyni.
Titill í handriti

Búsgagnið á Vatnsenda hjá Páli Teitssyni.

Athugasemd

Yfirlit yfir þau búsgögn sem fylgja jörðinni Vatnsenda í Skorradal þegar Páll Teitsson tekur við henni (sbr. 211. bréf). Dags. að Vatnsenda í Skorradal 22. apríl 1654.

Efnisorð
213 (181v)
Meðkennir Eiríkur Oddsson sig fengið hafa fimm hundruð í Sólheimum í Mýrdal biskupinum vegna sonar síns Odds til skóla.
Titill í handriti

Meðkennir Eiríkur Oddsson sig fengið hafa fimm hundruð í Sólheimum í Mýrdal biskupinum vegna sonar síns Odds til skóla.

Athugasemd

Eiríkur Oddsson fær Brynjólfi biskup til eignar jarðarpart í Sólheimum í Mýrdal að andvirði fimm hundruðum gegn því að Oddur, sonur Eiríks, hljóti skólavist í Skálholtsskóla. Eiríkur biður Árna Oddsson, bróður sinn, um að fylgja málinu eftir við biskup. Dags. á Fitjum í Skorradal 23. apríl 1654.

S. 182r er auð.

Efnisorð
214 (182v-183r)
Lögfestuform Hafnar í Melasveit hálfrar.
Titill í handriti

Lögfestuform Hafnar í Melasveit hálfrar.

Athugasemd

Brynjólfur biskup lögfestir hálfa jörðina Höfn í Melasveit sem eign sína ásamt þeim jarðarlöndum og landsnytjum sem jörðinni fylgja, þ. á m. fimm hundruð í jörðinni Andakíl. Dags. á Melum í Melasveit 27. apríl 1654.

Efnisorð
215 (183v-184r)
Sami og sáttmálagjörningur millum biskups vegna kirkjunnar þar, um vafalandið þar á milli.
Titill í handriti

Sami og sáttmálagjörningur millum biskups vegna kirkjunnar þar, um vafalandið þar á milli.

Athugasemd

Brynjólfur biskup gerir sáttmála við sr. Jón Jónsson á Melum (sbr. 156. bréf) til að skera úr um deilur er varða landamerki Hafnar og Mela í Melasveit (sbr. 113., 116., 156. og 173. bréf). Lýsing fylgir á landmamerkjunum eins og þau verða framvegis skilgreind. Dags. að Melum í Melasveit 28. apríl 1654.

216 (184v)
Sami á millum biskupsins vegna Hafnar item Ragnhildar Daðadóttur vegna parts í Narfastöðum, og séra Jóns á Melum um landamerkjahald og brúkun þar á milli.
Titill í handriti

Sami á millum biskupsins vegna Hafnar item Ragnhildar Daðadóttur vegna parts í Narfastöðum, og séra Jóns á Melum um landamerkjahald og brúkun þar á milli.

Athugasemd

Brynjólfur biskup, sr. Jón Jónsson á Melum og Ragnhildur Daðadóttir á Narfastöðum gera samkomulag um það hvar landamerkin milli Narfastaðar og Hafnar í Melasveit skuli liggja. Dags. að Melum í Melasveit 28. apríl 1654.

217 (185r)
Veitingarbréf séra Helga fyrir Húsafelli.
Titill í handriti

Veitingarbréf séra Helga fyrir Húsafelli.

Athugasemd

Brynjólfur biskup veitir sr. Helga Grímssyni Húsafellsprestakall. Helgi tekur við Húsafelli af föður sínum, sr. Grími Jónssyni. Grímur hefur lengi nytjað Húsafellsskóg og sent dómkirkjunni í Skálholti timbur upp á tíu hesta, og mælist Brynjólfur til þess að Helgi viðhaldi þeim sið. Dags. að Innra-Hólmi á Akranesi 30. apríl 1654.

Efnisorð
218 (185v-186r)
Kaupbréf biskupsins fyrir Hvalnesi í Lóni austur og hálfum Þórisstöðum í Ölvesi af Sigurði Árnasyni.
Titill í handriti

Kaupbréf biskupsins fyrir Hvalnesi í Lóni austur og hálfum Þórisstöðum í Ölvesi af Sigurði Árnasyni.

Athugasemd

Brynjólfur biskup selur Sigurði Árnasyni (síðar lögréttumanni) alla jörðina Neðra-Skarð í Leirársveit og tólf hundruð í jörðinni Ási í Melasveit. Á móti fær biskup alla jörðina Hvalnes í Lóni og hálfa jörðina Þórisstaði í Ölvesi. Margrét Oddsdóttir, föðursystir Sigurðar, býr á Þórisstöðum og skal Sigurður greiða biskupi 40 álnir vaðmáls árlega þar til hún flytur þaðan. Dags. að Innra-Hólmi á Akranesi 1. maí 1654.

Efnisorð
219 (186v)
Kvittunarreikningur biskupsins og Halldórs Jónssonar um hans locatz kaup.
Titill í handriti

Kvittunarreikningur biskupsins og Halldórs Jónssonar um hans locatz kaup.

Ábyrgð

Bréfritari : Halldór Jónsson

Athugasemd

Halldór Jónsson, heyrari í Skálholtsskóla, staðfestir að hann hefur þegið kaup fyrir störf sín á yfirstandandi ári (sbr. 203. bréf). Dags. að Innra-Hólmi á Akranesi 2. maí 1654.

Efnisorð
220 (186v-187r)
Kaupbréf biskupsins fyrir Bakka í Arnarfirði vestur.
Titill í handriti

Kaupbréf biskupsins fyrir Bakka í Arnarfirði vestur.

Ábyrgð

??Resp.Key.sll_is?? : Pétur Þórðarson

Athugasemd

Pétur Þórðarson, bóndi á Innra-Hólmi, selur Brynjólfi biskup sex hundruð í jörðinni Bakka í Arnarfirði. Pétur hafði áður hlotið jörðina að gjöf frá föðursystur sinni, Guðrúnu Hinriksdóttur. Brynjólfur greiðir Pétri tólf hundruð fyrir jarðarpartinn. Dags. á Katanesi við Hvalfjarðarströnd 3. maí 1654.

Efnisorð
221 (187r)
Quittantia upp á meðtekið Bakkaparts andvirði.
Titill í handriti

Quittantia upp á meðtekið Bakkaparts andvirði.

Ábyrgð

Bréfritari : Pétur Þórðarson

Athugasemd

Pétur Þórðarson staðfestir að hann hefur meðtekið átta ríxdala greiðslu upp í kaupverð jarðarinnar Bakka í Arnarfirði (sbr. 220. bréf). Dags. að Innra-Hólmi á Akranesi 16. júlí 1654; afritið staðfest í Skálholti 25. júlí s.á.

Efnisorð
222 (187v)
Útskrift af gjafa- og kaupbréfi Guðrúnar Henriksdóttur og Péturs Þórðarsonar.
Titill í handriti

Útskrift af gjafa- og kaupbréfi Guðrúnar Henriksdóttur og Péturs Þórðarsonar.

Athugasemd

Sjö menn staðfesta að þeir voru viðstaddir handsöl Guðrúnar Hinriksdóttur og Péturs Þórðarsonar, bróðursonar hennar, þar sem Guðrún gaf Pétri fimm hundruð í jörðinni Bakka í Arnarfirði. Að auki selur hún honum eitt hundrað í sömu jörð fyrir "hálft annað hundrað í þarflegum peningum." Dags. að Innra-Hólmi á Akranesi 28. ágúst 1652.

Efnisorð
223 (188r-188v)
Kaupbréf fyrir sex hundruð í Bakka í Arnarfirði af Pétri Þórðarsyni.
Titill í handriti

Kaupbréf fyrir sex hundruð í Bakka í Arnarfirði af Pétri Þórðarsyni.

Athugasemd

Orðrétt sama bréf og nr. 220.

Efnisorð
224 (188v-189r)
Kaupbréf biskupsins fyrir fimm hundruð í Gröf í Grímsnesi af Ormi Jónssyni.
Titill í handriti

Kaupbréf biskupsins fyrir fimm hundruð í Gröf í Grímsnesi af Ormi Jónssyni.

Ábyrgð

??Resp.Key.sll_is?? : Ormur Jónsson

Athugasemd

Ormur Jónsson, lögréttumaður á Skúmsstöðum, selur Brynjólfi biskup fimm hundruð í jörðinni Gröf í Grímsnesi. Brynjólfur greiðir Orm tólf hundruð fyrir jarðarpartinn. Dags. í Skálholti 16. maí 1654.

Efnisorð
225 (189r)
Samþykki Björns Þorvaldssonar og Gunnars Jónssonar upp á sölu Orms Jónssonar er hann seldi fimm hundruð í Gröf í Grímsnesi biskupinum M. B(rynjólfi) S(veinssyni).
Titill í handriti

Samþykki Björns Þorvaldssonar og Gunnars Jónssonar upp á sölu Orms Jónssonar er hann seldi fimm hundruð í Gröf í Grímsnesi biskupinum M. B(rynjólfi) S(veinssyni).

Ábyrgð
Athugasemd

Björn Þorvaldsson, bryti í Skálholti, og Gunnar Jónsson, bóndi í Hvammi á Landi, bregðast við bréfi Brynjólfs biskups sem hefur óskað eftir samþykki þeirra fyrir kaupum sínum á hluta Orms Jónssonar í Gröf í Grímsnesi (sbr. 224. bréf). Björn og Gunnar veita samþykkið að því gefnu að biskupinn verði þeim og þeirra fjölskyldum til aðstoðar framvegis. Dags. á Hellum á Ytri-Rangárvöllum 24. júní 1654; afrit staðfest í Skálholti 27. júní s.á.

Efnisorð
226 (189v)
Copium af bréfi Árna Pálssonar til biskupsins.
Titill í handriti

Copium af bréfi Árna Pálssonar til biskupsins.

Ábyrgð

Bréfritari : Árni Pálsson

Athugasemd

Árni Pálsson, lögréttumaður í Þorlákshöfn, skrifar Brynjólfi biskup og þakkar honum fyrir tvo hesta sem biskup hefur sent honum. Auk þess hefur Árni tekið við einu hundraði „vegna skólameistarans Gísla Einarssonar.“ Dags. 31. maí 1654; afritið staðfest í Skálholti 9. júní s.á.

346. bréf vantar í bréfabókina en í registrinu aftast í bókinni er efni bréfsins lýst svo: „Hospítalið að Klausturhólum skoðað og uppskrifað með öllu því sem því tilheyrir.“

Efnisorð
227 (190r)
Löggjafarbréf Guðrúnar Henriksdóttur Pétri Þórðarsyni til handa á sex hundruðum í Bakka þar í keypti Pétur eitt hundrað.
Titill í handriti

Löggjafarbréf Guðrúnar Henriksdóttur Pétri Þórðarsyni til handa á sex hundruðum í Bakka þar í keypti Pétur eitt hundrað.

Athugasemd

Orðrétt sama bréf og nr. 222.

Efnisorð
228 (190v-191r)
Útskrift af kaupbréfi biskupsins og Péturs Þórðarsonar.
Titill í handriti

Útskrift af kaupbréfi biskupsins og Péturs Þórðarsonar.

Athugasemd

Orðrétt sama bréf og nr. 220.

Á s. 191v er utanáskrift 228. bréfs: „Copium af kaupbréfi Péturs Þórðarsonar.“

Efnisorð
229 (192r)
Bréf til umboðsmannsins Matthíasar Guðmundssonar með Gísla Einarssyni.
Titill í handriti

Bréf til umboðsmannsins Matthíasar Guðmundssonar með Gísla Einarssyni.

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar Matthíasi Guðmundssyni, umboðsmanni á Bessastöðum, aftur vegna máls Gísla Einarssonar skólameistara (sbr. 187. bréf). Biskup hefur sent Gísla á fund Matthíasar í þeirri von að Gísli fái rétting sinna mála. Dags. í Skálholti 8. maí 1654.

Efnisorð
230 (192r)
Máli og peningar Þórunnar Jónsdóttur í garð Guðbrands.
Titill í handriti

Máli og peningar Þórunnar Jónsdóttur í garð Guðbrands.

Ábyrgð
Athugasemd

Brynjólfur biskup ritar kaupmála brúðhjóna, Guðbrands Egilssonar og Þórunnar Jónsdóttur, sem gengu í hjónaband í Skálholti 16. maí 1654. Biskup lofar þeim jörð til ábúðar jafnskjótt og einhver jörð losnar. Dags. í Skálholti 21. maí 1654.

Kaupmálinn virðist ókláraður. Fyrir neðan skjalið er stór spássía á síðunni.

231 (192v)
Bygging Guðmundar Gíslasonar fyrir Ossabæ og Kanastöðum.
Titill í handriti

Bygging Guðmundar Gíslasonar fyrir Ossabæ og Kanastöðum.

Ábyrgð
Athugasemd

Brynjólfur biskup veitir Guðmundi Guðmundssyni, kirkjusmið í Skálholti, jarðirnar Ossabæ og Kanastaði í Landeyjum gegn því að Guðmundur sinni viðhaldi bæjarhúsanna á þessum jörðum og sinni túnum, engjum og úthögum. Dags. í Skálholti 18. maí 1654.

Efnisorð
232 (193r)
Leyft séra Jósef Loftssyni tólf færleika beit í hestfjalli.
Titill í handriti

Leyft séra Jósef Loftssyni tólf færleika beit í hestfjalli.

Ábyrgð

Viðtakandi : Jósef Loftsson

Athugasemd

Brynjólfur biskup veitir Jósef Loftssyni, presti á Ólafsvöllum, leyfi til að beita tólf hrossum á landi Snæfuglsstaða í Grímsnesi. Dags. í Skálholti 3. júní 1654.

Efnisorð
233 (193v-194r)
Afhending stóru stofunnar í Skálholti af Árbjarti Þorleifssyni.
Titill í handriti

Afhending stóru stofunnar í Skálholti af Árbjarti Þorleifssyni.

Athugasemd

Árbjartur Þorleifsson lætur af embætti bryta og afhendir eftirmanni sínum, Gissuri Bjarnasyni, stóru stofuna í Skálholti. Í bréfinu er upptalning á öllum munum sem stofunni tilheyra, skrifuð upp eftir Árbjarti. Dags. í Skálholti 28. maí 1654.

Efnisorð
234 (194v)
Quittantia biskupsins af Gottskálk Oddssyni um öll skipti og býti.
Titill í handriti

Quittantia biskupsins af Gottskálk Oddssyni um öll skipti og býti.

Ábyrgð

??Resp.Key.len_is?? : Gottskálk Oddsson

Athugasemd

Gottskálk Oddsson, prestur í Miðdal, vottar að hann hefur fengið 16 ríxdali endurgreidda af þeim 40 sem hann lánaði Brynjólfi biskup árið áður (sbr. 75. bréf). Dags. í Skálholti 28. maí 1654.

Efnisorð
235 (195r-195v)
Copium af sendibréfi tilskrifuðu séra Þorsteini Jónssyni í Holti 1654.
Titill í handriti

Copium af sendibréfi tilskrifuðu séra Þorsteini Jónssyni í Holti 1654.

Ábyrgð

Viðtakandi : Þorsteinn Jónsson

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar sr. Þorsteini Jónssyni, presti í Holti, vegna óvarlegra orða sem Gísli Einarsson skólameistari hefur látið falla um Solveigu Ísleifsdóttur, konu Þorsteins. Brynjólfur biður Þorstein að fyrirgefa Gísla þetta „ölskaparmismæli.“ Solveig hefur látið gera skriflegan vitnisburð þar sem ummælin eru höfð eftir og hefur Gísli óskað eftir því að þessum gögnum verði eytt. Brynjólfur biskup vísar til Solveigar með orðunum "systir mín" í tvígang í bréfinu. Dags. í Skálholti 2. júní 1654.

Efnisorð
236 (196r-196v)
Kvittantia Jóns Árnasonar upp á Klausturhóla kirkju og peninga.
Titill í handriti

Kvittantia Jóns Árnasonar upp á Klausturhóla kirkju og peninga.

Athugasemd

Brynjólfur biskup staðfestir að hann hefur tekið við þeim fjárframlögum til spítalans á Klausturhólum sem Jón Árnason spítalaráðsmaður hefur safnað úr Sunnlendingafjórðungi. Dags. í Skálholti 6. júní 1654.

Efnisorð
237 (196v-197r)
Copium af bréfi biskupsins til séra Jóns á Fellsmúla.
Titill í handriti

Copium af bréfi biskupsins til séra Jóns á Fellsmúla.

Athugasemd

Brynjólfur biskup skrifar sr. Jóni Jónssyni, presti á Fellsmúla, og greinir frá því að hann hefur keypt hlut í jörðinni Gröf í Grímsnesi af Ormi Jónssyni, bróður Jóns (sbr. 224. bréf). Brynjólfur óskar eftir því að sr. Jón sendi sér staðfestingu á því að hann hafi ekkert við jarðarkaupin að athuga. Halldór Eiríksson, kirkjuprestur í Skálholti, fer með bréfið til Jóns. Dags. í Skálholti 12. júní 1654.

Efnisorð
238 (197v)
Quittantia séra Jóni Bjarnasyni fyrir Bjarnaness umboðsmeðferð útgefin.
Titill í handriti

Quittantia séra Jóni Bjarnasyni fyrir Bjarnaness umboðsmeðferð útgefin.

Athugasemd

Brynjólfur biskup vottar að hann hefur tekið við brúnum hesti til eignar frá Jóni Bjarnasyni. Jón greiðir hestinn til að gera úti um skuld sem nemur 242 álnum vaðmáls, en það er sú upphæð sem biskupinn á að fá frá landsetum í Bjarnarnesi (sbr. 134. bréf). Auk þess hefur Jón greitt biskupi hluta af því verði sem hann fékk fyrir hval sem rak á land á Horni. Dags. í Skálholti 13. júní 1654.

Efnisorð
239 (197v-198r)
Grein úr bréfi séra Jóns Jónssonar á Fellsmúla sem viðvíkur samþykki hans upp á sölu Orms Jónssonar, hans bróður, á fimm hundruðum í Gröf í Grímsnesi.
Titill í handriti

Grein úr bréfi séra Jóns Jónssonar á Fellsmúla sem viðvíkur samþykki hans upp á sölu Orms Jónssonar, hans bróður, á fimm hundruðum í Gröf í Grímsnesi.

Athugasemd

Sr. Jón Jónsson, prestur í Fellsmúla, veitir samþykki sitt fyrir kaupum biskups á parti í jörðinni Gröf í Grímsnesi (sbr. 224. og 237. bréf). Dags. í Fellsmúla 14. júní 1654; afritið staðfest í Skálholti 16. júní s.á.

Efnisorð
240 (198v)
Bréf um inntöku sex kreinktra til hospítalsins.
Titill í handriti

Bréf um inntöku sex kreinktra til hospítalsins.

Athugasemd

Brynjólfur biskup kunngjörir að nú geti fyrstu sjúklingarnir fengið vist í spítalanum á Klausturhólum, alls sex holdsveikir menn, og eiga þeir að koma úr eftirfarandi sveita: úr Rangárvallasýslu undan Eyjafjöllum, úr Grímsnesi í Árnessýslu, af Suðurnesjum, af Kjalarnesi og af Akranesi. Skal einn koma úr hverri sveit en tveir af Suðurnesjum þar sem mestir fjárhlutir hafa safnast til spítalans þaðan. Dags. í Skálholti 19. júní 1654.

Efnisorð
241 (199r)
Biskups tíundarreikningur Einars Jónssonar úr Skaftafellssýslu.
Titill í handriti

Biskups tíundarreikningur Einars Jónssonar úr Skaftafellssýslu.

Athugasemd

Einar Jónsson, bóndi á Núpsstað, greiðir Brynjólfi biskup þær tíundir sem hann hefur innheimt í Skaftafellssýslu (sbr. 181. bréf). Innheimtuféð er bæði í formi peninga og ýmiss konar varnings, m.a. vettlingapör, sokkapör, kópskinn og kálfskinn. Dags. í Skálholti 26. júní 1654.

Efnisorð
242 (199v)
Samþykki Benedikts Halldórssonar upp á sex hundruð í Bakka og Arnarfirði.
Titill í handriti

Samþykki Benedikts Halldórssonar upp á sex hundruð í Bakka og Arnarfirði.

Ábyrgð

Bréfritari : Benedikt Halldórsson

Athugasemd

Benedikt Halldórsson, sýslumaður í Skagafjarðarsýslu, veitir samþykki sitt fyrir kaupum Brynjólfs biskups á sex hundraða hlut í jörðinni Bakka í Arnarfirði (sbr. 220. bréf). Benedikt gerir þetta í umboði eiginkonu sinnar, Jórunnar Henriksdóttur. Dags. við Öxará 30. júlí 1654.

S. 200r er auð.

Efnisorð
243 (200v)
Byggingarbréf Jakobs Helgasonar á jörðinni Þórkötlustöðum.
Titill í handriti

Byggingarbréf Jakobs Helgasonar á jörðinni Þórkötlustöðum.

Athugasemd

Brynjólfur biskup veitir Jakob Helgasyni forræði yfir jörðinni Þórkötlustöðum. Jakob skal halda við jörð og húsum og varðveita reka af þeim jörðum sem tilheyra Þórkötlustöðum. Dags. á Þórkötlustöðum 27. apríl 1637.

Efnisorð
244 (201r-203v)
Ráðsmannsbréf Benedikts Þorleifssonar, útskrifað.
Titill í handriti

Ráðsmannsbréf Benedikts Þorleifssonar, útskrifað.

Athugasemd

Orðrétt sama bréf og nr. 207, afritið dags. í Skálholti 13. janúar 1658.

Efnisorð
245 (204r)
Engin fyrirsögn.
Titill í handriti

Engin fyrirsögn.

Athugasemd

Sr. Torfi Jónsson selur Hákoni Árnasyni jörðina Tungufell í Lundarreykjadal í umboði Brynjólfs biskups. Kaupverðið er 89 ríxdalir sem Hákon greiðir út í hönd. Dags á Þingvöllum 2. júlí 1675.

S. 204v er auð.

Efnisorð
246 (205r-213r)
Registur bréfa og gjörninga.
Titill í handriti

Registur bréfa og gjörninga.

Athugasemd

Atriðisorðaskrá bókarinnar.

247 ([214r]-[218v])
Relationes biskupsins um Grænland.
Titill í handriti

Relationes biskupsins um Grænland.

Notaskrá

Ítarlega umfjöllun um skýrsluna er að finna í bókinni Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Sjá Jón Helgason (útg.). Úr bréfabókum Brynjólfs Sveinssonar. Safn Fræðafélagsins um Ísland og Íslendinga XII, 8. Kaupmannahöfn: Hið íslenzka fræðafélag, 1942.

Athugasemd

Skýrsla um Grænland í íslenskum miðaldaritum sem Brynjólfur biskup tók saman á latínu, líklega fyrir Friðrik III. Danakonung. Helstu heimildir skýrslunnar eru líklega Hauksbók, Sturlubók og Grænlendingaþáttur Flateyjarbókar. Skýrslan er óheil og líklega tekin saman í júlí eða ágúst 1652. Þessi blöð voru lengi glötuð úr bókinni en komu til Árnasafns frá Skandinavisk Antiqvariat árið 1913.

Efnisorð

Lýsing á handriti

Blaðefni

Pappír með vatnsmerkjum.

  • Mótmerki 1: Tvíhöfða örn ásamt fangamark AS (IS5000-02-0268_1v, IS5000-02-0268_9r, IS5000-02-0268_75r, IS5000-02-0268_97r), bl. 12-3579131524-273137-3840425760-6164-6567-6870-7174-7578808994-959799-100104107109-110117-118121-123125149-152154-155158-159160-161165-166170-172175178-179182-183186-187192-193198-201214216. Stærð: 76-79 x 51-53 mm, fjarlægð á milli vatnslína á báðum megin vatnsmerkisins: 48-50 mm.

    Aðalmerki 1: Tveir turnar með fjórum gluggum og lindufuru (IS5000-02-0268_4v, IS5000-02-0268_12r, IS5000-02-0268_72r, IS5000-02-0268_88v), bl. 46810-1214162832-36394143-44465658-5962-63666972-7376-7779868890-9196102-103108112-116119-120124126-129153156-157159bis162-163167-169173-174176-177180-181184-185194-197202-203215217-218. Stærð: 93-98 x 59 mm, fjarlægð á milli vatnslína á báðum megin vatnsmerkisins: 49-50 mm.

    Notað frá 1652 til 1654.

  • Aðalmerki 2: Hús með krossi og snáki (IS5000-02-0268_19r, IS5000-02-0268_47r), bl. 17192247. Stærð: ? x 39-41 mm, fjarlægð á milli vatnslína á báðum megin vatnsmerkisins: 44-46 mm.

    Ekkert mótmerki.

    Notað frá 1652 til 1654.

  • Aðalmerki 3: Fugl í tvöföldum hring ásamt fangamarki MG (IS5000-02-0268_137r), bl. 48-4951137. Stærð: 117 x 95 mm, fjarlægð á milli vatnslína á báðum megin vatnsmerkisins: 85 mm.

    Ekkert mótmerki.

    Notað frá 1652 til 1654.

  • Aðalmerki 4: Óflokkanlegt vatnsmerki, bl. 54.

    Ekkert mótmerki.

  • Aðalmerki 5: Dárahöfuð með 5 stórum bjöllum á kraga, Hermes kross og 3 stórir hringir, bl. 84105.

    Mótmerki 5: Fangamark PB (IS5000-02-0268_106v), bl. 106. Stærð: 14 x 21 mm, fjarlægð á milli vatnslína á báðum megin vatnsmerkisins: 27 mm.

    Notað frá 1652 til 1654.

  • Aðalmerki 6: Dárahöfuð með 4 meðalstórum bjöllum á kraga, Hermes kross og 3 stórir hringir (IS5000-02-0268_85r), bl. 85. Stærð: 109 x 47 mm.

    Notað frá 1652 til 1654.

  • Aðalmerki 7: Dárahöfuð með 5 stórum bjöllum á kraga, Hermes kross, 3 stórir hringir og stafur (IS5000-02-0268_87r, IS5000-02-0268_134v, IS5000-02-0268_135r), bl. 87134-135. Stærð: 119-128 x 67-70 mm, fjarlægð á milli vatnslína á báðum megin vatnsmerkisins: 75 mm.

    Notað frá 1652 til 1654.

  • Aðalmerki 8: Dárahöfuð með 6 litlum bjöllum á kraga, Hermes kross og 3 meðalstórir hringir (IS5000-02-0268_131r), 92131. Stærð: 15 x 26 mm, fjarlægð á milli vatnslína á báðum megin vatnsmerkisins: 28 mm.

    Mótmerki 8: Fangamark MHG? (IS5000-02-0268_130v), bl. 93130. Stærð: 20 x 26 mm, fjarlægð á milli vatnslína á báðum megin vatnsmerkisins: 52 mm.

    Notað frá 1652 til 1654.

  • Aðalmerki 9: Skjaldarmerki, rétthyrnt, bl. 111.
  • Mótmerki 10: Fangamark PC? (IS5000-02-0268_132r), bl. 132. Stærð: 15 x 26 mm, fjarlægð á milli vatnslína á báðum megin vatnsmerkisins: 28 mm.
  • Aðalmerki 14: Vasi með einu handfangi (IS5000-02-0268_140r), bl. 140. Stærð: 78 x 28 mm, fjarlægð á milli vatnslína á báðum megin vatnsmerkisins: 28 mm.

    Ekkert mótmerki.

    Notað frá 1652 til 1654.

  • Mótmerki 12: Fangamark IB (IS5000-02-0268_141r), bl. 141. Stærð: 13 x 20 mm, fjarlægð á milli vatnslína á báðum megin vatnsmerkisins: 24 mm.

    Aðalmerki 12: Dárahöfuð með 5 meðalstórum bjöllum á kraga, Hermes kross og 3 meðalstórir hringir (IS5000-02-0268_142v), bl. 142. Stærð: 116 x 65 mm, fjarlægð á milli vatnslína á báðum megin vatnsmerkisins: 73 mm.

    Notað frá 1652 til 1654.

  • Aðalmerki 13: Dárahöfuð með 5 meðalstórum bjöllum á kraga, Hermes kross og 3 stórir hringir (IS5000-02-0268_144r), bl. 144.Stærð: 121 x 71 mm, fjarlægð á milli vatnslína á báðum megin vatnsmerkisins: 74 mm.

    Ekkert mótmerki.

    Notað frá 1652 til 1654.

  • Aðalmerki 14: Skjaldarmerki með sverðlilju og kórónu (IS5000-02-0268_146v), bl. 146. Stærð: 103 x 69 mm, fjarlægð á milli vatnslína á báðum megin vatnsmerkisins: 76 mm.

    Ekkert mótmerki.

    Notað frá 1652 til 1654.

  • Aðalmerki 15: Dárahöfuð með 5 meðalstórum bjöllum á kraga, Hermes kross, 3 stórir hringir og stafur (IS5000-02-0268_189r), bl. 189. Stærð: 123 x 74 mm,

    Ekkert mótmerki.

    Notað frá 1652 til 1654.

  • Aðalmerki 16: Dárahöfuð með 5 meðalstórum bjöllum á kraga, Hermes kross, 3 stórir hringir og stafur (IS5000-02-0268_191r), bl. 191. Stærð: 121 x 68 mm,

    Ekkert mótmerki.

    Notað frá 1652 til 1654.

  • Aðalmerki 17: Dárahöfuð með 5 meðalstórum bjöllum á kraga, Hermes kross og 3 stórir hringir (IS5000-02-0268_206r, IS5000-02-0268_207r), bl. 206-207208-209. Stærð: 113-115 x 60-61 mm, fjarlægð á milli vatnslína á báðum megin vatnsmerkisins: 75-77 mm.

    Ekkert mótmerki.

    Notað frá 1652 til 1654.

Blaðfjöldi
213 blöð (348 mm x 212 mm).
Tölusetning blaða

Í fyrri helmingi bókarinnar er blaðsíðumerking (óregluleg) en í síðari helmingnum eru síður merktar með númerum skjalanna (til samans 1-364).

Kveraskipan

29 kver:

  • I: bl. 1-12 (6 tvinn: 1+12, 2+11, 3+10, 4+9, 5+8, 6+7)
  • II: bl. 13-16 (eitt tvinn + tvö blöð: 13, 14+15, 16)
  • III: bl. 17-22 (eitt tvinn + 4 blöð: 17, 18, 19+20, 21, 22)
  • IV: bl. 23-35 (eitt blað + 6 tvinn: 23, 24+35, 25+34, 26+33, 27+32, 28+31, 29+30)
  • V: bl. 36-46 (5 tvinn + eitt blað: 36+45, 37+44, 38+43, 39+42, 40+41)
  • VI: bl. 47-54 (4 tvinn + tvö blöð: 47, 48+53, 49+52, 50+51, 54)
  • VII: bl. 55-67 (6 tvinn: 55, 56+67, 57+66, 58+65, 59+64, 60+63, 61+62)
  • VIII: bl. 68-79 (6 tvinn: 68+79, 69+78, 70+77, 71+76, 72+75, 73+74)
  • IX: bl. 80-86 (tvö tvinn + 3 blöð: 80+86, 81+84, 82, 83, 85)
  • X: bl. 87-98 (6 tvinn: 87+98, 88+97, 89+96, 90+95, 91+94, 92+93)
  • XI: bl. 99-113 (7 tvinn + tvö blöð: 99+113, 100+112, 101+111, 102, 102bis+110, 103+109, 104+108, 105+106, 107)
  • XII: bl. 114-123 (5 tvinn: 114+123, 115+122, 116+121, 117+120, 118+119)
  • XIII: bl. 124-127 (2 tvinn: 124+127, 125+126)
  • XIV: bl. 128-129 (eitt tvinn: 128+129)
  • XV: bl. 130-132 (eitt tvinn + eitt blað: 130+131, 132)
  • XVI: bl. 133-134 (eitt tvinn: 133+134)
  • XVII: bl. 135-136 (eitt tvinn: 135+136)
  • XVIII: bl. 137-138 (eitt tvinn: 137+138)
  • XIX: bl. 139-142 (tvö blöð + eitt tvinn: 139, 140, 141+142)
  • XX: bl. 143-148 (tvö tvinn + tvö blöð: 143, 144+147, 145+146, 148)
  • XXI: bl. 149-154 (eitt tvinn + 4 blöð: 149, 150, 151+152, 153, 154)
  • XXII: bl. 155-163 (5 tvinn + eitt blað: 155+163, 155 bis+162, 156+161, 157+160, 158+159bis, 159)
  • XXIII: bl. 164-175 (6 tvinn: 164+175, 165+174, 166+173, 167+172, 168+171, 169+170)
  • XXIV: bl. 176-187 (6 tvinn: 176+187, 177+186, 178+185, 179+184, 180+183, 181+182)
  • XXV: bl. 188-189 (eitt tvinn: 188+189)
  • XXVI: bl. 190-191 (eitt tvinn: 190+191)
  • XXVII: bl. 192-204 (6 tvinn + eitt blað: 192+203, 193+202, 194+201, 195+200, 196+199, 197+198, 204)
  • XXVIII: bl. 205-213 (3 tvinn + 3 blöð: 205, 206, 207+212, 208+211, 209+210, 213)
  • XXIX: bl. 214-218 (5 blöð)

Umbrot

Band

Band frá 1972.

Fylgigögn

Einn seðill (168 mm x 103 mm) fremst með hendi skrifara Árna Magnússonar og með viðbótum frá Árna: Þessi VIIda bréfabók mag: Brynjólfs heyrir til lögmanninum Sigurði Björnssyni. Var hún, þá mér í hönd kom samföst við þá Itu, en ég separeraði þær ordinis causa. [Með hendi Árna: Nú á ég hana. Hinum megin H. lögmannsins Sigurðar Björnssonar]

Uppruni og ferill

Uppruni

Þetta bindi er skrifað á árunum 1652-1654.

Ferill

Árni Magnússon fékk bókina hjá Sigurði Björnssyni lögmanni, fyrst að láni og síðar til eignar (sbr. seðil). Sigurður gæti hafa fengið hana frá mági sínum Jóni Sigurðssyni í Einarsnesi, er átti Ragnheiði dóttur sr. Torfa Jónssonar, sem var aðalerfingi Brynjólfs biskups (sbr. Jón Helgason, Úr bréfabókum Bryjólfs biskups Sveinssonar , bls. VII). Þetta bindi var þá samfast við fyrsta bindið en Árni tók þau í sundur (sbr. seðil). Fyrsta bindið hefur glatast við brunann 1728.

Aðföng

Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 16. október 1980.

Aðrar upplýsingar

Skráningarferill

Tekið eftir Katalog I , bls. 242 (nr. 423). Kålund gekk frá handritinu til skráningar í janúar 1886. DKÞ færði inn grunnupplýsingar 1. júlí 2002. HSÆ skráði í desember 2018. ÞÓS skráði vatnsmerki3. júlí 2020. EM uppfærði vatnsmerkin og kveraskipan 21. júní 2023.

Viðgerðarsaga

Viðgert og bundið á verkstæði Birgitte Dall í mars 1977. Eldra band fylgir í öskju sem nú er orðin of lítil fyrir handritið sjálft.

Myndir af handritinu

Svart-hvítar ljósmyndir á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn.

Notaskrá

Höfundur: Loth, Agnete
Titill: , Sønderdelte arnamagnæanske papirhåndskrifter
Umfang: s. 113-142
Höfundur: Guðrún Ása Grímsdóttir, Þórður Jónsson í Hítardal
Titill: Ættartölusafnrit séra Þórðar Jónssonar í Hítardal I-II
Höfundur: Haraldur Bernharðsson
Titill: Gripla, Þykkja og þykja. Hljóðbeygingarvíxl einfölduð
Umfang: 15
Titill: , Íslenzk fornkvæði. Islandske folkeviser
Ritstjóri / Útgefandi: Jón Helgason
Umfang: 10-17
Titill: Katalog over Den Arnamagnæanske Håndskriftsamling
Ritstjóri / Útgefandi: Kålund, Kristian
Lýsigögn
×
Efni skjals
×
  1. Bréfabók Brynjólfs biskups Sveinssonar VII
    1. Efnisyfirlit
    2. Skuldaviðurkenning
  2. Tillag sýslumanna til hospítalsins
  3. Vitnisburður Eggerts Björnssonar og Magnúsar Jónssonar upp á meðkenning Þórðar Péturssonar um meðtekin afgjöld af Mýrum
  4. Meðkenning Magnúsar og Einars Þorsteinssona upp á meðtekna stórt hundrað ríkisdali af biskupinum fyrir tíu hundruð í Mófellsstöðum
  5. Gísla Magnússyni tilskrifað sem eftir fylgir.
  6. Quittantia upp á 1000 ríkisdali af Skálholtsdómkirkju og annarra kirkna aflögðu inventario.
  7. Quittantia Matts Rasmussonar upp á 348 ríkisdali af kirkjunum aflagða.
  8. Ráðgan sr. Gissurs um sín efni.
  9. Sendibréf biskups til sr. Gissurs Sveinssonar.
  10. Klukka frá Miðdal heim í Skálholt látin brotin fyrir slopp.
  11. Inntak úr bréfi biskupsins séra Gissuri Sveinssyni tilskrifuðu.
  12. Tillag nokkurra presta til hospítalsins að Klausturhólum.
  13. Tillag hospítalsins í Árnessýslu, á Hraungerðis prestastefnu.
  14. Hospítals tillag prestanna í Rangárvallasýslu.
  15. Lofun leikmanna nokkurra til hospítalsins.
  16. Mæling trjánna biskupsins sem sr. Stefán Hallkelsson keypti í Hólminum.
  17. Kaupbréf fyrir Garðsstöðum á Rangárvöllum 15 hundruð og 5 hundruð í Mýdal í Kjós.
  18. Sendibréf herra Árna Oddssonar til biskupsins um hospítölin.
  19. Lögmannsins hr. Árna bréf til biskupsins.
  20. Árni lögmaður um hospítalinn.
  21. Árni lögmaður um hospítalinn.
  22. Fyrsta biskupsins skrif lögmanninum Árna Oddssyni tilskrifað um hospítalanna ráðstöfun.
  23. Hospítals tillags-lofun prestanna í Ísafjarðarsýslu í prófastsdæmi séra Jóns Jónssonar í Holti.
  24. Annað bréf biskupsins upp á lögmannsins andsvar.
  25. Quittantia gefin Finni Guðmundssyni fyrir biskupstíunda og Skammbeinsstaða umboðs meðferð.
  26. Tillag prestanna í Austfirðingafjórðungi til síns fjórðungshospítals, svo mikið sem biskupinn magister Brynjólfur Sveinsson hefur þar af meðtekið Anno 1652.
  27. Tillag prestanna í Sunnlendingafjórðungi til síns fjórðungshospítals, svo mikið sem biskupinn magister Brynjólfur Sveinsson hefur þar af meðtekið Anno 1652.
  28. Tillag prestanna í Vestfirðingafjórðungi til síns fjórðungshospítals, svo mikið sem biskupinn magister Brynjólfur Sveinsson hefur þar af meðtekið Anno 1652.
  29. Bréf biskupsins til umboðsmannsins Tómasar Nikulássonar.
  30. Inntak úr bréfi Helgu Magnúsdóttur til hr. Þorláks Skúlasonar.
  31. Dánartilkynning Hákonar Gíslasonar
  32. Bréf fyrir Eyrarteigi í Skriðdal.
  33. Útskrift af bréfi Jóns Jónssonar tilskrifuðu biskupinum magister Brynjólfi Sveinssyni.
  34. Umboðsgjöf biskupsins magisters Brynjólfs Sveinssonar í hendur fengin Egli Magnússyni, til að afhenda Jóni Vigfússyni.
  35. Magnúsi Sigfússyni tilskrifað.
  36. Biskupstíundar uppgjöf Sigurðar Bjarnasonar.
  37. Myndugleiki sem Þorvarður Erlendsson gaf biskupinum að gjöra kaup á hálfum krossi fyrir tvöhundruð í Reykjum.
  38. Inntak úr bréfi biskupsins magisters Brynjólfs Sveinssonar umboðsmanninum Tómasi Nikulássyni tilskrifað um collationem prestanna.
  39. Gjörningur um Hörgslands hospítal við Eirík Sigvaldason.
  40. Controversia eður ágreining millum skólameistarans Gísla Einarssonar og Magnúsar Jónssonar.
  41. Áverkavottorð Einars Torfasonar.
  42. Ákæra yfir Magnúsi Jónssyni.
  43. Quittantia Péturs Bjarnasonar fyrir afgjald af lénsjörðum hans útgefin af Matthíasi Guðmundssyni.
  44. Hákonar Ormssonar eignarskjal fyrir hálfum teinæringi er Jacob Knutsson Bang fékk honum.
  45. Sendibréf Brynjólfs biskups til sr. Þórðar Jónssonar í Hítardal.
  46. Vitnisburður biskupsins.
  47. Vitnisburður séra Helga Grímssonar.
  48. Ákæra yfir Magnúsi Jónssyni
  49. Vitnisburður nær Jón Loftsson og Jón Salómonsson fram fóru úr skálanum.
  50. Um jarðvarp og nær Einar var útdreginn, item hurðina.
  51. Vitnisburður um brot skálahurðarinnar.
  52. Skoðun utanskólamanna á skálahurðinni.
  53. Vitnisburður um orð Magnúsar Jónssonar við skólapilta.
  54. Suplicatia Magnúsar Jónssonar til biskupsins.
  55. Sáttmáli milli Gísla Einarssonar og Magnúsar Jónssonar.
  56. Meðkenning biskupsins upp á lýsing Kristínar sálugu Magnúsdóttur.
  57. Copia af kaupbréfi fyrir Mófellsstöðum í Skorradal.
  58. Milligjöf Mófellsstaða og Garðstaða.
  59. Skólameistarakaup.
  60. Bréf herra Þorláki Skúlasyni tilskrifað.
  61. Trúlofun Þorsteins Eyvindssonar og Sigríðar Þorvaldsdóttur.
  62. Inntak úr bréfi Guðrúnar Árnadóttur tilskrifuðu biskupinum magister Brynjólfi Sveinssyni.
  63. Gjörningur um Klausturhóla hospítal við Jón Árnason.
  64. Rekaumboð fyrir staðarrekum á Eyrarbakka útgefið sr. Torfa Jónssyni.
  65. Biskupsins jarða- og kúgildaregistur hér fyrir austan 1651.
  66. Bréf Sigurðar Jónssonar fyrir hospítals tillags samantöku í Mýrasýslu.
  67. Sendibréf biskupsins Markúsi Snæbjörnssyni tilskrifað.
  68. Pappírstaka Jóns Pálssonar.
  69. Bréf Torfa Erlendssyni tilskrifað.
  70. Bréf umboðsmanninum Tómasi Nikulássyni tilskrifað.
  71. Afbötun skólapilta um Kálfafells kirkju kaleik.
  72. Quittantia biskupsins af Pétri Þórðarsyni fyrir Breiðu spjöll.
  73. Eignarskipti á Skagalandi á Akranesi.
  74. Vígslubréf Gísla Jónssonar.
  75. Meðkenning biskupsins upp á 40 ríxdali meðtekna af Gottskálk Oddssyni.
  76. Reikning millum biskupsins og sr. Ásgeirs Einarssonar.
  77. Quittantia biskups af sr. Ásgeiri Einarssyni fyrir öll skipti og býti.
  78. Vitnisburður um Efri Strandar land.
  79. Annar vitnisburður um Efri Strandar land.
  80. Lögfesta Finns Guðmundssonar á Efri Strandar landi.
  81. Vitnisburður um landamerki á millum Hraungerðis og Króks.
  82. Kaupbréf Skálholts dómkirkju fyrir Björk í Flóa.
  83. Útgjald fyrir Björk.
  84. Quittantia biskupinum útgefin fyrir Bjarkar andvirði.
  85. Útskrift lögfestu og vitnisburða sem liggjandi eru á Valþjófsstað um þrætulandið kirkjunnar.
  86. Lögfesta Skipaskaga.
  87. Lögfesta Innstavogs.
  88. Registur gjörningsbréfa sem geymast austur í bókaskemmu biskupsins.
  89. Áminningarbréf prestanna í Skálholtsstifti um guðrækilegt bænadagahald.
  90. Befalning Jens Sófrenssonar að séra Ámundi á Kálfatjörn láti ekki neitt undan kirkjunni ganga.
  91. Bréf til presta í Skaftafellssýslu um framkvæmd á tilleggi til hospítalsins.
  92. Vitnisburður Símonar Þorvaldssonar.
  93. Umboð Gísla Einarssonar yfir Árbæ.
  94. Kaupbréf fyrir Geldingaá.
  95. Ráðsmannsdæmi Hannesar Helgasonar.
  96. Kvittantia Hannesar Helgasonar fyrir biskupstíundir.
  97. Útskrift af kaupbréfi Einars Torfasonar fyrir Bergsholti.
  98. Bón Einars Torfasonar felld til Jóns Brynjólfssonar að taka sitt umboð til að tala út við Eggert Björnsson um jarða afgifta mismun.
  99. Eignarráð gefur biskupinn séra Jóni Daðasyni yfir Tröllaskógi og partinum í Kjóastöðum.
  100. Inntak úr sendibréfi séra Jóns Daðasonar tilskrifuðu biskupinum magister Brynjólfs Sveinssonar.
  101. Bréf Magnúsar Jónssonar biskupinum tilskrifað.
  102. Annað bréf Magnúsar Jónssonar biskupinum tilskrifað.
  103. Peningar taldir og gefnir séra Stefáni Ólafssyni af föður hans.
  104. Eignarráð biskupsins yfir Bergsholti í Staðarsveit og fjórum leigukúgildum þar með.
  105. Eign biskupsins á Handursholti.
  106. Meðkenning Halldórs Jónssonar um sitt kaup og kvittun.
  107. Gjörningur millum Ásmundar Þorsteinssonar og Ólafs Skæringssonar um uppgjöf á Hlemmiskeiði, leigumála Ásmundar.
  108. Kapelláns köllun séra Eiríks Vigfússonar af séra Þórði Jónssyni.
  109. Eignarráð Sigurðar Árnasonar yfir Krók (10 hundruð) eður 10 hundruð í Þórisstöðum.
  110. Vígslubréf Eiríks Vigfússonar.
  111. Kaupbréf fyrir hálfri Höfn.
  112. Kaupbréf fyrir Vatnsenda í Skorradal.
  113. Úr bók Þórðar lögmanns um landamerki millum Hafnar og Melakirkju skógs.
  114. Vitnisburður Guðmundar Þorsteinssonar.
  115. Afhentur og úttekinn staðurinn í Reykjadal.
  116. Vitnisburður Jóns Vigfússonar um Hafnar land.
  117. Vitnisburður Torfa Helgasonar um sama.
  118. Útskrift af bréfi Hákonar Bjarnasonar um innstæðukúgildi með Garðstöðum.
  119. Útskrift af bréfi séra Jóns Daðasonar um Mýdals og Handursholts parta og Króks í Flóa og kúgildi Gautastaða.
  120. Umboðsbréf Þorsteins Eyvindssonar fyrir skiparáðum og sjóar útvegum á Akranesi.
  121. Útskrift af sendibréfi til Aðalvíkur sóknarmanna.
  122. Útskrift af bréfi biskupsins til séra Jóns Arasonar.
  123. Meðkenning séra Jóns Pálssonar upp á Hamrapart.
  124. Kvittast þrjú hundruð við Hákon Ormsson sem hann á að Skálholts stað.
  125. Bræðratungu reikningur.
  126. Copium af kaupbréfi fyrir Vatnsenda í Skorradal.
  127. Annað kaupbréf fyrir Vatnsenda í Skorradal.
  128. Um fimm hundruð í Vatnsenda meðkenning Orms Vigfússonar.
  129. Samþykki Eyjólfs Eyjólfssonar um hálfan Vatnsenda.
  130. Lögfesta Björns Gíslasonar.
  131. Kaupbréf fyrir hálfum Vatnsenda.
  132. Lýsing biskups um kaup sitt við Björn Gíslason.
  133. Afhending á Króki.
  134. Bjarnanes reikningur.
  135. Útskrift Hákonar Þorsteinssonar af handskrift upp á honum lánaða 10 ríxdali 1653 á Alþingi.
  136. Quittantia upp á öll skipti og kaup biskupsins og Sigurðar Árnasonar.
  137. Handskriftir upp á 40 ríxdali lánaða Eiríki Sigvaldasyni.
  138. Kvittun um greiðslu Eiríks Sigvaldasonar.
  139. Bréf biskupsins tilskrifað herra Hinrich Bielke.
  140. Handskrift Péturs Þórðarsonar upp á 15 ríxdali að betala.
  141. Biskupstíunda reikningur úr Barðastrandarsýslu.
  142. Quittantia upp á öll biskupsins skipti og Magnúsar Þorsteinssonar.
  143. Gjörningur um prests uppheldi af Kolbeinsstaðakirkju.
  144. Meðkenning Tómasar Finnssonar upp á 4 ríxdali til láns tekna vegna Hjalta Jónssonar.
  145. Veitingarbréf séra Hinriks Jónssonar til Eiðaþinga.
  146. Quittun biskupsins fyrir Meðalnesi í Fellum og Þorbrandsstöðum í Vopnafirði útgefin af Tómasi Finnssyni.
  147. Handskrift Bjarna Oddssonar upp á 32 ríxdali að betala.
  148. Meðkenning séra Böðvars Sturlusonar upp á lexicon.
  149. Heimild biskupsins yfir sex hundruð í Efstabæ í Skorradal og níu hundruð í Narfastöðum í Melasveit.
  150. Afhendir biskupinn séra Jóni í Reykjadal upp í verð þeirra peninga sem frá Reykjadalskirkju voru komnir, 315 álnir.
  151. Veitingarbréf séra Jóns Jónssonar fyrir Reykjadal.
  152. Um tillag til hospítalsins í Vestfirðingafjórðungi.
  153. Reikningur eignar og inventarii Staðarkirkju í Aðalvík er svo látandi þegar séra Árni Clausson greindan stað afgreiddi en séra Árni Loftsson viðtók.
  154. Virðing á kirkjubót í Aðalvík.
  155. Vitnisburður Einars Jónssonar um eldiviðartök Skálholtsstaðarjarða í Saurbæjarstaðarlandi.
  156. Copium af lögfestu séra Jóns á Melum fyrir seljalandi.
  157. Umboð séra Jóni Ólafssyni gefið yfir Ytri Vík og Þambárvalla reka.
  158. Bakkapartur sex hundruð gefinn Pétri Þórðarsyni í löggjöf af Guðrúnu Henriksdóttur.
  159. Byggingarbréf Helga Jónssonar að Mófellsstöðum af biskupinum gefið.
  160. Vitnisburðar meðkenning um Hafnar fjárhús hvar staðið hefði.
  161. Citatia Gísla Einarssonar skólameistara og Guðmundar Guðmundssonar til Ólafsvalla prestastefnu.
  162. Óskaði Gísli Einarsson Citatiunnar hverrar útskrift hann fékk.
  163. Citatia prestanna í Árnessýslu til Ólafsvalla prestastefnu.
  164. Vitnisburðar meðkenning Péturs Ámundasonar um viðskipti skólameistarans Gísla Einarssonar og Gvöndar Gvöndssonar.
  165. Stefna Gvöndar Gvöndssonar stefnd skólameistara Gísla Einarssyni.
  166. Leyfi gefið Árna Pálssyni að grafa í gegnum nesodda sem liggur við Gljúfrarholtsá.
  167. Vitnisburður biskupsins af Hákoni Ormssyni.
  168. Vitnisburður og kvittantia Hákonar Ormssonar.
  169. Kaupbréf biskupsins fyrir fasta eign séra Gissurs Sveinssonar.
  170. Kaupmálabréf Gissurs Sveinssonar og hans kvinnu Margrétar birt biskupinum.
  171. Geldur séra Hallur biskupinum allt góss í föstu og lausu sem sér kann að tæmast eftir móður sína.
  172. Quittantia Finni Guðmundssyni útgefin fyrir Skammbeinsstaða umboðs meðferð.
  173. Bréf séra Jóni á Melum tilskrifað um vafaland millum Hafnar og Mela.
  174. Citatia prestanna í Dalasýslu til Ásgarðs í Hvammssveit um mál Séra Erlends Einarssonar og Sveinbjarnar Árnasonar.
  175. Umboð séra Ásgeirs Einarssonar yfir Skálholtskirkju reka fyrir Galmaströnd etc.
  176. Bréf um aflausn Jóns Guðmundssonar að Kvennastöðum.
  177. Kvittun á afgreiðslum þeirra kúgilda fjögurra sem komu fyrir Handursholts kúgildi fjögur.
  178. Kostir séra Erlendi Einarssyni gjörðir af séra Brynjólfi Bjarnasyni fyrir uppgjöf á Hjarðarholtsstað 1653.
  179. Quittantia Finni Guðmundssyni gefin fyrir biskupstíunda meðferð.
  180. Hússtæði leyft séra Þórarni Eiríkssyni á kristfjárjörðu í Djúpavogi.
  181. Umboð yfir biskupstíundum í Skaftafellssýslu gefið Einari á Núpsstað.
  182. Biskupstíunda reikningur í Árnessýslu.
  183. Áminningarbréf um bænadagahald.
  184. Sátt Ólafs Þórðarsonar við biskupinn.
  185. Kóngsbréf að þeir sem tekið hafa sína attestatiu skuli forframast fyrr en aðrir.
  186. Synodalia að Ólafsvöllum um Gísla Einarsson skólameistara og Gvönd Gvöndsson.
  187. Intercessionis bréf biskupsins tilskrifað Matthías Guðmundssyni um skólameistarann Gísla Einarsson.
  188. Kaupgjald skólameistarans Gísla Einarssonar.
  189. Köllunarbréf Jóns Sigurðssonar til Miklholts.
  190. Samþykki séra Þorláks Bjarnasonar upp á köllun séra Sigurðar um sinn son sér til kapelláns.
  191. Vígslubréf séra Jóns Sigurðssonar til kapelláns í Miklholti.
  192. Copium af bréfi Þórðar á Eyri Guðmundssonar sent Magnúsi Jónssyni.
  193. Copium af bréfi tilskrifuðu Bjarna Péturssyni 1654.
  194. Kaupbréf biskupsins fyrir Tannastöðum í Ölvesi.
  195. Kaupbréf biskupsins fyrir fremri Hlíð í Vopnafirði.
  196. Fullmakt Árna Pálssonar yfir aukahlutunum.
  197. Biskupsins bréf um tillag séra Jóns Egilssonar.
  198. Umboð yfir biskupstíundum í Árnessýslu gefið Jóni á Hömrum.
  199. Kaupbréf biskupsins fyrir hálfu fjalli í Ölvesi af Jóni á Hömrum.
  200. Kostnaður fyrir Skálholtskirkju uppbygging.
  201. Gjörningur um Hörgslands hospítal við Eirík Sigvaldason.
  202. Meðkenning Eiríks Sigvaldasonar um tíu ríxdali sig biskupnum skyldugan að vera.
  203. Kaupgjald séra Halldórs Locatz.
  204. Vitnisburðir um höndlan Jóns Loptssonar við jarpan hest staðarins.
  205. Forpliktun Jóns Loptssonar við biskupinn vegna prettvísi á fóðrahesti staðarins 1654.
  206. Meðkenning Jóns Loptssonar um Skálholtsstað⟨ar⟩ker sem hann undirdróst en missagði til heimildar af Jóni sáluga Halldórssyni.
  207. Ráðsmannsbréf Benedikts Þorleifssonar.
  208. Kaupgjald Gísla Einarssonar skólameistara.
  209. Síðasti reikningur við Guðmund Guðmundsson.
  210. Kvittunarreikningur millum biskupsins og Páls Gíslasonar um öll skipti og býti.
  211. Gjörningur biskupsins við Pál Teitsson um búið á Vatnsenda.
  212. Búsgagnið á Vatnsenda hjá Páli Teitssyni.
  213. Meðkennir Eiríkur Oddsson sig fengið hafa fimm hundruð í Sólheimum í Mýrdal biskupinum vegna sonar síns Odds til skóla.
  214. Lögfestuform Hafnar í Melasveit hálfrar.
  215. Sami og sáttmálagjörningur millum biskups vegna kirkjunnar þar, um vafalandið þar á milli.
  216. Sami á millum biskupsins vegna Hafnar item Ragnhildar Daðadóttur vegna parts í Narfastöðum, og séra Jóns á Melum um landamerkjahald og brúkun þar á milli.
  217. Veitingarbréf séra Helga fyrir Húsafelli.
  218. Kaupbréf biskupsins fyrir Hvalnesi í Lóni austur og hálfum Þórisstöðum í Ölvesi af Sigurði Árnasyni.
  219. Kvittunarreikningur biskupsins og Halldórs Jónssonar um hans locatz kaup.
  220. Kaupbréf biskupsins fyrir Bakka í Arnarfirði vestur.
  221. Quittantia upp á meðtekið Bakkaparts andvirði.
  222. Útskrift af gjafa- og kaupbréfi Guðrúnar Henriksdóttur og Péturs Þórðarsonar.
  223. Kaupbréf fyrir sex hundruð í Bakka í Arnarfirði af Pétri Þórðarsyni.
  224. Kaupbréf biskupsins fyrir fimm hundruð í Gröf í Grímsnesi af Ormi Jónssyni.
  225. Samþykki Björns Þorvaldssonar og Gunnars Jónssonar upp á sölu Orms Jónssonar er hann seldi fimm hundruð í Gröf í Grímsnesi biskupinum M. B(rynjólfi) S(veinssyni).
  226. Copium af bréfi Árna Pálssonar til biskupsins.
  227. Löggjafarbréf Guðrúnar Henriksdóttur Pétri Þórðarsyni til handa á sex hundruðum í Bakka þar í keypti Pétur eitt hundrað.
  228. Útskrift af kaupbréfi biskupsins og Péturs Þórðarsonar.
  229. Bréf til umboðsmannsins Matthíasar Guðmundssonar með Gísla Einarssyni.
  230. Máli og peningar Þórunnar Jónsdóttur í garð Guðbrands.
  231. Bygging Guðmundar Gíslasonar fyrir Ossabæ og Kanastöðum.
  232. Leyft séra Jósef Loftssyni tólf færleika beit í hestfjalli.
  233. Afhending stóru stofunnar í Skálholti af Árbjarti Þorleifssyni.
  234. Quittantia biskupsins af Gottskálk Oddssyni um öll skipti og býti.
  235. Copium af sendibréfi tilskrifuðu séra Þorsteini Jónssyni í Holti 1654.
  236. Kvittantia Jóns Árnasonar upp á Klausturhóla kirkju og peninga.
  237. Copium af bréfi biskupsins til séra Jóns á Fellsmúla.
  238. Quittantia séra Jóni Bjarnasyni fyrir Bjarnaness umboðsmeðferð útgefin.
  239. Grein úr bréfi séra Jóns Jónssonar á Fellsmúla sem viðvíkur samþykki hans upp á sölu Orms Jónssonar, hans bróður, á fimm hundruðum í Gröf í Grímsnesi.
  240. Bréf um inntöku sex kreinktra til hospítalsins.
  241. Biskups tíundarreikningur Einars Jónssonar úr Skaftafellssýslu.
  242. Samþykki Benedikts Halldórssonar upp á sex hundruð í Bakka og Arnarfirði.
  243. Byggingarbréf Jakobs Helgasonar á jörðinni Þórkötlustöðum.
  244. Ráðsmannsbréf Benedikts Þorleifssonar, útskrifað.
  245. Engin fyrirsögn.
  246. Registur bréfa og gjörninga.
  247. Relationes biskupsins um Grænland.

Lýsigögn