AM 152 1-2 fol.
Sögubók ; Iceland
Note
Aftast í handritinu (blað 202r) er hómilíubrot á latínu frá um 1300 eða fyrr, sem ekki hefur tilheyrt handritinu upprunalega.
AM 338 4to og AM 341 a 4to eru skrifuð eftir AM 152 1 fol.
Contents
Physical Description
Bundið í tréspjöld (331 mm x 248 mm x 105 mm).
History
Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 4. desember 1973.
Additional
Tekið eftir Katalog I, bls. 105-106 (nr. 181). Kålund gekk frá handritinu til skráningar í December 1885. DKÞ skráði July 04, 2003 VH jók við og lagfærði skráningu skv. reglum TEI P-5, July 06, 2011ÞEJ lagfærði skráningu í November 2021
- Svart-hvítar ljósmyndir á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn.
Part I ~ AM 152 1 fol.
„Önundur hét maður …“
„ … Og ljúkum vér svo sögu Grettis Ásmundarsonar fulltakins karls.“
„Hér byrjar sögu Hálfdanar Brönufóstra“
„Hringur er kóngur nefndur …“
„ … Það segja sumir menn, að sá Ríkarður væri faðir Álaflekks.“
Og lýkst hér nú saga Hálfdanar Brönufóstra.
„Saga þessi er eigi af lokleysu …“
„ … er lifir og ríkir um allar aldir veralda. Amen.“
Á nokkrum stöðum á efri spássíu er nefnd Flores saga Frakkakonungs.
„Margir fyrri menn hafa saman sett til skemmtanar mönnum …“
„ … er þessi saga komin á enda. “
„Þórður hét maður son Hörða-Kára, mikill að virðingu …“
„ … Þórður hreða varð sóttdauður. Höfum vér ekki fleira heyrt með sannleik af honum sagt.“
Og lýkur hér með sögu Þórðar hreðu.
„Svo byrjar þessa frásögu, að Hreggviður er konungur nefndur …“
„ … er angrast við og ekki verður að gamni. Amen. “
„Það er upphaf þessarar sögu, at Logi hefir konungur heitið …“
„ … af þeim mönnum, sem honum voru samtíðis.“
Ljúkum vér hér nú sögu Þorsteins Víkingssonar með þessu efni, og er hin gamansamligasta.
„Eftir niðurbrot Trojuborgar …“
„ … niður falla þá atburði. Hefur sá skömm fyrir er skrifaði.“
Aftan við hefur hálfur dálkur verið skilinn eftir auður en seinna fylltur með nöfnum persóna ofl. (sjá: Spássíugreinar og aðrar viðbætur).
„Þar hefjum vér þessa sögu, er Gautrekur hefir konungur heitið …“
„ … Lýkur hér nú frásögu Gautrekssonar.“
„Svo hefur byrjast eitt ævintýr …“
„… lýkur hér nú Mágus sögu “
„Þar hefjum vér eina [kátliga] frásögn af einum konungi …“
„… [stórgjöf]ull og hinn hæverskligasti að sjá. “
Og lýkur hér Gjafa-Refs sögu
Sagan er nefnd Gjafarefs saga við sögulok, en á spássíu bl. 195v (196v) er (með 17. aldar hendi) titillinn: Frá Gauta kóngi hinum milda skrifaður.
Physical Description
Í blaðmerkingu Jóns Sigurðssonar (með bleki í hægra horni) er blað 111 merkt 111-112. Blaðmerking er því eftirfarandi: 1-111-112, 113-201; í tölusetningu blaða er blöðum handritsins fylgt og blaðmerking Jóns gefin í sviga fyrir aftan.
Samtals 25 kver.
- Kver I: blöð 1-8, 4 tvinn.
- Kver II: blöð 9-16, 4 tvinn.
- Kver III: blöð 17-24, 4 tvinn.
- Kver IV: blöð 25-32, 4 tvinn.
- Kver V: blöð 33-40, 4 tvinn.
- Kver VI: blöð 41-48, 4 tvinn.
- Kver VII: blöð 49-56, 4 tvinn.
- Kver VIII: blöð 57-64, 4 tvinn.
- Kver IX: blöð 65-72, 4 tvinn.
- Kver X: blöð 73-80, 4 tvinn.
- Kver XI: blöð 81-88, 4 tvinn.
- Kver XII: blöð 89-96, 4 tvinn.
- Kver XIII: blöð 97-104, 4 tvinn.
- Kver XIV: blöð 105-113, 4 tvinn (blað 111 er merkt sem 111-112 (sjá nánar: Blaðfjöldi).
- Kver XV: blöð 114-120, 4 tvinn.
- Kver XVI: blöð 121-128, 4 tvinn.
- Kver XVII: blöð 129-136, 4 tvinn.
- Kver XVIII: blöð 137-144, 4 tvinn.
- Kver XIX: blöð 145-152, 4 tvinn.
- Kver XX: blöð 153-160, 4 tvinn.
- Kver XXI: blöð 161-168, 4 tvinn.
- Kver XXII: blöð 169-176, 4 tvinn.
- Kver XXIII: blöð 177-184, 4 tvinn.
- Kver XXIV: blöð 185-192, 4 tvinn.
- Kver XXV: blöð 193-200, 4 tvinn.
I. Blöð 1r-51v eru skrifuð af Þorsteini Þorleifssyni sbr. blað 46v (sjá nánar: Uppruni og ferill). Árléttiskrift.
II. Blöð 52r-200v eru eignuð Jóni Þorgilssyni ráðsmanni á Hólum og presti á Melstað (sjá: Uppruni og ferill).
Rauðritaðar kaflafyrirsagnir hafa verið á fyrstu blöðunum (blöðum 1-52) en þær eru víða orðnar máðar. Sem dæmi má t.d. nefna blöð 4v og 22v.
Upphafsstafir í ýmsum litum eru á blöðum 1-52 sjá t.d. blöð 3v, 41v, 49v.
Teiknuð mannvera er á blaði 47r, en þar er gefinn til kynna Spesar þáttur með sömu hendi og spássíugrein á blaði 46v (sjá: Uppruni og ferill), ef til vill hendi skrifarans sjálfs.
- Spássíugreinar skrifara eru á bl. 96v-97r, 138v, 64v og 72v (athugasemdir um skrift o.fl.).
- Þjóðvísa frá um 1500 á neðri spássíu blaðs 57v með hendi skrifara.
- Spássíugreinar lesenda um Grettis sögu á blöðum 2r, 3r, 39r, 40r, 41v, flestar með gamalli hendi.
- Víða eru titlar á efri spássíu með 17. aldar hendi (sjá t.d. blöð 74v-75r Saga af Sigurði þögla).
- Ýmis nöfn eru á spássíum, sbr. upplýsingar um skrifarann og eigenda/-ur handritsins (sjá: Uppruni og ferill).
Fleiri nöfn má finna á spássíum handritsins. Á blaði 138v (139v) kemur fyrir nafnið: Tómas prestur Jónsson . Og á blöðum 40v, 51r, 65v, 89v, 104r, 138v (139v), 185v, 188r og 196v (197v) er fleiri nöfn að finna.
.
Engir seðlar með hendi Árna Magnússonar.
History
Handritið er tímasett til ca 1500-1525 (sbr. ONPRegistre, bls. 433), en til 15. aldar í Katalog I, bls. 105.
Árni Magnússon fékk handritið frá Vigfúsi Guðbrandssyni en áður áttu það Elín Hákonardóttir í Vatnsfirði og Helga Magnúsdóttir Björnssonar lögmanns, en Árni telur Helgu hafa fengið handritið frá föður sínum (sbr. AM 435 a 4to, blað 64v). Nafn Magnúsar Björnssonar kemur fyrir á blaði 57r (með eigin hendi) og 138v (139v) (í vísu). Aftast í handritinu er skrá yfir ætlaða sauðaþjófa í Eyjafirði frá 1545 (sbr. Íslenskt fornbréfasafn XI, nr. 350). Jón Helgason taldi líklegt að Ari Jónsson lögmaður hefði átt handritið og látið skrifa sauðaþjófatalið í auðan dálk. Handritið hefur því verið í eigu sömu ættar mjög lengi en Vigfús var sjötti maður frá Ara. Mjög fátítt er að hægt sé að rekja eigendasögu miðaldahandrits eins langt aftur og hér hefur verið gert en Ari, fyrsti maðurinn sem með nokkurri vissu er hægt að eigna handritið, hefur fæðst um svipað leyti og handritið var skrifað eða um 1510. Árni hefur fengið bókina í síðasta lagi á árinu 1704 (Guðvarður Már Gunnlaugsson; www.arnastofnun.is).
AM 338 4to og AM 341 a 4to eru skrifuð eftir AM 152 1 fol.
Part II ~ AM 152 2 fol.
Physical Description
Eitt blað.
- Tvídálka.
- Leturflötur er ca 220-225 mm x 210-215 mm.
- Línufjöldi er ca 31-33.
- Blaðið er í raun tvö blöð sem saumuð hafa verið saman. Annað blaðið er skorið að ofan og að utanverðu. Hitt blaðið er aðeins ræma á hvolfi sem er saumuð neðan á hitt; á henni eru nótur. Blöðin eru bæði úr tvídálka handritum en það er ekki sama hönd á þeim. (Guðvarður Már Gunnlaugsson; www.arnastofnun.is)
Skrifari er óþekktur. Textaskrift.
Blaðræma með nótum er saumuð neðan á blaðið.
History
Það er tímasett til ca 1300 eða fyrr í Katalog I , bls. 105.
Bibliography
Editor: Loth, Agnete
Scope: 20
Editor: Loth, Agnete
Scope: 21
Title: Introduction, Fornaldarsagas and late medieval romances AM 586 4to and AM 589 a-f 4to, Early Icelandic manuscripts in facsimile
Scope: 11
Title: Stóð og stjörnur, Hallamál : rétt Haraldi Bernharðssyni fimmtugum 12. apríl 2018
Scope: p. 7-10
Title: Introduction, Möðruvallabók (Codex Mödruvallensins). MS. No. 132 fol. in the Arnamagnæan Collection in the University Library of Copenhagen
Scope: p. 9-23
Title: Folktale and parable. The unity of Gautreks saga, Gripla
Scope: 10
Title: Forfatterintrusjon i Grettissaga og paralleller i Sturlas verker, Scripta Islandica
Scope: 68
Title: Arkiv för nordisk filologi, „Hvorki glansar gull á mér/né glæstir stafir í línum“. : some observations on Íslendingasögur manuscripts and the case of Njáls saga
Scope: 129
Title: Studia Islandica = Íslensk fræði ; 62, Í hverri bók er mannsandi : handritasyrpur - bókmenning, þekking og sjálfsmynd karla og kvenna á 18. öld
Scope: p. 408, [1] s., [18] mbls. : ritsýni
Title: "Grettir vondum vættum, veitti hel og þreytti". Grettir Ásmundarson og vinsældir Grettis sögu, Gripla
Scope: 11
Title: , Handritasyrpa : rit til heiðurs Sigurgeiri Steingrímssyni sjötugum 2. október 2013, Brot íslenskra miðaldahandrita
Scope: 88
Title: Mirrors of virtue : manuscript and print in late pre-modern Iceland, Opuscula XV, Women's manuscript culture in Iceland, 1600-1900
Scope: p. 195-224
Editor: Guðni Jónsson
Scope: 7
Title: Orð og tunga, Gás, gæs og Gásir, Gásar : brot úr hljóðsögu og beygingarsögu
Scope: 8
Title: Ideology and identity in late medieval northwest Iceland, Gripla
Scope: 25
Title: Góssið hans Árna, Síðasta glæsta sagnahandritið
Scope: p. 171-183
Editor: Jóhannes Halldórsson
Scope: 14
Title: Átti Sturla Þórðarson þátt í tilurð Grettis sögu, Equus Troianus sive Trójuhestur tygjaður Jonnu Louis-Jensen
Scope: p. 44-51
Title: Introduction, The sagas of king Sverrir and king Hakon the old. Manuscript no. 81a fol. in The arnamagnæan Collection
Scope: p. 7-17
Title: Handritamiðstöðin í Skálholti, Menntun og menning í Skálholtsstifti 1620-1730, Glíman. Sérrit 1
Scope: p. 79-87
Title: , Historia sanctae crucis: The history of the cross-tree down to Christ's passion. Icelandic legend versions
Scope: 26
Title: Building up the ties with the past : August Strindberg and Starkaðr, Studies in the transmission and reception of old Norse literature ; the hyperborean muse in European culture
Editor: Cipolla, Adele, Quinn, Judy
Scope: p. 181-196
Title: Véfréttir sagðar Vésteini Ólasyni fimmtugum, Hvað binst við nafn?
Scope: p. 67-69
Editor: Driscoll, Matthew James
Scope: p. clxvi, 67 p.
Title: Postcards from the edge: an overview of marginalia in Icelandic manuscripts, Variants
Scope: p. 21-36
Title: , En forbindelse imellem Sverris saga (AM 81a, fol.) og Hectors saga
Scope: p. 94-96
Title: Gripla, Scribal practices and three lines in Völuspá in Codex Regius
Scope: 26
Title: The two-troll variant of the bear's son folktale in Hálfdanar saga Brönufóstra and Gríms saga loðinkinna, ARV
Scope: 1975
Title: Ægisif : reist Bergljótu Soffíu Kristjánsdóttur fimmtugri 28. september 2000, Fra Kapstaden til Island
Scope: p. 72-75
Title: The localisation and dating of medieval Icelandic manuscripts, Saga book
Scope: 25
Title: , Íslensk bókagerð á miðöldum, Stafkrókar : ritgerðir eftir Stefán Karlsson gefnar út í tilefni sjötugsafmælis hans 2. desember 1998
Scope: 79
Title: , Ritun Reykjafjarðarbókar. Excursus: Bókagerð bænda, Stafkrókar : ritgerðir eftir Stefán Karlsson gefnar út í tilefni sjötugsafmælis hans 2. desember 1998
Scope: 79
Title: , Handritasyrpa : rit til heiðurs Sigurgeiri Steingrímssyni sjötugum 2. október 2013, Flateyjarbækur : Af Guðrúnu Ögmundsdóttur og öðrum bókavinum Árna Magnússonar í Flatey
Scope: 88
Title: Viskustykki undin Soffíu Guðnýju Guðmundsdóttur fimmtugri 4. apríl 2014, Flettu uppá taðskegglingunum!
Scope: p. 62-64
Title: Bandamanna saga og áheyrendur á 14. og 15. öld, Tækileg vitni : greinar um bókmenntir gefnar út í tilefni sjötugsafmælis hans 5. apríl 2011
Scope: p. 129-150
Title: Góssið hans Árna, Kvæða og tvísöngsbók frá Vestfjörðum
Scope: p. 37-49
Metadata
×- Country
- Iceland
- Place
- Reykjavík
- Institution
- The Árni Magnússon Institute for Icelandic Studies
- Repository
- Handritasvið
- Collection
- Safn Árna Magnússonar
- Shelfmark
- AM 152 1-2 fol.
- Additional pictures
Ext (Spine)Ext (Fore-Edge)Ext (Head-Edge)Ext (Tail-Edge)CCPExt (Scale)- XML
- View as XML
- PDF all-in-one
- Notes
- Send Feedback on Manuscript
