Detaljer om håndskriftet

PDF
PDF

AM 281 4to

Blandingshåndskrift ; Island, 1685-1699

Bemærkning
De fleste tekster er excerpter, der stammer fra Hauksbók.

Indhold

1 (1r-28v:6)
Vǫlsunga saga
Rubrik

Sagann | Af Ragnare Lodbrők sem fordum | var Kongur yfer Danmørk, Norege, Sviarike, Biarma |lande, Finlande, Englande, Skotlande, Irlande, Wind|lande og Saxlande,: Dő i Englande þ hann hafde Kongur | verid i 24 r. Anno christi 841. Reiknast af chrono|logis s 57 i Danskra kongatale. þesse Saga hefst | med Wolsungaþætte af Sigurde Fofnisbana, Giuk|ungum etc.

Incipit

I Cap: | Hier hefur u og segir fra þeim manne er Siggeir eda Sige er | nefndur

Explicit

og þa flugu vr óllum ättum steinar ad þeim, og vard þeim þad ad alldur lægi.

Bibliografi

Rafn: Fornaldar Sögur Nordrlanda I 113-234 Udg. I

Tekstens sprog
islandsk
Tekstklasse
2 (28v:7-46r)
Ragnars saga loðbrókar
Incipit

XLI. Cap: | Heimer j hlinsdølum spir nu þesse tydinde

Explicit

Og þotti þetta | mønnum vndarlegt, og søgdu þetta syd-|ann frä ødrum mønnum

Bibliografi

Rafn: Fornaldar Sögur Nordrlanda I 235-299 Udg. I

Tekstens sprog
islandsk
Tekstklasse
3 (47r-63r)
Trójumanna saga
Rubrik

Hier Hefur Trőiu Manna Saugu | og seiger fyrst af Saturnus af Krit

Afstamning og indbyrdes slægtskab
Incipit

A Døgum Josue er Høfdinge var a Jőrsalalande | yfer Gidinga lÿd,

Explicit

ad allra manna virdingu | þeirra er vitrer eru, og flestra fräsagna eru kunnar, enn hier epter hefur | søgu f Enea og þeim er Bretland bÿgdu.

Tekstens sprog
islandsk
Tekstklasse
4 (63r-82v)
Breta sǫgur med Merlínusspá
Rubrik

Hier Hefur Søgu af Enea

Incipit

Nu er ad seigia frä Enea hinum millda ad hann rakst lenge i | hafe þa er hann for af Troio

Explicit

enn glati illu, bijde bräda, bat afruna, | hafi hille Guds og hime rijke:

Finalrubrik

F I. N I S

Tekstens sprog
islandsk
5 (83r)
Brev
Incipit

Þesse tydinde ritadi Halldor prestur af Græna landi til Arnallz | prestz grænlendska, er þa var hirdprestur Magnus kongz

Explicit

Sydan foru þeir heim aptur i Garda rÿke EtC.

Bibliografi

Eiríkur og Finnur Jonsson: Hauksbók 500-501 Udg. 281

Ansvarlig

Brevskriver : præsten Halldór

Modtager : præsten Arnaldur

Bemærkning

På bl. 83r står der: Hier vantar eitt blad i Sógunna.

Tekstens sprog
islandsk
Tekstklasse
6 (83v-93r)
Eiríks saga rauða
Rubrik

Hier Hefur Søgu Þorfins Kallsefnis þordarsonar:

Afstamning og indbyrdes slægtskab
Incipit

OLafur hiet Herkongur er kalladur var Olafur hvijte;

Explicit

margt | Stormenne er komid annad a Jslandi fra Kallzefni og Gudrÿde | þad ecki er hier Skräd. Vere Gud med oss,

Bibliografi

Rafn: Antiqvitates Americanæ 84-167 Udg. G

Finnur Magnússon og Rafn: Grönlands historiske Mindesmærker I 352-442 Udg. G

Tekstens sprog
islandsk
7 (93r-94r)
Excerpt af Fóstbræðra saga
Incipit

Annall vr søgu Þormodar Kolbrunar skalldz hversu til er httad j | Eireks firde og Einarz firde

Explicit

þar sat | Liőtur ad fiske vid fiörda mann. EtC.

Tekstens sprog
islandsk
8 (94r-95r)
Annalistiske og geografiske notitser
Bibliografi

Eiríkur og Finnur Jónsson: Hauksbók 501-503

Tekstens sprog
islandsk
Tekstklasse
8.1 (94r:5-8)
Biskopper i bispedømmet Igaliku, Grønland
Rubrik

Grænlands Biskupar i Gørdum.

Incipit

1. Eirekur, 2 Arnalldur, 3 Jon

Explicit

7 Olafur, 8 Þordur, 9 Arne

Tekstklasse
8.2 (94r:9-22)
Barske vintre
Incipit

Oalldar vetur hinn mikle var a Islandi þegar i heidni, þa ätu menn hrafna

Explicit

skillde fasta xij dag Jőla ef ei bæri ä Drottinz Dag.

Tekstklasse
8.3 (94r:23-26)
Bispedømmer i Norge
Rubrik

Biskups stőlar i Norege

Incipit

1 J Nidaröse, 2 J Biørgvm, 3 Stafangur

Explicit

j Orkneÿum J kyrkiu vogie

Tekstklasse
8.4 (94r:27-30)
Bispedømmer i England
Rubrik

Biskups Stolar j Einglande

Incipit

Erke stoll j Kantara Berge, og i Jork

Explicit

j vincestur, j Laeceastro.

Tekstklasse
8.5 (94v:1-4)
Bispedømmer i Skotland
Rubrik

Þesser er Biskups Stőlar i Skotlande

Incipit

Ad Andreas stofu, i Glerskögum, j Brechin

Explicit

j Sudur Eyum og Br-|eÿum.

Tekstklasse
8.6 (94v:4-5)
Bispedømmer i Sachsen
Incipit

Ercbistölar næster i Saxlandi

Explicit

J Brimum | og i Spiru, j Strasborg og Meginzu.

Tekstklasse
8.7 (94v:6-22)
Afstande fra forskellige steder til Rom
Rubrik

Wegur til Rőms.

Incipit

Af Libiku til Mylnu 4. mÿlur, til Tertinborgar 5. mÿlur

Explicit

til S: Pls kirkiu 4 mÿlur.

Tekstklasse
8.8 (94v:23-25)
Betegnelser for tid
Incipit

Nófn Stundanna. Aulld, Fordum, Lyf, alldur

Explicit

Sydla, j sinn, firra Dag.

Tekstklasse
8.9 (94v:26-30)
Norges inddeling
Incipit

Aull Finnmørk, Haloga Land, Naumudaler

Explicit

þesse lønd og filke heira til Noregs | kongs fie hirdslu med øllum Skottum og Skÿlldum.

Tekstklasse
8.10 (95r:1-5)
Norske fylker
Rubrik

Filke i Norege

Incipit

1. Haleigia Filke, 2, Naumdæla Filke

Explicit

26 Ringaryke, 27 Gudbrandzdalir.

Tekstklasse
9 (95r)
Afstande mellem de islandske kyster
Incipit

Fra Horne er talid dægra sigling til Hiørleifs høfda,

Explicit

ad sigla fyrer hvørt Nes.

Bibliografi
Tekstens sprog
islandsk
Tekstklasse
10 (95r)
Annaler
Incipit

Beda prestur andadist meir enn c. rum ädur enn jsland bÿgdest

Explicit

hann hafdi xxiiij vetur biskup verid, enn hann rykte allz xxxvj är.

Tekstens sprog
islandsk
Tekstklasse
11 (95r-98v)
Geographica qvædam et physica, Theologica qvædam ex sermonibus Augustini, Varia, atqve inter ea Astronomica qvædam
Tekstens sprog
islandsk
Tekstklasse
11.1 (95r:23-v:20)
Hvordan Noahs sønner delte verden mellem sig
Rubrik

Hier seiger fra þui Hvar Hvor Nőasona bÿgde heimenn

Incipit

Sÿner Noa voru iij, þeir skiptu óllum heime med sier,

Explicit

þa verda tunger allz lxxii enn þiodlønd | þusundrad.

Tekstklasse
11.2 (95v:21-96v:9)
Vötn i heiminum
Rubrik

Wm votn j Heimenum

Incipit

Brunnur er eirn j Paradysu er vr falla iiij är hingad i þenna | heim.

Explicit

enn ef hia þeim er latid lyn klæde ella vll edur smätrie þa | verdur allt ad steine.

Tekstklasse
11.3 (96v:10-21)
Prolog
Incipit

Þad er sagt ad Moyses tæke þad räd firstur ad skrifa ä Bökum adburd tyd-|inda

Explicit

ad Skrifa ä Bökum þau tydinde er ei skylldu | űr minne lÿda

Tekstklasse
11.4 (96v:21-29)
Om Paradis
Rubrik

Fra Paradisu

Incipit

Svo er sagt ad Paradÿser hinn ædste hlutir þessarar veralldra, þar var Adam settur

Explicit

og veria Biorg og hitur ad menn skule ei þangad komast.

Tekstklasse
11.5 (96v:30-98v:2)
Geografisk kompendium
Rubrik

Hvorsu lønd liggia j Verølldinne

Incipit

Þessarar bÿgdar þa er Jndia land yst, þar er so manz mórgu moti hæde friden-|de landz kosta

Explicit

þar er | Meilans Borg, i henne var Abrosius biskup:

Tekstklasse
11.6 (98v:3-18)
Um borgaskipan ok legstaði heilagra manna
Incipit

Roma Borg er ÿfer øllum Borgum, og i hia henne eru allar Borgir ad virda | sem þorp,

Explicit

j | Borg þeirre er heiter Florica, Enn Nicholaus Biskup i Bär.

Tekstklasse
12 (98v)
Theologica qvædam, videntur esse úr Adamsbók
Tekstens sprog
islandsk
Tekstklasse
12.1
Adams gravsted
Incipit

Seth Sonur Adams jardadi Fødur sinn j Dalnum Ebron

Explicit

ad Gydingar giødu wr | kross Drottins.

Tekstklasse
13 (98v-101r)
Heiðreksgátur
Rubrik

Hier eru Gtur Heidreks kongs Hoffundarsonar | og Hervarar dottur Angantyrs Arngrimßonar er er ödinn | vppbar i Raunrietter enn liest vera gestur blindi hinn sä vijse.

Incipit

Hafa jeg þad villda er eg hafda i giær, kongur giettu til hvad þad var.

Explicit

Og a þeirre nott var kongur Drepinn

Bibliografi
Tekstens sprog
islandsk
Tekstklasse
14 (101r-v)
Geographica qvædam et physica, Theologica qvædam ex sermonibus Augustini, Varia, atqve inter ea Astronomica qvædam
Tekstens sprog
islandsk
14.1 (101r:8-10)
Om idoldyrkelse
Rubrik

Hvadann Blöt höfust.

Incipit

Risar giørdu Stopul þann er Babel hiet, enn hann var Lx og iiij mÿlna | här.

Explicit

Vr Babilon mun koma høgg-|ormur sa er svelgia mun allann heim enn.

Tekstklasse
14.2 (101r:21-28)
Om trompeten
Rubrik

Vm mothorn.

Incipit

Huad er hid efsta Mothorn, Mothorns Rødd var heird fordum tÿd

Explicit

enn Johannes deide j sialfre vppnumningu og Endurlifnade

14.3 (101r:22-v:23)
Om hedenske guder
Incipit

Suo seigia oss Helgar bækur ad eingí madur skal blota heidnar vættir

Explicit

hann var hinn ellste fader allra þeirra Guda:

Tekstklasse
14.4 (101v:24-30)
Kenning Augustini
Rubrik

Svo seiger S: Augustinus i sinne kenningu til læresveina sinna

Incipit

Sumar konur eru so vitlausar og blindar

Explicit

og til þess ad þau skuli þa betra halldast og | vel hafa.

Tekstklasse
15 (101v-102r)
De Dialectica
Rubrik

De Dialectica

Incipit

Anno de mil y qvinientos y cincuenta y Siete,

Explicit

tiene feedello el Secre|tario delas vniversitad:

Tekstens sprog
spansk
Tekstklasse
16 (102r)
Titulus' kongebrev
Rubrik

Kongsbrefa titulus Hispanus.

Incipit

Don philippe por la gratia de dios Reij de Castilion illa de Licon,

Explicit

la fire estrivio porsu man|dado con acuerdu del del su Conscio.

Tekstens sprog
spansk
Tekstklasse
17 (102r-103r)
Excerpter og notitser
Tekstens sprog
islandsk
17.1 (102r:19-v:8)
Landnámi
Rubrik

Vr austfirdinga Landnme

Incipit

Þa er Vlfliotur var Lx ad alldri Lógmadur

Explicit

til goda hofs sins nu til kirkiu tyund,

Bibliografi

Eiríkur og Finnur Jónsson: Hauksbók 503

Tekstklasse
17.2 (102v:9-13)
Excerpt af Íslendingabók
Incipit

Þa Giztur biskup var i Skalhollte,

Explicit

er þyngfarar kaupe ättu ad gegna

Tekstklasse
17.3 (102v:14-18)
Excerpt af Breta sǫgur
Incipit

Anno Domini ara og Lxx var þad mikla öär j Einglandi

Explicit

Sydann voru Breta kongar af Sialfra ættum

Tekstklasse
17.4 (102v:19-24)
Excerpt af Kristni saga
Incipit

Gyztur biskup Son Jsleifs biskups med rädi Sæmundar fröda

Explicit

fra holldgan vorz Herra Jesu christi M. C. xviij r.

Tekstklasse
17.5 (102v:25-27)
Stednavne fra Islands Vestfjorde
Incipit

Rauda sandur, keflavÿk,

Explicit

Ønundar fjordur Suganda fjordur

Tekstklasse
17.6 (102v:28-30)
Excerpt af Landnámabók
Incipit

Þurijdur Sunda filler seiddi til þess i hallære

Explicit

af hvorium bonda j Jsafirde :

Tekstklasse
17.7 (102v:31-103r:10)
Stednavne i Syd- og Østisland
Rubrik

vr austfirdinga Landnami

Incipit

Lnga nes, Finna fjordur vid fjordur

Explicit

Reikia Nes, al-|fta Nes.

Tekstklasse
18 (103r-104r)
Ættartal
Rubrik

Hier biriar gømul Annal og ættartølur

Incipit

Þad er frödra manna søgn ad þadre sidur i fiendinne,

Explicit

enn sydann Lagdi hann vnder sig allann Noreg.

Bibliografi

Eiríkur og Finnur Jónsson: Hauksbók 503-506

Jón Sigurðsson: Diplomatarium Islandicum III 5-8 Bl. 103r:19-v:18. Udg. 281

Tekstens sprog
islandsk
Tekstklasse
19 (104r-v)
Excerpter og notitser
Tekstens sprog
islandsk
Tekstklasse
19.1 (104r:9-19)
Excerpt af Landnámabók
Rubrik

Vr Landnämu Vestfirdinga.

Incipit

Wlfur hinn skiälgi nam Reijkia Nes allt mille þorskafiardar og | hafrafells

Explicit

er leinge hafdi verid i Hlymrek a Irlandi | so qvad þorkell geitisson.

Tekstklasse
19.2 (104r:19-22)
Excerpt af Kristni saga
Incipit

Þa andadist Paskalus pape | Kyrialax

Explicit

annad i heidni annad i christni Anno M. cxviij | ar

Tekstklasse
19.3 (104r:23-30)
Excerpt af Landnámabók
Incipit

J alldar fars bök Beda prestz er getid þess landz er Thile heiter

Explicit

ad þann tÿma var farid mille Landanna

Tekstklasse
19.4 (104r:31-v:8)
Excerpter fra Landnámabók
Incipit

So seigia vitrer menn ad vr Norege fra Stadi sie vij dægra Sigling | til Horns

Explicit

enn dægur sigling er fra kolbeins eÿ nordur til Grænlandz obigda.

Bibliografi

Jón Sigurðsson: Diplomatarium Islandicum III 19-20

Tekstklasse
19.5 (104v:9-12)
Kursen Eiríksstefna
Incipit

þennann gamlan Islendskann Rekning 96 vikur undan Snæfells jokle

Explicit

ad halda styst nær Eirekz stefnu etc.

Bibliografi

Jón Sigurðsson: Diplomatarium Islandicum III 20 Footnote 1

19.6 (104v:13-18)
Excerpt af Landnámabók
Incipit

Son Rolfs kongs vr Bergi Suasa Iotuns nordan af Dofra

Explicit

og Nmu Alfta fiórd hinn sydra j aust-|fiørdum: Þetta er vr austfirdinga Landnäme

Bibliografi
Tekstklasse
20 (104v-107v)
Vǫluspá
Rubrik

Wølvo spä

Incipit

Hliőds bid eg allar helgar kinder, meire og minne,

Explicit

flÿgur vóll yfir | Nidgur nae nu mun hann seykvass.

Tekstens sprog
islandsk
Tekstklasse

Fysisk Beskrivelse / Kodikologi

Materiale

Papir.

Antal blade
107. Bl. 46v er ubeskreven. 198 mm x 158 mm.
Foliering

Folieret i nederste margin. Spor af paginering på sidernes øverste, yderste hjørne.

Lægfordeling

Kustoder på bl. 1r-45v, 47r-82r, 83r og 84r-107r.

Layout

Teksten er enspaltet med 26-31 linjer pr. side. Kolumnetitler på bl. 2r-46r.

Skrifttype

Skrevet af Sigurður Jónsson i Knörr.

Vedlagt materiale

På bl. 59 i AM 597 b 4to er der en indholdsfortegnelse over excerpterne fra Hauksbók i AM 281 4to.

Historie og herkomst

Herkomst

Skrevet i Island slutningen af 1600-tallet. Det er muligt at håndskriftet er skrevet for Sigurður Björnsson i Saurbær (Kjalarnes).

Erhvervelse

Ifølge et brev til Jón Halldórsson dateret 1729 (Udg. Jón Margeirsson: Bréf Árna Magnússonar til Íslands 1729 og fleiri skjöl hans í Ríkisskjalasafni Dana 147 ) har Arne Magnusson erhvervet håndskriftet fra Sigurður Björnsson i Saurbær (Kjalarnes), som var skribentens svoger.

Yderligere information

Katalogisering og registrering

Katalogiseret 17. juni 2008 af Silvia Hufnagel.

Bibliografi

Titel: Antiquités Russes
Redaktør: Rafn, C. C.
Titel: , Opuscula V
Omfang: XXXI
Titel: Fornaldar sögur Nordrlanda: Eptir gömlum handritum
Redaktør: Rafn, Carl Christian
Titel: Grönlands historiske Mindesmærker
Redaktør: Det kongelige nordiske Oldskrift-Selskab, Finnur Magnússon, Rafn, C. C.
Forfatter: Jón Helgason
Titel: , Til Hauksbóks historie i det 17. århundrede
Omfang: s. 1-48
Titel: Katalog over Den Arnamagnæanske Håndskriftsamling
Redaktør: Kålund, Kristian
Titel: Antiquarisk Tidsskrift
Redaktør: Det Kongelige Nordiske Oldskrift-Selskab
Titel: Hervarar Saga ok Heiðreks Konungs
Redaktør: Petersen, N. M.
[Metadata]
×

[Metadata]