Skráningarfærsla handrits

PDF
PDF

AM 465 4to

Sögubók ; Íslandi

Tungumál textans
íslenska

Innihald

1 (1r-132v)
Njáls saga
Titill í handriti

„Hér byrjast Njáls saga“

Upphaf

„Mörður hét maður er kallaður var gígja …“

Niðurlag

„… Son Brennu-Flosa var Kolbeinn er ágætastur maður hefur verið í þeirri ætt. “

Baktitill

Og ljúkum vér þar Brennu-Njáls sögu etc.

Athugasemd

Horn á blaði 132 hefur rifnað af og þar með hluti af texta síðustu níu lína sögunnar á blaði 132r.

Efnisorð
Íslendingasögur
2 (132v-133r)
Fimm vísur
Athugasemd

Texti vísna neðarlega á blaði 132v vinstra megin, hefur skaddast þar sem horn blaðsins hefur rifnað af.

Efnisorð
Dróttkvæði ; Lausavísur
2.1 (132v)
Dróttkveðin vísa
Titill í handriti

„Dróttkveðin vísa“

Upphaf

„… Líti lýða sveitir …“

Niðurlag

„… vellærður.“

Athugasemd

Vísan er óheil. Sjá seðil Árna Magnússonar þar sem hann reynir að endurgera textann.

Í þessari vísu er Sæmundur fróði nefndur höfundur sögunnar. Sjá einnig vísu á blaði 133r.

Efnisorð
Dróttkvæði
2.2 (132v)
Áttmælt
Titill í handriti

„Áttmælt“

Upphaf

„Gunnar greitt eg meina …“

Niðurlag

„… kýf með stáli hreina.“

Athugasemd

Vísa um persónur sögunnar.

Aftan við er fangamark: HÞ.S..

Efnisorð
Lausavísur
2.3 (132v)
Mannanafnavísa I
Upphaf

„… ofan tár …“

Niðurlag

„… með hlyrnis ljósi góðu“

Athugasemd

Vísa með mannsnafni á rúnaletri.

Vísan er óheil. Sjá seðil Árna Magnússonar þar sem hann reynir að endurgera textann.

Efnisorð
Lausavísur
2.4 (132v)
Mannanafnavísa II
Upphaf

„… laxa leið …“

Niðurlag

„… með hlyrnis ljósi góðu.“

Athugasemd

Vísa með mannsnafni á rúnaletri.

Vísan er óheil. Sjá seðil Árna Magnússonar þar sem hann reynir að endurgera textann.

Efnisorð
Lausavísur
2.5 (133r)
Vísa
Upphaf

„Lesi bið eg lundur stáls …“

Niðurlag

„… á Odda stóð.“

Athugasemd

Hér er Sæmundur fróði nefndur höfundur sögunnar. Sjá einnig vísu á blaði 132v þar sem segir sömuleiðis að Sæmundur sé höfundur sögunnar.

Vísan var óheil en Árni Magnússon hefur reynt að endurgera texta vísunnar á pappírsbút sem límdur hefur verið á blaðið.

Efnisorð
Lausavísur

Lýsing á handriti

Blaðefni
Pappír.
Blaðfjöldi
ii + 133 + iii blöð (198 mm x 156-158 mm). Blað 125v er autt að mestu; sömuleiðis blað 133r; pennaflúr og illæsileg orð eru á blaði 133v.
Tölusetning blaða

Upprunaleg blaðsíðumerking 1-264; 265 hefur verið bætt við blaðsíðutalið síðar.

Kveraskipan

Sautján kver.

  • Kver I: blöð 1-9, 4 tvinn + 1 stakt blað.
  • Kver II: blöð 10-17, 4 tvinn.
  • Kver III: blöð 18-25, 4 tvinn.
  • Kver IV: blöð 26-33, 4 tvinn.
  • Kver V: blöð 34-41, 4 tvinn.
  • Kver VI: blöð 42-49, 4 tvinn.
  • Kver VII: blöð 50-57, 4 tvinn.
  • Kver VIII: blöð 58-65, 4 tvinn.
  • Kver IX: blöð 66-73, 4 tvinn.
  • Kver X: blöð 74-81, 4 tvinn.
  • Kver XI: blöð 82-89, 4 tvinn.
  • Kver XII: blöð 90-93, 2 tvinn.
  • Kver XIII: blöð 94-101, 4 tvinn.
  • Kver XIV: blöð 102-109, 4 tvinn.
  • Kver XV: blöð 110-117, 4 tvinn.
  • Kver XVI: blöð 118-125, 4 tvinn.
  • Kver XVII: blöð 126-133, 4 tvinn.

Umbrot

  • Eindálka.
  • Leturflötur er ca 170-175 mm x 125-135 mm.
  • Línufjöldi er ca á bilinu 30-35.
  • Griporð eru afmörkuð með pennaflúri (sbr. t.d. á blöðum 3v-4r); ekki þó alls staðar (sjá á blöðum 92v-93r).
  • Kaflanúmer eru á spássíum: 1-144 (sjá t.d. á blöðum 13v-14r).

Ástand

  • Ytra horn að neðan af blaði 132 er rifið burt og 1., 3. og 4. vísa eru þar með óheilar. Árni Magnússon reyndi að endurgera textann á innlímdum seðli og sömuleiðis vísu á blaðbút sem límdur er á blað 133r.
  • Þegar handritið var sett í núverandi band hefur verið skorið af blöðunum; til þess að skerða ekki spássíugreinar er skorið upp í spássíur í kringum viðkomandi greinar og blaðbúturinn í sinni upphaflegu stærð brotinn inn á blaðið. Þetta má sjá á blöðum 10, 11, 32, 34, 39, 73, 82, 92.

Skreytingar

  • Titill sögunnar er skrautletraður (sjá blað 1r)

  • Í upphafi sögunnar er stór og skreyttur upphafsstafur (sjá blað 1r).

  • Fyrsta lína kafla er yfirleitt með örlítið stærra og settara letri en meginmálið (sjá t.d. blöð 13r-14v.

  • Tvenns konar pennaflúr er í kringum griporð (sjá t.d. á blöðum 9v-10r, 32v-33r).

Spássíugreinar og aðrar viðbætur

  • Á blaði 133v er einkum krot, nöfn (t.d. Jón Guðmundsdóttir) og þess háttar.

Band

Band (217 null x 160 null x 30 null) er frá 1911-1913. Spjöld eru klædd brúnyrjóttum pappír, kjölur er klæddur bókfelli. Blár safnmarksmiði er á kili.

Í eldra bandi voru spjöld og kjölur klædd bókfelli úr latnesku helgisiðahandriti.  
Fylgigögn

Tveir seðlar (við fremsta saurblað) með hendi Árna Magnússonar.

  • 1) Seðill (147 mm x 124 mm) með upplýsingum um feril handrits: „Þessa Nials sgu feck eg 1714. i Januario i Kaupenhafn af Monsr Bussens, enn hann hefde hana þä nÿlega feinged af eingum göum vin þar, sem ecki villdi sitt heiti vita läta, enn Bussens sagde, ad sä hinn same eckert fleira þess slags hefde. Mig minner Bussens sagdi mier laungu sidar, ad þesse godur vinr hefde vered Andreas Stud“
  • 2) Seðill (192 mm x 147 mm) með endurgerð Árna á vísunum á blaði: „

    lyti lyda sveitar

    lundar stals og sprundein

    halda hyrra valdra

    hiarta pryde biarta

    ord, verk, athfn styrkua

    attalauser vel þrottir

    hvad frïdur Sæmundur fradi

    færdi i sgu vellerdur.

    Ulfens leifar asom tär T ur

    eirninn skipaskreyte madr

    recka glede og rdullinn klär ä söl

    ritad mannsins hvite. laxa leid ös

    lä vid ræfur mödu hnikar beid ïs

    med hlyrnis liosa gordu söl

    “     (sjá blað 132v.).

Uppruni og ferill

Uppruni

Handritið er skrifað á Íslandi og er tímasett til síðari hluta 17. aldar í  Katalog I , bls. 651. Það var áður í sömu bók og Ragnars saga loðbrókar í AM 282 4to.

Ferill

Árni Magnússon fékk handritið 1714 hjá Bussæus í Kaupmannahöfn, en hann fékk það hjá Andreas Stud (sbr. seðil).

Aðföng

Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 4. apríl 1975.

Aðrar upplýsingar

Skráningarferill

VH skráði handritið 6. apríl 2009; lagfærði í desember 2010,  GI skráði 13. desember 2001, Kålund gekk frá handritinu til skráningar 26. maí 1887. Katalog I; bls. 651-652 (nr. 1237).

Viðgerðarsaga

Bundið af Otto Ehlert á árunum 1911-1913.
Myndir af handritinu

  • Stafrænar myndir á www.sagnanet.is.
  • Svart-hvítar ljósmyndir á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn.

Notaskrá

Höfundur: Jón Þorkelsson
Titill: Arkiv för nordisk filologi, Islandske håndskrifter i England og Skotland
Umfang: 8 (Ny följd 4)
Titill: Katalog over Den Arnamagnæanske Håndskriftsamling
Ritstjóri / Útgefandi: Kålund, Kristian
Höfundur: Zeevaert, Ludger
Titill: Eine deutsche zusammefassung von Njáls saga im manuskript Rostock Mss. philol. 78/2, Scripta Islandica
Umfang: 69
Lýsigögn
×

Lýsigögn