Manuscript Detail

PDF
PDF

AM 556 a 4to

Sögubók ; Iceland, 1475-1499

Language of Text
Icelandic

Contents

1 (1r-5r)
Sigurgarðs saga frækna
Incipit

… þú mig að spyrja …

Explicit

… og voru ástir þeira góðar.

Final Rubric

Og lúku vér þar sögu Sigurgarðs.

Note

Vantar framan af.

Text Class
2 (5r-52r)
Grettis saga
Rubric

Saga Grettis

Incipit

Maður er nefndur Önundur …

Explicit

… er þetta upphaf á.

Note

Titli bætt við á spássíu.

2.1 (52r-53r)
Grettisfærsla
Note

Á eftir sögunni hefur kvæðið Grettisfærsla fylgt á 2 1/2 síðu, en skriftin verið sköfuð burt og einungis fyrirsögnin eftir.

Text Class
3 (53r-70r)
Gísla saga Súrssonar
Rubric

Hér hefur sögu Gísla Súrssonar

Incipit

Það er upphaf sögu þessi …

Explicit

… Guð gefi alla góða daga utan enda. Amen.

Note

Á bl. 53r er einungis fyrirsögnin.

Styttri gerð sögunnar.

4 (70r-88r)
Harðar saga og Hólmverja
Rubric

Hér hefur Hólmverja sögu

Incipit

Á dögum Haralds hins hárfagra …

Explicit

… Guð gefi oss alla góða daga utan enda. Amen.

Note

Óheil.

Physical Description

Support
Skinn.
No. of leaves
i + 88 + i bl. (226-250 mm x 180-207 mm. Stærstu blöðin eru í tveimur öftustu kverunum. Blöð 4, 7, 14 eru minni. Auð blöð: 88v (að mestu) og neðri helmingur 88r.
Foliation

  • Gamalt blaðsíðutal 1-176.
  • Handritið hefur verið blaðmerkt síðar með rauðu bleki 1-88.

Collation

Tólf kver.

  • Kver I: bl. 1-8, 4 tvinn.
  • Kver II: bl. 9-15, 3 tvinn og stakt blað (bl. 13).
  • Kver III: bl. 16-21, 3 tvinn.
  • Kver IV: bl. 22-29, 4 tvinn.
  • Kver V: bl. 30-34, stakt blað og 2 tvinn.
  • Kver VI: bl. 35-42, 4 tvinn.
  • Kver VII: bl. 43-46, 2 tvinn.
  • Kver VIII: bl. 47-54, 4 tvinn.
  • Kver IX: bl. 55-62, 4 tvinn.
  • Kver X: bl. 63-72, 6 tvinn.
  • Kver XI: bl. 73-80, 4 tvinn.
  • Kver XII: bl. 81-88, 4 tvinn.

Layout

  • Eindálka.
  • Leturflötur er ca 160-180 mm x 132-150 mm. Leturflötur er að jafnaði stærri í öftustu örkunum.
  • Línufjöldi er 36-37
  • Mörg blöð götuð yst á ytri spássíu.
  • Bendistafir á spássíum til að merkja vísur í texta.
  • Upphafsstafir málsgreina fremst í línu víða dregnir út úr leturfleti (sjá til dæmis bl. 11r, 14r, 48v og víðar ).

Condition

  • Vantar framan af handritinu.
  • Skriftin er víða máð. Sjá t.d. 17v, 21v, 27v, 29r-v, 42v, 43r, 47r.
  • Milli bl. 44 og 45 vantar 4 blöð.
  • Neðri spássía blaðs 83 skorin af.
  • Af bl. 52 (að undanteknum 10 fyrstu línunum) og 53r (að neðstu línu) hefur textinn verið skafinn burt.
  • Gert hefur verið við göt sem sum skerða texta á bl. 3, 15, 28, 72, 74, 85.
  • Gat á blöðum 19, 26, 53, 54, 62, 63, 64, 72.

Script

Óþekktur skrifari, árléttiskrift.

Decoration

Stórir skrautstafir á blöðum 53v og 70r. Minni upphafsstafir en litaðir og sumir einnig flúraðir á bl. 32v, 34v, 37r, 44r, 48r, 50v, 55v, 61v, 66v, 87r og víðar.

Upphafsstafir í ýmsum litum. Sums staðar einungis leifar.

Fyrirsagnir rauðar. Sums staðar einungis leifar.

Pennadregið laufskreyti víða neðst á spássíum, í hægra horni leturflatar, til dæmis á bl. 2r, 20r, 74r, 76r, 77r, 79r, 85r.

Additions

  • Á bl. 88v er minnisgrein með annarri hendi sem eignuð er Jóni Arngrímssyni á s.hl. 15. aldar (sbr. Guðvarður Már Gunnlaugsson 2007).
  • Fyrirsagnir og efnistilvísanir með 17. aldar hendi á spássíum bl. 5r, 19r, 48r.
  • Spássíugreinar og ýmislegt pennakrot á bl. 2r, 5r, 13r-v, 17v, 18r, 52r-53r, 54r-v, 56r, 57r-v, 60r, 66v, 68v, 70r, 74v, 75v, 82v, 83r, 84v, 88r-v.
  • Leiðbeiningastafir víða.

Binding

  • Band frá desember 1965 (263 mm x 242 mm x 85 mm). Pappaspjöld klædd fínofnum líndúk. Leður á kili og hornum. Saumað á móttök. Saurblöð tilheyra bandi. Handritið liggur í öskju.

Accompanying Material

  • Fastur seðill (170 mm x 214 mm) aftast þar sem neðri hluti blaðs 74r hefur verið skrifaður upp með sömu stafagerð og skreytingum á rektóhlið.
  • Laus seðill frá Kaupmannahöfn með upplýsingum um forvörslu.

History

Origin

  • Handritið var skrifað á Íslandi. Það er tímasett til loka 15. aldar (sjá  ONPRegistre , bls. 454), en til 15. aldar í  Katalog I , bls. 706.
  • Það var upprunalega hluti af stærri bók ásamt AM 556 b 4to.
  • Árni Magnússon fjallar um báða hlutana í skrá sinni í AM 453 a 4to, bl 66v-71r.

Provenance

  • Árni Magnússon fékk þennan hluta skinnbókarinnar frá ónefndum manni, sem hafði fengið hann frá Þórði Steindórssyni, en hann hafði átt báða hlutana og fengið þá af eignum Gísla Magnússonar á Hlíðarenda (sjá afskrift af bréfi til séra Páls Þórðarsonar á Eyri í Skutulsfirði frá 1707 og svar hans). Eggert Hannesson (16. öld) hefur átt handritið (bl. 50v); Þorleifur Magnússon síðar (bl. 53r). Á bl. 88v eru fjórar línur skrifaðar um 1500 um skil handritsins til eiganda þess, bónda nokkurs og eiginkonu hans, Oddnýjar.

Acquisition

Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 30. nóvember 1978.

Additional

Record History

Custodial History

Viðgert og bundið af Birgitte Dall í desember 1965.

Surrogates

  • Stafrænar myndir á www.sagnanet.is.
  • Svart-hvítar ljósmyndir á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn
  • Svart-hvítar ljósmyndir Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi, sem keypti þær af Arne Mann Nielsen 1992.

Bibliography

Title: , Membrana Regia Deperdita
Editor: Loth, Agnete
Scope: 5
Author: Berger, Alan J.
Title: Text and sex in Gísla saga, Gripla
Scope: 3
Author: Jakobsen, Alfred
Title: Nytt lys over Gísla saga Súrssonar, Gripla
Scope: 5
Title: , Úlfhams saga
Editor: Aðalheiður Guðmundsdóttir
Scope: 53
Title: , Harðar saga. Bárðar saga. Þorskfirðinga saga. Flóamanna saga. [...et al.]
Editor: Bjarni Vilhjálmsson, Þórhallur Vilmundarson
Scope: 13
Title: Visions of the afterlife in old norse literature
Editor: Carlsen, Christian
Title: , Mírmanns saga
Editor: Slay, Desmond
Scope: 17
Author: Seip, Didrik Arup
Title: Palæografi. B. Norge og Island, Nordisk kultur
Scope: 28:B
Author: Hansen, Finn
Title: Punktum eller komma?, Gripla
Scope: 3
Author: Guðvarður Már Gunnlaugsson
Title: Sýnisbók íslenskrar skriftar
Author: Guðni Kolbeinsson, Jónas Kristjánsson
Title: Gerðir Gíslasögu, Gripla
Scope: 3
Author: Gísli Baldur Róbertsson
Title: Gripla, Snurðan á þræði Reykjafjarðarbókar
Scope: 16
Title: , Eiríks saga víðförla
Editor: Jensen, Helle
Scope: 29
Author: McKinnell, John
Title: , The reconstruction of Pseudo-Vatnshyrna
Scope: p. 304-338
Author: Jóhanna Katrín Friðriksdóttir
Title: Ideology and identity in late medieval northwest Iceland, Gripla
Scope: 25
Author: Jón Helgason
Title: Til skjaldedigtningen,
Scope: 6
Author: Guðni Kolbeinsson, Jónas Kristjánsson
Title: , Gerðir Gíslasögu, Sagnalíf : sextán greinar um fornar bókmenntir
Editor: Þórður Ingi Guðjónsson
Scope: 90
Author: Már Jónsson
Title: Árni Magnússon : ævisaga
Title: Ordbog over det norrøne prosasprog: Registre
Editor: Den arnamagnæanske kommision
Author: Foote, Peter
Title: , A note on Gísla saga Súrssonar
Scope: 6
Author: Springborg, Peter
Title: Von einem Bauernsohn am Königshofe,
Scope: p. 67-79
Title: , Harðar saga
Editor: Hast, Sture
Scope: 6
Title: , Tiodielis saga
Editor: Ohlsson, Tove Hovn
Scope: 72
Author: Ólafur Halldórsson
Title: , Grettisfærsla
Scope: p. 49-77
Title: , Mattheus saga postula
Editor: Ólafur Halldórsson
Scope: 41
Author: Þórður Ingi Guðjónsson
Title: Brageyra léð Kristjáni Eiríkssyni ..., "Köld eru kvennaráð" - Um gamlan orðskvið
Scope: p. 115-119
Author: Þórður Ingi Guðjónsson
Title: Creating the medieval saga, Editing the three versions of Gísla saga Súrssonar
Scope: p. 105-121
Metadata
×

Metadata