Skráningarfærsla handrits
AM 147 4to
Skoða myndirJónsbók; Ísland, 1400-1610
Innihald
„Magnús með Guðs miskunn …“
„… þó til fullra aura.“
Á nokkrum blöðum eru göt sem skerða textann; oftast aðeins lítillega.
Texti ritaður með rauðum lit er víða nánast horfinn (sjá nánar í ástandslýsingu handrits).
„Hér hefur upp réttardiktir […]“
„Með vottum og handsölum …“
„… eður synji með lir[…]ar eyði.“
„Nokkrar samþykktir Íslendinga á [alþ]ingi [… … ]“
„Að enginn skuli bera uppbundinn kníf …“
„… konungs erfðum.“
Blað 104r-v er autt.
„Bréf um sátt á Íslandi“
„Í nafni föður og sonar og anda heilags …“
„… verður af yðar hendi.“
„… [… …] og kvenna að frændsemi og mægðum sem til eru greindar í þeim gömlu kirkjulögum …“
„… sem honum með ráðinu lýst gagnligast landinu.“
Upphaf textans ritað með rauðu er afmáð að mestu og því illlæsilegt.
„Réttarbót Eiríks konungs um staði á Íslandi“
„Eiríkur með Guðs miskunn …“
„… undir vort signi […]gefið.“
„Pín skal ba[…] hvert er borið verður …“
„… hálft ker en hálft […]“
Lýsing á handriti
Blaðsíðumerkt (síðar); yfirleitt á öðru hverju blaði (rektohlið), sbr. 1, 3, 5, 7…. 259, 261, 263, 265 og 266 (síðasta blað er síðumerkt beggja vegna); ýmist eru blaðsíður merktar í hægra horn efst eða neðst í hægra horn (sjá t.d. bls. 201-211 eða blöð 101r-106r).
Nítján kver.
- Kver I: blöð 1-5, 2 tvinn + 1 stakt blað.
- Kver II: blöð 6-13, 4 tvinn.
- Kver III: blöð 14-20, 3 tvinn + 1 stakt blað.
- Kver IV: blöð 21-26, 3 tvinn.
- Kver V: blöð 27-38, 6 tvinn.
- Kver VI: blöð 39-48, 5 tvinn.
- Kver VII: blöð 49-58, 5 tvinn.
- Kver VIII: blöð 59-68, 5 tvinn.
- Kver IX:blöð 69-76, 4 tvinn.
- Kver X: blöð 77-85, 4 tvinn + 1 stakt blað.
- Kver XI: blöð 86-88, 1 tvinn + 1 stakt blað.
- Kver XII: blöð 89-92, 2 tvinn.
- Kver XIII: blöð 93-97, 2 tvinn + 1 stakt blað.
- Kver XIV: blöð 98-103, 3 tvinn.
- Kver XV: blöð 104-107, 2 tvinn.
- Kver XVI: blöð 108-111, 2 tvinn.
- Kver XVII: blöð 112-119, 4 tvinn.
- Kver XVIII: blöð. 120-127, 4 tvinn.
- Kver XIX: blöð 128-133, 3 tvinn.
- Blöð eru víða skert vegna afskurðar. Teikningar á spássíum eru af þessum sökum oft töluvert skertar, sbr. t.d. á blöðum 57v-58r.
Blað 14 er uppskafningur en þar má sjá leifar af eldri skrift sem skafin hefur verið burt.
Blöð 93r-111v eru einnig uppskafningar. Á blöðum 104 og 111, sem ekki hafa verið skrifuð á ný má nokkuð greinilega sjá merki um upprunalegu skriftina.
- Blöð eru sum dökk og skítug, sbr. blað 1r.
- Fyrirsagnir og texti í rauðum lit eru oft illlæsilegur (sbr. t.d. 25r, 26v og 107v-108r).
- Göt eru á blöðum 5, 9, 14, 31, 48, 50, 51, 75, 103, 109 og 130. Flest götin skerða textann aðeins lítillega, sbr. textann á blaði 5; önnur eru aðeins stærri eins og gatið á blaði 9.
- Morknað hefur úr jöðrum blaða og sums staðar hafa horn þeirra morknað eða brotnað af (sjá t.d. blöð 39, 95, 108).
- Upphafsstafur í upphafi bálka með manna- og/eða dýramyndum; grunnlitur stafanna er yfirleitt grænn en myndin í ljósgrænum -gulum og -rauðum litbrigðum (sjá t.d. á blöðum 8r, 81v og 89r).
- Upphafsstafir með „ófígúratífu“ skrauti í ýmsum litum eru í upphafi kafla, sbr. t.d. á blöðum 6v-7r.
- Rauðritaðar fyrirsagnir.
Forvörsluband (167 mm x 151 mm x 75 mm).
Spjöld eru klædd fínofnum striga. Horn og kjölur klædd skinni, saumað á móttök.
Eldra band, fylgir með í öskju (178 mm x 140 mm x 70 mm).
Pappír með marmaramynstri er á kápuspjöldum; skinn á hornum og kili. Blár safnmarksmiði er á kili.
- Tveir fastir seðlar fremst með hendi Árna Magnússonar: á fremri seðli (85 mm x 133 mm) eru upplýsingar um innihald og aðföng („Jonsbok. vantar sumstadar i. Rettarbætur nockrar. KristinRettur Arna biskups R.bota rusl i annad þvilikt med nyrre hende. 4to. komin til min fra Biarna Sigurdsyne ä Heynese“), á aftari seðli (70 mm x 85 mm) eru sömuleiðis upplýsingar um aðföng: („fra Biarna Sigurdzsyne ï Heynese“
- Nákvæm efnislýsing Jóns Sigurðssonar liggur með í öskju.
Uppruni og ferill
Handritið er skrifað á Íslandi.
Meginhluti þess (blöð 1r-13v, 21r-85v, 89r-92v og 112r-133v) er tímasettur á bilinu ca 1525-1550 (sbr. ONPRegistre, bls. 445), en til loka 15. aldar í Katalog I, bls. 431. Handritið er að hluta til uppskafningur. Á blöðum 93r-111v var áður Ragnars saga loðbrókar (brot), sem skrifuð var á 15. öld en skafin upp og skrifuð á ný ca 1600 (sbr. ONPRegistre, bls. 445 og Katalog I, bls. 432).
Árni Magnússon fékk handritið frá Bjarna Sigurðssyni á Heynesi árið 1709 (sbr. seðla).
Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 6. maí 1997.
Aðrar upplýsingar
Viðgert í Kaupmannahöfn í febrúar 1973 til mars 1974. Nákvæm lýsing á ljósmyndun og viðgerð fylgdi ásamt lýsingu á kveraskiptingu.
Handritið var nýinnbundið þegar það var skráð í spjaldaskrá á Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi (án dags.). Gamalt band fylgdi.
- Svart-hvítar ljósmyndir á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn.
- Svart-hvítar ljósmyndir á Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi, sem keypti þær af Arne Mann Nielsen 2. maí 1973.
Notaskrá
| Höfundur | Titill | Ritstjóri / Útgefandi | Umfang |
|---|---|---|---|
| Katalog over Den Arnamagnæanske Håndskriftsamling | ed. Kristian Kålund | ||
| Ordbog over det norrøne prosasprog: Registre | ed. Den arnamagnæanske kommision | ||