Handrit.is
 

Skráningarfærsla handrits

AM 350 fol.

Skoða myndir

Lög, Kristinréttur Árna biskups o.fl.; Ísland, 1363

Nafn
Björn Magnússon 
Dáinn
1635 
Starf
Sýslumaður 
Hlutverk
Eigandi 
Ítarlegri upplýsingar
Nafn
Eggert Hannesson 
Fæddur
1515 
Dáinn
1583 
Starf
Lögmaður; Sýslumaður; Hirðstjóri 
Hlutverk
Eigandi 
Ítarlegri upplýsingar
Nafn
Árni Magnússon 
Fæddur
13. nóvember 1663 
Dáinn
7. janúar 1730 
Starf
Prófessor 
Hlutverk
Fræðimaður; Höfundur; Skrifari; Ljóðskáld 
Ítarlegri upplýsingar
Nafn
Eggert Björnsson 
Fæddur
1612 
Dáinn
14. júní 1681 
Starf
Sýslumaður 
Hlutverk
Eigandi 
Ítarlegri upplýsingar
Nafn
Þorsteinn Þórðarson 
Starf
 
Hlutverk
Eigandi 
Ítarlegri upplýsingar
Nafn
Þórunn Sigurðardóttir 
Fædd
14. janúar 1954 
Starf
 
Hlutverk
Skrásetjari 
Ítarlegri upplýsingar
Nafn
Drífa Kristín Þrastardóttir 
Fædd
2. júní 1976 
Starf
 
Hlutverk
Skrásetjari 
Ítarlegri upplýsingar
Nafn
Kålund, Kristian Peter Erasmus 
Fæddur
19. ágúst 1844 
Dáinn
4. júlí 1919 
Starf
Bókavörður 
Hlutverk
Fræðimaður 
Ítarlegri upplýsingar

Innihald

1(1v-72r)
Jónsbók
Vensl

Bl. 18-23 skrifuð á fyrri hluta 16. aldar eftir AM 343 fol., bætt við í staðinn fyrir blöð sem hafa glatast.

2(72r-81r)
Réttarbætur
Aths.

Frá 13. og 14. öld, sú yngsta frá 1353.

3(81r-90v)
Enginn titill
3.1
Hver mál eigi má appellera
Titill í handriti

„Hver mál eigi má appellera“

Aths.

Skrá um mál sem ekki má áfrýja úr dómi.

3.2
Lagaformálar
3.3
Sakatal í Jónsbók
Titill í handriti

„Sakatal í Jónsbók“

Aths.

Með yfirliti.

4(90v-107r)
Hirðskrá
Titill í handriti

„Hér hefur upp hirðskrá“

Aths.

Eftir fylgir Réttarbót Hákonar Magnússonar.

5(107v-121r)
Kristinréttur Árna biskups
Titill í handriti

„Hér byrjar upp hinn nýja kristindómsrétt þann er herra Jón erkibiskup saman setti …“

Aths.

Eftir fylgir grein um okur.

6(121r-148r)
Kirkjuskipanir og kirkjuréttarlegt efni
7(148r-149r)
Enginn titill
7.1
Um dísmala daga
Titill í handriti

„Um dísmala daga“

Notaskrá

Opuscula XII 2005

7.2
Grein á sjávarföllum
Titill í handriti

„Grein á sjávarföllum“

7.3
Nöfn austurvegskonunga
Titill í handriti

„Nöfn austurvegskonunga“

7.4
Um heimsaldra
Titill í handriti

„Um heimsaldra“

7.5
Dómadagsundur
Titill í handriti

„Dómadagsundur“

8(149r-150va)
Kirkjuleg skjöl
Tungumál textans

Latína

9(150vb-151v)
Lagaformálar
Aths.

Um eiða, skriftir o.fl. Viðbót frá um 1500.

Tungumál textans

Íslenska

Latína

10(152r-156v)
Efnisyfirlit
Aths.

Viðbót frá fyrsta fjórðungi 16. aldar.

11(157v)
Formáli um syndaaflausn
Aths.

Viðbót frá um 1500.

Tungumál textans

Latína

Lýsing á handriti

Blaðefni
Skinn.
Blaðfjöldi
157 blöð. Bl. 157r er autt.
Umbrot

  • Tvídálka.
  • Texti á bl. 151r-151v skrifaður í löngum línum þvert yfir síðuna.

Skrifarar og skrift
Skreytingar

Sögustafir á bl. 1v, 2r, 5v, 9r-v, 27r, 31r, 34r, 51r, , 61v, 67v, 91r og 107v, í upphafi bálka og annarra meginefnisþátta.

Upphafsstafur í mynd dreka á innskotsbl. 19r.

Pennaflúraðir upphafsstafir við önnur textaskil, margir með myndum af andlitum.

Rauðritaðar fyrirsagnir.

Spássíugreinar og aðrar viðbætur

Viðbætur við texta:

  • Bl. 18-23 innskotsblöð tímasett til ca 1500-1550 (sbr. ONPRegistre, bls. 442), bætt við í staðinn fyrir blöð sem hafa glatast.
  • Bl. 152-156 innskotsblöð (eitt kver) tímasett til c1500-1525 (sbr. ONPRegistre, bls. 442).
  • Innri dálkur á bl. 150v og bl. 151r-v, sem upprunalega var autt, skrifað ca 1500 (sbr. ONPRegistre, bls. 442).
  • Formáli skrifaður ca 1500 (sbr. Katalog I, bls. 285) fyrir miðju á bl. 157v, sem annars er autt.

Aðrar viðbætur:

  • Ýmsar áritanir á bl. 1r, sem upprunalega var autt.
  • Spássíugreinar með gamalli hendi við kaflana í Kristinrétti Árna biskups á bl. 107v-121r, um það hvaðan hin ýmsu ákvæði laganna eru tekin. Einnig yngri spássíugreinar.

Uppruni og ferill

Uppruni

Handritið var skrifað á Íslandi. Meginhluti þess var skrifaður ca 1363, skv. áritun á bl. 149r, en viðbætur eru tímasettar til ca 1500 og fyrri hluta 16. aldar (sbr. ONPRegistre, bls. 442).

Ferill

Björn Magnússon á Bæ á Rauðasandi átti handritið árið 1594 og ánafnaði þá bróður sínum (sbr. bl. 1r). Björn fékk handritið frá móðurföður sínum, Eggerti Hannessyni lögmanni, samkvæmt því sem Árni Magnússon segir standa með gylltum stöfum utan á gömlu bandi (sbr. AM 435 a 4to, bl. 176v-178r). Árni nefndi handritið Skarðsbók eftir syni Björns, Eggerti á Skarði. Árið 1697 eða 1698 fékk Árni handritið frá Þórði Jónssyni í Kaupmannahöfn, en hann hafði fengið það frá Þorsteini Þórðarsyni, móðurbróður sínum.

Aðföng

Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 3. júní 1975.

Aðrar upplýsingar

Skráningarferill

  • ÞS jók við 7. janúar 2009.
  • ÞS skráði 10.-13. nóvember 2008.
  • DKÞ færði inn grunnupplýsingar 31. júlí 2002.
  • Kålund gekk frá handritinu til skráningar í janúar 1886. Katalog I, bls. 284-285 (508).

Viðgerðarsaga

Band frá 1936 fylgir handritinu (neðst í innstu hillu)?

Myndir af handritinu

  • Svart-hvítar ljósmyndir á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn.
  • Ljósprent í Corpus Codicum Islandicorum Medii Aevi XVI (1943).
  • Svart-hvítar ljósmyndir af bl. 9r, 9v, 91r og 107v á Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi.

Notaskrá

HöfundurTitillRitstjóri / ÚtgefandiUmfang
Opuscula XII 2005
Ordbog over det norrøne prosasprog: Registreed. Den arnamagnæanske kommision
Katalog over Den Arnamagnæanske Håndskriftsamlinged. Kristian Kålund
Corpus Codicum Islandicorum Medii Aevi XVI
Íslenzkt fornbréfasafn I. 834-1264
Bók ársins 1981 - Skarðsbók Jónsbókar, Bókaormurinn1982; s. 16-18
Plácidus saga, 1998; 31: s. clvi, 124, [4] p.
Skarðsbók: Codex Scardensis, AM 350 fol, Íslenzk Míðaldahandrited. Jónas Kristjánsson, ed. Sigurður Líndal, ed. Ólafur Halldórsson1981; I
Stefan Drechsler„Thieves and workshops: on a historical initial in AM 343 fol Svalbarðsbók“, Saltari stilltur og sleginn Svanhildi Óskarsdóttur fimmtugri 13. mars 20142014; s. 37-39
Stefan Drechsler„Ikonographie und Text-Bild-Beziehungen der GKS 1005 fol Flateyjarbók“, Opuscula XIV2016; s. 215-300
Stefan Andreas Drechsler„Illuminated manuscript production in western Iceland in the thirteenth and early fourteeth centuries“, Gripla2017; 28: s. 169-196
Harry Fett„Miniatyrer fra islandske haandskrifter“, Bergens Museums Aarbog1910; 7: s. 3-40
Harry Fett„Miniatures from Icelandic manuscripts“, Saga book1911-1912; 7: s. 111-126, 177-205
Jóns saga Hólabyskups ens helga, ed. Peter Foote2003; 14
Jürg Glauser„Marginalien des Sagatextes. Zu den Rändern von Texten in der mittelalterlichen Literatur Islands“, Den fornnordiska texten i filologisk och litteraturvetenskaplig belysning2000; s. 136-157
Guðbjörg Kristjánsdóttir„Um endurheimta fegurð drottningar, ættingja hennar og fyrsta eiganda“, Þúsund og eitt orð sagt Sigurgeiri Steingrímssyni fimmtugum 2. október 19931993; s. 24-28
Guðbjörg Kristjánsdóttir„Lýsingar í íslenskum handritum“, Kirkja og kirkjuskrúð1997; s. 93-98
Guðbjörg Kristjánsdóttir„Lýsingar í íslenskum handritum á 15. öld“, Gripla2016; 27: s. 157-233
Guðvarður Már GunnlaugssonSýnisbók íslenskrar skriftar
Guðvarður Már Gunnlaugsson„Brot íslenskra miðaldahandrita“, Handritasyrpa : rit til heiðurs Sigurgeiri Steingrímssyni sjötugum 2. október 2013, 2014; 88: s. 121-140
Guðvarður Már Gunnlaugsson„Um tímasetningar í íslenskum miðaldahandritum“, Saltari stilltur og sleginn Svanhildi Óskarsdóttur fimmtugri 13. mars 20142014; s. 105-108
Guðvarður Már Gunnlaugsson„Hvernig litu íslenskir miðaldamenn út?“, Viskustykki undin Soffíu Guðnýju Guðmundsdóttur fimmtugri 4. apríl 20142014; s. 28-31
Halldór HermannssonIcelandic illuminated manuscripts of the middle ages, 1935; 7
Halldór HermannssonIlluminated manuscripts of the Jónsbók, Islandica1940; 28
Haraldur Bernharðsson„Þykkja og þykja. Hljóðbeygingarvíxl einfölduð“, Gripla2004; 15: s. 121-151
Helgi Þorlákssonn„Sturlunga - tilurð og markmið“, Gripla2012; 23: s. 53-92
Hreinn BenediktssonLinguistic studies, historical and comparative
Silvia V. Hufnagel„"Helga á þessa lögbók"“, Gripla2018; 29: s. 293-308
Steinar ImsenHirdskråen. Hirdloven til Norges konge og hans håndgangne menn. Etter AM 322 fol.
Bent Chr. Jacobsen„Om lovbøgernes kristendomsbalk og indledningskapitlerne i de yngre kristenretter“, 1961-1977; s. 77-88
Jakob BenediktssonEfterslæt til Grágás, 1943; s. 239-248
Skarðsbók. Jónsbók and other laws and precepts. MS. No. 350 fol. in the Arna-Magnæan Collection in the University Library of Copenhagen, ed. Jakob Benediktsson1949; 16
Jakob Benediktsson„Um tvenns konar framburð á ld í íslensku“, Lærdómslistir1987; s. 98-111
Karl G. Johansson, Lena Liepe„Text and images in Norwegian and Icelandic fourteenth-century legal manuscripts“, The power of the book : medial approaches to medieval Nordic legal manuscripts2014; s. 129-156
Jón Helgason„Ortografien i AM 350 fol“, Meddelelser fra Norsk forening for sprog og videnskap1926; 1: s. 45-75
Jón Helgason„Småstykker 1-5“, s. 350-363
Jónas Kristjánsson„Bókfell og bókmenntir“, I: s. 9-18
Katarzyna Anna Kapitan„Dating of AM 162 B a fol, a fragment of Brennu-Njáls saga“, Opuscula XVI2018; s. 217-243
Bernhard LuxnerOn the history of the Icelandic pronouns nokkur and nokkuð : an examination of selected manuscripts from the 13th to the 16th century
Ellen Marie MagerøyIslandsk hornskurd. Drikkehorn fra før "brennevinstiden", 2000; Supplementum 7
Magnús Lyngdal MagnússonKristinréttur Árna frá 1275. Athugun á efni og varðveizlu í miðaldahandritum
Magnús Lyngdal Magnússon„"Kátt er þeim af kristinrétti, kærur vilja margar læra". Af kristinrétti Árna, setningu hans og valdsviði“, Gripla2004; 15: s. 43-90
James Woodrow MarchandEarly Scandinavian variants of the Fifteen signs before doomsday, 1976; 31: s. 117-132
Már Jónsson„Vinur vina sinna. Árni Magnússon leggur á ráðin og falsar bréf“, Bókahnútur brugðinn Ólöfu Benediktsdóttur fimmtugri 4. febrúar 19971997; s. 60-63
Már Jónsson„Forskeyttar forsetningar í miðaldahandritum“, Íslenskt mál og almenn málfræði2000; 22: s. 167-176
Már Jónsson„Textatengsl nokkurra elstu handrita Jónsbókar“, Líndæla. Sigurður Líndal sjötugur 2. júlí 20012001; s. 373-387
Már Jónsson„The size of medieval Icelandic legal manuscripts“, The power of the book : medial approaches to medieval Nordic legal manuscripts2014; s. 25-38
Børge NordbøHirðsiðir : om tilhøvet mellom handskrifta av ei morallære frå 1200-talet : Magisteravhandling i norrøn filologi
Knud Ottosen„The last Icelandic manuscript fragments : an account of the fragment collection Accessoria 7 at the Arnamagnæan Institute, Copenhagen“, Opuscula XIV2016; s. 301-313
Ólafur HalldórssonÓlafs saga Tryggvasonar en mesta, 1958; 1
Ólafur Halldórsson„Rímbeglusmiður“, 1961-1977; s. 32-49
Ólafur HalldórssonHelgafellsbækur fornar, 1966; 24
Áns rímur bogsveigis, Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi : Rited. Ólafur Halldórsson1973; s. 197 p.
Ólafur Halldórsson„Skarðsbók - uppruni og ferill“, I: s. 19-25
Ólafur Halldórsson„Introduction“, The Great sagas of Olaf Tryggvason and Olaf the Saint AM 61 fol, Early Icelandic manuscripts in facsimile1982; 14: s. 7-32
Lena Rohrbach„Introduction“, The power of the book : medial approaches to medieval Nordic legal manuscripts2014; s. 9-24
Lena Rohrbach„Matrix of the law? A material study of Staðarhólsbók“, The power of the book : medial approaches to medieval Nordic legal manuscripts2014; s. 99-128
Bevers saga, ed. Christopher Sanders2001; 51
Jens Eike Schnall„Die dies mali und andere Unglückstage: Kontextualisierung, Kompilationsmuster und Wissensordnung in nordeuoropäischen Handschriften des Spätmittelalters“, s. 343-378
Didrik Arup Seip„Palæografi. B. Norge og Island“, Nordisk kultur1954; 28:B
Selma JónsdóttirGjafaramynd í íslensku handriti = A picture of a donor in an Icelandic manuscript of the 14th century, Árbók Hins íslenska fornleifafélags1964; s. 5-19
Sigurður Líndal„Helstu lagaverk Skarðsbókar. Jónsbók - Hirðskrá - Kristinréttur yngri“, I: s. 26-35
Desmond Slay„Introduction“, Codex Scardensis1960; s. 7-18
Stefán Karlsson„Introduction“, Sagas of Icelandic bishops. Fragments of eight manuscripts1967; s. 9-61
Stefán KarlssonSagas of Icelandic bishops. Fragments of eight manuscripts, Early Icelandic manuscripts in facsimile1967; 7: s. 63 p.
Stefán Karlsson„Helgafellsbók í Noregi“, s. 347- 49
Stefán Karlsson„Um Vatnshyrnu“, s. 279-303
Stefán KarlssonOm norvagismer i islandske håndskrifter, 1978; 3-4: s. 87-101
Stefán Karlsson„Tungan“, Íslensk þjóðmenning VI. Munnmenntir og bókmenning1989; s. 1-54
Stefán Karlsson„Om norvagismer i islandske håndskrifter“, Stafkrókar : ritgerðir eftir Stefán Karlsson gefnar út í tilefni sjötugsafmælis hans 2. desember 1998, 2000; 79: s. 173-187
Stefán Karlsson„Tungan“, Stafkrókar : ritgerðir eftir Stefán Karlsson gefnar út í tilefni sjötugsafmælis hans 2. desember 1998, 2000; 79: s. 19-75
Stefán Karlsson„Íslensk bókagerð á miðöldum“, Stafkrókar : ritgerðir eftir Stefán Karlsson gefnar út í tilefni sjötugsafmælis hans 2. desember 1998, 2000; 79: s. 225-241
Stefán Karlsson„Hákon gamli og Skúli hertogi í Flateyjarbók“, Stafkrókar : ritgerðir eftir Stefán Karlsson gefnar út í tilefni sjötugsafmælis hans 2. desember 1998, 2000; 79: s. 330-335
Stefán Karlsson„Um Vatnshyrnu“, Stafkrókar : ritgerðir eftir Stefán Karlsson gefnar út í tilefni sjötugsafmælis hans 2. desember 1998, 2000; 79: s. 336-359
Svanhildur Óskarsdóttir„Dómsdagslýsing í AM 764 4to“, s. 186-193
Svavar Sigmundsson„Handritið Uppsala R:719“, s. 207-220
Elizabeth Walgenbach„The canon Si quis suadente and excommunication in medieval Iceland“, Gripla2019; 30: s. 155-185
Ole Widding„Fundu-fundinn eller funnu funninn“, Fróðskaparrit1964; 13
Kirsten Wolf„A comment on the dating of AM 226 fol. (Samtíningur)“, Gripla1993; 8: s. 275-277
Gyðinga saga, ed. Kirsten Wolf1995; XLII
Anna Zanchi„Manuscript illumination : a reliable source for medieval Scandinavian dress?“, Varði : reistur Guðvarði Má Gunnlaugssyni fimmtugum 16. september 20062006; s. 11-13
Þorbjörg HelgadóttirÞrír skrifarar - þrjár mállýskur
Rómverja sagaed. Þorbjörg Helgadóttir
« »