Skráningarfærsla handrits
AM 152 1-2 fol.
Skoða myndirSögubók; Ísland, 1300-1525
AM 338 4to og AM 341 a 4to eru skrifuð eftir AM 152 1 fol.
Lýsing á handriti
Í blaðmerkingu Jóns Sigurðssonar (með bleki í hægra horni blaða) er blað 111 merkt 111-112. Blaðmerking er eftirfarandi: 1-111 (blað 111 merkt: 111-112), 113-202; í tölusetningu blaða er því hlaupið yfir númer 112.
Samtals 25 kver + 1 stakt blað.
- Kver I: blöð 1-8, 4 tvinn.
- Kver II: blöð 9-16, 4 tvinn.
- Kver III: blöð 17-24, 4 tvinn.
- Kver IV: blöð 25-32, 4 tvinn.
- Kver V: blöð 33-40, 4 tvinn.
- Kver VI: blöð 41-48, 4 tvinn.
- Kver VII: blöð 49-56, 4 tvinn.
- Kver VIII: blöð 57-64, 4 tvinn.
- Kver IX: blöð 65-72, 4 tvinn.
- Kver X: blöð 73-80, 4 tvinn.
- Kver XI: blöð 81-88, 4 tvinn.
- Kver XII: blöð 89-96, 4 tvinn.
- Kver XIII: blöð 97-104, 4 tvinn.
- Kver XIV: blöð 105-113, 4 tvinn (blað 111 er merkt sem 111-112 (sjá nánar: Blaðfjöldi).
- Kver XV: blöð 114-121, 4 tvinn.
- Kver XVI: blöð 122-129, 4 tvinn.
- Kver XVII: blöð 130-137, 4 tvinn.
- Kver XVIII: blöð 138-145, 4 tvinn.
- Kver XIX: blöð 146-153, 4 tvinn.
- Kver XX: blöð 154-161, 4 tvinn.
- Kver XXI: blöð 162-169, 4 tvinn.
- Kver XXII: blöð 170-177, 4 tvinn.
- Kver XXIII: blöð 178-185, 4 tvinn.
- Kver XXIV: blöð 186-193, 4 tvinn.
- Kver XXV: blöð 194-201, 4 tvinn.
- Eitt stakt blað: blað 202.
Bundið í tréspjöld (331 mm x 248 mm x 105 mm).
Uppruni og ferill
Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 4. desember 1973.
Aðrar upplýsingar
- Svart-hvítar ljósmyndir á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn.
Innihald
Hluti I ~ AM 152 1 fol.
Grettis saga
„Önundur hét maður …“
„ … Og ljúkum vér svo sögu Grettis Ásmundarsonar fulltakins karls.“
Hálfdanar saga Brönufóstra
„Hér byrjar sögu Hálfdanar Brönufóstra“
„Hringur er kóngur nefndur …“
„ … Það segja sumir menn, að sá Ríkarður væri faðir Álaflekks.“
„Og lýkst hér nú saga Hálfdanar Brönufóstra.“
Flóvents saga
„Saga þessi er eigi af lokleysu …“
„ … er lifir og ríkir um allar aldir veralda. Amen.“
Á nokkrum stöðum á efri spássíu er nefnd „Flores saga Frakkakonungs“.
Sigurðar saga þögla
„Margir fyrri menn hafa saman sett til skemmtanar mönnum …“
„ … er þessi saga komin á enda. “
Þórðar saga hreðu
„Þórður hét maður son Hörða-Kára, mikill að virðingu …“
„ … Þórður hreða varð sóttdauður. Höfum vér ekki fleira heyrt með sannleik af honum sagt.“
„Og lýkur hér með sögu Þórðar hreðu.“
Göngu-Hrólfs saga
„Svo byrjar þessa frásögu, að Hreggviður er konungur nefndur …“
„ … er angrast við og ekki verður að gamni. Amen. “
Þorsteins saga Víkingssonar
„Það er upphaf þessarar sögu, at Logi hefir konungur heitið …“
„ … af þeim mönnum, sem honum voru samtíðis.“
„Ljúkum vér hér nú sögu Þorsteins Víkingssonar með þessu efni, og er hin gamansamligasta. “
Á milli
Ectors saga
„Eftir niðurbrot Trojuborgar …“
„ … niður falla þá atburði. Hefur sá skömm fyrir er skrifaði.“
Aftan við hefur hálfur dálkur verið skilinn eftir auður en seinna fylltur með nöfnum persóna ofl. (sjá: Spássíugreinar og aðrar viðbætur).
Hrólfs saga Gautrekssonar
„Þar hefjum vér þessa sögu, er Gautrekur hefir konungur heitið …“
„ … Lýkur hér nú frásögu Gautrekssonar.“
Mágus saga
Gautreks saga
„Þar hefjum vér eina [kátliga] frásögn af einum konungi …“
„… [stórgjöf]ull og hinn hæverskligasti að sjá. “
„Og lýkur hér Gjafa-Refs sögu“
Sagan er nefnd „Gjafarefs saga“ við sögulok, en á spássíu blaðs 196 er (með 17. aldar hendi) titillinn: „Frá Gauta kóngi hinum milda“ skrifaður.
Lýsing á handriti
Í blaðmerkingu Jóns Sigurðssonar (með bleki í hægra horni) er blað 111 merkt 111-112. Blaðmerking er því eftirfarandi: 1-111-112, 113-201; í tölusetningu blaða er hlaupið yfir blaðnúmer 112.
Samtals 25 kver.
- Kver I: blöð 1-8, 4 tvinn.
- Kver II: blöð 9-16, 4 tvinn.
- Kver III: blöð 17-24, 4 tvinn.
- Kver IV: blöð 25-32, 4 tvinn.
- Kver V: blöð 33-40, 4 tvinn.
- Kver VI: blöð 41-48, 4 tvinn.
- Kver VII: blöð 49-56, 4 tvinn.
- Kver VIII: blöð 57-64, 4 tvinn.
- Kver IX: blöð 65-72, 4 tvinn.
- Kver X: blöð 73-80, 4 tvinn.
- Kver XI: blöð 81-88, 4 tvinn.
- Kver XII: blöð 89-96, 4 tvinn.
- Kver XIII: blöð 97-104, 4 tvinn.
- Kver XIV: blöð 105-113, 4 tvinn (blað 111 er merkt sem 111-112 (sjá nánar: Blaðfjöldi).
- Kver XV: blöð 114-121, 4 tvinn.
- Kver XVI: blöð 122-129, 4 tvinn.
- Kver XVII: blöð 130-137, 4 tvinn.
- Kver XVIII: blöð 138-145, 4 tvinn.
- Kver XIX: blöð 146-153, 4 tvinn.
- Kver XX: blöð 154-161, 4 tvinn.
- Kver XXI: blöð 162-169, 4 tvinn.
- Kver XXII: blöð 170-177, 4 tvinn.
- Kver XXIII: blöð 178-185, 4 tvinn.
- Kver XXIV: blöð 186-193, 4 tvinn.
- Kver XXV: blöð 194-201, 4 tvinn.
Vel varðveitt handrit, blað 1r er þó slitið og göt og rifur á einstaka blöðum (sbr. blöð 1, 84, 91, 110 og 149).
- Tvídálka.
- Eyður fyrir kaflafyrirsagnir eru aftan við blað 52.
- Eyður fyrir upphafsstafi eru aftan við blað 52.
I. Blöð 1r-51v eru skrifuð af Þorsteini Þorleifssyni sbr. blað 46v (sjá nánar: Uppruni og ferill). Árléttiskrift.
II. Blöð 52r-201v eru eignuð Jóni Þorgilssyni ráðsmanni á Hólum og presti á Melstað (sjá: Uppruni og ferill).
Rauðritaðar kaflafyrirsagnir hafa verið á fyrstu blöðunum (blöðum 1-52) en þær eru víða orðnar máðar. Sem dæmi má t.d. nefna blöð 4v og 22v.
Upphafsstafir í ýmsum litum eru á blöðum 1-52 sjá t.d. blöð 3v, 41v, 49v.
Teiknuð mannvera er á blaði 47r, en þar er gefinn til kynna „Spesar þáttur “ með sömu hendi og spássíugrein á blaði 46v (sjá: Uppruni og ferill), ef til vill hendi skrifarans sjálfs.
- Spássíugreinar skrifara eru á blaði 96v-97r, 139v, 64v og 72v (athugasemdir um skrift o.fl.).
- Þjóðvísa frá um 1500 á neðri spássíu blaðs 57v með hendi skrifara.
- Spássíugreinar lesenda um Grettis sögu á blöðum 2r, 3r, 39r, 40r, 41v, flestar með gamalli hendi.
- Víða eru titlar á efri spássíu með 17. aldar hendi (sjá t.d. blöð 74v-75r „Saga af“ „Sigurði þögla“.
- Ýmis nöfn eru á spássíum, sbr. upplýsingar um skrifarann og eigenda/-ur handritsins (sjá: Uppruni og ferill).
Fleiri nöfn má finna á spássíum handritsins. Á blaði 138v kemur fyrir nafnið: „Tómas prestur Jónsson“. Og á blöðum 40v, 51r, 65v, 89v, 104r, 139v, 186v, 189r og 197v er fleiri nöfn að finna.
.
Engir seðlar með hendi Árna Magnússonar.
Uppruni og ferill
Handritið er tímasett til ca 1500-1525 (sbr. ONPRegistre, bls. 433), en til 15. aldar í Katalog I, bls. 105.
Árni Magnússon fékk handritið frá Vigfúsi Guðbrandssyni en áður áttu það Elín Hákonardóttir í Vatnsfirði og Helga Magnúsdóttir Björnssonar lögmanns, en Árni telur Helgu hafa fengið handritið frá föður sínum (sbr. AM 435 a 4to, blað 64v). Nafn Magnúsar Björnssonar kemur fyrir á blaði 57r (með eigin hendi) og 139v (í vísu). „Aftast í handritinu er skrá yfir ætlaða sauðaþjófa í Eyjafirði frá 1545 (sbr. Íslenskt fornbréfasafn XI, nr. 350). Jón Helgason taldi líklegt að Ari Jónsson lögmaður hefði átt handritið og látið skrifa sauðaþjófatalið í auðan dálk. Handritið hefur því verið í eigu sömu ættar mjög lengi en Vigfús var sjötti maður frá Ara. Mjög fátítt er að hægt sé að rekja eigendasögu miðaldahandrits eins langt aftur og hér hefur verið gert en Ari, fyrsti maðurinn sem með nokkurri vissu er hægt að eigna handritið, hefur fæðst um svipað leyti og handritið var skrifað eða um 1510. Árni hefur fengið bókina í síðasta lagi á árinu 1704“ (Guðvarður Már Gunnlaugsson; www.arnastofnun.is).
AM 338 4to og AM 341 a 4to eru skrifuð eftir AM 152 1 fol.
Hluti II ~ AM 152 2 fol.
Hómilía
Brot af latneskri hómilíu, sem ekki hefur tilheyrt handritinu upprunalega en verið notuð í band.
Lýsing á handriti
Eitt blað.
- Blaðið er í raun tvö blöð sem saumuð hafa verið saman. „Annað blaðið er skorið að ofan og að utanverðu. Hitt blaðið er aðeins ræma á hvolfi sem er saumuð neðan á hitt; á henni eru nótur. Blöðin eru bæði úr tvídálka handritum en það er ekki sama hönd á þeim.“ (Guðvarður Már Gunnlaugsson; www.arnastofnun.is)
- Tvídálka.
- Leturflötur er ca 220-225 mm x 210-215 mm.
- Línufjöldi er ca 31-33.
Skrifari er óþekktur. Textaskrift.
Blaðræma með nótum er saumuð neðan á blaðið.
Uppruni og ferill
Það er tímasett til ca 1300 eða fyrr í Katalog I, bls. 105.