Skráningarfærsla handrits

AM 148 8vo

Kvæðabók úr Vigur

Titilsíða

Ein afbragðsfróðleg, lystug, ágæt, skemmtileg, nytsöm og eftirtektarrík bók margs fróðlegs og fallegs vísdóms, lærdóms og þægilegra eftirdæma. Innihaldandi marga ágæta kveðlinga, vísur, bragarhætti og annað ágætt fræði. Á meðal hvörs að er historía um Grænlands háttalag og annað þess konar. Samantekin og skrifuð af virðulegum höfðingsmanni Magnúsi JónssyniVigur á Ísafjarðardjúpi.

Tungumál textans
íslenska (aðal); latína

Innihald

1 (2r-5v (1r-4v))
Aldarháttur
Titill í handriti

Aldarháttur Íslendinga. Genere hexametro Islandico. Af séra Hallgrími Péturssyni

Upphaf

Áður á tíðum var tíska hjá lýðum svo tryggorðir kenndu …

Athugasemd

Textinn er skertur af því að molnað hefur úr blöðunum.

22 erindi.

2 (5v-9v (4v-8v))
Nýr minnisannáll einn er hér
Titill í handriti

Einn kveðlingur um afgang Karls kóngs Stúart af Englandi. Tón: Í Austurríki eitt furðu frítt

Upphaf

Nýr minnisannáll einn er hér / inn í landið fenginn …

Lagboði

Í Austurríki eitt furðu frítt

Athugasemd

Textinn er skertur af því að molnað hefur úr blöðunum.

71 erindi.

3 (9v-11v (8v-10v))
Mjög var eg fagurt meybarn smátt
Titill í handriti

Eitt gamalt kvæði

Upphaf

Mjög var eg fagurt meybarn smátt / þá móðirin réð mig fæða …

Viðlag

Eg veit þegar mín ævin þver …

Athugasemd

25 erindi auk viðlags.

4 (10r (11r))
Gátur
Titill í handriti

Gáta

Upphaf

Nokkur maður bað sér stúlku en hún …

Athugasemd

Þrjár gátur í óbundnu máli. Tvær fyrstu með ráðningum aftan við á latínu.

Efnisorð
5 (10v (11v))
Saga um Maríulíkneski
Höfundur

Martin Luther

Titill í handriti

Historía lítil um eitt Maríulíkneski

Athugasemd

Ísl. þýðing á sögu sem höfð er eftir Marteini Lúther.

Efnisorð
6 (11r-12r (12r-13r))
Sigurdrífumál
Titill í handriti

Sigurdrífa kvað

Upphaf

Bjór eg færi þér / brynþings apaldur …

Athugasemd

12 erindi eru uppskrifuð hér: 5, 12, 7, 8, 10, 11, úr 13., 15, úr 16., 17, 18 og 19.

Að mati Jóns Helgasonar (útg. Kvæðabók úr Vigur, bls. 30) er textinn að mestu samhljóða Völsunga sögu.

7 (12v (13v))
Guðrúnarkviða önnur
Titill í handriti

Enn vísur

Upphaf

Voru í því horni hvörskyns stafir …

Athugasemd

Aðeins erindi 22 og 23.

Samkvæmt Jóni Helgasyni (útg. Kvæðabók úr Vigur, bls. 30) er textinn úr Völsunga sögu (sbr. Völs. s. 87 o. áfr.)

Efnisorð
8 (12v-13v (13v-14v))
Tóbaksvísur
Titill í handriti

Tóbaks vísur

8.1 (12v (13v))
Tóbak er mylsn mjúk
Upphaf

Tóbak er mylsn mjúk / mönnum og svönnum svo hrönnum …

Athugasemd

1 erindi.

8.2 (13r (14r))
Tækilega tóbak
Upphaf

Tækilega tóbak / tíðum hjá lýðum …

Athugasemd

1 erindi.

8.3 (13r-13v (14r-14v))
Tóbakið hreint
Upphaf

Tóbakið hreint / fæ eg gjörla greint …

Athugasemd

3 erindi.

Fyrsta erindi er sumstaðar eignað Hallgrímir Péturssyni

9 (13v-14r (14v-15r))
Sá í landi er leikur
Titill í handriti

Enn aðrar tóbaksvísur

Upphaf

Sá í landi er leikur / mér líst hann gæðaveikur …

Athugasemd

6 erindi.

10 (14r-14v (15r-15v))
Mér fyrir í blund brá
Titill í handriti

Enn ein vísa

Upphaf

Mér fyrir í blund brá / brá fögur var á …

Athugasemd

1 erindi.

Efnisorð
11 (14v-15r (15v-16r))
Skalla mjalla skríns gull
Titill í handriti

Ein vísa um Skalla-Gríms haugbrot

Upphaf

Skalla mjalla skríns gull …

Notaskrá

Prentað í Blöndu II, 90.

Athugasemd

1 erindi. Ort sökum einhverrar ráðagerðar að rjúfa haug Skalla-Gríms, líklega á dögum Þorleifs Kortssonar (Jón Helgason, 1955, 30).

Efnisorð
12 (15r (16r))
Annan brag eg verð að smíða þér
Titill í handriti

Enn önnur vísa

Upphaf

Annan brag / eg verð að smíða þér …

Athugasemd

1 erindi. Ort við sama tilefni og vísan á undan.

Efnisorð
13 (15v (16v))
Dínus spjallið
Titill í handriti

Dínus spjallið

Upphaf

Hér skal pavis pinna / pasturlítinn spinna …

Notaskrá

Prentuð í ÍGSVÞ III, 373.

Athugasemd

1 erindi. Vísan er ort til konu.

Efnisorð
14 (15v (16v))
Hoxum haxa, stoxum stax
Höfundur

E.H.s

Titill í handriti

V(ísa) E. H.s.

Athugasemd

1 erindi.

Efnisorð
15 (16r-18r (17r-19r))
Norður fyrst eg nú verð
Titill í handriti

Vísur Halls M. S.ar

Upphaf

Norður fyrst eg nú verð / nýtilegt bragsmíð …

Athugasemd

18 erindi.

16 (18r (19r))
Heyr kær hjörgrér
Titill í handriti

Vísa

Upphaf

Heyr kær hjörgrér / hár, smár, tár, flár …

Athugasemd

1 erindi. Bragþraut.

Efnisorð
17 (18r-18v (19r-19v))
Tvær vísur
Efnisorð
17.1
Týr, Þór, knör sér tveir úr marvör hræra
Höfundur

Þiðrik Arason

Titill í handriti

Vísa Þiðriks Arasonar

Upphaf

Týr Þór knör sér tveir úr marvör hræra / tár súr fær sjór hvar þeir lár jór stýra …

Athugasemd

1 erindi. Bragþraut.

Efnisorð
17.2 (18v-19r (19v-20r))
Guð bið góð að geðprúð náð þjóð stoði
Höfundur

Finnur Sigurðsson

Titill í handriti

Vísa Finns Sigurðssonar

Upphaf

Guð bið góð að geðprúð náð þjóð stoði / þýð leið þjáð nauð það við seið vað flóða …

Athugasemd

1 erindi. Bragþraut.

Á eftir fer vísa sem vísar til þessara bragþrauta: En ef kveðin eftir sé / einhvör vísan breiða …

18 (19r-21r (20r-22r))
Vísur eignaðar Jóni biskupi Arasyni
Efnisorð
18.1 (19r (20r))
Til hefi eg tafl með spilum
Höfundur
Titill í handriti

Vísa

Upphaf

Til hefi eg tafl með spilum / tölur sem leggi og völur …

Athugasemd

1 erindi.

Á spássíu: Biskup Jón.

Efnisorð
18.2 (19r (20r))
Öld segir afbragð skálda
Höfundur
Upphaf

Öld segir afbragð skálda / Einar prest fyrir vestan …

Athugasemd

1 erindi.

Á spássíu: Biskup Jón.

Efnisorð
18.3 (19r-v (20r-v))
Sendir voru sextán menn
Höfundur
Titill í handriti

Vísur biskups Jóns Arasonar

Upphaf

Sendir voru sextán menn / sagan er þessi uppi enn …

Athugasemd

4 erindi.

18.4 (19v (20v))
Bóndi nokkur bar sig að
Höfundur
Titill í handriti

Þessi erindi kvað hann þá herra Marteinn var fangaður

Upphaf

Bóndi nokkur bar sig að / biskupsvaldi að stýra …

Athugasemd

2 erindi.

18.5 (20r (21r))
Nú er hann kominn til Hóla heim
Höfundur
Titill í handriti

Um sína heimkomu úr Bjarnanessreið kvað hann

Upphaf

Nú er hann kominn til Hóla heim / hægur í sínu sinni …

Athugasemd

1 erindi.

Efnisorð
18.6 (20r (21r))
Virðist mér Vatnsfjörður
Höfundur
Upphaf

Virðist mér Vatnsfjörður / vera svo sem sagður er …

Athugasemd

1 erindi.

Efnisorð
18.7 (20r (21r))
Svo er mér gott og gleðisamt
Höfundur
Upphaf

Svo er mér gott og gleðisamt, / svo er mér illt og angursamt …

Athugasemd

2 erindi.

18.8 (20r (21r))
Hann var síðan haldinn miður
Höfundur
Upphaf

Hann var síðan haldinn miður / heldur tók að kárna …

Athugasemd

1 erindi.

Efnisorð
18.9 (20r-v (21r-v))
Sunnan að segja menn
Höfundur
Upphaf

Sunnan að segja menn …

Athugasemd

1 erindi.

Efnisorð
18.10 (20v (21v))
Þessi karl á þingið reið
Höfundur
Titill í handriti

Um alþingisreið sína kvað hann þessa vísu

Upphaf

Þessi karl á þingið reið / þá með marga þegna …

Athugasemd

1 erindi.

Efnisorð
18.11 (20v (21v))
Víkur hann sér í Viðeyjarklaustur
Höfundur
Titill í handriti

Um Viðeyjarreisu sína kvað hann

Upphaf

Víkur hann sér í Viðeyjarklaustur / víða trúi eg hann svamli…

Athugasemd

1 erindi.

Efnisorð
18.12 (20v (21v))
Vondslega hefur mig veröldin blekkt
Höfundur
Titill í handriti

Þetta kvað hann er hann var fangaður

Upphaf

Vondslega hefur mig veröldin blekkt …

Athugasemd

1 erindi.

Efnisorð
18.13 (20v-21r (21v-22r))
Þessa hef eg snöruna snarpa
Höfundur
Titill í handriti

Þessa einninn

Upphaf

Þessa hef eg snöruna snarpa / snúið að fótum mér …

Athugasemd

1 erindi.

Efnisorð
18.14 (21r (22r))
Krossinn ber þú Kristum dýra
Höfundur
Titill í handriti

Um róðukrossinn í Réttarholti kvað hann

Upphaf

Krossinn ber þú Kristum dýra / kallast máttu hjálpin hér …

Athugasemd

1 erindi.

Efnisorð
19 (21r-24v (22r-25v))
Háttalykill
Titill í handriti

Háttalykill eður bragarhættir kúnstríkra kveðlinga, kurteisra kvæða, veglegra vísna, lystilegra ljóða … eftir ýmsum gömlum og ungum skáldum samanhentur og tilfenginn

Upphaf

Ljós brún linar æsir …

Athugasemd

20 vísur.

Erindin eru tínd saman úr ýmsum áttum. Nafn háttarins er fyrir hverri vísu.

Efnisorð
20 (24v-29v (25v-30v))
Djöfladilla
Titill í handriti

Djöfladilla

Upphaf

Faðirinn lofts og landa / lifandi náðaranda …

Athugasemd

46 erindi. Bölbænir og fúkyrði í garð djöfulsins.

21 (29v-37v (30v-38v))
Tvær ritgerðir um skáldskap
Notaskrá

Gripla 2009

21.1 (29v-33r (30v-34r))
Ritgerð um skáldskap
Titill í handriti

Nú kemur um skáldskapinn að tala

Upphaf

Nú þó að drápur og flokkar, bæði gamallra og yngri skálda …

Athugasemd

Við bls. 29v (30v) er miði m. h. Árna Magnússonar: Þetta um skáldskap að skrifa í 4to - er klárt og confererað.

21.2 (33r-37v (34r-38v))
Ritgerð um skáldskap
Höfundur

[Magnús Ólafsson í Laufási]

Titill í handriti

Um sama efni

Upphaf

Ef eg segði að vor íslenskur skáldskapur, yfirgengi eður yfirgnæfði að list, snilli, krafti og verkan …

22 (38r-v (39r-v))
Steinþór einn á Eyri
Titill í handriti

Nokkrar kappavísur

Upphaf

Steinþór einn á Eyri / ærið flestum næri …

Athugasemd

9 erindi.

Þess er getið á spássíu úr hvaða landsfjórðungi viðkomandi kappi er.

23 (39r-40r (40r-41r))
Háttalykill
Upphaf

Fróðan óð fljóði / fríð hlýði síðan …

Athugasemd

10 erindi. Kvæðið er úr háttalykli kveðnum til konu.

Víða er getið um nafn bragarháttanna.

Efnisorð
24 (40r-42r (41r-42r))
Funabandið frónslind
Titill í handriti

Enn nú vísur

Upphaf

Funabandið frónslind / forðum hefur menskorð …

Athugasemd

8 erindi.

25 (41v-42r (42v-43r))
Sex vísur stakar
Efnisorð
25.1 (41v (42v))
Diðrik harðnar
Höfundur

Oddur Þórðarson

Titill í handriti

Vísa Odds Þórðarsonar um kaupmanninn í Húsavík

Upphaf

Diðrik harðnar / dáð hrörnar …

Athugasemd

1 erindi.

Efnisorð
25.2 (41v (42v))
Öl slæmt, armt mjöl
Titill í handriti

Björns á Skarðsá

Upphaf

Öl slæmt, armt mjöl / aum klæðistika …

Athugasemd

1 erindi.

Efnisorð
25.3 (41v-42r (42v-43r))
Mikil ókyrrð meingjörð
Höfundur

Magnús Gissurarson

Titill í handriti

Magnúsar Gissurssonar

Upphaf

Mikil ókyrrð meingjörð / mengi nú lengi er fengin …

Athugasemd

1 erindi.

Jón Helgason getur þess að M. G. sé líklega Magnús Gissurarson á Lokinhömrum, hálfbróðir Brynjólfs biskups sammæðra.

Efnisorð
25.4 (42r (43r))
Hnigna tekur heims megn
Höfundur
Titill í handriti

Vísa biskups Jóns Arasonar

Upphaf

Hnigna tekur heims megn / hvar finnur vin sinn …

Athugasemd

1 erindi.

Efnisorð
25.5 (42r (43r))
Flestir unna falds rist
Titill í handriti

Enn vísa annars

Upphaf

Flestir unna falds rist / fríð er sæt tregabót …

Athugasemd

1. erindi.

Efnisorð
25.6 (42r (43r))
Gjöra lét höldur að hausti
Titill í handriti

Og enn ein vísa

Upphaf

Gjöra lét höldur að hausti / hettu af kuldaglettu …

Athugasemd

1 erindi.

Efnisorð
26 (42r-43v (43r-44v))
Með því eg skyldast
Titill í handriti

Barngælur með ljúflingslag

Upphaf

Með því eg skyldast / að mæla og hugsa …

Athugasemd

20 erindi.

Efnisorð
27 (44r-51v (45r-52v))
Erfikvæði um Ara Magnússon og Kristínu Guðbrandsdóttur
Höfundur

Tómas Þórðarson

Titill í handriti

Memorial eður minnisblað þeirra guðhræddu, allrar ehruverðugu og dyggðagöfugu heiðurshjóna, lofligrar minningar, Ara M.s. og Kristínar Guðb.dóttur, nú í drottni hvílandi, um þeirra ætt, ævi og afgang. Til lítils þakklætismerkis dedicerat og skenkt þeirra niðjum og eftirkomendum, þeim er það skoða og þiggja vilja, samanbagað með nýju ári januaríi anno 1653. Af T. Þ.s.

Upphaf

Meistarar fróðir forðum / fagrar sögur og æfintýr …

Athugasemd

41 erindi.

28 (51v (52v))
Um þyrnikórónu Krists
Titill í handriti

Um herrans Kristí þyrnikórónu og annað

Upphaf

Svo finnst í fornum bókum að …

Athugasemd

Lausamálstexti. Skrifaður aftan á blað til eyðufyllingar.

29 (52r-57v (53r-58v))
Visku drottinn veiti mér
Höfundur

Björn Jónsson á Skarðsá

Titill í handriti

Vinavísur

Upphaf

Visku drottinn veiti mér / voldugur ætíð lof sé þér …

Athugasemd

51 erindi.

30 (57v-59r (58v-60r))
Harmagrátur
Titill í handriti

Einn kveðlingur, kallast Harmagrátur

Upphaf

Einn Guð almáttugur / allan heim sem skapti …

Athugasemd

14 erindi.

31 (59r-v (60r-v))
Um herrans Jesú Kristí göngu í hans pínu
Titill í handriti

Um herrans Jesú Kristí göngu í hans pínu

Upphaf

Svo finnst skrifað að svo langan …

Athugasemd

Í óbundnu máli.

32 (60r-63v (61r-64v))
Kaflar úr Rímbeglu
Titill í handriti

Það er rímtal svo er hinum fyrri mönnum þótti skylt að vita, hve sólmerki standa eður hvörsu þau greinast, og hvenær sól skiftir göngu sinni fyrir hvört þeirra eður svo tungl

Upphaf

Heiðnir menn gáfu nöfn sólmerkjum …

Athugasemd

5 kaflar í óbundnu máli.

33 (67r-v (68r-v))
Velgjörninga vilda eg tjá
Titill í handriti

Einn andlegur kveðlingur

Upphaf

Velgjörninga vilda eg tjá / sem veitt hefur drottinn jörðu á …

Viðlag

Herrann Jesús heitir sá …

Athugasemd

12 erindi.

34 (68r-75r (69r-76r))
Hugsvinnsmál
Titill í handriti

Hér eru nokkur heilræði, Hugsvinnsmál

Upphaf

Hlýði þegnar / þeir eð vilja að lið lifi …

Baktitill

Ritað í Vigur 1676, 11. apr. af M. J.s.

Athugasemd

134 erindi.

Erindi sem eru prentuð í Den norsk-islandske skjaldedigtning A II 167-97 en eru ekki í þessu handriti eru: 4, 52, 68, 71, 85, 89, 93, 97, 106, 111, 117, 118, 122, 136, 142. Að auki eru erindin ekki alveg í sömu röð og er það er einnig 1 erindi í viðbót sem kemur ekki fyrir í útgáfunni

Kvæðið er líka skrifað aftar í handritinu en frábrugðið þessari gerð þar.

35 (75r-v (76r-v))
Um sköpun heimsins
Upphaf

Svo finnst skrifað í fornum fræðibókum …

Athugasemd

Tveir kaflar. Í hinum fyrri er vísað í Plinius en hinum síðari í Jóhannes Mathesius (lúterskan guðfræðing þýskan (1504-68).

Efnisorð
36 (76r-82r (77r-83r))
Úr Litteratura Runica
Höfundur
Athugasemd

Útdrættir úr Litteratura Runica í Olai Wormii Antiqvitates Danicæ, 1651.

Töflur og þvíumlíkt.

Efnisorð
37 (82r-83v (83r-84v))
Heilræði
Titill í handriti

Heilræði nokkur

Upphaf

Seg þú mér hvört þú vilt gjarna hlaða þig …

Athugasemd

Heilræði í óbundnu máli.

Efnisorð
38 (84r-87v (85r-88v))
Þegna enginn þenki það
Titill í handriti

Út af erfðunum ljóð, svo nefnd af þeim samsett hafa

Upphaf

Þegna enginn þenki það / þeir eð líta vilja blað …

Athugasemd

64 erindi.

39 (87v-92v (88v-93v))
Eilífan Guð þinn umfram allt
Höfundur

Jóhann Agricola

Titill í handriti

Lærdómsreglur Jóhannis Agricoli (!), ljóðaðar

Upphaf

Eilífan Guð þinn umfram allt / í ánauð trúlega biðja skalt …

Athugasemd

Vísuorðum er í uppskrift þessa kvæðis skipt á línur. Engin erindaskipting.

40 (92v-99v (93v-100v))
Hugsvinnsmál
Titill í handriti

Hugsvinnsmál

Upphaf

Því höstugra og hvað skrýtilegra sem nokkuð …

Athugasemd

Lífsreglur í óbundnu máli.

Vitnað m. a. til Konungs skuggsjár og Hávamála.

Efnisorð
41 (99v-100v (100v-101v))
Um siðgæði kvenna
Titill í handriti

Um siðgæði kvenna

Upphaf

Allar þær konur og meyjar sem með siðsamlegu framferði …

Athugasemd

Í óbundnu máli.

42 (100v-102v (101v-103v))
Heilræði
Upphaf

Ríkidæmi er hvorki gull né gimsteinar …

Athugasemd

Heilræði, spakmæli og orðskviðir, án fyrirsagnar. Konungs skuggsjá er notuð í síðustu málsgrein.

43 (103r (104r))
Tveir smákaflar
Titill í handriti

Þessir hlutir heyra til Guðs ótta

Upphaf

1. Á líta ei hina ríku …

Efnisorð
44 (103r-104v (104r-105v))
Um allra alda aldirnar
Titill í handriti

Nytsamar samstæður

Upphaf

Um allra alda aldirnar / en upptekning á árum …

Athugasemd

Virðist vera 8 erindi en erindaskil eru óljós.

Kvæðið er ort af konu eða í orðastað konu eftir þýsku kvæði (Jón Helgason 1955, 45).

45 (104v-105v (105v-106v))
Auman eg mig játa
Höfundur

[Sigurður Eiríksson að Langárfossi]

Titill í handriti

Einn kveðlingur fallegur með nafni þess hann eignaður er

Upphaf

Auman eg mig játa, / einn Guð, fyrir þér …

Viðlag

Ó minn herra, eg hefi þig…

Athugasemd

18 erindi.

Úr upphafsstöfum erinda má lesa nafnið Augmundur Vigfússon. Jón Helgason getur sér þess til að frændi Ögmundar, Sigurður Eiríksson, hafi ort kvæðið (Jón Helgason 1955, 45).

46 (105v-109r (105v-110r))
Hróður lítinn hugað hef eg að smíða
Höfundur

[Nikulás Oddsson]

Titill í handriti

Einn góður kveðlingur

Upphaf

Hróður lítinn hugað hef eg að smíða / hefði fólkið lítillæti að hlýða …

Athugasemd

31 erindi.

Í kvæðinu er sagt frá atburði sem gerðist árið 1624 (sjá Jón Helgason 1955).

Kvæðið er í öðrum handritum eignað Nikulási Oddssyni.

47 (109r-110v (110r-111v))
Náðasvæfill
Titill í handriti

Einn kveðlingur er kallast Náðasvæfill

Upphaf

Heilög þrenning háloflig, / hlustaðu til, eg beiði þig …

Athugasemd

29 erindi.

Efnisorð
48 (110v-115v (111v-116v))
Hugræða
Titill í handriti

Kveðlingur, kallast Hugræða

Upphaf

Einn og þrennur allsvaldandi herra / eilífa ljós og sálar besta kerra …

Athugasemd

45 erindi.

Efnisorð
49 (115v-120v (116v-121v))
Setskvæði
Titill í handriti

Enn eitt, er kallast Seths kvæði

Upphaf

Ótti drottins upphaf er / allra viskugreina …

Athugasemd

50 erindi (tvö eru tvírituð).

Kvæðið er ruglingslega skrifað af því að fleiri en ein heimild er notuð (Jón Helgason 1955, 47).

50 (121r-124r (122r-125r))
Góður kristinn, gegndu mér
Titill í handriti

Enn eitt kvæði

Upphaf

Góður kristinn, gegndu mér / gagnsemd skal það virðast þér …

Athugasemd

28 erindi.

51 (124r-126r (125r-127r))
Viltu lifa vel og rétt
Höfundur

Jón

Titill í handriti

Kristileg áminning, fyrir allar stéttir mjög nauðsynleg

Upphaf

Viltu lifa vel og rétt / virðuglega í þinni stétt …

Athugasemd

30 erindi.

Skáldið bindur nafn sitt í 25. erindi: Jón.

52 (126r-129r (127r-130r))
Heimsádeila
Höfundur

[Sigfús Guðmundsson á Stað]

Titill í handriti

Heimsádeila

Upphaf

Satt er það eg seggjum tel / sem mig dansa biðja …

Athugasemd

39 erindi.

Sigfús á að hafa ort fyrstu 9 erindin.

Efnisorð
53 (129r-132r (130r-133r))
Þung barátta í þessum reit
Titill í handriti

Andlátsbón

Upphaf

Þung barátta í þessum reit / þjáir margan manninn …

Athugasemd

38 erindi.

54 (132r-v (133r-v))
Ljósið hæða lausnarinn
Titill í handriti

Enn einn kveðlingur

Upphaf

Ljósið hæða lausnarinn / líkna þú mér fyrir dauða þinn …

Athugasemd

11 erindi.

Efnisorð
55 (133r-174v (134r-175v))
Dýrðardiktur
Titill í handriti

Þessi kveðlingur kallast Dýrðardiktur, með liljulag. Author Kolbeinn Grímsson

Upphaf

Faðir Guð í hæstum hæðum / helgast líf sem eilíft blífur …

Lagboði

Liljulag

Athugasemd

644 erindi.

Efnisorð
56 (175r-183r (176r-184r))
Sárt er sverð í nýrum
Titill í handriti

Annar kveðlingur eignaður sama author, en má sýnast sem (af) fyrri skáldum ort sé. Lag sem Niðurst(igningar)vísur

Upphaf

Sárt er sverð í nýrum / samviskuna það nagar og sker …

Lagboði

Niðurstigningarvísur

Athugasemd

67 erindi.

Efnisorð
57 (183r-v (184r-v))
Hér í vöggu heilla jóðið
Titill í handriti

Vöggukvæði Guðmundar Andréssonar yfir ellireifum norrænunnar

Upphaf

Hér í vöggu heilla jóðið / heitir réttast eðla blóðið …

Viðlag

Æskan var allgóð …

Athugasemd

3 erindi auk viðlags

58 (184r-212r (185r-213r))
Gimsteinn
Titill í handriti

Þetta kvæði kallast Gimsteinn, með liljulag

Upphaf

Heyr ilmanda hjartans yndi / himnablóm og veraldarsómi …

Viðlag

Liljulag

Skrifaraklausa

21. octob. 1677 (8 krotað ofan í þriðja tölustafinn)

Athugasemd

249 erindi.

Efnisorð
59 (212v-214v (213v-215v))
Krosskvæði
Titill í handriti

Krosskvæði

Upphaf

Guð himnanna / græðarinn manna …

Athugasemd

42 erindi.

Uppskrift sem Árni Magnússon lét gera eftir þessu handriti er í AM 1033 4to, 1-7.

Efnisorð
60 (214v-218v (215v-219v))
Það er upphaf dyggða
Titill í handriti

Eitt gamalt kvæði um kóng einn kristinn og hans drottningu

Upphaf

Það er upphaf dyggða / að elska Jesúm Krist …

Notaskrá

ÍM II, 168

Athugasemd

47 erindi.

61 (219r-220v (220r-221v))
Sála mín, eg segi þér
Titill í handriti

Eitt kvæði með tón: Margur unir í myrkri sér

Upphaf

Sála mín, eg segi þér, / sofðu nú ei of lengi

Lagboði

Margur unir í myrkri sér

Athugasemd

24 erindi. Kvæðið er ort undir nafni Signýjar Ólafsdóttur og lagt henni í munn. Nafnið má lesa úr fyrstu 17 erindunum.

Efnisorð
62 (220v-222v (221v-223v))
Víðförull
Titill í handriti

Einn kveðlingur Kolbeins Grímssonar, er kallast Víðförull

Upphaf

Dæmisögurnar dægur stytta lýðum, / dróttir hafa þær iðkað forðum tíðum …

Athugasemd

26 erindi.

63 (222v-225v (223v-226v))
Dæmaþáttur
Titill í handriti

Dæmaþáttur, ortur af K. G.s.

Upphaf

Faðir Guð í himna hæð, / hygg að hvað eg gjarnan þigg …

Athugasemd

68 erindi.

64 (225v-226v (226v-227v))
Eftirdæmið eitt eg sá
Titill í handriti

Gamalt kvæði

Upphaf

Eftirdæmið eitt eg sá / hjá einum högum manni …

Notaskrá

Prentað í ÍM II, 155-157.

Athugasemd

12 erindi.

65 (226v-227v (227v-228v))
Staðurinn einn var stór og ríkur
Titill í handriti

Gamalt kvæði enn eitt

Upphaf

Staðurinn einn var stór og ríkur / stendur á landi einu …

Athugasemd

16 erindi.

66 (227v-228v (228v-229v))
Ein greifadóttir fögur og fín
Titill í handriti

Enn eitt kvæði

Upphaf

Ein greifadóttir fögur og fín / forðum daga bjó við Rín …

Athugasemd

15 erindi.

67 (228v-231r (229v-232r))
Fyrr átti eg mér
Titill í handriti

Snjás kóngs kvæði

Upphaf

Fyrr átti eg mér / fóstru væna …

Athugasemd

46 erindi. Prentað í ÍGSVÞ IV, 30-38.

68 (231r-232v (232r-233v))
Óð skal byrja
Titill í handriti

Barngælur

Upphaf

Óð skal byrja / yfir ungu barni …

Athugasemd

21 erindi.

Efnisorð
69 (232v-235v (233v-236v))
Skilnaðarskrá
Titill í handriti

Einn kveðlingur Kolbeins Grímssonar, er kallast Skilnaðarskrá

Upphaf

Æverandi eining blíð / óþverandi þrenning þýð …

Athugasemd

41 erindi.

70 (235v-237r (236v-238r))
Maríuvísur
Titill í handriti

Einn kveðlingur út af Maríu Magdalenu, kallast Maríu vísur

Upphaf

Heyr þú mína hjartans bæn, / himnakóngurinn mildi, …

Athugasemd

34 erindi.

Efnisorð
71 (237r-238v (238r-239v))
Þá hann var lista lærisveinn
Titill í handriti

Kvæði eitt til gamans gjört

Upphaf

Þá hann var lista lærisveinn / lét hans faðir fyrst Marteinn …

Viðlag

Ei vill Skeggi eiga kver …

Athugasemd

14 erindi auk viðlags.

72 (239r-241v (240r-242v))
Grýluljóð
Titill í handriti

Grýlu ljóð

Upphaf

Hlusti þið til, hýr börn, / hvað eg kann að tjá …

Athugasemd

Prentað í ÍGSVÞ IV, 119-122.

Efnisorð
73 (241v-243r (242v-244r))
Sendibréf
Titill í handriti

Copia af gömlu sendibréfi

Upphaf

Mín hugheit, hjartans geðgróin ástar …

Athugasemd

Í óbundnu máli en endar á vísu.

74 (243v-245r (244v-246r))
Hugsvinnsmál
Titill í handriti

Hugsvinnsmál

Upphaf

Blíður þú vert / en bráðskapaður stundum …

Athugasemd

40 erindi.

75 (245r-247v (246r-248v))
Ævintýr
Titill í handriti

Eitt æfintýr gamalt um ríkan mann

Upphaf

Yfirherra eins smástaðar í hertogadæmi …

Athugasemd

Í óbundnu máli

Efnisorð
76 (248r-249v (249r-250v))
Grænlandskroníka
Titill í handriti

Hér byrjast Grænlands historía

Upphaf

Norður í Týlihafi liggur það land er Grændland nefnist …

Athugasemd

Í óbundnu máli. Þetta er upphaf Grænlandskroníku Lyschanders (Den Grønlandske Chronica 1608) í íslenskri þýðingu Jóns Ólafssonar.

.

Efnisorð
77 (249v-251v (250v-252v))
Manns fyrir afbrot minnstu á
Titill í handriti

Eitt fallegt kvæði

Upphaf

Manns fyrir afbrot minnstu á, / mín sál, daga og nætur …

Viðlag

Sönghljómur sætur / sá skartar mest …

Athugasemd

28 erindi auk viðlags.

78 (251v (252v))
Lof og heiður sé Guði æ góðum
Titill í handriti

Önnur vísa

Upphaf

Lof og heiður sé Guði æ góðum / græðara manna lífs á hæðum …

Athugasemd

1 erindi.

Efnisorð
79 (252r-254v (253r-255v))
Þórnaldarþula
Titill í handriti

Þórnaldar þula

Upphaf

Hlýði menn fræði mínu / meðan eg segi sök mína í sleða …

Athugasemd

Prentuð í ÍGSVÞ IV, 175-178.

Efnisorð
80 (253v-254v (254v-255v))
Bréf
Titill í handriti

Arnfinnsbréf

Upphaf

Þér sendist heilsan í ár …

Athugasemd

Í óbundnu máli framan til en svo vísur.

81 (255r-261r (256r-262r))
Dagsraunadiktur
Titill í handriti

Eitt kvæði sem kallast Dagsraunadiktur

Upphaf

Vinur og frændi, vara nú þig, / því voði er stór fyrir hendi …

Athugasemd

61 erindi.

82 (261r-264v (262r-265v))
Af vetri og sumri vil eg nú hér
Titill í handriti

Eitt kvæði í andlegri meiningu sem kallast Tvísinna

Upphaf

Af vetri og sumri vil eg nú hér / vísuna eina dikta mér …

Viðlag

Margir prísa sumurin / fyrir fagran fuglasöng…

Athugasemd

27 erindi auk viðlags.

83 (264v-265v (265v-266v))
Á þig mædd eg minnunst
Titill í handriti

Eitt kvæði guðhræddrar ekkju

Upphaf

Á þig mædd eg minnunst / minn fyrr ekta stallbróðir …

Athugasemd

11 erindi.

Úr upphafsstöfum erinda má lesa nafnið Are Óláfsson.

Efnisorð
84 (265v-269r (266v-270r))
Hjónagrátur
Titill í handriti

Eitt kvæði er kallast Hjónagrátur

Upphaf

Heyrðu, faðir hæstrar dýrðar, / heyr mig fyrir þíns sonarins dreyra …

Athugasemd

48 erindi.

Efnisorð
85 (269r-273v (270r-274v))
Grátbón
Höfundur

[Þorbjörg Guðmundsdóttir]

Titill í handriti

Eitt kvæði sem kallast Grátbón

Upphaf

Einn Guð í þrenningu, / alls skapari og kóngur dýr …

Athugasemd

31 erindi.

Úr upphafsstöfum 1.-24 erindis má lesa: Eg Þorbjörg Gvdmvndsdotter. Úr fyrstu orðum næstu vísna: bið þig minn himneski faðirinn um hjálp í hörmung minni í Jesú náðar nafni, amen.

Efnisorð
86 (273v-279v (274v-280v))
Brúðkaupskvæði
Titill í handriti

Aula pudicitiæ, það er Hreinlífis hofgarður, úr dönskunni útlagður. Með lag sem Vinavísur eður Hugraun

Upphaf

Fyrir litlum tíma liðnum eg / um landið reista nokkurn veg …

Lagboði

Vinavísur

Athugasemd

45 erindi.

87 (279v (280v))
Ævisöguflokkur
Titill í handriti

Ævisaga þess heiðarlega, guðhrædda og göfuga kennimanns Sra. Einars Sigurðssonar, föðurs herra Odds biskups í Skálholti og hans systkina, í ljúflingsljóðum af honum sjálfum nærri um áttræðisaldur samsett og diktað

Upphaf

Upp skal byrjast / Einars historía …

Athugasemd

Kvæðið vantar og þá um það bil 15 blöð í handritið.

88 (295r-296r (296r-297r))
Himinninn drýpur drjúgum
Upphaf

Himinninn drýpur drjúgum / um dag og nátt

Athugasemd

18 erindi. Kvæðið hefur hafist í á þeim blöðum sem glötuð eru úr bókinni (sbr. nr. 87).

89 (296r-300r (297r-301r))
Niðurstigningarvísur
Titill í handriti

Hér skrifast Niðurstigningarvísur vors frelsara Jesú Kristí, fornkveðnar

Upphaf

Djarflega tek rg að dikta / drottinn minn um sjálfan þig …

Athugasemd

39 erindi.

Efnisorð
90 (300r-304r (301r-305r))
Ljómur
Höfundur
Titill í handriti

Þessi eftirfylgjandi kveðlingur kallast Ljómur, ortur af h(erra) Jóni Arasyni Hólabiskupi

Upphaf

Hæstur heilagur andi / himnakóngurinn sterki …

Athugasemd

32 erindi.

Efnisorð
91 (304v-305v (305v-306v))
Mér væri skyldugt að minnast á þrátt
Titill í handriti

Eitt fagurt iðranarkvæði

Upphaf

Mér væri skyldugt að minnast á þrátt / minnar sálar fátækt og stóran vanmátt …

Athugasemd

10 erindi.

Efnisorð
92 (305v-307r (306v-308r))
Mjög hneigist þar til mannslundin hrein
Titill í handriti

Guðrækilegur kveðlingur

Upphaf

Mjög hneigist þar til mannslundin hrein / að minnast á drottin með skáldskapargrein …

Athugasemd

17 erindi.

Efnisorð
93 (307r-309r (308r-310r))
Herra Óláf, hjálpin Norðurlanda
Titill í handriti

Vísur fornar, ortar um Óláf kóng Haraldsson

Upphaf

Herra Óláf, hjálpin Norðurlanda / þig kom til handa …

Athugasemd

13 erindi.

Efnisorð
94 (309r-311r (310r-312r))
Percipe mortalitas, modo qvalis vanitas
Höfundur

Georg Huber Styrus

Titill í handriti

Anima fidelis mundi vanitates deplorans

Upphaf

Percipe mortalitas, modo qvalis vanitas / omnia vanissima, omnia levissima …

Athugasemd

26 erindi. Heimsósómakvæði.

95 (311r-312v (312r-313v))
Laudes crucis attollamus
Titill í handriti

De cruce, carmen vetustissimum

Upphaf

Laudes crucis attollamus / nos qvi crucis exultamus …

Athugasemd

12 erindi. Kaþólskt kvæði um hinn helga kross.

Efnisorð
96 (312v-314r (313v-315r))
Lauda Syon salvatorem
Höfundur

Thomas Aqvinas

Titill í handriti

De cæna carmen

Upphaf

Lauda Syon salvatorem / lauda ducem et pastorem …

Athugasemd

12 erindi.

Efnisorð
97 (314r-v (315r-v))
Maríukvæði
Titill í handriti

Beatæ virginis Mariæ carmen

Upphaf

Verbum bonum atqve svave / personemus illud ave …

Athugasemd

6 erindi.

Efnisorð
98 (314v-315r (315v-316r))
Maríukvæði
Titill í handriti

Aliud carmen

Upphaf

Hodierna lux diei / celebris in matris dei …

Athugasemd

5 erindi.

Efnisorð
99 (315r-v (316r-v))
Maríukvæði
Titill í handriti

Tertium carmen

Upphaf

Uterus virgineus / templum majestatis …

Athugasemd

6 erindi.

Efnisorð
100 (315v-318r (316v-319r))
Í Róm bjó ríkur greifi
Höfundur
Titill í handriti

Eitt kvæði af einum greifa, útlagt úr þýsku af S. J. A.s.

Upphaf

í Róm bjó ríkur greifi / réttvís forðum tíð …

Athugasemd

31 erindi.

101 (318v-319r (319v-320r))
Litars bátur leita má
Titill í handriti

Kvæði eitt margtekið

Upphaf

Litars bátur leita má / landi undan græði á …

Viðlag

Fagrar heyrða eg raddir / við Niflungaheim …

Athugasemd

2 erindi auk viðlags.

102 (319r-321r (320r-322r))
Girnist sólar grindin
Titill í handriti

Enn eitt vikivakakvæði

Upphaf

Girnist sólar grindin / golnirs ferju hrindin …

Viðlag

Flaut með strengjum flæðarhestur …

Athugasemd

21 erindi auk viðlags.

103 (321r-v (322r-v))
Margir áður unnu
Titill í handriti

Enn nú eitt kvæði

Upphaf

Margir áður unnu / ungri hringa nunnu …

Viðlag

Sú er ástin heitust …

Athugasemd

4 erindi auk viðlags.

104 (321v (322v))
Jesús fæddist jólanótt
Titill í handriti

Enn nú eitt kvæði

Upphaf

Jesús fæddist jólanótt / jókst þá heiminum kæti …

Viðlag

Maríu sonurinn mæti …

Athugasemd

4 erindi auk viðlags.

Ort 1623, sbr. 3. erindi.

105 (321v-323r (322v-324r))
Englar sungu soddan frið
Titill í handriti

Enn nú kvæði eitt

Upphaf

Englar sungu soddan frið / með sínum fögrum hljóðum …

Viðlag

Morgunstjarnan skín nú skært …

Athugasemd

14 erindi auk viðlags.

Efnisorð
106 (323r-324r (324r-325r))
Suðra fley á síldarból
Titill í handriti

Enn eitt kvæði

Upphaf

Suðra fley á síldarból / setjist út með skyndi…

Viðlag

Það er stríð í þagnar rann …

Athugasemd

5 erindi auk viðlags.

107 (324r (325r))
Lukkugæði og heillir hár
Titill í handriti

Enn nú eitt kvæði

Upphaf

Lukkugæði og heillir hár / hljóti mæti engi …

Viðlag

Ber hann af öllum bestan prís …

Athugasemd

2 erindi auk viðlags.

108 (324r-v (325r-v))
Ávallt skaltu öndin mín
Titill í handriti

Enn kvæði eitt

Upphaf

Ávallt skaltu öndin mín / þar sem drottins englar …

Viðlag

Þar sem drottins englar …

Athugasemd

6 erindi auk viðlags.

Efnisorð
109 (324v-325r (325v-326v))
Bið þú Guð að gæta þín
Titill í handriti

Enn nú kvæði eitt

Upphaf

Bið þú Guð að gæta þín / gjörðu þetta að ráðum mín …

Viðlag

Karlinn gamli kenndi ráð …

Athugasemd

5 erindi auk viðlags.

Efnisorð
110 (325r-v (326r-v))
Ætla eg réttan óðar fund
Titill í handriti

Enn nú eitt kvæði

Upphaf

Ætla eg réttan óðar fund / varp að velja í samri stund…

Viðlag

Ágæt auðar tróðan …

Athugasemd

7 erindi auk viðlags.

111 (325v-326r (326v-327r))
Eitt með æðstu gæðum
Titill í handriti

Enn eitt vikivakakvæði

Upphaf

Eitt með æðstu gæðum / eg hefi numið í fræðum …

Viðlag

Mörg er frúin fögur að sjá …

Athugasemd

5 erindi auk viðlags.

112 (326r (327r))
Lyst og heill sé lánuð þér
Titill í handriti

Kvæði enn eitt

Upphaf

Lyst og heill sé lánuð þér / lukkan gjöri ei dvína …

Viðlag

Alla ævi þína / auðnu muntu fá …

Athugasemd

3 erindi auk viðlags.

113 (326r-v (327r-v))
Óskaferju óðs af sandi
Titill í handriti

Enn eitt kvæði

Upphaf

Óskaferju óðs af sandi / ýta skal frá sagnarlandi …

Viðlag

Yðar frómleg æran kann …

Athugasemd

4 erindi auk viðlags.

114 (326v-328v (327v-328v))
Adam sakna Abels hlaut
Titill í handriti

Enn kvæði fallegt

Upphaf

Adam sakna Abels hlaut / um ævi sína langa …

Viðlag

Þá einn fer að deyja …

Athugasemd

9 erindi auk viðlags.

115 (327v-328r (328v-329r))
Mér tekst ei af réttum Suftungs hátt
Titill í handriti

Kvæði eitt enn

Upphaf

Mér tekst ei af réttum Suftungs hátt / að semja nokkurn dýran þátt …

Viðlag

Vísu á eg að vanda …

Athugasemd

4 erindi auk viðlags.

116 (328r-v (329r-v))
Eg vil kenna þér óskaráð
Titill í handriti

Enn vikivakakvæði

Upphaf

Eg vil kenna þér óskaráð / andar lundurinn svinni …

Viðlag

Vertu í tungunni trúr …

Athugasemd

4 erindi auk viðlags.

117 (328v-329r (329v-330r))
Meistarar hafa það mælt í söng
Titill í handriti

Enn eitt kvæði

Upphaf

Meistarar hafa það mælt í söng / að megi það sjá um stjörnugöng …

Viðlag

Frost eykur fégrand …

Athugasemd

7 erindi auk viðlags.

Kvæðið er líka varðveitt í ÍB 633 8vo og JS 588 4to.

118 (329r-v (330r-v))
Fram skal ferjan hrundin
Titill í handriti

Enn nú eitt kvæði

Upphaf

Fram skal ferjan hrundin / Fjalars á ljóðasundin …

Viðlag

Síst er gaman að sorg og þrá …

Athugasemd

5 erindi auk viðlags.

119 (329v-330r (330v-331r))
Litars ferju fram skal hrinda
Titill í handriti

Enn eitt kvæði

Upphaf

Litars ferju fram skal hrinda / þó fari ei segl við rá að binda…

Viðlag

Hátt flýgur hrafn yfir skóga …

Athugasemd

3 erindi auk viðlags.

Prentað í ÍGSVÞ III 256-257.

120 (330r (331r))
Unga meyjan, undaflóð
Titill í handriti

Enn nú kvæði eitt

Upphaf

Unga meyjan, undaflóð / eg kæran kalla þig …

Viðlag

Soddan lit ber silkilín …

Athugasemd

3 erindi auk viðlags.

121 (330v-331r (331v-332r))
Átti í fyrstu heilan, hraustan
Titill í handriti

Enn eitt kvæði

Upphaf

Átti í fyrstu heilan, hraustan / hlunnafákinn þekkan mér …

Viðlag

Lof, heiður og þökk sé þeim …

Athugasemd

8 erindi auk viðlags.

122 (331r-332r (332r-333r))
Blakkt er traf á heila húsi
Titill í handriti

Enn nú kvæði eitt

Upphaf

Blakkt er traf á heila húsi / [hatturinn trú eg] þar ofan á dúsi …

Viðlag

Sokkaböndin liggja niðri um hæla …

Athugasemd

8 erindi auk viðlags.

123 (332r-v (333r-v))
Fyrst af öllu góðan Guð
Titill í handriti

Enn eitt kvæði

Upphaf

Fyrst af öllu góðan Guð / gjörðu óttast læra …

Viðlag

Stíg við mig um stundu …

Athugasemd

7 erindi auk viðlags.

124 (333r-v (334r-v))
Eðla vífið angrið hlaut
Titill í handriti

Enn nú eitt kvæði

Upphaf

Eðla vífið angrið hlaut / ástum meður að kanna …

Viðlag

Út var gengin einka björt …

Athugasemd

6 erindi auk viðlags.

125 (333v-334v (334v-335v))
Einn spillvirki áður lá
Titill í handriti

Enn nú kvæði eitt

Upphaf

Einn spillvirki áður lá / úti á skógi þröngum …

Viðlag

Að gæt enda, / gakk frá heimsins solli …

Athugasemd

6 erindi auk viðlags.

126 (334v-335v (335v-336v))
Lágraustaða ljóðaklukku
Titill í handriti

Enn nú kvæði eitt

Upphaf

Lágraustaða ljóðaklukku / læt eg um það hljóðið slá …

Viðlag

Hvar er sá forlög forðast kann? …

Athugasemd

12 erindi auk viðlags.

Önnur gerð í ÍB 113 8vo.

127 (335v-336v (336v-337r))
Erfðum vér í Adams synd
Titill í handriti

Enn eitt kvæði

Upphaf

Erfðum vér í Adams synd / allir töpun sára …

Viðlag

Sorgaðu ei, mín sálin góð, / sæla er búin þér …

Athugasemd

5 erindi auk viðlags.

Fyrsta erindi er skert.

Efnisorð
128 (336r-338r (337r-338r))
Hug vekur minn
Titill í handriti

Kvæði fallegt útlenskt

Upphaf

Hug vekur minn / hvört og eitt sinn …

Athugasemd

17 erindi.

Af fyrirsögn kvæðisins er að ráða að því sé snúið úr dönsku eða þýsku.

129 (337r-338r (338r-339r))
Þórhildarleikur
Titill í handriti

Tvö kvæði sem heyra til Þórhildarleik

Upphaf

Hér skal heiman reika …

Viðlag

Á Þórhildarleiknum þreyttur er eg núna …

Athugasemd

1. kvæði: 9 erindi.

2. kvæði: 4 erindi auk viðlags.

130 (338r-v (339r-v))
Eitt sinn krummi átti að slá
Titill í handriti

Enn eitt kvæði

Upphaf

Eitt sinn krummi átti að slá / orfið bar hér þunga…

Viðlag

Hrafninn í hlíðum / hann fór að slá …

Athugasemd

7 erindi auk viðlags.

131 (338v-339v (339v-340v))
Ekki kann eg uppá legg að vinda
Titill í handriti

Enn kvæði eitt

Upphaf

Ekki kann eg uppá legg að vinda / heldur vil eg rífa hrís og binda …

Athugasemd

14 erindi.

132 (339v-340v (340v-341v))
Hér mun eg verða lítil ljóð
Titill í handriti

Enn nú kvæði eitt

Upphaf

Hér mun eg verða lítil ljóð / leiða [fr]am af orðaslóð …

Viðlag

Mædda græddi helg þín hönd …

Athugasemd

11 erindi auk viðlags.

133 (340v-341r (341v-342r))
Þann vil eg óðinn virðum vanda
Titill í handriti

Enn eitt kvæði

Upphaf

Þann vil eg óðinn virðum vanda / víst í nafni heilags anda …

Viðlag

Nú mega [lýð]ir gleðja sig við græðarans pín …

Athugasemd

6 erindi auk viðlags.

134 (341r (342r))
Ráðadrjúgur og réttvís með
Titill í handriti

Enn nú eitt kvæði

Upphaf

Ráðadrjúgur og réttvís með / reyndur að góðum dyggðum …

Viðlag

Elski þig Guð og öll hans þjóð …

Athugasemd

3 erindi auk viðlags.

135 (341r-342v (342r-343v))
Gamankvæði
Titill í handriti

Enn nú kvæði gamanslegt

Upphaf

Mest af lista lærða eg mergðum / lýðum [með á] æskutíð …

Viðlag

[Þ]ó framan í tónum / festa tærnar megi …

Athugasemd

11 erindi auk viðlags.

136 (342v (343v))
Margt vill þrengja að mínu hjarta
Titill í handriti

Kvæðiskorn enn

Upphaf

Margt vill þrengja að mínu hjarta / mikið er yfir öllu að þegja …

Viðlag

Manns við geðið / margt vill angrið búa …

Athugasemd

3 erindi auk viðlags.

Hér hefur átt að vera endir bókarinnar í fyrstu, og hefur þá verið gert registur við hana. Síðan hefur fjórum kvæðum verið bætt við, og er auðséð að tilvísunum til þeirra er aukið inní registrið á eftir.

137 (343r-346r (344r-347r))
Dúfudilla
Titill í handriti

Þetta kvæði heitir Dúfudilla

Upphaf

Andi Guðs mig endurnæri / eðlið tungu jafnan hræri …

Viðlag

Dilla eg þér, dúfan mín, og dilla eg þér …

Athugasemd

7 erindi auk viðlags.

138 (346r-v (347r-v))
Hér í vöggu heilla jóðið
Titill í handriti

Vöggukvæði G.A.s. yfir ellireifum norrænunnar

Upphaf

Hér í vöggu heilla jóðið / heita réttast eðlablóðið…

Viðlag

Æskan var allgóð …

Athugasemd

3 erindi auk viðlags.

Sbr. nr. 57.

139 (346v-347v (347v-348v))
Bátur Litars lakur veikur
Titill í handriti

Enn eitt vikivakakvæði kemur hér

Upphaf

Bátur Litars lakur veikur …

Viðlag

Siðuga fríða seima ná …

Athugasemd

7 erindi auk viðlags.

140 (347v-349v (348v-350v))
Rollant snemma reyndi vigur
Titill í handriti

Enn eitt kvæði

Upphaf

Rollant snemma reyndi vigur, / rausnarkappinn merkiligur …

Viðlag

Angantýr og Hjálmar / hjuggust þeir í ár …

Athugasemd

14 erindi auk viðlags.

Til víða í handritum, t.a.m. Lbs 1014 8vo og JS 475 8vo.

141 (350r-353r (351r-354r))
Registur
Titill í handriti

[Kv]æða og kveðlingaregistur [e]r þetta kver hefur inni að halda, með öðru fleiru, vísum og viðlíkum samansöfnuði

Lýsing á handriti

Blaðefni
Pappír.
Blaðfjöldi
344 blöð að meðtöldum 12 miðum sem hafa verið í handritinu frá öndverðu.
Tölusetning blaða
Blöðin hafa upprunalega verið tölusett (1-354) en blaðtölin hafa víða molnað af. Þau hafa verið endurnýjuð á 19. öld. Tölusetning er ekki nákvæm, m.a. hefur verið hlaupið yfir heilan tug á eftir bl. 189. Einnig eru 2 blöð ótalin auk titilsíðu (Sjá Jón Helgason 1955, 15-16).
Ástand

Blöð hafa glatast úr handritinu. Það hefur upprunalega verið 347 blöð (359 ef miðarnir 12 eru taldir með).

Blöð hafa einnig morknað á jöðrum, einkum fremst og aftast.

Skrifarar og skrift
Tólf hendur.

Þekktir skrifarar: Hannes Gunnlaugsson í Reykjafirði, Magnús Jónsson í Vigur, Tómas Þórðarson á Snæfjöllum, Þórður Jónsson og Jón Jónsson í Holti. Fljótaskrift.

Fylgigögn

Sjö seðlar sem Árni Magnússon hefur lagt inn í bókina á eftir blöðum 30, 58, 61, 111, 134, 176, 185 og 213.

Uppruni og ferill

Uppruni
Handritið mun vera frá því um 1676-1677, sbr. ártöl í handritinu á bl. 76r og 213r.
Ferill

Jón Helgason fjallar um feril handritsins í inngangi að ljósprentuðu útgáfunni 1955, bls. 25 o. áfr. Hann telur að Páll Vídalín hafi fengið bókina að erfðum frá Magnúsi Jónssyni í Vigur, tengdaföður sínum, og Árni Magnússon fengið handritið hjá honum. Ekki er þó loku fyrir það skotið að Þorbjörg Magnúsdóttir hafi erft handritið og það borist til Árna Magnússonar í gegnum Pál Vídalín.

Bjarni Thorarensen hefur fengið bókina að láni 1810, og skilaði eftir 1833.

Aðrar upplýsingar

Skráningarferill

ÞS og JL skráðu í maí 2010 og apríl 2011 og janúar 2012. Skráningin er byggð á inngangi Jóns Helgasonar að ljósprenti AM 148 8vo (1955) en eftir er að færa inn ýmsar upplýsingar, t.d. varðandi not o.fl.

Kålund gekk frá handritinu til skráningar 1894 (sjá Katalog II , bls. 413-415 (nr. 2358)).

Notaskrá

Höfundur: Loth, Agnete
Titill: , Om nogle af Ásgeir Jónssons håndskrifter
Umfang: s. 207-212
Höfundur: Loth, Agnete
Titill: Om håndskrifter fra Vigur i Magnús Jónssons tid. Tre bidrag,
Umfang: s. 92-100
Titill: , Magnúsarkver. The writings of Magnús Ólafsson of Laufás
Ritstjóri / Útgefandi: Faulkes, Anthony
Umfang: 40
Titill: , Bevers saga
Ritstjóri / Útgefandi: Sanders, Christopher
Umfang: 51
Titill: , Miðaldaævintýri þýdd úr ensku
Ritstjóri / Útgefandi: Einar G. Pétursson
Umfang: 11
Höfundur: Guðrún Ása Grímsdóttir
Titill: Són. Tímarit um óðfræði, Jóðmæli
Umfang: 3
Höfundur: Hallgrímur Pétursson
Titill: Ljóðmæli 1
Ritstjóri / Útgefandi: Margrét Eggertsdóttir
Höfundur: Jakob Benediktsson
Titill: Lærdómslistir, Um tvenns konar framburð á ld í íslensku
Umfang: s. 98-111
Höfundur: Jóhann Gunnar Ólafsson
Titill: Skírnir, Magnús Jónsson í Vigur
Umfang: 130
Höfundur: Jón Helgason
Titill: , Småstykker 1-10
Umfang: s. 350-361
Höfundur: Jón Helgason
Titill: , Ábóta vísur
Umfang: s. 173-183
Höfundur: Jón Helgason
Titill: , Stigamannskvæði
Umfang: s. 329-334
Titill: Íslensk miðaldakvæði I.2
Ritstjóri / Útgefandi: Jón Helgason
Titill: , Íslenzk fornkvæði. Islandske folkeviser
Ritstjóri / Útgefandi: Jón Helgason
Umfang: 10-17
Höfundur: Jón Samsonarson
Titill: , Um handritið AM 67 8vo
Umfang: s. 50-60
Höfundur: Jón Samsonarson
Titill: , Ljóðmál. Fornir þjóðlífshættir
Umfang: 55
Höfundur: Jón Þorkelsson
Titill: Arkiv för nordisk filologi, Íslensk kappakvæði II.
Umfang: 4
Titill: , Skallagrímshaugur
Ritstjóri / Útgefandi: Jón Þorkelsson
Umfang: s. 90
Titill: Katalog over Den Arnamagnæanske Håndskriftsamling
Ritstjóri / Útgefandi: Kålund, Kristian
Höfundur: Cook, Robert
Titill: , The Chronica Carionis in Iceland
Umfang: s. 226-263
Höfundur: Stefán Karlsson
Titill: Sagas of Icelandic bishops. Fragments of eight manuscripts, Introduction
Umfang: s. 9-61
Titill: Áns rímur bogsveigis, Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi : Rit
Ritstjóri / Útgefandi: Ólafur Halldórsson
Umfang: s. 197 p.
Höfundur: Þórunn Sigurðardóttir
Titill: Gripla, Tvær ritgerðir um skáldskap í Kvæðabók úr Vigur (AM 148 8vo)
Umfang: 19
Höfundur: Þórunn Sigurðardóttir
Titill: Són, Skáldskaparfræði frá 17. öld
Umfang: 12
Höfundur: Þórunn Sigurðardóttir
Titill: , Heiður og huggun : erfiljóð, harmljóð og huggunarkvæði á 17. öld
Umfang: 91
Efni skjals
×
  1. Aldarháttur
  2. Nýr minnisannáll einn er hér
  3. Mjög var eg fagurt meybarn smátt
  4. Gátur
  5. Saga um Maríulíkneski
  6. Sigurdrífumál
  7. Guðrúnarkviða önnur
  8. Tóbaksvísur
    1. Tóbak er mylsn mjúk
    2. Tækilega tóbak
    3. Tóbakið hreint
  9. Sá í landi er leikur
  10. Mér fyrir í blund brá
  11. Skalla mjalla skríns gull
  12. Annan brag eg verð að smíða þér
  13. Dínus spjallið
  14. Hoxum haxa, stoxum stax
  15. Norður fyrst eg nú verð
  16. Heyr kær hjörgrér
  17. Tvær vísur
    1. Týr, Þór, knör sér tveir úr marvör hræra
    2. Guð bið góð að geðprúð náð þjóð stoði
  18. Vísur eignaðar Jóni biskupi Arasyni
    1. Til hefi eg tafl með spilum
    2. Öld segir afbragð skálda
    3. Sendir voru sextán menn
    4. Bóndi nokkur bar sig að
    5. Nú er hann kominn til Hóla heim
    6. Virðist mér Vatnsfjörður
    7. Svo er mér gott og gleðisamt
    8. Hann var síðan haldinn miður
    9. Sunnan að segja menn
    10. Þessi karl á þingið reið
    11. Víkur hann sér í Viðeyjarklaustur
    12. Vondslega hefur mig veröldin blekkt
    13. Þessa hef eg snöruna snarpa
    14. Krossinn ber þú Kristum dýra
  19. Háttalykill
  20. Djöfladilla
  21. Tvær ritgerðir um skáldskap
    1. Ritgerð um skáldskap
    2. Ritgerð um skáldskap
  22. Steinþór einn á Eyri
  23. Háttalykill
  24. Funabandið frónslind
  25. Sex vísur stakar
    1. Diðrik harðnar
    2. Öl slæmt, armt mjöl
    3. Mikil ókyrrð meingjörð
    4. Hnigna tekur heims megn
    5. Flestir unna falds rist
    6. Gjöra lét höldur að hausti
  26. Með því eg skyldast
  27. Erfikvæði um Ara Magnússon og Kristínu Guðbrandsdóttur
  28. Um þyrnikórónu Krists
  29. Visku drottinn veiti mér
  30. Harmagrátur
  31. Um herrans Jesú Kristí göngu í hans pínu
  32. Kaflar úr Rímbeglu
  33. Velgjörninga vilda eg tjá
  34. Hugsvinnsmál
  35. Um sköpun heimsins
  36. Úr Litteratura Runica
  37. Heilræði
  38. Þegna enginn þenki það
  39. Eilífan Guð þinn umfram allt
  40. Hugsvinnsmál
  41. Um siðgæði kvenna
  42. Heilræði
  43. Tveir smákaflar
  44. Um allra alda aldirnar
  45. Auman eg mig játa
  46. Hróður lítinn hugað hef eg að smíða
  47. Náðasvæfill
  48. Hugræða
  49. Setskvæði
  50. Góður kristinn, gegndu mér
  51. Viltu lifa vel og rétt
  52. Heimsádeila
  53. Þung barátta í þessum reit
  54. Ljósið hæða lausnarinn
  55. Dýrðardiktur
  56. Sárt er sverð í nýrum
  57. Hér í vöggu heilla jóðið
  58. Gimsteinn
  59. Krosskvæði
  60. Það er upphaf dyggða
  61. Sála mín, eg segi þér
  62. Víðförull
  63. Dæmaþáttur
  64. Eftirdæmið eitt eg sá
  65. Staðurinn einn var stór og ríkur
  66. Ein greifadóttir fögur og fín
  67. Fyrr átti eg mér
  68. Óð skal byrja
  69. Skilnaðarskrá
  70. Maríuvísur
  71. Þá hann var lista lærisveinn
  72. Grýluljóð
  73. Sendibréf
  74. Hugsvinnsmál
  75. Ævintýr
  76. Grænlandskroníka
  77. Manns fyrir afbrot minnstu á
  78. Lof og heiður sé Guði æ góðum
  79. Þórnaldarþula
  80. Bréf
  81. Dagsraunadiktur
  82. Af vetri og sumri vil eg nú hér
  83. Á þig mædd eg minnunst
  84. Hjónagrátur
  85. Grátbón
  86. Brúðkaupskvæði
  87. Ævisöguflokkur
  88. Himinninn drýpur drjúgum
  89. Niðurstigningarvísur
  90. Ljómur
  91. Mér væri skyldugt að minnast á þrátt
  92. Mjög hneigist þar til mannslundin hrein
  93. Herra Óláf, hjálpin Norðurlanda
  94. Percipe mortalitas, modo qvalis vanitas
  95. Laudes crucis attollamus
  96. Lauda Syon salvatorem
  97. Maríukvæði
  98. Maríukvæði
  99. Maríukvæði
  100. Í Róm bjó ríkur greifi
  101. Litars bátur leita má
  102. Girnist sólar grindin
  103. Margir áður unnu
  104. Jesús fæddist jólanótt
  105. Englar sungu soddan frið
  106. Suðra fley á síldarból
  107. Lukkugæði og heillir hár
  108. Ávallt skaltu öndin mín
  109. Bið þú Guð að gæta þín
  110. Ætla eg réttan óðar fund
  111. Eitt með æðstu gæðum
  112. Lyst og heill sé lánuð þér
  113. Óskaferju óðs af sandi
  114. Adam sakna Abels hlaut
  115. Mér tekst ei af réttum Suftungs hátt
  116. Eg vil kenna þér óskaráð
  117. Meistarar hafa það mælt í söng
  118. Fram skal ferjan hrundin
  119. Litars ferju fram skal hrinda
  120. Unga meyjan, undaflóð
  121. Átti í fyrstu heilan, hraustan
  122. Blakkt er traf á heila húsi
  123. Fyrst af öllu góðan Guð
  124. Eðla vífið angrið hlaut
  125. Einn spillvirki áður lá
  126. Lágraustaða ljóðaklukku
  127. Erfðum vér í Adams synd
  128. Hug vekur minn
  129. Þórhildarleikur
  130. Eitt sinn krummi átti að slá
  131. Ekki kann eg uppá legg að vinda
  132. Hér mun eg verða lítil ljóð
  133. Þann vil eg óðinn virðum vanda
  134. Ráðadrjúgur og réttvís með
  135. Gamankvæði
  136. Margt vill þrengja að mínu hjarta
  137. Dúfudilla
  138. Hér í vöggu heilla jóðið
  139. Bátur Litars lakur veikur
  140. Rollant snemma reyndi vigur
  141. Registur

Lýsigögn