Skráningarfærsla handrits

PDF
PDF

AM 557 4to

Sögubók ; Ísland, 1420-1450

Tungumál textans
íslenska

Innihald

1 (1r-3r)
Valdimars saga
Upphaf

þỏkv. sva at þr vıſſv alld

Niðurlag

ok lẏkzt þar þetta ævíntẏr

Athugasemd

Vantar framan af.

Eyða á eftir bl. 2.

Efnisorð
2 (3r-10v)
Gunnlaugs saga ormstungu
Titill í handriti

Saga af gunnlaugi ormztungu

Upphaf

[Þ]oſteínn het madr

Niðurlag

med ỏſſ þann greıda er þv vıllt

Athugasemd

Vantar aftan af.

Eyða á eftir bl. 10.

3 (11r-22v)
Hallfreðar saga vandræðaskálds
Upphaf

gnẏ ok elldz ganngı

Niðurlag

ok ert (!) margt ra honum kỏmít

Athugasemd

Vantar framan af.

Eyður á eftir bl. 16 og 18.

4 (22v-27r)
Hrafns saga Sveinbjarnarsonar
Upphaf

[S]veínbıỏrn het madr

Niðurlag

ok lẏkr þar ſavgvnní farı hann vel

Athugasemd

Óheil.

Eyður á eftir bl. 23, 24 og 25.

5 (27r-35v)
Eiríks saga rauða
Upphaf

[O]leífr het konungr er kalladr uar oleífr huítí

Niðurlag

ok lẏkr þar þeſſí ſaugv.

6 (35v-38r)
Rögnvalds þáttur og Rauðs
Upphaf

[Þ]orolfr het madr er bıo a ıadrí ı noregı

Niðurlag

ỏk lẏkr þar þeſſarrı fra savgnn

Athugasemd

Afbrigði af Rauðúlfs þætti.

Efnisorð
7 (38r-40v)
Dámusta saga
Upphaf

[Þ]at er vpp haf þeſſarrar ſaugu

Niðurlag

vard þa at leggıa

Athugasemd

Vantar aftan af.

Eyða á eftir bl. 38.

Efnisorð
8 (41r-42v)
Hróa þáttur heimska
Upphaf

her vm dæ̨ma a mẏrgín

Niðurlag

bet menn enn þer ervt

Athugasemd

Vantar framan og aftan af.

Efnisorð
9 (43r-44r)
Eiríks saga víðförla
Upphaf

ſtad er hverſ kẏnſ veſold

Niðurlag

ok lvkvm ver nv þar þeſſı ſavgv

Athugasemd

Vantar framan af.

Eyða á eftir bl. 43.

Efnisorð
10 (44r-45r)
Stúfs þáttur
Upphaf

[M]adr er nefndr ſtvfr

Niðurlag

þetta er klokt æ̨víntẏr.

Athugasemd

Hluti af bl. 44 er svo skaddað að fjórar línur eru ólæsilegar.

11 (45r-48r)
Karls þáttur vesæla
Upphaf

[A] davgvm ſveınſ konungſ vlfſ ſonar

Niðurlag

ok allz hınnſ goda þar er alldrí verdr enndır. amen

Efnisorð
12 (48v)
Sveinka þáttur Steinarssonar
Upphaf

[M]adr het ſveínke hann var ſteınarſ ſon

Niðurlag

qvodv fınnaf attv andra

Athugasemd

Vantar aftan af.

Efnisorð

Lýsing á handriti

Blaðefni
Skinn
Blaðfjöldi
i + 48 + i blöð (157-215 mm x 134-171 mm). Blöðin eru misstór og sum óregluleg að lögun.
Tölusetning blaða

Blaðmerking 1-48.

Kveraskipan

8 kver.

  • Kver I: 7 blöð, 3 tvinn og 1 stakt blað.
  • Kver II: 7 blöð, 3 tvinn og 1 stakt blað.
  • Kver III: 4 blöð, 2 tvinn.
  • Kver IV: 6 blöð, 2 tvinn og 2 stök blöð.
  • Kver V: 6 blöð, 2 tvinn og 2 stök blöð.
  • Kver VI: 7 blöð, 2 tvinn og 3 stök blöð.
  • Kver VII: 1 blað.
  • Kver VIII: 8 blöð, 3 tvinn og 2 stök blöð.

Umbrot

  • Leturflötur er að meðaltali 178 mm x 138 mm. Hæð og breidd leturflatar er óregluleg, ekki aðeins vegna mismunandi blaðstærðar, heldur einnig á jafnstórum blöðum. Hæð getur verið frá 171 til 187 mm og breidd frá 132 til 154 mm.
  • Línufjöldi er óreglulegur, frá 24 til 39 lína.
  • Markað hefur verið fyrir dálkum og línum með oddhvössu áhaldi sem gerði (hnífs)oddlaga smágöt sem sjá má á öllum útspássíum, nema bl. 30-40, þar sem markað hefur verið með skurði.
  • Síðutitlar á bl. 1r, 3r, 11r, 22v, 27r, 35v, 38r, 44r, 45r, 48v.
  • Auðir reitir fyrir upphafsstafi og fyrirsagnir.

Ástand

  • Upprunalega skrifað á lélegt skinn.
  • Handritið er frekar illa farið og skítugt og skriftin sums staðar máð. Blekblettir og smitun eru víða.
  • Göt sem rekja má til verkunar skinnsins eru á bl. 2, 4, 16, 25, 32-33, en seinni tíma skaðar eru á bl. 30 og 40.
  • Efri hluti bl. 44 rifinn af, nú viðgert.
  • Tjón af völdum vatns má sjá á bl. 6v, 7r og 39v.
  • Vantar framan og aftan af handriti.
  • Á eftir bl. 2, 18, 25, 38 vantar 1 blað.
  • Á eftir bl. 10, 16, 23 vantar 2 blöð.
  • Á eftir bl. 24 vantar 6 blöð.

Skrifarar og skrift

Stefán Karlsson (2000:236) taldi eina hönd á handritinu en Lasse Mårtensson (2011:249–264) komst að þeirri niðurstöðu að skrifararnir væru tveir.

Skreytingar

Ekki hefur verið fyllt í reiti fyrir upphafsstafi og fyrirsagnir nema á bl. 16v og 24v, þar sem eru leifar af rauðum lit í upphafsstöfum, og á bl. 27v og 38v, þar sem er síðari tíma pennakrot.

Spássíugreinar og aðrar viðbætur

  • Leiðréttingar skrifara: 4r, 17v, 27v-28r, 31v, 37r, 40v, 43r, 46v.
  • Athugasemdir við texta: 2v, 10v, 16v, 18v, 19r, 20r, 23v, 24v, 25v, 26v, 38v.
  • Almennar athugasemdir: 27r, 47v.
  • Pennakrot: 1v, 4v, 6v-7v, 10r-v, 12v, 13v-14v, 16v, 17v, 18v, 24v-26r, 27v-32v, 33v, 34v, 35v-36r, 37r, 38r-v, 40r-v, 43v-44r, 46r-47r.
  • Áherslumerki: 35r.
  • Bendistafir: 5v, 7r, 9r-10v, 12v, 15r, 16r, 18r, 19v, 21r, 22r, 24r, 26r, 33v.
  • Leiðbeiningarstafir: 3r, 4r, 6r-v, 8v-9v, 13v, 15r, 16r, 17r, 20r, 21v, 22v-23v, 24v, 27v, 29r, 31r, 32r, 33v, 35r, 36v, 38r-39r, 40r-v, 43v-45r, 46r, 47v.
  • Tákn: 12v, 33r, 48r-v.
  • Síðutitlum bætt við á 17. öld.

Band

Band frá 1978. Ljósbrúnt geitarleður á kili og hornum, pappaspjöld klædd gulbrúnum líndúk (225 mm x 200 mm x mm). Saumað á móttök. Einföld saurblöð fremst og aftast. Í öskju.

Eldra band frá c1911-1913. Bókfell á kili og hornum, pappírsklæðning.

Fylgigögn

Tveir seðlar fremst með hendi Árna Magnússonar.

  • Seðill 1 (200 mm x 155 mm): 1. Eina bók í 4to. Þar á nokkuð lítið aftan af Valdimars sögu. Saga af Rafni og Gunnlaugi ormstungu, defect. Hallfreðar saga vandræðaskálds, def. Af sögu Rafns Sveinbjarnarsonar á Rafnseyri. Eiríks rauða saga og Þorfinns karlsefnis. Þáttur af Rögnvaldi í Ærvík. Dámusta saga, defect. Þáttur af slysa Hróa, defect. Eiríks saga víðförla. Stafs þáttur Rattarsonar. Þáttur af Karli vesala. Þáttur af Sveinka Steinarssyni, def. Lóðrétt á blaði stendur: Þetta ei svo specificerað.
  • Seðill 2 (159 mm x 105 mm): Þetta Dámusta sögublað hefi ég fengið frá Íslandi og lagði ég það hér innan í með því ég sé að það heyrði hingað [til].

Uppruni og ferill

Uppruni

Aðalskrifari sennilega Ólafs Loftssonar og tímasett c1420-1450 (sbr. Stefán Karlsson 1970:137-138 ). Kålund tímasetti til 15. aldar ( Katalog (I) 1889:708 ).

Ferill

Árni Magnússon fékk handritið hjá Jóni Þorkelssyni Vídalín og hefur það annaðhvort tilheyrt Skálholtskirkju eða Brynjólfi Sveinssyni biskupi (sjá seðil fremst). Blað úr Dámusta sögu (bl. 40) barst stakt frá Íslandi (sjá seðil).

Aðföng

Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 30. maí 1986.

Aðrar upplýsingar

Skráningarferill

  • ÞS skráði 11. desember 2001.
  • GI og ÞS fullskráðu 5. til 6. júlí 2002.
  • HB lýsti bandi og ástandi 7. júní 2002.
  • ÞEJ uppfærði upplýsingar um skrifara 17. ágúst 2022.
  • Kålund gekk frá handritinu til skráningar í október 188? ( Katalog (I) 1889:708-709 (nr. 1382) ).

Viðgerðarsaga

Viðgert og bundið í Kaupmannahöfn í júlí 1978. Eldra band í öskju með handritinu.

Bundið af Otto Ehlert á árunum 1911-1913.

Myndir af handritinu

  • Svart-hvítar ljósmyndir á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn.
  • Svart-hvítar ljósmyndir á Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi, sem keypti þær af Arne Mann Nielsen í janúar 1977.
  • Ljósprent í  Corpus Codicum Islandicorum Medii Ævi (XIII) 1940 .

Notaskrá

Titill: , Membrana Regia Deperdita
Ritstjóri / Útgefandi: Loth, Agnete
Umfang: 5
Titill: Hrafns saga Sveinbjarnarsonar. B-redaktionen,
Ritstjóri / Útgefandi: Hasle, Annette
Umfang: 25
Höfundur: Louis-Jensen, Jonna
Titill: , Kongesagastudier: Kompilationen Hulda-Hrokkinskinna
Umfang: XXXII
Höfundur: Kjeldsen, Alex Speed
Titill: , Filologiske studier i kongesagahåndskriftet Morkinskinna
Umfang: Supplementum 8
Titill: , Hallfreðar saga
Ritstjóri / Útgefandi: Bjarni Einarsson
Umfang: 64
Höfundur: Bjarni Einarsson
Titill: Munnmælasögur 17. aldar, Íslenzk rit síðari alda
Umfang: 6
Höfundur: Bjarni Einarsson
Titill: , Hallfreðar saga
Umfang: 15
Höfundur: Björn M. Ólsen
Titill: Landnama og Eiriks saga rauda,
Umfang: 1920
Höfundur: Björn Þórðarson
Titill: Skírnir, Eiríks saga rauða. Nokkrar athuganir
Umfang: 113
Titill: , Bevers saga
Ritstjóri / Útgefandi: Sanders, Christopher
Umfang: 51
Höfundur: Seip, Didrik Arup
Titill: Nordisk kultur, Palæografi. B. Norge og Island
Umfang: 28:B
Titill: , Laxdæla saga. Halldórs þættir Snorrasonar. Stúfs þáttur
Ritstjóri / Útgefandi: Einar Ól. Sveinsson
Umfang: 5
Titill: Eyrbyggja saga. Brands þáttr örva. Eiríks saga rauða. Grænlendinga saga. Grænlendinga þáttr,
Ritstjóri / Útgefandi: Einar Ól. Sveinsson, Matthías Þórðarson
Umfang: 4
Höfundur: Finnur Jónsson
Titill: Arkiv för nordisk filologi, Versene i Hallfreðar saga
Umfang: 18
Titill: , Gunnlaugs saga ormstungu
Ritstjóri / Útgefandi: Finnur Jónsson
Umfang: 42
Höfundur: Guðrún Ása Grímsdóttir, Þórður Jónsson í Hítardal
Titill: Ættartölusafnrit séra Þórðar Jónssonar í Hítardal I-II
Höfundur: Guðvarður Már Gunnlaugsson
Titill: Sýnisbók íslenskrar skriftar
Höfundur: Haraldur Bernharðsson
Titill: Málfræðirannsóknir,
Umfang: 11
Titill: Eiríks saga víðförla,
Ritstjóri / Útgefandi: Jensen, Helle
Umfang: 29
Höfundur: Hreinn Benediktsson
Titill: Linguistic studies, historical and comparative
Höfundur: Knirk, James E.
Titill: New manuscript readings in Gunnlaugs saga ormstungu,
Umfang: s. 141-148
Höfundur: Jónas Kristjánsson
Titill: , Um Fóstbræðrasögu
Umfang: 1
Höfundur: Jónas Kristjánsson
Titill: Sagnalíf : sextán greinar um fornar bókmenntir, , Falling into Vínland
Ritstjóri / Útgefandi: Þórður Ingi Guðjónsson
Umfang: 90
Höfundur: Jón Samsonarson
Titill: , Ljóðmál. Fornir þjóðlífshættir
Umfang: 55
Titill: Katalog over Den Arnamagnæanske Håndskriftsamling
Ritstjóri / Útgefandi: Kålund, Kristian
Höfundur: Kolbrún Haraldsdóttir
Titill: Gripla, Eiríks saga víðförla í miðaldahandritum
Umfang: 30
Höfundur: Foote, Peter
Titill: A question of conscience,
Umfang: s. 11-18
Titill: , Jóns saga Hólabyskups ens helga
Ritstjóri / Útgefandi: Foote, Peter
Umfang: 14
Höfundur: Foote, Peter
Titill: Skömm er óhófs ævi. On Glaucia, Hrafnkell and others, Kreddur
Umfang: s. 128-143
Höfundur: Stefán Einarsson
Titill: The Freydís incident in Eiríks saga rauða, CH 11,
Umfang: 13
Höfundur: Stefán Karlsson
Titill: Ritun Reykjafjarðarbókar. Excursus, bókagerð bænda,
Umfang: s. 120-140
Höfundur: Sverrir Tómasson
Titill: "Ei skal haltr ganga". Um Gunnlaugs sögu ormstungu, Gripla
Umfang: 10
Höfundur: Veturliði G. Óskarsson
Titill: Um sögnina Finnvitka í Flateyjarbók, Gripla
Umfang: 24
Höfundur: Veturliði Óskarsson
Titill: Opuscula XVII, Slysa-Hróa saga
Umfang: s. 1-97
Titill: Biskupa sögur
Umfang: I-II
Titill: Morkinskinna,
Ritstjóri / Útgefandi: Ármann Jakobsson, Þórður Ingi Guðjónsson
Umfang: XXIII-XXIV
Höfundur: Ólafur Halldórsson
Titill: Ólafs saga Tryggvasonar en mesta,
Umfang: 1
Höfundur: Ólafur Halldórsson
Titill: Grænland í miðaldaritum
Höfundur: Ólafur Halldórsson
Titill: Gripla, Gömul Grænlandslýsing
Umfang: 5
Titill: Eiríks saga rauða. Texti Skálholtsbókar. AM 557 4to, Íslenzk fornrit
Ritstjóri / Útgefandi: Ólafur Halldórsson
Höfundur: Ólafur Halldórsson
Titill: Várlogi, Glerharðar hugvekjur
Umfang: s. 52-54
Lýsigögn
×

Lýsigögn