Ein nytsamleg sögu- og rímnabók, til fróðleiks og skemmtunar af ýmsum samanteknar af fornum fræðibókum og framandi ritgjörðum, hefur að gjöf lögréttumannsins monseiur [sic] Thorkels Jónssonar anno 1791 þann 15. janúari með réttu eignast Sigríður sáluga Sigurðardóttur [sic] Hansen (1r)
„Þessi bók hefur nú inni að halda eftirfylgjandi“
„Lífssaga þess nafnfræga Virgilii úr hollensku útlögð“
„Látum oss skrifa um nokkur orð og gjörðir Virgilii og þeim undarlegum hlutum sem hann gjörði bæði í staðnum Róm og víðar annars staðar ...“
„… Guð gefi oss góðum dæmum að fylgja og verndi oss frá illu.“
„Skrifuð að nýju þann 24. febrúar anno 1756 af Þorkeli Jónssyni (12v)“
... og endast hér Lífssaga þess vísa meistara Virgilii.
„Sagan af sjö vísum meisturum“
„Forðum daga var einn keisari í Róm sem hét Ponthoianus vís og forstandugur ...“
„... en þar eftir á því 68da ári hans aldurs varð honum eiturdrykkur inn gefinn og þar skammt eftir lét hann sitt líf“
„… Nú að nýju skrifuð á Hrauni í Grindavík, af Þorkeli Jónssyni 1757 d. 14 marti (45v)“
Endar hér svo söguna af Pontoviano keisara og hans drottningu. Item hans syni Diocletiano og þeim 7 vísu meisturum.
„Hér byrjast Hervarar saga“
„Svo finnst ritað í fornum bókum að Jötunheimar voru kallaðir norður um Gandvík en fyrir sunnan Hundingsland ...“
„... illur er dómur horna.“
„… Nú að nýju skrifuð anno 1758 dag 21. febrúar af Þorkeli Jónssyni á Hrauni í Grindavík (60r)“
Og endar hér Hervarar sögu ...
Samanber útgáfu 1672 í Uppsölum
horna: Misritað fyrir norna
„Hér byrjast samtal stallsystranna Barbáru og Augauttu“
„Þá gekk Barbara í hús Agauttu með þessum orðum ...“
„... fór Barbara heim til síns húss og skikkaði sér vel við sinn mann þaðan í frá og áttu börn saman og endar svo þetta ævintýr.“
„Anno 1758 d. 3. marti (64r)“
„Hér byrjar sögu af Þorsteini Víkingssyni“
„Logi hefur kóngur heitið, hann réði fyrir því héraði er liggur í norður frá Noreg ...“
„... Þess er getið í fornum sögum að Haraldur kesja hafi hefnt föður síns og drepið Jökul á Vallandi í orustu og lýkur hér svo að segja frá Þorsteini og félögum hans.“
„Skrifað af Þorkeli Jónssyni á Hrauni í Grindavík anno 1758. d. 5. september (83v)“
„Rímur af Sigurði fót og Ásmundi Húnakóngi“
„Þundar læt eg þramma fley / þagnar burt frá inni ...“
„... Hallur kallist hróðrar gróður / hlíð góms viður linni.“
„Endað að skrifa dag 16. augusti 1759 á Hrauni í Grindavík af Þorkeli Jónssyni (91v)“
5 rímur.
Ortar 1758.
„Rímur af Grettir sterka“
„Skýrt mig orða skortir val / að skemmta fólki fínu ...“
„... Annist sína fyrða og fljóð / föðurs hreina náðin blíð.“
„ að nýju skrifaðar anno 1761, d. 8. janúari af Þorkeli Jónssyni á Hrauni í Grindavík (138v)“
Hér endast rímur af Grettir sterka kveðnar af Kolbeini Grímssyni
20 rímur.
Ortar 1658.
„Hér byrjast sagan af Bárði Dumbssyni er kallaður var Snæfellsás“
„Dumbur hefur kóngur heitið. Hann réði fyrir hafsbotnum þeim er ganga af Risalandi í land suður ...“
„... þeirra son var Þorvaldur er réði fyrir brennu Blund-Ketils og Þóroddur er fékk Jófríði Gunnarsdóttur.“
„Skrifuð anno 1762, 28. september (146r)“
og lýkur svo sögu þessari af Bárði Snæfellsás.
Kaflar 1-10 úr Bárðar sögu.
„Sagan af Gesti syni Bárðar Snæfellsáss“
„Hér byrjar svo þessa sögu að Miðfjarðar-Skeggi bjó að Reykjum í Miðfirði ...“
„... en ekki er þess getið að Oddur hafi börn átt né eftir sig látið.“
„Endað að skrifa dag 4. desember anno 1762 af Þorkeli Jónssyni á Hrauni í Grindavík (154r)“
og lýkur hér svo sögunni af Gesti Bárðarsyni.
Kaflar 11-22 úr Bárðar sögu.
„Hér byrjast rímur af Líbertín og Ölver“
„Mun eg fram úr mærðar kjós / Mönduls ferju ýta ...“
„... kvendin fróð því endar óð / undu fríð við þundar smíð.“
„Hér endast rímur af Líbertín og Ölver ortar og endaðar í Selvogi dag 9da nóvember 1762 af Gunnari Ólafssyni. Nú að nýju skrifaðar dag 3. maí 1763 af Þorkeli Jónssyni á Hrauni í Grindavík (169r)“
8 rímur.
„Hér skrifast nokkur eirindi erindi [sic] sem kallast Þegjandi dans“
„Margir fróðir menntasafn / minnisvert á grundu til fundu …“
„... hróðrar smiður líði ljóð / á þann veg þessi.“
„Skrifað anno MDCCLXIII, dag XV. október af Þorkeli Jónssyni á Hrauni í Grindavík (175r)“
Aftan við skrifaraklausu eru skrifuð 16 erindi (á blöðum 175v-176r) sem bæta á inn í kvæðið samkvæmt tilvísun.
204 erindi.
Kvæðið hefur verið eignað síra Þorsteini Oddssyni í Holti (ÍB 13 8vo), Jóni Eyjólfssyni varalögmanni (JS 230 4to, JS 260 4to og Lbs 2366 8vo), síra Magnúsi Ólafssyni (JS 492 8vo) og síra Eyjólfi Jónssyni að Þykkvabæjarklaustri (ÍB 105 4to)
„Rímur af Ingibjörgu kóngsdóttur“
„ Gunnblinds valur skal nú skjögta / skjótt til ferðalags …“
„... hast því missti hreysti traust.“
„Endað að skrifa dag 1. marti 1767 (180v)“
Nafn höfundar er bundið í niðurlagi 2. rímu. Óvíst er hver höfundur rímnanna er en þær hafa verið eignaðar Jóni á Laugarvatni, Jóni á Gufuskálum, sr. Jóni Guðmundssyni í Reykjadal (JS 47 8vo) og Jóni Þorsteinssyni úr Fjörðum (Lbs 187 8vo, Lbs 1082 8vo og JS 472 8vo)
2 rímur.
„Rímur tvær af tveimur konum giftum“
„Þagnar landi fljúga frá / föðurs haukar alda ...“
„... sveit sitji og bæti í mæti teit.“
„Endað að skrifa á Hrauni í Grindavík dag 21. marti 1767 af Þorkeli Jónssyni (189r)“
Höfundur er Jón samanber næstsíðasta erindi.
2 rímur.
„Rímur af Ármann“
„Meistarar hafa það mælt til sanns / mörgu fara þeir nærri ...“
„... Hér skal úti Ármanns þáttur / enginn vill hann læra.“
Lesbrigði tekin úr handritinu í Jón Guðmundsson Ármanns rímur eftir Jón Guðmundsson lærða (1637) ... Kaupmannahöfn 1948.
„Endað að skrifa dag 8. desember, anno 1769 á Hrauni í Grindavík af Þorkeli Jónssyni (202v)“
8 rímur.
„Hér hefur upp sögu af Úlfari sterka“
„Um þann tíma sem Gyðinga fólk var í herleiðingu til Babýlon varð Cyrus einvalds konungur í Persía ...“
„... en kunni þeim ei lengi að halda fyrir Asvero konungi.“
„Endað að skrifa d. 20. janúar 1774. (224v)“
„Sannferðug undirrétting um þau heimuglegu samtök sem lukkulega urðu opinber nóttina milli þess 16da og 17da jan. 1772 þegar fyrir guðs forsjón einni yfirhangandi ólukk varð af vent frá þeim konunglega stað Kaupenhavn og öllum kóngsins ríkjum og löndum ásamt með stuttri og sannferðugri undirréttingu um E. Brandt og J. F. Struenses aumkunarlega þó sáluhjálplega endalykt og síðasta útstandandi dauðastraff. Prentað í Kaupenhavn 1772“
„Þar finnast fáir einvaldsherrar í veröldinni sem ei hafa mætt einhverjum samtökum og árásum ...“
„... og nær vér föllum í hana [syndina] þá láti hann oss fyrir sína náð iðrast og upp standa aftur.“
„Skrifað á Hrauni í Grindavík anno 1775, d. 2. nóvember af Þorkeli Jónssyni (243v)“
„Hér byrjast rímur af Elena kóngsdóttur sorgmæddu “
„Golnis læt eg gnoð á mar / ganga að þessu sinni ...“
„... kalli róður æddur inn / illan kvíða magnar senn.“
„Hér endar rímur af Elena sorgmæddu kveðnar af Gunnari Ólafssyni og eftir hans eigin hendi skrifaðar af Þorkeli Jónssyni á Kirkjuvogi í Höfnum anno 1777, dag 17. desember (264r)“
11 rímur.
„Eitt ævintýri“
„Í þýskalandi bjó einn ágætur riddari Reimant að nafni …“
„... Eftir þetta allt gjörðist Wyrgi gamall maður mjög og settist í helgan stein og endaði þar svo sína ævi.“
„Skrifað anno MDCCLXXVII (265v)“
og lyktar svo þetta ævintýr af Wyrga Wígtama.
„Hér byrjast saga Líkafróns og hans fóstbræðra“
„Perander er kóngur nefndur. Hann réði fyrir þeim parti Grikklands er Peloponesus var kallaður …“
„… var hann settur yfir Kasealona og stóð fyrir allri kauphöndlarinni.“
„Og endar hér sögu Líkafróns d. 19. október 1778 (294v).“
„Saga af Sindbað sæfara“
„Í tíð Califas þess nafnfræga kóngs í Babýlon bjó sá maður bláfátækur þar í staðnum sem hét Sindbað …“
„… Þetta bundu þeir fastmælum og unntust síðan til dauðadags.“
„Endað að skrifa d. 24. desember 1778 af Þorkeli Jónssyni (305r)“
og lýkur hér að segja frá Sindbað sæfara.
Úr þúsund og einni nótt
„Saga af Parmes Albertssyni Loðinbirni“
„Fyrir sunnan Alpes fjöll sem eru takmörk milli Vallands og Frakklands stendur ein borg kölluð Augusti Tarinos …“
„… því sjálfur kóngurinn Georgius var Calvinskur.“
„Endað að skrifa dag 8. janúari anno 17779 af Þorkeli Jónssyni (320v)“
Og lýkur hér að segja frá Parmes Loðinbirni.
17779: misritað fyrir 1779
„Eitt sendibréf skrifað 1763“
„Forliðið sumar var hér gott árferði upp á gras og hey …“
„… nú nýlega eru komin 2 skip frá Noreg …“
Allt um útlend tíðindi.
Niðurlag vantar.
Pappír.
Vatnsmerki.
Gömul arkar- og blaðmerking í bókstöfum, A i - Eeee iiij (3r-322r).
Gömul blaðsíðumerking 8-503 (7r-254v), 503-581 (255r-294r), 584-624 (294v-314v). Blaðsíðutölur eru víða máðar eða skertar. Engar blaðsíðutölur eru greinanlegar á fyrstu 6 blöðunum, sumpart e.t.v. vegna sköddunar blaða. Á 8 seinustu blöðunum eru heldur ekki blaðsíðutölur, sumpart e.t.v. vegna skerðingar blaðanna.
Eindálka.
Leturflötur er 165-170 mm x 120-130 mm.
Línufjöldi er 26-33.
Griporð á hverri síðu nema á tveim fyrstu blöðunum og á því þriðja hefur það rifnað af.
Vantar aftan af handriti.
Talsvert rifið af tveim fremstu blöðunum án þess að hindri lestur og sömuleiðis af þrem öftustu blöðum, einkum því aftasta, svo að ekki verður allur textinn lesinn til fulls, einkum ekki á aftasta blaðinu.
Þorkell Jónsson, Hrauni, Grindavík.
Fremra saurblað 3 yngra, þar eru athugasemdir og efnisyfirlit með annarri hendi.
Band frá því á fyrri hluta 20. aldar (209 mm x 164 mm x 58 mm).
Bókaspjöld úr pappa klædd svörtum hömruðum pappír. Kjölur klæddur brúnu skinni og horn hvítu.
Límmiðar á kili.
Kjölur með nettum, gylltum skrautstrikum.
Runólfur Guðjónsson batt.
Eigendur handrits: Þorkell Jónsson lögréttumaður, Sigríður Sigurðardóttir Hansen (1r).
Skúli Sívertsen í Hrappsey, seldi, 11. ágúst 1900.
Athugað 2000.
Myndað fyrir handritavef í nóvember 2012.