Manuscript Detail
SÁM 134
There are currently no images available for this manuscript.
Sögubók; Iceland
Fornaldarsögur Norðurlands að nýju uppskrifaðar árið MDCCCLXXXVII (1r).
Contents
Efnisyfirlit
“Innihald bókarinnar”
Huldar saga hinnar miklu
“Sagan af Huld drottningu hinni ríku”
“Svo er sagt að áður hetjan fékk Sæland af Gylfa …”
“… sjö hundruð vetur frá því Huld var á dögum.”
“Endar þannig sagan af Huld, Hálga og dætrum þeirra Þorgerði og Yrpu.”
“Hvítadal 18. janúar 1888.”
Á eftir titli: “Nokkuð betri en algenga sagan þó ekki áreiðanlig sem varla er við að búast um svo fornt rit.”
Sama saga er einnig til með hendi Guðbrands í SÁM 46, SÁM 65, SÁM 156 og Lbs 4392 4to. SÁM 65 er elst þessara fjögurra handrita en sami texti er í prentaðri útgáfu sem Skúli Thoroddsen gaf út 1909.
Um Huldar sögu hinna miklu
Á eftir sögunni (bl. 29v) er umfjöllun skrifara um hana, m.a. um sannfræði sögunnar.
Greint frá efni hvers kafla sögunnar á bl. 30r-v.
Ættartala Egils Skallagrímssonar
“Ættartala Egils Skallagrímssonar svo langt talin fram í forneskju sem jeg ætla að mögulegt sé, og síðan frá Agli til þeirra manna sem nú lifa”
Ættartalan endar á skrifara, Guðbrandi Sturlaugssyni.
Ættartala Snorra Sturlusonar
“Ætt Snorra lögmanns ins fróða …”
Halldórs þáttur Snorrasonar
“Saga af Halldóri Snorrasyni og ýmsum mönnum er vóru uppi á sama tíma sem hann í Noregi”
“Það var á dögum Haraldar Sigurðarsonar …”
“… Til Halldórs Snorrasonar geta margir menn talið ætt sína.”
“Enduð þriðjudaginn fyrstan í einmánuði, Hvítadal 22. mars 1887. Guðbrandur Sturlaugsson”
Ættartala Halldórs Snorrasonar
“Föðurætt Halldórs Snorrasonar”
“Hvítadal 26. mars 1887. Guðbrandur Sturlaugsson”
Gunnarskvæði
“Gunnarskvæði kveðið af séra Gunnari Pálssyni í Hjarðarholti er deyði á Reykhólum hjá Ara bónda Jónssyni árið 1791, 77 ára”
“Getið er um góðan mann / Gunnar einn í Njálu …”
“Fögur er nú Fljótshlíð …”
“… helst því aftur heim réð / en hvergi frá.”
Bl. 141 autt.
Reimars saga og Fals sterka
“Sagan af Reimari kóngi og Fal hinum sterka”
“Vígbald hefur konungur heitið …”
“… fleira í letur fært af þeim”
“og endar þannig sagan af Reimari keisara og Fal hinum sterka, fóstbróður hans”
“Hvítadal 30. janúar 1887”
Ættartölur fornmanna
“Fornmannaætt til þeirra manna sem nú lifa talin frá Fornjóti”
Hellismanna saga
“Hellismannasaga skrifuð eftir afar gömlu handriti svo nákvæmliga sem hægt var nema böndin uppleyst á Höfða í Dýrafirði í október og nóvember 1881 af Sighvati Grímssyni en þessi saga er skrifuð eftir eiginhandarriti Sighvats.”
“Kalman og Kýlan hétu bræður tveir í Suðureyjum …”
“… var hann kallaður Hrólfur að Ballará”
“og lýkur hér Hellismannasögu.”
Undir stendur (bl. 213r): “Nú er búið að prenta sögu þessa í Ameríku og leggja fræðimennirnir á hana þungan dóm og segja hana samda af Gísla Konráðssyni. Jeg læt hvorn ráða sinni meiningu um það, þó jeg ætli að sagan sé eldri. En satt er það að vísurnar eru sumar ekki góðar, líklega úr lagi færðar. G.S.”
Formáli fyrir Hellismannasögu
“Formáli”
“Hellismannasaga hefir aldrei verið gefin út …”
“24 - 11 - 81 Sighvatur Grímsson”
Rask
“R. Kr. Rask 1787 - 1832 - 1887”
“Þú komst þegar Fróni reið allra mest á …”
Nafn skáldins er skrifað undir kvæðinu.
Þrjú erindi.
Lausavísa
“Mín er lyst í ferðum fyrst …”
“Jón biskup Arason kvað”
Án fyrirsagnar.
Ein vísa.
Lausavísa
“Bjarni bjó til húfu …”
“Gunnar prófastur Pálsson kvað.”
Án fyrirsagnar.
Ein vísa.
Lausavísa
“Steinunn heitir stoltar kvendi …”
“Þorleifur lögmaður Pálsson kvað”
Lausavísa
Lausavísa
Ölkofra þáttur
“Ölkofra þáttur”
“Þórhallur hét maður, hann bjó í Bláskógum …”
“… og hélst það meðan þeir lifðu”
“og lýkur þar sögu Ölkofra.”
Gunnars saga Keldugnúpsfífls
“Sagan af Gunnari Keldugnúpsfífli”
“Þorgrímur hét maður, hann bjó þar sem nú heitir á Hörgslandi …”
“… og þóttu það allt vera miklir menn fyrir sér”
“og lýkur þar þessari sögu.”
Athugagrein
“Þessi saga er hin vitlausasta af öllum Íslendinga sögum …”
“Guðbrandur Sturlaugsson.”
Ættartölur frá Skjalda-Birni
Eiríks saga rauða
“Söguþáttur af Eiríki rauða og Þorfinni karlsefni á ný uppskrifuð eftir afar gömlum blöðum sem skrifað hefur Gísli skrifari Jóns biskups Vídalíns”
“Maður er nefndur Ólafur hvíti …”
“Þorlákur biskup Runólfsson í Skálholti andaðist árið 1133 var biskup 15 ár.”
“Og lýkur hér svo þessari sögu af Eiríki rauða.”
Athugagrein og ættartölur Þorgils Orrabeinsfóstra og Þorfinns karlsefnis
“Framanskrifaður söguþáttur mun ei víða vera að finna …”
“… Eftir þessu er jeg 26 maður frá Guðríði Þorbjarnardóttur.”
“Guðbrandur Sturlaugsson.”
Ættartala Halls á Síðu
“Ætt Halls á Síðu má telja langt fram í forneskju og er hún þannig”
“Hrólfur úr Bergi …”
“… en eg 25 maður frá Halli á Síðu.”
Grænlendinga þáttur
“Grænlendinga þáttur”
“Herjólfur hét maður íslenskur …”
“Endar þannig sagan af Grænlendingum og Þorfinni karlsefni.”
“Hvítadal 6. febrúar 1886. Guðbrandur Sturlaugsson.”
Rostungsvísur
“Rostungs vísur”
“Rostungurinn fór á Frón …”
Undir kvæðinu stendur: “Hallgrímur Pétursson höfundurinn, þjóðskáldið góða, besta og þarfasta skáld hér á landi”, en það er rangt.
Physical Description
- Eindálka.
- Leturflötur ca 170 mm x 140 mm.
- Línufjöldi 24-27
- Leturflötur er afmarkaður með blýanti.
Með hendi Guðbrands Sturlaugssonar í Hvítadal, snarhönd.
Samtímaband (210 mm x 175 mm x 45 mm).
Bókaspjöld úr pappa, klædd grænleitum pappír, brúnt leður á kili og hornum. Sögubók þrykkt á kjöl. Saurblöð tilheyra bandi. Saurblöð og spjaldblöð úr samskonar pappír.
Bandið er snjáð og slitið einkum á kili og hornum.History
Handritið var skrifað á Íslandi á árunum 1886-1887.
Skrifari hefur merkt sér handritið með stimpli á bl. 1r: “G. Sturlaugsson”.
Frá erfingjum Jóns M. Samsonarsonar.
Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi fékk handritið, ásamt fleiri handritum, afhent til varðveislu 1. október 2014.
Additional
ÞS skráði í febrúar og mars 2019.
Bibliography
| Author | Title | Editor | Scope |
|---|---|---|---|
| Matthew James Driscoll | “Pleasure and pastime : the manuscripts of Guðbrandur Sturlaugsson á Hvítadal”, Mirrors of virtue : manuscript and print in late pre-modern Iceland, Opuscula XV | 2017; p. 225-276 |