Skráningarfærsla handrits

SÁM 120a-VI

Þjóðlagasafn Bjarna Þorsteinssonar

Athugasemd
Í sjötta hluta fyrsta kafla þjóðlagasafnsins eru hátíðarsönvar, sálmalög, drög og vinnublöð ( blöð 535r-603v) ; lög eftir Bjarna Þorsteinsson og fleiri. Helga Jóhannsdóttir hefur flokkað efnið í sex misstóra hluta og er hér stuðst við fyrirsagnir hennar við skráninguna sem áður.

Hvít pappírsörk er um hvern hluta.

Blöð eru misstór; getið er um stærðir nótnablaða í hverjum hluta fyrir sig. Blöð Helgu eru línustrikuð A4-blöð; Helga skrifar einungis á rektó-síður.

Innihald

1 (535r-559v)
Hátíðarsöngvar
Athugasemd

Athugasemdir Helgu Jóhannsdóttur eru á blöðum (A4) 535-541. Efst á blaði 535r er fyrirsögn innan sviga (Við hátíðarguðsþjónustu). Sama fyrirsögn kemur fyrir örlítið neðar. Helga gerir grein fyrir skýringum sínum á eftirfarandi hátt: Handrit Bjarna Þorsteinssonar borið saman við prentaða útg. af Íslenskum hátíðasöng 1899 og 1926 (535r). Í Aths. verður greint frá niðurstöðum Helgu hverju sinni.

Eitt kver + þrjú laus blöð.

Kver I: blöð 542-556 eru í einu kveri: 7 tvinn + 1 stakt blað (límt við efri hluta blaðs 555v).

  • Stærð blaða er ca: 340 mm x 260 mm.

  • Blöð (557-559 ) eru laus.
  • Stærð blaða er ca: 260 mm x 175 mm.

1.1 (542r-545v)
I. Við hátíðarguðsþjónustu
Titill í handriti

I. Við hátíðarguðsþjónustu

Athugasemd

Jól, páskar og hvítasunna.

1.1.1 (542r-545v)
a. Á jólum
Titill í handriti

a. Á jólum

1.1.1.1 (542r-542v)
Introitus.
Titill í handriti

Introitus. B. Þorsteinsson

Upphaf

Barn er oss fætt …

Athugasemd

a. Á jólum. Introitus. Variant í söng prestsins á orðunum: Hann skal heita hinn undrunarsamlegi ráðgjafi (Helga Jóhannsdóttir, blað 535r).

1.1.1.2 (542v-543v)
Gloria in excelsis.
Titill í handriti

Gloria in excelsis

Upphaf

Dýrð sé Guði í upphæðum …

Athugasemd

Gloria in excelsis. Í hdr. er Amen á eftir upphafshendingu, það er sama Amen í niðurlagi Gloria. (Helga Jóhannsdóttir, blað 535r).

1.1.1.3 (543v-545r)
Praefatio
Titill í handriti

Praefatio

Upphaf

Lyftum hjörtum vorum til himins …

Athugasemd

Praefatio. Í hdr. í A-dúr, en með blýanti er skrifað As? Í útg. 1899 er prefation í As-dúr en 1926 í A-dúr. Í hdr. er annað forspil en í pr. útg. (Helga Jóhannsdóttir, blað 535r).

1.1.1.4 (545r-545v)
Sanctus
Titill í handriti

Sanctus

Upphaf

Heilagur, heilagur, heilagur ert þú …

Athugasemd

Sanctus. Í hdr. og í útg. 1926 í A-dúr, en í As-dúr í útg. 1899.

Í hdr. og í útg. 1926 er forspil fyrir Sanctus ef Prefatio er ekki sungin. Einnig er í útg. 1926 stutt orgel-eftirspil

(Helga Jóhannsdóttir, blað 535r).

1.1.2 (546r-546v)
b. Á nýári
Titill í handriti

b. Á nýári

1.1.2.1 (546r-546v)
Introitus.
Titill í handriti

Introitus

Upphaf

Drottinn þú ert vort athvarf frá kyni til kyns …

Skrifaraklausa

Gloria, Praefatio og Sanctus eins og á jólum

Athugasemd

a. Á nýári. Introitus. Smávar. í lokahljóm í útg. 1926.

Í hdr. er tekið fram: Gloria, Praefatio og Sanctus eins og á jólum

(Helga Jóhannsdóttir, blað 535r).

1.1.3 (546r-546v)
c. Á páskum
Titill í handriti

c. Á páskum

1.1.3.1 (547r-548v)
Introitus.
Titill í handriti

Introitus

Upphaf

Sá steinn sem byggingarmennirnir burt köstuðu …

Skrifaraklausa

Gloria, Praefatio og Sanctus eins og á jólum

Athugasemd

Krossað er yfir blöð 548r-v, en þar er efni fyrra blaðs í annarri gerð.

c. Á páskum. Introitus. Eins í hdr. og í útg. 1899. Í útg. 1926 er var í: … byggingarmennirnir …

Í handritinu er á eftir þeim introitus á páskum sem prentaður er skrifuð önnur gerð af þessum sama introitus en Bjarni hefur síðan sjálfur strikað yfir hana.

Á eftir stendur í handritinu: Gloria, Praefatio og Sanctus eins og á jólum

(Helga Jóhannsdóttir, blað 535-536).

1.1.4 (546r-546v)
d. Á hvítasunnu
Titill í handriti

d. Á hvítasunnu

1.1.4.1 (549r-549v)
Introitus.
Titill í handriti

Introitus

Upphaf

Lofaður sé Guð, drottinn Ísraels Guð. …

Skrifaraklausa

Gloria, Praefatio og Sanctus eins og á jólum

Athugasemd

c. Á hvítasunnu. Introitus.

Í báðum prentuðu útg. er bætt inn: Og jörðin fyllist af hans dýrð … þannig að sú ljóðlína er tvítekin með breyttu lagi í prentuðu útgáfunum.

Í hdr. er tekið fram: Gloria, Praefatio og Snactus eins og á jólum.

(Helga Jóhannsdóttir, blað 536).

1.2 (550r-556v)
II. Við aftansöngva
Titill í handriti

II. VIð aftansöngva

1.2.1 (550r-553r)
a. Á jólanótt
1.2.1.1 (550r-550v)
Introitus
Titill í handriti

Introitus

Upphaf

Sú þjóð er í myrkri gengur …

Athugasemd

a. Á jólanótt. Introitus. Engir variantar. Samhljóða útg. 1899 bls. 21-22 (Helga Jóhannsdóttir, blað 536).

1.2.1.2 (550v-550v)
Gloria in excelsis
Titill í handriti

Gloria in excelsis

Upphaf

Dýrð sé Guði, föður, syni og heilögum anda …

Athugasemd

Gloria in excelsis. Í útg. 1926 er fyrirsögn: Gloria patri. Ekki variantar í laginu. Í handriti er skrifað aftan við Gloria: svo Og með þínum anda og Guði sé lof og dýrð. Því næst kemur í handritinu Evangelium. En þar hefur Bjarni strikað yfir inngangslínurnar og prentar þær öðru vísi í útgáfunni 1899. Því næst tekur við Joh. I. 1-5, 14. og er það alveg samhljóða í hdr. og útg. 1899. Inngangsorð og guðspjall er á bls. 168-9 í útg. 1899. Evangelium er alveg sleppt á þessum stað í útg. 1926. Þar kemur Exitus á eftir Gloria patri (Helga Jóhannsdóttir, blað 536).

1.2.1.3 (551r)
Evangelium
Titill í handriti

Evangelium

Upphaf

Guðspjallið skrifaði, guðspjallamaðurinn Jóhannes …

Athugasemd

Engin umfjöllun hjá Helgu. Strikað er yfir þrjár efstu nótnalínurnar.

1.2.1.4 (551v)
Exitus
Titill í handriti

Exitus

Upphaf

Að kveldi dags, skuluð þér vita …

Athugasemd

Exitus. Þessi gerð virðist ekki hafa verið prentuð (Helga Jóhannsdóttir, blað 537).

Blað 552r er autt.

1.2.1.5 (552v)
Exitus
Titill í handriti

Exitus

Upphaf

Að kveldi dags, skuluð þér vita …

Athugasemd

Exitus. Skrifað aftur í svolítið breyttri mynd. Í hdr. sést að Bjarni hefur verið að velta fyrir sér rödd prestsins (sóló-röddinni). Eftir þessari gerð Exitus er farið í útg. 1899 með smá variant í lok orgelforspils. Útgáfa 1926 er með smá variant í orgel-eftirspili (Helga Jóhannsdóttir, blað 537).

1.2.1.6 (552v-553r)
Hallelúja
Titill í handriti

Hallelúja

Upphaf

Önd mín lofar drottinn …

Athugasemd

Hallelúja. Variant og viðbót í útg. 1899 í niðurlagi og auk þess orgelniðurlag sem ekki er í hdr. Útg. 1926 er alveg eins og útg. 1899. (Helga Jóhannsdóttir, blað 537).

1.2.1.7 (553r)
Blessunin
Titill í handriti

Blessunin

Upphaf

Drottinn blessi þig og varðveiti þig …

Athugasemd

Í hdr. er blessunin í a-moll til C-dúr, en í útg. 1899 er hún í A-dúr. Laglínan er önnur í útg. 1899 og Amen er líka með annarri laglínu. Í útgáfunni 1926 er blessuninni sleppt á þessum stað, en hún er þar á bls. 172 alveg samhljóða útgáfunni 1899 (Helga Jóhannsdóttir, blað 537).

Blað 552r er autt.

1.2.2 (553v-554r)
b. Á nýársnótt
Skrifaraklausa

Exitus, Hallelúja og Blessunin eins og á jólanótt. 30. nóvember 1897

1.2.2.1 (553v)
Introitus
Titill í handriti

Introitus

Upphaf

Lofað sé nafnið dropttins …

Athugasemd

Á nýársnótt. Introitus. Í útg. 1899 eins og í hdr. Sömuleiðis í útg. 1926. Síðan stendur í hdr.: 2 blöðum framar Gloria in excelsis eins og á jólanótt. Í útg. 1899 er ekki neitt tekið fram um Gloria á þessum stað, en í útg. 1926 stendur: (Hér hefst Gloria patri). (Helga Jóhannsdóttir, blað 537).

1.2.2.2 (554r)
Evangelium
Titill í handriti

Evangelium

Upphaf

Guðspjallið skrifaði, …

Athugasemd

Í hdr. er fyrst skrifað með lagi: Guðspjallið skrifaði guðspjallamaðurinn Lúkas og síðan: Svarið eins og á jólanótt. Þetta er í hvorugri útgáfunni.

Lúk. 2, 29-32. Þetta er prentað í útg. 1899 alveg eins og í handritinu. En í útg. 1926 er guðspjallinu alveg sleppt á þessum stað en prentað á bls. 169-70 næstum eins og hér, textinn hefur verið lagfærður á þessu tímabili.

Í hdr. stendur síðan: Exitus, Hallelúja og Blessunin eins og á jólanótt. 30/11 1897

(Helga Jóhannsdóttir, blað 537-538).

1.3 (554v-556v)
Lítanían
Titill í handriti

Lítanían

Upphaf

Guð faðir í himnaríki, miskunna þú oss …

Athugasemd

Handritið er ekki heilt. Litanían nær að: Og gjald oss ekki eftir vorum syndum! en síðan vantar það sem á eftir kemur. Útg. 1899 er samhljóða handritinu. Útg. 1926 einnig samhljóða hdr. en með örlitlum frávikum í orgel-hljómum. Í útg. 1899 er eitt amen langt. Í útg. 1926 eru amen tvö; stutt eða langt. Í prentuðu útgáfunum koma á eftir Litaníunni: Tónlög og messusvör. Í útgáfunni 1899 eru þau í þessari röð:

  • Á pálmasunnudag 1. Kollektan. Drottinn sé með yður, Og með þínum anda, Látum oss biðja, Almáttugi, eilífi Guð … Amen. 2. Pistillinn. Pistilinn skrifaði postulinn Páll, Því látið sama lunderni. 3. Guðspjallið (sbr. bls. 22) [þ.e. guðspjallið á jólanótt]. Þegar þeir nú nálguðust Jerúsalem. 4. Bæn eftir predikun. Ó, herra Guð, himneski faðir!

  • Í útgáfunni 1926 eru Tónlög og messusvör í þessari röð: Drottinn sé með yður. Og með þínum anda. Látum oss biðja. Næstum alveg eins og bls. 35, 1899. Kollekta. Gæskuríki himneski faðir - Amen Pistilinn skrifaði … = bls. 26 í útg. 1899. Guðspjallið skrifaði … = bls. 22 í útg. 1899. Guði sé lof og dýrð … = bls. 22 í útg. 1899.

  • Guðspjallið á jólanótt. Í upphafi var orðið … = í hdr. Jóh. I

  • Guðspjallið á nýársnótt. Nú lætur þú herra … sjá í hdr. Lúk. 2.

  • Tónbænin almenna. Ó herra Guð himneski faðir … svolítið breytt frá bls. 39-40 í útg. 1899

  • Meðal þjóðlagahandrita Bjarna eru lög við Faðir vor og Innsetningarorðin, en það eru önnur lög en hann prentar 1926. Þau eru heldur ekki úr Grallaranum 1594. Lögin sem prentuð eru aftan við Hátíðasöngva 1926 samdi Bjarni og lét áður prenta þau á lausu fylgiblaði með Hljómlist Jónasar Jónssonar sbr. formála að útgáfunni 1926. Faðir vor. Tvær gerðir af Amen Innsetningarorðin. Blessunarorðin. Þrefalt Amen.= bls. 26 í útg. 1899

(Helga Jóhannsdóttir, blað 538-539).

Blöð 555-556 eru límd saman til hálfs. Blað 555v virðist autt.

1.4 (550r-556v)
Hin nýju messusvör
Titill í handriti

Hin nýju messusvör

1.4.1 (557r-v)
1. rödd
Upphaf

Og með þínum anda …

Athugasemd

Blað 557v er autt að mestu.

1. rödd. Og með þínum anda. Laglínan er hin sama og í útg. hátíðasöngvanna 1899 bls. 35 og 1926 á bls. 168.

Guði sé lof og dýrð. Laglínan er eins og á bls. 22 í útg. 1899 og á bls. 169 í útg. 1926.

Amen. Þrískipt er eins og á bls. 26 í útg. 1899 og bls. 172 í útg. 1926.

Sanctus. Þetta er lagið Sanctus á jólum í handriti Bjarna af hátíðarsöngvum, efsta rödd og er prentuð eins og í útg. 1926, bls. 155 og er prentuð í As-dúr í útg. 1899 bls. 12-13 en að öðru leyti eins

(Helga Jóhannsdóttir, blað 540).

1.4.2 (558r)
1. rödd
Upphaf

Og með þínum anda …

Athugasemd

558v er autt.

1. rödd. Hin nýju messusvör.

Og með þínum anda, Guði sé lof og dýrð, Amen. Sjá hér að ofan.

(Helga Jóhannsdóttir, blað 540).

1.4.3 (559r)
Bassi
Upphaf

Og með þínum anda …

Athugasemd

Blað 559v er autt.

Bassi. Og með þínum anda. Sjá útg. 1899, bls. 35 og 1926, bls. 168 (ath. að 1. nóta í bassa í útg. 1899 hlútr að vera prentvilla.

Guði sé lof og dýrð. Sama bassarödd og á bls. 22 í útg. 1899 og á bls. 169 í útg. 1926.

Amen. Sama og á bls. 26 í útg. 1899 og bls. 172 í útg. 1926.

(Helga Jóhannsdóttir, blað 540-541).

2 (560r-585v)
Íslenskur hátíðarsöngur; drög og vinnublöð
Athugasemd

Athugasemdir Helgu Jóhannsdóttur eru á blöðum (A4) 560-565.. Efst á blaði 560r segir Helga. Drög að Íslenskum hátíðarsöng á lausum nótnablöðum (raðað saman eftir bestu getu, því þessi blöð voru dreifð). (560r).

Laus blöð.

  • Blöð 566r-569r, 571r-580r og 582r-584r eru ca: 260 mm x 345 mm.

  • Blað/blaðbútur (blað 570) er ca: 105 mm x 174 mm.

  • Blað (blað 581) er ca: 342 mm x 242 mm.

  • Blað (blað 585) er ca: 260 mm x 174 mm.

2.1 (566r-566v)
Introitus á jólum
Titill í handriti

Introitus á jólum

Athugasemd

Introitus á jólum. Hefst á forspili sem ekki var prentað. Lagið annars að mestu samhljóða pr.gerð, þó frávik í söng prestsins. Neðst á síðunni er orgelforspilið sem notað var í endanlegri gerð lagsins.

Á v-hlið blaðsins eru drög að Litaníunni

(Helga Jóhannsdóttir, blað 560r).

2.2 (567r)
Drög að Introitus og Gloria á jólum
Upphaf

Barn er oss fætt …

Athugasemd

Drög að Inrtoitus og Gloria á jólum, svipuð þeim endanlegu(Helga Jóhannsdóttir, blað 560r).

2.3 (568r)
Drög að Introitus á jólum.
Upphaf

Barn er oss fætt …

Athugasemd

Drög a'ð Introitus á jólum, nokkuð um frávik frá endanl. gerð (Helga Jóhannsdóttir, blað 560r).

2.4 (568v)
Drög að Introitus á nýári.
Athugasemd

Drög að Introitus á nýári, nokkuð um frávik frá endanl. gerð (Helga Jóhannsdóttir, blað 560r).

2.5 (569r-v)
Gloria in excelsis
Athugasemd

Gloria in excelsis (á öllum hátíðum.) Eins og í endanlegu gerðinni. Neðst á bls. stendur: Hér á eftir kemur Drottinn sé með yður.

Á v-hlið blaðsins sést hvernig Bjarni hefur unnið laglínuna við: Vér hefjum þau til himins (drottins) in Praefatio og aðra laglínu sem mér tekst ekki að finna

(Helga Jóhannsdóttir, blað 560r).

2.6 (570r-v)
Drög að Gloria
Athugasemd

Drög að Gloria … Guð, lamb Guðs … synd … miskunna þú oss (Helga Jóhannsdóttir, blað 560r).

2.7 (571r-v)
Præfatio
Athugasemd

Að mestu samhljóða endanlegu gerðinni. Sjá næsta blað.

Á v-hlið blaðsins er fyrst uppkast að upphafi Introitus á jólanótt (p. bls. 20 í útg. 1899), í síðustu nótnalínu er væntanlega efni frá Introitus á nýársnótt: Frá sólar… (Helga Jóhannsdóttir, blað 560r).

2.8 (572r-v)
Framhald Præfatio
Athugasemd

A rektó-hliðinni er: Framhald Præfatio.

Á versó-hlið blaðsins er Fyrst Gloria, sem er næstum samhljóða Gloria við aftansöng á jólanótt í hdr. og útg. Síðan er upphafið að Introitus á hvítasunnu. Loks er orgel-eftirspilið að praefatiunni. (Helga Jóhannsdóttir, blað 561r).

2.9 (573r-v)
Heilagur. Brot af Sanctus á jólum og brot úr Exitus
Athugasemd

Rektó-hlið: Heilagur. Brot af Sanctus (á jólum), sem er pr. bls. 12 í útg. '99. Brot úr Exitus, pr. á bls. 24 í útg. 1899 (Og upplyfting minna handa)

Versó-hlið:

1. nótnalína drög að Introitus á páskum, yfirstrikaða gerðin.

2. nótnalína í þrískiptum takti. Finn það ekki.

3. nótnalína hugsanlega drög að Introitus á páskum, yfirstrikaða gerðin.

4. nótnalína drög að: Þetta er gjört af drottni í Inroitus á páskum, yfirstrikaða gerðin.

5. nótnalína. Aðf. d. hv. = Introitus á páskum, sú gerð sem strikað er yfir í aðalhdr.

6. nótnalína. Önd mín lofar dr. upphaf Hallelúja á jólanótt.

7. Hallelúja hugsanlega drög að Hallelúja á jólanótt. Finn það ekki eða þreföldu hallelúja á eftir Sanctus?

(Helga Jóhannsdóttir, blað 561r).

2.10 (574r)
Introitus á nýári
Athugasemd

Introitus á nýjári. Svo til alveg samhljóða aðalhandriti. Niðurlag vantar. (Helga Jóhannsdóttir, blað 561r).

2.11 (574v)
Introitus á nýársnótt
Athugasemd

Introitus á Nýársnótt. Nærri alveg eins og í aðalhandriti. Strikað er yfir forspilið en neðst á blaðsíðunni er forspilið sem Bjarni notar í enanlegu gerðinni (Helga Jóhannsdóttir, blað 561r).

2.12 (575r)
Úr Introitus á nýári
Athugasemd

Efst á blaðinu stendur … þá er hann liðinn sem Helga segir vera úr: Introitus á nýári. Allar nótnalínur nema sú síðasta á þessari blaðsíðu eru úr Introitus á nýári.

Síðasta nótnalínan er brot úr Hallelúja [sme kemur á eftir Exitus] á jólanótt, sbr. aðalhandritið.

(Helga Jóhannsdóttir, blað 562r).

2.13 (575v)
Gloria
Athugasemd

Þetta Gloria tekst mér ekki að finna annars staðar hjá Bjarna, hvorki prentað né óprentað. (Helga Jóhannsdóttir, blað 562r).

2.14 (576r)
Introitus á páskum
Athugasemd

Introitus á páskum (2. útgáfa). Þetta er fyrri Introitus á páskum í aðalhandriti og sá sem Bjarni prentar. Eftirspilið er þó öðru vísi hér (Helga Jóhannsdóttir, blað 562r).

2.15 (576v)
Introitus á hvítasunnu
Athugasemd

Introitus á hvítasunnu. Er samhljóða aðalhandriti Bjarna að hátíðarsöngvunum. Síðar kemur forspil f. Praefatio og það er hið sama og í prentuðu útgáfunni bls. 7, 1899, nema hér er það í A-dúr, en þar prentað í As-dúr. (Helga Jóhannsdóttir, blað 562r).

2.16 (577r)
Introitus á páskum
Athugasemd

Introitus á páskum sem er samhljóða síðari Introitus á páskum í aðalhandriti Bjarna, en þar er strikað yfir þetta lag ogþað var ekki prentað (Helga Jóhannsdóttir, blað 562r).

2.17 (577r)
Drög að Litaníu
Athugasemd

Drög að hluta af Litaníu. Fyrstu þrjár línur í Fis-dúr, variantar í lagi og millispil rábrugðin. Seinni þrjár nótnalínur eru merktar: No. 3. Þær eru samhljóða aðalhandriti frá: Vér aumir syndarar … eftirspili á eftir Bænheyr þú oss, drottinn Guð, það eftirspil er aðeins frábrugðið (Helga Jóhannsdóttir, blað 562r).

2.18 (578r)
Introitus á aðfangadagskvöld
Athugasemd

Sama lagið og í aðalhandritinu Millispil, yfirstrikað.

Upphaf Gloria, yfirstrikað.

Síðan kemur annað eftirspil (millispil) sem er allsvipað eftirspili við Introitus á aðfangadagskvöld í aðalhandritinu.

Blessunin. Svo til alveg eins og í aðalhandriti Bjarna (en ekki sog og í pr. útgáfunum).

(Helga Jóhannsdóttir, blað 563r).

2.19 (578v)
Forspil
Athugasemd

Á þessari blaðsíðu er uppkast að forspili. Exitus og fleiri hendingar úr því lagi og einni að upphafi Hallelúja. VInnublað. (Helga Jóhannsdóttir, blað 563r).

2.20 (579r)
Gloría á jólanótt og nýársnótt
Athugasemd

Gloría á jólanótt og nýársnótt. Má heita alveg samhljóða aðalhandriti, hér sést hvernig Bjarni hefur unnið niðurlag lagsins (Helga Jóhannsdóttir, blað 563r).

2.21 (579r)
Partur úr Litaníu.
Athugasemd

Partur úr Litaníu. Þetta er hlutinn: Frá öllum syndum og villu … Frelsa oss drottinn Guð! (Helga Jóhannsdóttir, blað 563r).

2.22 (579v)
Eftir predikun við aftansöngva
Athugasemd

Eftir predikun við aftansöngva. Þetta er samhljóða fyrri Exitus í aðalhandriti Bjarna, þeirri gerð sem ekki var prentuð. Því næst kemur með fyrirsögninni Allegretto lagið við Hallelúja sem kemur á eftir Exitus í aðalhandriti og útgáfum. Hér er lagið þó í styttri gerð. (Helga Jóhannsdóttir, blað 563r).

2.23 (580r)
Guðspjallið á jólanótt
Athugasemd

Í upphafsorðum er variant við aðalhandrit annars er það samhljóða. Svar kórsins er ekki skrifað hér.

Á nýársnótt. Þetta lag hefst á orðunum Lát þú nú drottinn … og er alveg samhljóða aðalhandriti

(Helga Jóhannsdóttir, blað 563r).

2.24 (580r)
Guðspjallið á jólanótt
Athugasemd

Í upphafsorðum er variant við aðalhandrit annars er það samhljóða. Svar kórsins er ekki skrifað hér (Helga Jóhannsdóttir, blað 563-564).

2.25 (580v)
Introitus á gamlárskvöld
Athugasemd

Introitus á gamlárskvöld. Þessa gerð finn ég ekki annars staðar. Því næst er tón prestsins við Gloria sama og í aðalhandriti. Orgelspil í fis-dúr. Svo tvær úrgáfur af laglínu: sé nafnið drottins vegsamað … úr Introitus á gamlárskvöld. Loks á neðstu nótnalínu brot úr laglínu (Helga Jóhannsdóttir, blað 564r).

2.26 (581r)
b. Á nýársnótt. Introitus
Upphaf

Lofað sé nafnið drottins …

Athugasemd

b. Á nýársnótt. Introitus. Hreinrituð og fullunnin gerð af laginum sem er á næstu blaðsíðu hér á undan. (Helga Jóhannsdóttir, blað 564r).

2.27 (581v)
Hallelúja
Athugasemd

Hallelúja. Hreinrituð gerð af Hallelúja, styttri gerð en í aðalhandriti ( á jólanóttina), og er samhljóða þeirri sem er hér tveimur blöðum framar. Blessunin og þrefalt amen alveg samhljóða aðalhandriti. (Helga Jóhannsdóttir, blað 564r).

2.28 (582r)
Forspil til Litaníunnar
Titill í handriti

Forspil til Litaníunnar?

Athugasemd

Fyrirsögn Bjarna er: Forspil til Litaníunnar? Hann notar það þó ekki annars staðar við Litaníuna. Síðan er unnið men hendingarnar þrjár: Ó þú Guðs lamb … í Lataníunni og einnig er hendingin sem notuð er við: Frá öllum syndum og villu (Helga Jóhannsdóttir, blað 564r).

2.29 (582v)
Gloría á jólum
Athugasemd

Mestu hlutinn af Gloria á jólum, ekki þó alveg endanlega gerðin (Helga Jóhannsdóttir, blað 564r).

2.30 (583r)
Upphaf að Litaníunni
Titill í handriti

No. 1

Athugasemd

No. 1 er upphafið að Litaníunni: Forspil … orgelmillispilið á eftir Miskunna þú oss. Frávik frá aðalhandriti eru aðeins smálveægileg.

A. er bænin í Litaníunni: Almáttugi Guð … frelsara. Hún má heita alveg eins og í prentuðu útg. 1899 bls. 34.

(Helga Jóhannsdóttir, blað 565r).

2.31 (583v)
Præfatio
Titill í handriti

Præfatio

Athugasemd

Præfatio. Drög að upphafi Praefatiu, ekki eins og í endanlegri gerð. Því næst kemur Canon (Halleluja). Þetta eru tvær gerðir af þeim hluta Hellelúja á jólanóttina sem er í kanon(?) ekki alveg samhljóða aðalhdr. eða útg. heldur er þetta vinnublað. (Helga Jóhannsdóttir, blað 565r).

2.32 (584r)
Hluti Litaníunnar
Titill í handriti

No. 2

Upphaf

Frá öllum syndum og villu …

Athugasemd

No. 2. Hluti Litaníunnar sem hefst: Frá öllum syndum og villu … Frelsa oss, drottinn Guð. Hér lætur Bjarni prestinn byrja og kórinn svara.. (Helga Jóhannsdóttir, blað 565r).

2.33 (584r)
Niðurlag Litaníunnar
Titill í handriti

Síðasti partur, No. 5

Upphaf

Drottinn! vorar syndir …

Athugasemd

No. 5 er niðurlag Litaníunnar fram að bæn: Drottinn! vorar syndir … heyr vora bæn. Þetta er samhljóða aðalhandriti (sem nær ekki lengra en að : vorum syndum) og útg. 1899 og 1926 (örsmá frávik). … (Helga Jóhannsdóttir, blað 565r).

2.34 (584v)
Livs-Eliksiren
Titill í handriti

Livs-Eliksiren, Fransk Melody

Upphaf

Skaal for dem Fabrik …

Athugasemd

Livs-Eliksiren, Fransk Melody. Skaal for dem Fabrik, der fik Kik paa denne Trylledrik. (Helga Jóhannsdóttir, blað 565r).

2.35 (585r)
Ó þú Guðs lamb
Titill í handriti

No. 4

Upphaf

Ó þú Guðs lamb …

Athugasemd

No. 4 Ó þú GUðs lamb. Þetta er hluti af Litaníu og kemur á undan því sem var á blaðinu hér á undan sem No. 5. Samhljóða aðalhandriti, nema orgel-eftirspilið. (Helga Jóhannsdóttir, blað 565r).

2.36 (585v)
Wer nicht liebt Wein
Titill í handriti

Wer nicht liebt Wein (Luther)

Athugasemd

Wer nicht liebt Wein (Luther) [Keðjusöngur fyrir þrjár raddir sem er prentaður í Söngbók hins ísl. stúdnetafél. 1894, lag nr. 68. Þetta lag er einnig í öðru hdr. B.Þ. sem er raðað hjá efni í Söngbók h. ísl. stúdentafél.] (Helga Jóhannsdóttir, blað 565r).

3 (585v)
Leiðbeiningar Bjarna til organistans á aðfangadagskvöld og jóladag
Athugasemd

Undir fyrirsögn sína hefur Helga Jóhannsdóttir skrifað: Hefur það verið Sigríður?

Eitt tvinn. Stærð blaða:

  • Blöð (blað 586-587) eru ca: 179 mm x 111 mm.

Blöð 587r-v eru auð að mestu.

3.1 (586r)
Á aðfangadagskvöld
4 (588-590)
Intonatio episcopalis et Respnsorium
Athugasemd

Eitt tvinn. Stærð blaða:

  • Blöð (blað 589-590) eru ca: 345 mm x 259 mm.

Sjá Íslensk þjóðlög 1906-1909: 629-633.

4.1 (589r-590v)
Intonatio episcopalis et Respnsorium
Upphaf

Veni, sancte spirtitus …

Athugasemd

Intonatio episcopalis et Responsorium. Dagsett 1. febrúar 1889.

Þetta er prestvígslusöngur em biskup tónar og kór svarar. Bjarni gerir grein fyrir þessum söng og notkun hans í Ísl. þjl. bls. 629-633. Biskup tónar: Veni sancte spiritus … einraddað. Kór svarar: Reple tuorum corda fidelium o.s.frv. … fjórraddað.

Textinn byrjar eins og antífonan, hún er bara ekki svona löng í AR. Þettar hvorki hymninn né sekvensían þótt þau hafjist á sömum orðum. Væntanlega má finna þennan texta í handbók.

Í möppunni með uppskriftum Bjarna af lögum eftir ýmsa innlenda og erlenda er kver sem hann skrifaði í Stokkhólmi 1899. Þar er Veni sancte spiritus skv. útg. Norén's.

Reple tuorum corda er einnig í möppu með þjóðlögum, uppskrift B.Þ. af tvíraddaðri gerð lagsins.

5 (591-593)
Sálmalög fyrir bassarödd. Bjarni Þorsteinsson skrifaði
Athugasemd

Stök nótnaörk með sálmalögum fyrir bassarödd. Fremst í efra horni til vinstri stendur: 4. rödd. Bjarni Þorsteinsson skrifaði. (Helga Jóhannsdóttir, blað 591r (efst)).

Þessi sálmalög eru öll í Sálmasöngsbók, R 1903 og blaðsíðutöl hér vísa til hennar.(Helga Jóhannsdóttir, blað 591r (neðarlega)).

Eitt tvinn. Stærð blaða:

  • Blöð (blað 592-593) eru ca: 130-133 mm x 173-174 mm.

5.1 (592r)
Guð Jehóva, þig göfgum vér
Titill í handriti

Guð Jehóva, þig göfgum vér

Upphaf

Ó drottinn, ljós og lífið mitt …

Athugasemd

Sjá Sálmasöngbók 1903: 115.

5.2 (592r)
Kom skapari, heilagi andi
Titill í handriti

Kom skapari, heilagur andi

Upphaf

Kom, helgur andi, kom með náð …

Athugasemd

Sjá Sálmasöngbók 1903: 3.

5.3 (592v)
Ég lifi, og ég veit, hve löng er mín bið
Titill í handriti

Ég lifi, og ég veit , hve löng er mín bið

Upphaf

Nú árið er liðið í aldanna skaut …

Athugasemd

Sjá Sálmasöngbók 1903: 28.

5.4 (592v)
Minnstu, ó maður, á minn deyð
Titill í handriti

Minnstu, ó maður, á minn deyð

Upphaf

Í Jesú nafni áfram enn …

Athugasemd

Sjá Sálmasöngbók 1903: 69.

5.5 (593r)
Herra þér skal heiður og lotning greiða
Titill í handriti

Herra þér skal heiður og lotning greiða

Upphaf

Eitt á enda ár vors lífs er runnið…

Athugasemd

Sjá Sálmasöngbók 1903: 26.

5.6 (593r)
Aví, aví, mig auman mann
Titill í handriti

Aví, aví, mig auman mann

Upphaf

Heyr mín hljóð himna Guð, hjartað mitt …

Athugasemd

Sjá Sálmasöngbók 1903: 90.

5.7 (593v)
Hve sælt hvert hús
Titill í handriti

Hve sælt hvert hús

Upphaf

Hve sælt hvert hús er sinna meðal gesta …

Athugasemd

Sjá Sálmasöngbók 1903: 38-9.

5.8 (593v)
Nú gjaldi Guði þökk
Titill í handriti

Nú gjaldi Guði þökk

Upphaf

Nú gjaldi Guði þökk …

Athugasemd

Sjá Sálmasöngbók 1903: 8.

6 (594-601)
Sálmalög og fleiri lög. Bjarni Þorsteinsson og fleiri skrifa; flest eða öll útlend lög.
Athugasemd

Fjögur nótnablöð með sálmalögum, flestum dönskum. Vísað er til íslenskra sálmaupphafa eða númera í sálmabókinni. Lögin eru raddsett. Bjarni hefur varla skrifað fyrra blaðið. (Helga Jóhannsdóttir, blað 594r-595r ).

Tvö stök blöð og tvö tvinn. Stærðir blaða:

  • Blað 596 er ca: 335 mm x 249 mm.
  • Blöð (blað 597-598 (tvinn)) eru ca: 347 mm x 259 mm.
  • Blöð (blað 599-600 (tvinn)) eru ca: 171 mm x 261 mm.
  • Blað 601 er ca: 345 mm x 260 mm.

598v er autt.

6.1 (596r)
Stor er du Gud. Legg þú á djúpið
Titill í handriti

Stor er du Gud. Legg þú á djúpið

6.2 (596r)
Upp gleðjist allir, gleðjist , gleðjist þér
Titill í handriti

Upp gleðjist allir gleðjist gleðjist þér

Athugasemd

Þetta er annað lag en Bjarni pr. við þetta upphaf og ég finn ekki þetta lag við bragarháttinn hjá Bjarna í útg. 1926 (Helga Jóhannsdóttir 594r)

6.3 (596v)
Det kimer nu til Julefest. Af himnum ofan boðskap ber.
Titill í handriti

Det kimer nu til Julefest. Af himnum ofan boðskap ber.

6.4 (597r)
Saa vidt som Solens Straaler stige
Titill í handriti

Saa vidt som Solens Straaker stige

Skrifaraklausa

(Sálmab. 324). L. Nielsen

6.5 (597r)
Blomster som en Rosengaard
Titill í handriti

Blomster som en Rosengaard

Skrifaraklausa

(Sálmab. 411). J. P. E. Hartmann

Athugasemd

(Sálmabók 411)[=134, 1903] (Helga Jóhannsdóttir 594r).

6.6 (597v)
Waagner op. I Folk, som sove
Titill í handriti

Vaagner op. I Folk, som sove.

Skrifaraklausa

(Sálmab. 42). H. Rung

6.7 (597v)
Lover Gud! I Barndoms stille
Titill í handriti

Lover Gud! I Barndoms stille

Skrifaraklausa

(Sálmab. 305). N. W. Gade

6.8 (598r)
Her vil ties, her vil bies
Titill í handriti

Her vil ties, her vil bies

Skrifaraklausa

(Sálmab. 199). J. C. Gebauer

6.9 (598r)
Tænk naar en Gang den Taage er forsvunden
Titill í handriti

Tænk naar en Gang den Taage er forsvunden

Skrifaraklausa

(Sálmab. 474, en ekki 230 eða 292). J. R. Lindeman

6.10 (599r)
Brot; síðari hluti af lagi
Athugasemd

Síðari hluti af lagi (sbr. Helga Jóhannsdóttir 594r).

6.11 (599v)
Hvo ved, hvor nær mig er min Ende
Titill í handriti

Hvo ved, hvor nær mig er min Ende

Athugasemd

Bjarni prentar þetta lag sem nr. 155 í Sálmasöngsbók 1903 (Helga Jóhannsdóttir 594r).

6.12 (600r)
Lag eftir Schulz
Skrifaraklausa

S. A. P. Schulz

6.13 (600v)
Integer vitae
Titill í handriti

(Integer vitae)

Skrifaraklausa

Flemming

Athugasemd

Lagið eftir Flemming. Þetta lag prentar Bjarni í svolítið breyttri raddsetningu sem nr. 147 við Sólin rann, ljós leið í Sálmasöngsbók 1903 (Helga Jóhannsdóttir, blað 594r).

6.14 (600r)
Jairi Datter
Titill í handriti

Jairi Datter (N. F. S. Grundtvig.)

Upphaf

Blomst kan visne för Sol ned-gaar …

Skrifaraklausa

Mel. af I. P. E . Hartmann.

Athugasemd

Lag eftir Hartmann við texta: Blömst kan visne för Sol nedgaar. (Helga Jóhannsdóttir, blað 594r).

6.15 (601r)
Ó þá náð að eiga Jesúm
Titill í handriti

No. 198 í hinni íslensku sálmabók 1886

Upphaf

Ó þá náð að eiga Jesúm …

Skrifaraklausa

Gunnar Wennerberg (úr ''Gluntarne'')

Athugasemd

Textinn við lagið er Ó þá náð, að eiga Jesúm. Bjarni prentar lagið við þennan sálm í Sálmasöngsbók 1926. Þar er það nr. 65 en raddsetning er önnur en sú á þessu blaði. Sjá ath. semd B.Þ. í formála útg. 1926. Neðst á þessu blaði stendur: Til Sigr. Blöndal frá B. Þorst. (5. september 1890. (Helga Jóhannsdóttir, blað 594r).

6.16 (602r-603r)
Nr. 234 í viðbæti við sálmasöngsbók 1912 o.fl.
Athugasemd

Blað sem ég er ekki viss um hver hefur skrifað. (5. september 1890. (Helga Jóhannsdóttir, blað 602r).

6.16.2 (603r)
Af Jægerbruden
Upphaf

Hvor rolig var min slummer …

Skrifaraklausa

C. M. v. Weber

Athugasemd

Lagið er Recitativ og síðan Adagio við textann: Skovens krone, löff min tone. Það tekur Bjarni upp sem sálmalag nr. 234 í Viðbæti við sálmasöngsbók 1912 við sálminn Hátt ég kalla (Helga Jóhannsdóttir, blað 602r).

6.16.3 (603v)
Romance af ''Röverborgen''
Upphaf

Kong Ludvig drager med sin hær …

Skrifaraklausa

F. Kuhlau.

Lýsing á handriti

Aðrar upplýsingar

Skráningarferill
VH frumskráði handritið í júlí 2011

Notaskrá

Titill: Íslenzk þjóðlög
Ritstjóri / Útgefandi: Bjarni Þorsteinsson
Lýsigögn
×
Efni skjals
×
  1. Hátíðarsöngvar
    1. I. Við hátíðarguðsþjónustu
      1. a. Á jólum
        1. Introitus.
        2. Gloria in excelsis.
        3. Praefatio
        4. Sanctus
      2. b. Á nýári
        1. Introitus.
      3. c. Á páskum
        1. Introitus.
      4. d. Á hvítasunnu
        1. Introitus.
    2. II. Við aftansöngva
      1. a. Á jólanótt
        1. Introitus
        2. Gloria in excelsis
        3. Evangelium
        4. Exitus
        5. Exitus
        6. Hallelúja
        7. Blessunin
      2. b. Á nýársnótt
        1. Introitus
        2. Evangelium
    3. Lítanían
    4. Hin nýju messusvör
      1. 1. rödd
      2. 1. rödd
      3. Bassi
  2. Íslenskur hátíðarsöngur; drög og vinnublöð
    1. Introitus á jólum
    2. Drög að Introitus og Gloria á jólum
    3. Drög að Introitus á jólum.
    4. Drög að Introitus á nýári.
    5. Gloria in excelsis
    6. Drög að Gloria
    7. Præfatio
    8. Framhald Præfatio
    9. Heilagur. Brot af Sanctus á jólum og brot úr Exitus
    10. Introitus á nýári
    11. Introitus á nýársnótt
    12. Úr Introitus á nýári
    13. Gloria
    14. Introitus á páskum
    15. Introitus á hvítasunnu
    16. Introitus á páskum
    17. Drög að Litaníu
    18. Introitus á aðfangadagskvöld
    19. Forspil
    20. Gloría á jólanótt og nýársnótt
    21. Partur úr Litaníu.
    22. Eftir predikun við aftansöngva
    23. Guðspjallið á jólanótt
    24. Guðspjallið á jólanótt
    25. Introitus á gamlárskvöld
    26. b. Á nýársnótt. Introitus
    27. Hallelúja
    28. Forspil til Litaníunnar
    29. Gloría á jólum
    30. Upphaf að Litaníunni
    31. Præfatio
    32. Hluti Litaníunnar
    33. Niðurlag Litaníunnar
    34. Livs-Eliksiren
    35. Ó þú Guðs lamb
    36. Wer nicht liebt Wein
  3. Leiðbeiningar Bjarna til organistans á aðfangadagskvöld og jóladag
    1. Á aðfangadagskvöld
    2. Á jóladaginn
  4. Intonatio episcopalis et Respnsorium
    1. Intonatio episcopalis et Respnsorium
  5. Sálmalög fyrir bassarödd. Bjarni Þorsteinsson skrifaði
    1. Guð Jehóva, þig göfgum vér
    2. Kom skapari, heilagi andi
    3. Ég lifi, og ég veit, hve löng er mín bið
    4. Minnstu, ó maður, á minn deyð
    5. Herra þér skal heiður og lotning greiða
    6. Aví, aví, mig auman mann
    7. Hve sælt hvert hús
    8. Nú gjaldi Guði þökk
  6. Sálmalög og fleiri lög. Bjarni Þorsteinsson og fleiri skrifa; flest eða öll útlend lög.
    1. Stor er du Gud. Legg þú á djúpið
    2. Upp gleðjist allir, gleðjist , gleðjist þér
    3. Det kimer nu til Julefest. Af himnum ofan boðskap ber.
    4. Saa vidt som Solens Straaler stige
    5. Blomster som en Rosengaard
    6. Waagner op. I Folk, som sove
    7. Lover Gud! I Barndoms stille
    8. Her vil ties, her vil bies
    9. Tænk naar en Gang den Taage er forsvunden
    10. Brot; síðari hluti af lagi
    11. Hvo ved, hvor nær mig er min Ende
    12. Lag eftir Schulz
    13. Integer vitae
    14. Jairi Datter
    15. Ó þá náð að eiga Jesúm
    16. Nr. 234 í viðbæti við sálmasöngsbók 1912 o.fl.
      1. Niðurlag lags.
      2. Af Jægerbruden
      3. Romance af ''Röverborgen''

Lýsigögn