Skráningarfærsla handrits

SÁM 69

Stóridómur ; Danmörk, 1755-1777

Tungumál textans
íslenska (aðal); latína

Innihald

1 (3r-7v)
Stóridómur
Titill í handriti

Forordning sem fyrirsegir straff í legorðssökum á Íslandi, kölluð Stóridómur, allra náðugast confirmeraður af kong. Friðrik II.

Upphaf

Vér Árni Gíslason, Þorlákur Jónsson, Gunnar Gíslason …

Niðurlag

… tveimur dögum síðar en fyrr segir.

1.1 (7v-8v)
Confirmation
Titill í handriti

Confirmation

Upphaf

Vér, Friðrik annar, með Guðs náð …

Niðurlag

… þann 13a dag Aprilis, Anno Domini 1565. Nostro sub sigillo F.R.

2 (9r-40r)
Discursus Oppositivus
Titill í handriti

Discursus oppositivus eður Skrif á móti Stóradómi sem svo almennilega kallast

Upphaf

Ljóst mun vera velflestum skjallegum mönnum …

Niðurlag

… hefur ekki orðið barnshafandi í sinni sýslu?

3 (40r-v)
Kvæði um ritgerð Guðmundar Andréssonar
Titill í handriti

Epigramma

Upphaf

Keimmikill kvennadómur / kannað hefur af manni …

Niðurlag

… sjúkan hokra með búkinn.

3.1 (40v)
Vísa
Upphaf

Ljósum rétti lögum með …

Niðurlag

… utan dyrnar stæði. FINIS.

Efnisorð

Lýsing á handriti

Blaðefni
Pappír (vatnsmerki á saurblöðum).
Blaðfjöldi
i + 40 + i blöð í 4to (201 +/- 1 mm x 158 +/- 1 mm). Auð blöð: 1-2.
Tölusetning blaða
Handritið er ómerkt.
Kveraskipan

Níu kver.

  • Kver I: bl. 1-8, 4 tvinn.
  • Kver II: bl. 9-12, 2 tvinn.
  • Kver III: bl. 13-16, 2 tvinn.
  • Kver IV: bl. 17-20. 2 tvinn.
  • Kver V: bl. 21-24, 2 tvinn.
  • Kver VI: bl. 25-28, 2 tvinn.
  • Kver VII: bl. 29-32, 2 tvinn.
  • Kver VIII: bl. 33-36, 2 tvinn.
  • Kver IX: bl. 37-40, 2 tvinn.

Umbrot

  • Eindálka.
  • Leturflötur er ca 170 +/- 2 mm x 130 +/- 2 mm.
  • Línufjöldi er 27-30.

Ástand

  • Leturflötur hefur dökknað.
  • Blek hefur smitast í gegn á bl. 3v, 7r og 9v.

Skrifarar og skrift

Líklega með hendi Hannesar Finnssonar Skálholtsbiskups. Textinn er að mestu með fljótaskrift en fyrirsagnir, nöfn og ýmis hugtök með kansellískrift. Kvæðið á bl. 40r-v er enn fremur með kansellískrift.

Skreytingar

Fyrirsagnir flúraðar og stafir blekfylltir (bl. 3r, 7v og 9r).

Stórir flúraðir upphafsstafir á bl. 3r, 7v og 9r.

Spássíugreinar og aðrar viðbætur

Strikað hefur verið undir orð og setningar með rauðu á blöðum 9r-40v.

Nafnið Sigurjón Sigurðsson stendur skrifað á saurblaði.

Band

Pappaspjöld (206 mm x 164 mm x 14 mm) klædd skinni, kjölur upphleyptur.

Fylgigögn

  • Ex libris límdur á fremra spjaldblað með nafninu Magnús Kjaran.
  • Gjafabréf dagsett 1. desember 2000 undirritað af Sigríði Kjaran og Sigurjóni Sigurðssyni fylgir SÁM 68-70.

Uppruni og ferill

Uppruni

Handritið var líklega skrifað í Kaupmannahöfn á árunum 1755-1777.

Ritgerð Guðmundar Andréssonar móti Stóradómi er prentuð í útgáfu Jakobs Benediktssonar (1948). Í inngangi getur Jakob ekki þessa handrits. Ljóst er af greinargerð Jakobs fyrir skyldleika handritanna sem hann notaði við útgáfuna að þetta handrit tilheyrir þeim handritaflokki sem runninn er frá glötuðu eftirriti (*a) frumritsins sem er í NKS 1942 4to og Jakob prentar ritgerðina eftir. Handritum sem runnin eru frá *a skiptir Jakob í tvo flokka I og II og af sérstökum lesháttum sem hann tilgreinir úr flokki I er auðséð að SÁM 69 tilheyrir þessum flokki sem runninn er frá handritinu AM 209 c 4to. Það handrit er skrifað um 1700 og beint eftir því voru gerðar fimm uppskriftir í Kaupmannahöfn (Deilurit, xlvi-xlix). Líkur benda til að Hannes Finnsson hafi skrifað SÁM 69 í Kaupmannahöfn beint eftir AM 209 c 4to sem nú er varðveitt á Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum. Hannes var í Kaupmannahöfn við nám og störf árin 1755-1767 og 1770-1777 (Sjá greinargerð frá GÁG).

Ferill
Handritið var í eigu Magnúsar Kjarans næst á undan gefanda en það hefur verið í eigu ættmenna hans um langa hríð. Afi Magnúsar, Árni Thorsteinsson, var dóttursonur Hannesar Finnssonar (sbr. gjafabréf).
Aðföng
Hjónin Sigríður Kjaran og Sigurjón Sigurðsson afhentu Stofnun Árna Magnússonar handritið 1. desember 2000.

Aðrar upplýsingar

Skráningarferill

ÞS skráði handritið 10.-14. maí 2010. Stuðst var við greinargerð frá GÁG.

Lýsigögn
×

Lýsigögn