Manuscript Detail
AM 136 4to
There are currently no images available for this manuscript.
Lögbók; Iceland, 1480-1500
Contents
Máldagi yfir eignir kirkjunnar í Hafrafellstungu ásamt landamerkjalýsingu
Jónsbók
Réttarbætur — Lagaákvæði — Lagaformálar
Kirkjuskipanir
No Title
Viðbætur með ýmsum höndum frá c1500 (sbr. ONPRegistre, bls. 445, og Katalog I, bls. 425).
Lilja
Hluti kvæðisins, upphaf einnar vísu.
Eiður í árásarmáli
Máldagi yfir eignir kirkjunnar í Hafrafellstungu ásamt landamerkjalýsingu
Sama efni og á bl. 1r.
Ályktun Alþingis um vinnufólk 1404
Nöfn rúnastafanna
Einnig pennakrot o.þ.h.
Réttarbætur Hákonar konungs Magnússonar — Skipan Vilhjálms kardinála um helgidaga og kirknaeignir
Innskotsblöð frá c1480 (sbr. ONPRegistre, bls. 445).
Þrjár talsins.
Vantar aftan á textann þar sem blaðið sem upprunalega fylgdi er nú glatað.
Áminning um dóma
Spjaldblað sem hefur verið tekið upp, frá 16. öld (sbr. ONPRegistre, bls. 445, og Katalog I, bls. 425).
Icelandic
Physical Description
Upphafsstafir í ýmsum litum.
Rauðritaðar fyrirsagnir.
- Um viðbætur við handritið og innskotsblöð sjá efni og uppruna.
- Nöfn eigenda á bl. 1v-2v.
- Víða spássíugreinar.
Tveir seðlar með hendi Árna Magnússonar:
- Kvartótvíblöðungur fremst (182 mm x 154 mm) með nákvæmu efnisyfirliti: “H.3. er i 4to. mier feingin af sira Einari Nikulass syni ä Skimastódum (til forna hefi eg sómu bok til läns haft af Herra Einari Þorsteinssyni). þar er ä: 1. Jonsbök. [þar eru i textanum riettarbætur alïka og i þeirri prentadri]. 2. R.b. Eiriks konungs. Þorlakr lógmadr kom til vor. 2. R.b. Hakonar konungs J fyrstu þau mal sem lógmenn og syslumenn fä ei yfirtekid. dat Biórgvin iij. nottum fyrer Botolfs voku, enno regni xv. 4. Um manneldi og lag ä atskilianlegei vóru. og þar hiä formula Juridica um ad lóg bioda onnur. 5. þenna sätt hæfir syslumonnum. 6. Ef þu villt vita hvar domum skal vægia. 7. Magnusar konungs (Eirikssonar) bref, um kongssekt ä akri og tiundar mälum. anno regni 34. id est 1353. 8. þat er okr af menn byggia dautt fe. (stendr hier samantekt). 9. Um rett Noregsmanna a jslandi og Jslendinga i Noregi. byriazt: J þenna tima urdu eigi asatter. 10. hylling Jslendinga, utgefin til Hakonar Noregs kongs. 11. Recensius nockurra casuum >Juridicorum, hvar einseidi gillder. incipit: Epter gógnum oc vitnum. 12. Leyfi Vilhialms Kardinala um vinnu ä helgum tïdum (eins og þaug almennilega epitomerud finnast i Kristinrette yngra). 13. formulæ variæ Juridicæ sine ulla disctintione ubinvicem. 14. kristinn Rettr hinn yngri. (Maximi momenti varias lectiones, ex eo annotatas habeo in margine alterius exemplaris. habeo etiam exscriptum). 15. Eilifi Archiepiscopi Nidrosiensis prolixim statutum, confirmatum per Johannem episcopi Scalholtensis. 16. Statutum Magni Episcopi Scalholtensis. 17. Statutum Arnoris Episcopi Scalholtensis qvo Magni Episcopi constitutionem in limine confirmat. 18. Klerkum ollum er fastliga fyrir bodit. (pertinet ad statutum Eilifi Archiepiscopi Superius). 19. Eilifi Archiepiscopi Nodrosiensis et suffragameorum ajus statutum breve, promulgatum Bergis 1320. 20. byrdi Episcopi Scalholtensis statutum 1359. 21. Johannis Episcopi Scalholtensis statutum Jn crastino Jacobi, cujus ultima de puerperis agunt. 22. Johannis >III>. episcopi Scalholtensis statutum, simile priori. Jncipit: þessa articulos skipadi. 23. Johannis Episcopi rescriptum de casibus qvibus ipso facto excommunicationem qvis incurrit. cum annexo statuto qvod incipit: Eindagi (er) a liostollum. et alias petro Episcopo Holensi adscribi solet. 24. hyrdi Episcopi Scalhollt constitutio data 1354. 25. Johannis Archiepiscopi Nodrosiensis et suffragameorum statutum [videtur esse pars Concilii Bergensis 1280. 26. Extractum ex Constitutionibus Cardinalis Vilhelmi, Episcopi Sabinensis, in Norvegia promulgatis. Atqve hic est finis. initio et huc usqve una eademqve manu exaratus est, illuque non usqveqvaqve nitida, nec admodum deformi. qvantum ad textum hujus codicis, ille non raro vitiosus est, non saltem in verbis sed et in sententiis. Et qvod Jonsbok attinet, illius textus inter corectissimos certe non est. nec raro similior recentioribus libris, qvam us qvi remotiorem antiqvitatem præ se ferunt. Jnterdum etiam manifeste vitiosus deprehenditur. Antiqvitatem codicis scriptura illins monstrat, qvæ talis est., hier. þier sæpius. alias enn Sæpe e more veterum sine præfixio .i. habet sig. þig. seiger. dreigit., ubi veters dregit: haustid. smidad ubi veters it.at. sæpe enn t. finale observerat. profuonum pro profunum myskunn pro miskunn. Wær cum V ducplici, ubi veters vær habent. liggur. adur klaustur. kemur. balkur. ryfur. Peturs ubi veteres perpetuo liggr etc, sæpe ta- et innumera alia] men r finale more vetusto habet. e contra nockr habet, ubi veteres nockurr scriberent. sic pro stefnur, qvod veteres habent, codex hic ce stefnr repræsentat. pro salir (animæ) 0000000000000000000000000000000000000000000 sunt tina folia pergamena, diversa manu exarata, continentia: 1. þennan hatt hæfur syslumonnum oc laugmonnum. 2. hakonar konungs bref um hver Kristinrette ganga skal. 3. r.bot hakonar konungs um felagsgiórd. og 4. nockud framan af statuto Wilhelmi sabinensis um helgra daga verka leyfi i |Noregi. vantar /ar aptanvid og so endast bokin ólldungis. þesse tvó blód synazt ad vera älika gómul og bokin sialf. þö nockru yngri skrifud (sem synezt) seint i seculo 15. þar finnzt i : bændur. fellur. nie. hier. vier. fie. og. ei. (pro eigi) efter. a bökarinnar spatiu er skrifad i einum stad: Nikulass Einarsson ä þessa lógbok med rettu, þviat fader minn gaf mier hana anno MDCX. a saurblódum fyrir framan og aptan stendr Hafrafellz tungu kirkiu mäldaga.”
- Smáseðill (96 mm x 74 mm) með lesháttum eða styttingum úr handritinu.
History
Meginhluti handritsins (bl. 1v-143v) er tímasettur til c1480-1500 (sbr. og ONPRegistre, bls. 445; c1475-1500 í Katalog I, bls. 425). Viðbætur á bl. 144 eru tímasettar til c1500 (sbr. ONPRegistre, bls. 445, og Katalog I, bls. 425), tvö innskotsblöð (bl. 145-146) til c1480 (sbr. ONPRegistre, bls. 445) og spjaldblað sem hefur verið tekið upp (bl. 147) til 16. aldar (sbr. ONPRegistre, bls. 445, og Katalog I, bls. 425).
Handritið hefur í þrjá ættliði verið í eigu manna í Þingeyjarsýslu og sr. Einar Nikulásson á Skinnastöðum, sem fékk bókina frá föður sínum, Nikulási Einarssyni, hefur verið hinn síðasti þeirra (sbr. bl. 1v-2v). Árni Magnússon fékk handritið frá Einari og nefndi “Skinnastaðabók” (sbr. AM 435 a 4to, bl. 174v). Í AM 435 a 4to (bl. 192r) segir Árni Sigurð Einarsson (biskups) eigna sér handritið.
Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 8. júlí 1987.
Additional
Tekið eftir Katalog I, bls. 425-26 (nr. 800). Kålund gekk frá handritinu til skráningar í október 1886. DKÞ skráði 15. júlí 2003. Már Jónsson skráði seðla Árna Magnússonar 11. febrúar 2000.
Svart-hvítar ljósmyndir á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn.
Bibliography
| Author | Title | Editor | Scope |
|---|---|---|---|
| Ordbog over det norrøne prosasprog: Registre | ed. Den arnamagnæanske kommision | ||
| Katalog over Den Arnamagnæanske Håndskriftsamling | ed. Kristian Kålund | ||