Skráningarfærsla handrits

PDF
PDF

AM 51 4to

Gammelsvensk lovhåndskrift ; Sverige, 1390-1410

Innihald

1 (1v-88v:14)
Magnus Erikssons landslag
Notaskrá

Schlyter och Collin: Sweriges Gamla Lagar X 1-371

Athugasemd

Billeder af bl. 4v-5r og 16v-17r (opslag)

Tungumál textans
sænska
Efnisorð
1.1 (1v-11v)
Konungsbalken
Efnisorð
1.1.1 (1v-2r:20)
Indholdsfortegnelse
Upphaf

Um suerikís kunungx rike huilikit i sik ha|uer síu biskops dme ok nio laghmanz dme

Niðurlag

ok malsæghanda | ok hæraz

1.1.2 (2r:20-11v)
Lovtekst
Titill í handriti

Her byrias kununga balkrín

Upphaf

Eet kunungx ríke sum hætir suærike | hauer i sik siu biskops dme

Niðurlag

þriþíung af allum dombrutum kunungx | haua

Efnisorð
1.2 (12r-17r)
Giftermålsbalken
Efnisorð
1.2.1 (12r-v:11)
Indholdsfortegnelse
Titill í handriti

Hær byrias tabula af giftobalkenum

Upphaf

Huilikum lundum man skal kunu biþia ok fæsta

Niðurlag

brþlps kost gra huru han | skal geldas

1.2.2 (12v:13-17r)
Lovtekst
Upphaf

Uill man sik konu biþia.

Niðurlag

gelde ater | sum vært var

Athugasemd

Linje 12 ubeskrevet

Efnisorð
1.3 (17v-21v:10)
Ärvdabalken
Efnisorð
1.3.1 (17v)
Indholdsfortegnelse
Titill í handriti

Hær byrias tabula af Ærfþa balkenum

Upphaf

Um bonde dr ællæ husfru

Niðurlag

Um dana arf

1.3.2 (18r-21v:10)
Lovtekst
Upphaf

Dr bonde ællæ husfru ok liua barn æfte

Niðurlag

læti gíua fr siæl hans

Efnisorð
1.4 (21v:10-29r:26)
Jordabalken
Efnisorð
1.4.1 (21v:10-22v:2)
Indholdsfortegnelse
Titill í handriti

Hær byrias ta|bula af eghnobalkenum

Upphaf

Huru fæm æru lagha fang iorþa

Niðurlag

Nu huru man ma bolagh m aþru læggia

1.4.2 (22v:3-29r:26)
Lovtekst
Titill í handriti

HÆr byrias eghno balkrín

Upphaf

FÆm æru laghæ fang iorþa i sueríkis | laghum.

Niðurlag

aghe iorþ ægh|andín anladha allan

Efnisorð
1.5 (29r:26-48v:13)
Byggningabalk
Efnisorð
1.5.1 (29r:26-30r:11)
Indholdsfortegnelse
Titill í handriti

HÆr byrias tabula af bygnínga balkenum

Upphaf

Huru bnder agha by byggia m ra ok vægh | at nyo

Niðurlag

Um sottær fæ

1.5.2 (30r:12-48v:13)
Lovtekst
Upphaf

Uilia bnder ny af nyo byggia ællæ | igger han i hambre ællæ forne | skipt.

Niðurlag

æfter þy sum skils i þiuua balkenum

Efnisorð
1.6 (48v:13-50v:14)
Köpmålabalken
Efnisorð
1.6.1 (48v:13-22)
Indholdsfortegnelse
Titill í handriti

Hær byrias | tabula af kp|mala balkenum

Upphaf

Um ls ra kp fæ ællæ kæþe

Niðurlag

Um burghan

1.6.2 (48v:22-50v:14)
Lovtekst
Titill í handriti

Hær byrias kp mala balkrín

Upphaf

Kpir maþer af aþrum houat fæ ællæ kluat

Niðurlag

stande a vizorþum sinum

Efnisorð
1.7 (50v:14-58r:4)
Rättegångsbalken
Efnisorð
1.7.1 (50v:14-51r)
Indholdsfortegnelse
Titill í handriti

tabula af þingmala balkenum

Upphaf

Huru laghmaþer ægher vælias ok vm hans eþ

Niðurlag

Nu vm kunungx ræfst huru hon ægher vara

1.7.2 (51v-58r:4)
Lovtekst
Upphaf

Nu skal man laghman vælia

Niðurlag

vtan | han san forfall hauer

Efnisorð
1.8 (58r:4-66r:18)
Edsörebalken
Efnisorð
1.8.1 (58r:4-59r:7)
Indholdsfortegnelse
Titill í handriti

Hær byrias tabula af eþz|ris balkenum

Upphaf

Frst æn nakar gr hemgango a | annan i hans hus ælla heme

Niðurlag

Nu gar man i annas trægarþ lyktran ok taker frukt | m valde

1.8.2 (59r:8-66r:18)
Lovtekst
Titill í handriti

eþzris balker

Upphaf

Riþer man heem at | aþrum þes værkis

Niðurlag

saar ællæ bloþuite vari o|gilt

Efnisorð
1.9 (66r:18-69r:8)
Högmålsbalken
Efnisorð
1.9.1 (66r:18-v:7)
Indholdsfortegnelse
Titill í handriti

hær byrias tabula af hhmala | balkenum

Upphaf

Forst vm morþ huat hælder kona ællæ man | gr þet

Niðurlag

Um man ællæ kona bær forgernínga | aþrum

1.9.2 (66v:7-69r:8)
Lovtekst
Titill í handriti

hær byrias hgh mælis balkrin

Upphaf

Myrþer maþer man ællæ kona.

Niðurlag

sum fr er sakt ok suæria | huar sins lestum

Efnisorð
1.10 (69r:8-75v:3)
Dråpamålsbalken I om dråp med vilja
Efnisorð
1.10.1 (69r:8-70r:5)
Indholdsfortegnelse
Titill í handriti

hær byrias tabula af dræ|pæ balkenum meþ vilia

Upphaf

Nu komber skælnaþer manna mællum ok dræ|per huar annan

Niðurlag

Nu biuþer kununer leþung vt ok varþer | maþer dræpín

1.10.2 (70r:5-75v:3)
Lovtekst
Titill í handriti

drapæ balker m vilia

Upphaf

Nu komber skælnaþer manna mæl|lum

Niðurlag

taki en lut | malsæghande annan kununger þriþia hæræþ

Efnisorð
1.11 (75v:3-77v:24)
Dråpamålsbalken om dråp av våda
Efnisorð
1.11.1 (75v:3-23)
Indholdsfortegnelse
Titill í handriti

hær by|rias tabula af drapa balkenum m vaþa

Upphaf

Um man hugger at aþrum ok annar varþer fírí

Niðurlag

Nu draper fæ m vaþa

1.11.2 (75v:23-77v:24)
Lovtekst
Titill í handriti

Drapæ balker m vaþa

Upphaf

Nu hugger maþer at manne varþer annar | fírí ok faar bana af.

Niðurlag

m tuern vitnum ok tolf manna eþe

Efnisorð
1.12 (77v:25-80v:25)
Såramålsbalken om sår med vilja
Efnisorð
1.12.1 (77v:25-78r:15)
Indholdsfortegnelse
Titill í handriti

hær byrias tabula af saramala balkenumm

Upphaf

Huru man skal annan til saræ bindæ

Niðurlag

Nu gr ouormaghi fulsære ællæ bloþuíte

1.12.2 (78r:16-80v:25)
Lovtekst
Titill í handriti

saramala bal|ker m vilia

Upphaf

Nu vil man annan til sara bínda

Niðurlag

ok huarte kununger ællæ hæræþe

Efnisorð
1.13 (80v:25-82r:24)
Såramålsbalken om sår av våda
Efnisorð
1.13.1 (80v:25-81r:8)
Indholdsfortegnelse
Titill í handriti

tabula | af saræmal m vaþa

Upphaf

Hugger man at aþrum ok varþer | annar firi | stadder mot vilia sínum hugger af næsa | ællæ límí

Niðurlag

ællæ þera | hion magho stikamæz bæra

1.13.2 (81r:8-82r:24)
Lovtekst
Titill í handriti

Saræmalabalker m vaþa

Upphaf

Hugger maþer at aþrum ok varþer annar fore | stadder.

Niðurlag

vitis þet honum væri sik m siæx manna eþe

Efnisorð
1.14 (82r:24-88v:14)
Tjuvabalken
Efnisorð
1.14.1 (82r:24-83r:8)
Indholdsfortegnelse
Titill í handriti

tabula af þínna balkenum

Upphaf

Frst vm man stiæl fæ manz huat þet ær hælzt

Niðurlag

Nu slæppír man rættum þíuf

1.14.2 (83r:8-88v:14)
Lovtekst
Titill í handriti

þínna balker

Upphaf

Stiæl man fæ manz nt ællæ suín.

Niðurlag

siþan fore han taka gel|te kununge lsn ok a fyritighi marker. ok þet vari | kunung eensak

Efnisorð
2 (88v:15-89r)
Jordabalken
Titill í handriti

Her byrias erdha balkir

Upphaf

Dør bonde ellir hustrw ligua barn æptir son ellir |dottir ærue son

Niðurlag

æn the æra hær jn scrifuith oc tha

Athugasemd

Tillæg til landsloven, med en hånd fra 1400-tallet.

Tungumál textans
sænska
Efnisorð
3 (89v-91v)
Kyrkabalken
Titill í handriti

Hæær byrias kyrkiu balkir

Upphaf

Gwz fithir ok sancto mario uari meth os híít komande |oc hæthan farande

Niðurlag

þet ær annur warþir inne takín

Notaskrá

Schlyter och Collin: Sweriges Gamla Lagar VI 97-109:1 Udg. B

Tungumál textans
sænska
Efnisorð

Lýsing á handriti

Blaðefni

Pergament.

Blaðfjöldi
91. Bl. 1r er ubeskrevet. 168 mm x 132 mm.
Tölusetning blaða

Håndskriftet er folieret i øverste højre hjørne.

Umbrot

Håndskriftet er enkeltspaltet med overvejende 27 linjer pr side for den del af håndskriftet, der indeholder Magnus Erikssons landslag (bl. 1v-88v:14), og overvejende 35 linjer pr side for den del af håndskriftet, der indeholder Kirkeloven (bl. 89v-91v). Der er røde rubrikker, paragrafnumre og kolumnetitler. Der er røde, gule og blå initialer.

Der er kustoder på bl. 8v, 16v, 24v, 32v, 40v, 62v, 70v, 78v og 87v

Ástand

Der er en lakune efter bl. 91v, og slutningen af håndskriftet mangler derfor.

Spássíugreinar og aðrar viðbætur

Mellem bl. 84 og 85 er der blevet indsat et papirsblad fra 1500-tallet, som indeholder en afskrift af þínna balkers 10. kapitel.

Marginalia forekommer nogle steder. Nogle gange er det skriveren, der har indsat et ord, som han havde glemt i teksten, men ellers handler de alle om lovteksten.

Band

Håndskriftet er indbundet i et Birgitte Dall-standardbind, med lærredbetræk og ryg og hjørner af sort læder.

Håndskriftet var før indbundet i genbrugspergament: et gammelt søkort over Atlanterhavet, som delvist viste Afrikas kyst, Gran Canaria og Azorerne.

Uppruni og ferill

Uppruni

Håndskriftet er skrevet i Sverige ca. 1400.

Aðrar upplýsingar

Skráningarferill

Katalogiseret 29. febrúar 2000 af AWS

Viðgerðarsaga

Håndskriftet blev fotograferet den 26. ágúst 1968 (før konservering).

Håndskriftet blev igen fotograferet i 1988 (efter konservering).

Håndskriftet blev restaureret fra 27. juli til 29. august 1968. Det gamle bind, et søkort, blev udskiftet med med et BD-standardbind.

Myndir af handritinu

Den Arnamagnæanske Samling har følgende kopier:

  • Mikrofilm (originaler), Neg. 771, s.d.
  • Mikrofilm (arkiv), Pos. 706, fra 1988.
  • Mikrofilm (35 suppl.), Neg. 939, fra 26. ágúst 1968.
  • Mikrofilm (35 suppl.), Pos. 830, fra 26. ágúst 1968.
  • Plade (4x5 suppl), 136, fra 25. janúar 2000.
  • Sort-hvid fotografier fra 29. maí 1989 (der er også supplerende optagelser af det gamle bind (søkortet) fra 16. ágúst 1989).

Notaskrá

Lýsigögn