Skráningarfærsla handrits

PDF
PDF

AM 119 fol.

Sturlunga saga ; Noregur, 1690-1697

Tungumál textans
íslenska

Innihald

1 (1r-282v)
Sturlunga saga
Athugasemd

Útdráttur, án þáttaskiptingar.

Kafla 17-24 vantar í bæði frumrit og útdrátt en handritið er skrifað eftir AM 439 4to (sjá: uppruna)

1.1 (1r-12v)
Íslendinga sagan mikla í stutt mál saman tekin svo skýrir frá þeim stærstu tilburðum sem á landinu hafa skeð í þann tíma í fljótri yfirferð.
Titill í handriti

Íslendinga sagan mikla í stutt mál saman tekin svo skýrir frá þeim stærstu tilburðum sem á landinu hafa skeð í þann tíma í fljótri yfirferð.

Upphaf

Hjör konungur son Álfs konungs …

Niðurlag

… var að fóstri með Þorgrími Sveinssyni að Brunná.

1.2 (12v-13r)
Ættartala frá eftirkomendum Sæmundar hins fróða, þeim Oddaverjum.
Titill í handriti

Ættartala frá eftirkomendum Sæmundar hins fróða, þeim Oddaverjum.

Upphaf

Sæmundur hinn fróði átti Guðrúnu dóttur Kolbeins …

Niðurlag

… Af Loðmundi Sæmundarsyni er og mikill ættbogi.

Efnisorð
1.3 (13r-13v)
Ættartala frá Snorra goða til Kolbeins unga.
Titill í handriti

Ættartala frá Snorra goða til Kolbeins unga.

Upphaf

Ketilbjörn Arnórsson átti Ingunni dóttur Þorsteins Snorrasonar …

Niðurlag

… Páll og Valgerður.

Efnisorð
1.4 (13v-14r)
Ættartala Svínfellinga, Þorvarðs og Odds sem féll í Geldingaholti, item Sæmundur og Guðmundur sem Ögmundur lét drepa.
Titill í handriti

Ættartala Svínfellinga, Þorvarðs og Odds sem féll í Geldingaholti, item Sæmundur og Guðmundur sem Ögmundur lét drepa.

Upphaf

Sigmundur Þorgilsson átti Halldóru dóttur Skeggja Bjarnasonar …

Niðurlag

… Þorgilssonar, Þorgeirssonar, Þórðarsonar Freysgoða.

Efnisorð
1.5 (14r-15r)
Ættartala frá Snorra goða til Sturla Þórðarsonar og annarra Sturlunga, ættmanna hans.
Titill í handriti

Ættartala frá Snorra goða til Sturla Þórðarsonar og annarra Sturlunga, ættmanna hans.

Upphaf

Þórður sonur Gils Snorrasonar …

Niðurlag

… Oddný hét hennar móðir.

Efnisorð
1.6 (15r-25r)
Ættartala Eyfirðinga frá Hámundi heljarskinni
Titill í handriti

Ættartala Eyfirðinga frá Hámundi heljarskinni

Upphaf

Þorsteinn er kallaður var ranglátur bjó á Grund í Eyjafirði …

Niðurlag

… alvitrastur og hófsamastur.

Efnisorð
1.7 (25r-29v)
Lítið ágrip um ætt og uppruna Guðmundar biskups.
Titill í handriti

Lítið ágrip um ætt og uppruna Guðmundar biskups.

Upphaf

Þorgeir Hallason bjó undir Hvassafelli í Eyjafirði …

Niðurlag

… er Guðmundur vetri miður en þrítugur.

Efnisorð
1.8 (29v-54r)
Nú fellur til saga Guðmundar hins dýra eftir ártalinu í stystu yfirferð.
Titill í handriti

Nú fellur til saga Guðmundar hins dýra eftir ártalinu í stystu yfirferð.

Upphaf

Guðmundur hét bóndi Eyjólfsson …

Niðurlag

… Kolbeini líkaði illa, Sighvati verr.

1.9 (54r-57r)
Hér segir frá upphafi Haukdælingaættar
Titill í handriti

Hér segir frá upphafi Haukdælingaættar

Upphaf

Ketilbjörn Ketilsson, maður norrænn …

Niðurlag

… þá Hjörr (er jarl varð), þá Kolfinna.

1.10 (57r-64r)
Nú víkur máli til Guðmundar prests Arasonar er biskup varð að Hólum
Titill í handriti

Nú víkur máli til Guðmundar prests Arasonar er biskup varð að Hólum

Upphaf

Einum vetri eftir deilur þeirra Sæmundar Jónssonar …

Niðurlag

… var hann með Nikulási biskupi.

1.11 (64r-97r)
Nú fellur til saga af Hrafni Sveinbjarnarsyni; um skipti þeirra Þorvalds Vatnsfirðings
Titill í handriti

Nú fellur til saga af Hrafni Sveinbjarnarsyni; um skipti þeirra Þorvalds Vatnsfirðings

Upphaf

Þar tekur til frásagnar …

Niðurlag

… griðum og skildu við það.

1.12 (97r-114v)
Hér hefur sögu Þorvaldssona, Þórðar og Snorra
Titill í handriti

Hér hefur sögu Þorvaldssona, Þórðar og Snorra

Upphaf

Drottinsdaginn eftir brennu …

Niðurlag

… hafði goldið honum.

1.13 (114v-135r)
Saga Órækju Snorrasonar
Titill í handriti

Saga Órækju Snorrasonar

Upphaf

Órækja Snorrason gerði bú í Deildartungu um vorið …

Niðurlag

… dó Flosi munkur Bjarnason og Digur-Helgi.

1.14 (135r-168r)
Saga Gissurar Þorvaldssonar
Titill í handriti

Saga Gissurar Þorvaldssonar

Upphaf

Gissur Þorvaldsson bjó að Reykjum …

Niðurlag

… vináttu þeirra frænda, var það og auðvelt.

1.15 (168r-203r)
Saga Þórðar Sighvatssonar kakala, fyrst um skipti þeirra Kolbeins unga og Þórðar í allra stystu yfirferð.
Titill í handriti

Saga Þórðar Sighvatssonar kakala, fyrst um skipti þeirra Kolbeins unga og Þórðar í allra stystu yfirferð.

Upphaf

Einum vetri eftir lát Snorra …

Niðurlag

… komu allir heilir heim aftur til Noregs.

1.16 (203r-207r)
Um þenna tíma, fyrir og eftir, fellur til frásögn af þeim Ormssonum, Sæmundi og Guðmundi og Ögmundi Helgasyni mági þeirra
Titill í handriti

Um þenna tíma, fyrir og eftir, fellur til frásögn af þeim Ormssonum, Sæmundi og Guðmundi og Ögmundi Helgasyni mági þeirra

Upphaf

Ormur er Svínfellingur var kallaður son Jóns Sigmundarsonar …

Niðurlag

… og skildust þeir við svo búið.

1.17 (207r-250v)
Hér næst fellur til saga af Þorgils skarða Böðvarssyni, Þórðarsonar, Sturlusonar
Titill í handriti

Hér næst fellur til saga af Þorgils skarða Böðvarssyni, Þórðarsonar, Sturlusonar

Upphaf

Böðvar bjó á Stað …

Niðurlag

… sat Gissur jarl heima á Stað.

1.18 (250v-282v)
Árna saga biskups
Upphaf

Árni biskup var sonur Þorláks …

Niðurlag

… Hann dó anno Kristi MCCCXX.

Lýsing á handriti

Blaðefni
Pappír.
Blaðfjöldi
iii + 282 + i blöð (305 null x 201 null).
Tölusetning blaða

  • Upprunaleg blaðsíðumerking með dökku bleki, 1-564.
  • Blaðmerkt er með rauðu bleki, 1-282.

Kveraskipan

36 kver.

  • Kver I: blöð 1-8, 4 tvinn.
  • Kver II: blöð 9-16, 4 tvinn.
  • Kver III: blöð 17-24, 4 tvinn.
  • Kver IV: blöð 25-32, 4 tvinn.
  • Kver V: blöð 33-40, 4 tvinn.
  • Kver VI: blöð 41-48, 4 tvinn.
  • Kver VII: blöð 49-56, 4 tvinn.
  • Kver VIII: blöð 57-64, 4 tvinn.
  • Kver IX: blöð 65-72, 4 tvinn.
  • Kver X: blöð 73-80, 4 tvinn.
  • Kver XI: blöð 81-88, 4 tvinn.
  • Kver XII: blöð 89-96, 4 tvinn.
  • Kver XIII: blöð 97-104, 4 tvinn.
  • Kver XIV: blöð 105-112, 4 tvinn.
  • Kver XV: blöð 113-120, 4 tvinn.
  • Kver XVI: blöð 121-128, 4 tvinn.
  • Kver XVII: blöð 129-136, 4 tvinn.
  • Kver XVIII: blöð 137-144, 4 tvinn.
  • Kver XIX: blöð 145-152, 4 tvinn.
  • Kver XX: blöð 153-160, 4 tvinn.
  • Kver XXI: blöð 161-168, 4 tvinn.
  • Kver XXII: blöð 169-176, 4 tvinn.
  • Kver XXIII: blöð 177-184, 4 tvinn.
  • Kver XXIV: blöð 185-192, 4 tvinn.
  • Kver XXV: blöð 193-200, 4 tvinn.
  • Kver XXVI: blöð 201-208, 4 tvinn.
  • Kver XXVII: blöð 209-216, 4 tvinn.
  • Kver XXVIII: blöð 217-224, 4 tvinn.
  • Kver XXIX: blöð 225-232, 4 tvinn.
  • Kver XXX: blöð 233-240, 4 tvinn.
  • Kver XXXI: blöð 241-248, 4 tvinn.
  • Kver XXXII: blöð 249-256, 4 tvinn.
  • Kver XXXIII: blöð 257-264, 4 tvinn.
  • Kver XXXIV: blöð 265-272, 4 tvinn.
  • Kver XXXV: blöð 273-280, 4 tvinn.
  • Kver XXXVI: blöð 281-282, 1 tvinn.

Umbrot

  • Eindálka.
  • Leturflötur er ca 245-250 mm x 135-140 mm.
  • Línufjöldi er ca 28-30.
  • Griporð eru á kveraskilum (sbr. t.d. 8v og 16v).
  • Vísuorð eru sér í línu (sjá t.d. blað 63v).
  • Afmörkun texta við innri og ytri spássíu; hugsanlega með uppbroti blaða.

Ástand

  • Skrift sést sumstaðar í gegn (sbr. t.d. á blöðum 89v-90r). Texti er eigi að síður mjög læsilegur.

Skrifarar og skrift

Band

  • Bandið (318 mm x 215 mm x 55 mm) er brúnt leðurband með gylltu skrauti á kili.

Fylgigögn

  • Fastur seðill (154 mm x 182 mm (á milli fremra kápuspjalds verso og saurblaðs 1r) með hendi Þormóðs Torfasonar og Árna Magnússonar: Landnáma er nú burtu úr þessu bandi og er sér í lagi innbundin. Compendium Sturlungasögu, hvort tveggja með hendi Ásgeirs. Var í frönsku bandi þá þessi bók frá Íslandi kom 1720. En ég skildi bækurnar að.

Með hendi Þormóðs Torfasonar efst á seðlinum: „Illustrissimi patris eximo filo, Nobilissimo adolescenti, Domino Hermann Mejero, fautor suo plurimim colendo, hunc vetustissimarum rerum Codicem hand infirmom Antiqvitatis theusauri partem ex villa sua Stangelandia insulæ Kormtis, parociæ Augvaldnesensis officio sisime transmittit Anno Domini 1698. 3 Non Julij Thormodus Torfæus.“

Uppruni og ferill

Uppruni

Handritið var skrifað í Noregi (Stangarlandi) og er tímasett frá ársbyrjun 1690 til vors 1697 í umfjöllun Más Jónssonar um skrifarann Ásgeir Jónsson (sbr. Már Jónsson 2009: 282-297 )og er tímasett til loka 17. aldar í Katalog I , bls. 81. Virkt skriftartímabil Ásgeirs var ca 1686-1707, en handritið hefur verið skrifað þegar hann var hjá Þormóði Torfasyni (sbr. Már Jónsson 2009;282-297) 1690-1697 en 1698 var það komið í hendur Þormóðar (sbr. seðil).

Það inniheldur útdrátt sem gerður er eftir 4to handriti með hendi Björns Jónssonar á Skarðsá, sem Þormóður Torfason gaf Árna Magnússyni, þ.e. AM 439 4to (sbr. AM 435 a 4to, blað 162v). Útdrátturinn úr Árna sögu er upp úr Sturlunga sögu sem Þormóður fékk hjá sr. Þórði Jónssyni (sbr. AM 435 a 4to, blað 162v-163r).

Handritið var upprunalega í bók ásamt Landnámu sem nú er í AM 104 fol.

Ferill

Þormóður Torfason gaf Hermanni Mejer yngra handritið árið 1698 (sbr.seðil ). Árni Magnússon hefur svo keypt það á uppboði eftir Mejer og skilið frá Landnámuhluta, eftir að bókin kom aftur frá Íslandi 1720 (sbr. seðil og AM 435 a fol., blað 163).

Aðföng

Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 20. desember 1979.

Aðrar upplýsingar

Skráningarferill

Kålund gekk frá handritinu til skráningar 5. nóvember 1885 Katalog I , bls. 81 (146), DKÞ skráði grunnupplýsingar 29. nóvember 2001, VH skráði handritið skv. TEIP5 reglum 2. mars 2009; lagfærði lítillega 9. nóvember 2010.

Myndir af handritinu

  • Stafrænar myndir á www.sagnanet.is.
  • Svart-hvítar ljósmyndir á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn.

Notaskrá

Höfundur: Guðrún Ása Grímsdóttir
Titill: Heimkynni uppskrifta Sturlunga sögu, Skjöldur
Umfang: 11
Titill: Katalog over Den Arnamagnæanske Håndskriftsamling
Ritstjóri / Útgefandi: Kålund, Kristian
Höfundur: Már Jónsson
Titill: Heimtur: Ritgerðir til heiðurs Gunnari Karlssyni sjötugum, Skrifarinn Ásgeir Jónsson frá Gullberaströnd í Lundarreykjadal
Ritstjóri / Útgefandi: Guðmundur Jónsson, Helgi Skúli Kjartansson, Vésteinn Ólason
Umfang: s. 282-297
Titill: , Árna saga biskups
Ritstjóri / Útgefandi: Þorleifur Hauksson
Umfang: II
Titill: Biskupa sögur
Umfang: I-II
Lýsigögn
×

Lýsigögn