Håndskrift detailjer
SÁM 13
Der er ingen billeder tilgængelige for dette håndskrift.
Kvæði og sögur; Island, 1851
Indhold
Alexanders kvæði
Ljóðabréf
„Ljóðabréf tilsent herra Vigfúsi Thórarenssyni“
„Kóngs af hátign kjörinn sýslumaður …“
„… Yggs á kvon með eigin hendi.“
„Frá Páli Jónssyni.“
65 erindi.
Undir stendur: „Davíð Jónsson á bókina og er vel að kominn. Jón Jónsson á Mjóadal“.
Hrafnahrekkur
Nokkur rímuerindi
Íslands munaðarmál
Kvæði
Brúðkaupskvæði
„… trúaðra manna endir.“
Upphaf máð.
Undirritað „Jón Jónsson“.
Kvæði
Ljóðabréf
„Ljóðabréf af Illuga Einarssyni“
„Elsku bróðir laga ljóð …“
„… hvar blífandi var hæsta tré.“
Stafrófið — Húsgangur
„Að lesa og skrifa list er góð …“
Stafir eru skrifaðir bæði á undan og á eftir vísunni.
Vísur
Vegabragur
Kvæði
Skraparotsprédikun
Afrek Grettis
Nokkrar vísur
Andlátsvers
„Eitt vers. Lagið er: Um dauðann gæt þú, drottinn“
„Dýrmæt umþenking dauðans er …“
„Um dauðann gæt þú, drottinn“
„… dýrmætan dauðans blundinn.“
Eitt erindi.
Erfikvæði
„Illugi gisti Einars bur / yndis vist á hæðum …“
„… himnesk friðarkjörin blíð.“
Ort eftir Illuga Einarsson kvæðasmið.
Erfikvæði
„Eftirmæli eftir sál. J. J.son“
„Skarð fyrir skildi nú / skeð hefur allmikið …“
„… í allskyns neyð og andstreymi.“
Ort eftir Jón Jónsson frá Mýri.
Átta erindi.
Erfikvæði
„Skarð er nú fyrir skildi orðið / sker það brjóstið harmi sverum …“
„… svo höndlum dýrðar hnossið.“
Sex erindi.
Ort eftir Jón Jónsson frá Mýri.
Erfikvæði
„Einn sálmur eður eftirmæli eftir sál. A. J.s. undir nafni hans eftirþreyjandi ekkju. Með lag: Faðir vor, sem á himnum ert.“
„Kóngur einasti kristninnar / konungur allrar veraldar …“
„… Amen lofgjörðarsöngur klár.“
Úr upphafsstöfum erinda má lesa nafnið Kristín Sigurðardóttir, sem er nafn ekkjunnar.
Sálmur
„Sálmur á reynslutímanum með lag: Mitt hjarta, hvar til hryggist þú“
„Herra Guð faðir himnum á / hjálpin gjörvöll sem kemur frá …“
„Mitt hjarta, hvar til hryggist þú“
„… með sætri lofgjörð ævarandi. Amen.“
Tíu erindi.
Iðrunarsálmur
„Sálmur um sanna iðran. Tón: Konung Davíð sem kenndi“
„Miskunnarherrann mildi / maktin hvers aldrei dvín …“
„… til eilífs inn mig leið.“
Fjögur erindi.
Líkræða Jóns Jónssonar bónda frá Mýri.
Bænarsálmur
„Hjartans kvak til herrans Jesúm þess langþjáða manns Jóns Halldórssonar undir hans nafni. Tón: Mildi Jesú, ég minnist nú“
„Jesú mín bótin beinasta / blessaður nauðhjálpari …“
„Mildi Jesú, ég minnist nú“
„… eftir minn banablundinn. Amen.“
Fjórtán erindi.
Upphafsstafir erinda: „Jón Halldórsson“.
Erfikvæði
„Lítil ljóðmæli eftir barnið Jórunni Benidiktsdóttur á Stóruvöllum. Tón: Um dauðann gef þú drottinn“
„Margt er sem lýði amar að / einatt í veröldinni …“
„Um dauðann gef þú, drottinn, mér“
„… fyrir þar fögnuð skeðan. Amen.“
Átján erindi.
Harmljóð
„Fóstrunnar söknuður sár. Tón: Kær Jesú“
„Mun það í minni mína lífs um tíð …“
„… meður þér mínum Jesú hjá. Amen.“
Þrjú erindi.
Sálmur
„Sálmvers. Tón: Nú bið ég, Guð, þú náð[ir mig]“
„Ó, minn Jesú, í undum þín / öll er sáluhjálp fólgin mín …“
„Nú bið ég, Guð, þú náðir mig“
„… gjörvöll er skuldin betöluð.“
Fjögur erindi.
Dagleg ósk
„Dagleg ósk“
„Guð, minn faðir, gefi mér / gæfu kjör sem haga mér …“
„… Herrann Jesú hjálpi mér / heilagur andi stjórni mér.“
Eitt erindi.
Viðvörunarsálmur
„Viðvörunarsálmur. Lag: Upphef ég augun mín“
„Lít hér sem leið um átt / lífs hvar ég enti skeið …“
„Upphef ég augun mín“
„… mín girnd þá uppfyllist. Amen.“
Þrettán erindi.
Sálmur
„Einn andaktugur sálmur. Tón: Dagur er, dýrka ber“
„Lambsins blóð, lambsins blóð, lausnargjald dýrt …“
„… blóðið þitt, blæði á mitt, blóðdreift hjarta. AMEN.“
Sextán erindi.
Biðilsríma
„Biðils ríma byrjar hér“
„Góma kvörn að gamni mínu / galar mætu fljóði í vil …“
„… óðar tárast smiðurinn. Endir.“
101 erindi.
Eitt kvæði af hjónum og einum stúdent
„Eitt kvæði af hjónum og einum stúdent“
„Það var eitt sinn þrifið sprund / þorna átti sjúkan lund …“
„Fyrir þann berska fráleitt er / framan í klóka Manga / skynsemin sér skikkar margt til fanga“
86 erindi.
Marsilíus saga og Rósamundu
„Sagan af Marsilíus og Rósamundu“
„Það er upphaf á þessari sögu að í Frakklandi bjó einn burgeiss …“
„… og endum vér þennan söguþátt. Hafi þeir allir þökk fyrir sem hlýddu á þetta.“
„Anno 1845 d. 27. april.“
Ljóðabréf
„Eitt ljóðabréf“
„Blómguð prýði trygg og trú / títt með blíðu sinni …“
„… alla stund í faðmi hans.“
48 erindi.
Ártalið 1817 er bundið í 46. erindi og nafnið Margrét í 47. erindi.
Hlýrahljómur
Næturþanki
„Næturþanki kveðinn af sál. síra Jóni Jónssyni M:f:“
„Viltu þekkja vinur minn / verkin drottins stóru …“
„… það verður senn hvað líður. Endir.“
69 erindi.
Davíð Jónsson á blöðin með réttu og er vel að ko (bl. 132v).
Stássmeyjarkvæði
Meyjarmissir
„Sárt er meyjar að missa“
„Björt mey og hrein / mér unni ein …“
„… fagurleit hringa þilja.“
Fjögur erindi.
Á eftir fer stafrófið í einni línu.
Um fagra stúlku
Um ófríða stúlku
Tilhugalíf
„Tilhugalífið hinumegin“
„Þetta er mikið dinglum dart …“
„… ef skyndibrullaup verður á.“
Gáta
Vísa
„Um sauð sem hvarf“
„Ef hann hefur í undaskúr / orðið fyrir gríðarbyl …“
„og loksins hljóp út Kríkaskarð.“
Þjófabragur
„Þjófabragur“
„Þórður og Björn þeir þreyttu stríð / það var austur í Fljótsins hlíð …“
„… að einhver stóð og hlýddi á í leyni.“
Níu erindi.
Páll og reka
„Páll og reka“
„Sá ég við dyrnar systkin þörf / er seint um matinn breka …“
„… en hann fægist á steini.“
Undir stendur nafnið Davíð Jónsson.
Ferjubragur Odds Þorvarðssonar
„Ferjubragur Odds Þorvarðssonar“
„Bragurinn rís um bátinn einn / er brögnum þótti auðnuseinn …“
„… kljást og felli ég brag.“
23 erindi.
Gamankvæði
„Hingað kom með kálfa tvo / kænt að velja um staði …“
„… Hallur á Breiðavaði.“
Fjögur erindi.
Vísur
Staka
„Staka“
„Vandfarið er með vænan grip …“
„… og samviskuna í manni.“
Eitt erindi.
Hestavísa
„Hestur“
„Bylur skeiðar virkta vel …“
„… mylur grjót en syndir hel.“
Eitt erindi.
Kvæði
Vinaspegill
Ljóðabréf
„Eitt ljóðabréf“
„Bendir randa Benjamín / bróðir kær sæll vertu …“
„… milding tjalda fagra kvels.“
66 erindi.
Undir stendur: „Davíð Jónsson á blöðin“.
Hlýrahljómur
Heimildarskrá
Munaðardæla
Kvæði
Nýársvísur
„Nýársvísur“
„Núna gef mér nýja stund / náðin Guðs að líta …“
„… þreyð í Snáka sundi.“
Tvö erindi.
Góa
„Um góu“
„Hrönnum góa grönnum snjóa færir …“
„… mönnum flóa vill hún þá.“
Eitt erindi.
Nýárskvæði
Kaldegg
Kvæði
Lausavísa
„Höfuð er veikt en hjartað smeykt / holdið sleikt af beinum …“
„… gigtar steikt af meinum.“
Eitt erindi.
Kvennabúnaður
Músarkvæði
Vetrarkvæði
Hausttíð
Kvæði
Kvæði
Bjargið góða
Kvæði
Vísa
„Me[ð] erfiði þig áttu jörðu af að næra …“
„… þar um tjáir ekki að kæra.“
Eitt erindi.
Nitida saga
„Sagan af Nitida frægu“
„Nitida hét meykóngur er réð fyrir Frakklandi …“
„… og stýrði hann Frakklandi með heiðri og sóma eftir föður sinn.“
„Endum svo sögu þessa þann 26. januari 1851.“
Sautján kaflar.
Skipafregn
Fuglinn Sút
Ljóðabréf
„Sæll blessaður sómagjarni bróðir …“
„… hjartamild og dygðaríkur svanni …“
Niðurlag glatað.
Ljóðabréf
Högni og Andri
Ingen titel
Bændatal úr Illugastaðasókn
Nýársdagsbæn
„Bæn á nýársdag“
„Ó, þú óendanlega góði og miskunnsami Guð …“
„… meðverkandi náð heilags anda amen.“
Hátíðarvers
Jólakvæði
Jólakvæði
„Á jóladaginn“
„Fagni nú himnar, fagni jörð …“
„… fagnaðar með lofgjörð.“
Nýársvísa
„Á nýári“
„Allir dagar sitt eiga kvöld …“
„… blessist vor sál og líf.“
Nýársvísur
„Þrjú nýársvers“
„Nýárssólin nýupprunna …“
„… í oss veri burt deyjandi.“
Sunnudagsbæn
Vikuvers
Veðurfar
Eignaskrá
„Ár 1833 þann 13. maí að Melum í Fnjóskadal var bú hjónanna þar Endriða Arasonar og Helgu Þorsteinsdóttur tekið undir uppskrift og skipti, sem grundast á beiðni þeirra sökum skilnaðar á þessu vori, þá Helga víkur síðan burt með dóttur sinni Margrétu giftri og hennar einasta lífserfingja. Útskiptist Endriða eftirfylgjandi fémunir.“
Skrá um þá fémuni.
Fysisk Beskrivelse / Kodikologi
Pappír.
Handritið hefur nýlega verið blaðmerkt með blýanti.
Blekklessa neðst á bl. 30-31 og hylur hluta textans.
Bl. 31r er máð og illlæsilegt.
Eindálka.
Gömul snjáð og tætt leðurkápa liggur með handritinu.
Handskrifaður seðill sem bundinn er með vélritaðri handritaskrá SÁM-handrita og greinir frá því að safninu sé afhent handritið að ósk Hallfríðar Aðalgeirsdóttur á Stórulaugum. Undir skrifar Páll H. Jónsson, Laugum.
Historie og herkomst
Handritið var skrifað á Íslandi árið 1851.
Handritið barst Handritastofnun Íslands 22. september 1969. Það er gjöf úr dánarbúi Aðalgeirs Davíðssonar Stórulaugum, Suður-Þingeyjarsýslu.
[Additional]
ÞS skráði 29. júlí - 25. september 2008 og 10. maí 2010 (sjá einnig óprentaða skrá á Árnastofnun).
Handritinu hefur verið komið fyrir í 17 blöðum sem brotin eru um hvern hluta. Hefur það verið gert eftir að handritið barst Handritastofnun Íslands í september 1969.
Jón Samsonarson raðaði blöðunum upp en þau voru í ruglingi þegar handritið barst stofnuninni.
Bibliografi
| Forfatter | Titel | Redaktør | Omfang |
|---|---|---|---|
| Blanda VII:59-72 | |||
| Sturlaðar sögur 2009 | p. 116 | ||
| Þórunn Sigurðardóttir | „Veðráttufarsreglur handa ferðalangi“, Sturlaðar sögur : sagðar Úlfari Bragasyni sextugum 22. apríl 2009 | 2009; p. 115-116 |