Håndskrift detailjer
GKS 2367 4to
Vis billederSnorra-Edda, Jómsvíkingadrápa og Málsháttakvæði; Island, 1300-1350
Indhold
Snorra-Edda
„… er vér köllum skjöld …“
„… en stillis lof.“
Handritið inniheldur Gylfaginningu og Bragaræður með tilheyrandi viðbótum, Skáldskaparmál, þulur og Háttatal.
Vantar framan af.
Aftast (bl. 53r) er vísa sem á heima framar í ritinu (nr. 38 eða 39 eftir útgáfum): „Snarar farar arar …“
Jómsvíkinga drápa
„Engan kveð eg að óði …“
„… saman gjörðu þeir s[itja] …“
40 erindi.
Niðurlag drápunnar hefur vantað í forrit handritsins.
Fysisk Beskrivelse / Kodikologi
- Gömul blaðsíðumerking með bleki efst í hægra horni en hefur sums staðar máðst út eða morknað af blöðunum.
- Handritið hefur verið blaðmerkt síðar með blýanti fyrir miðju á neðri spássíu, 1-55.
- Eitt blað vantar framan af handritinu.
- Efri hluti blaðs 39 hefur verið skorinn af.
- Göt og rifur víða, sumt hefur orðið við verkun skinnsins en annað eftir að handritið er skrifað.
- Blað 55v er ólæsilegt vegna slits og bl. 54v-55r eru einnig dökk og illlæsileg. Reyndar er allt aftasta kverið nokkuð notkunarnúið, sem og þrjú fremstu blöð handritsins.
- Ytra horn hefur sums staðar morknað af einkum á bl. 53-55.
- Blað 25 hefur skemmst að ofan svo texti skerðist.
- Blað 20 er óreglulegt í lögun og vantar góðan bút af neðri hluta þess við ytri spássíu.
- Einhvern tíma hefur verið gert við handritið með því að sauma sum blöðin og kverin við viðgerðarskinn með hamptaumum.
- Eindálka.
- Leturflötur er ca 175-180 mm x 105-115 mm.
- Línufjöldi er 35-36.
- Upphafsstafir eru víða dregnir út úr leturfleti.
- Fimmta hver lína er númeruð á spássíu flestra blaða með síðari tíma hendi.
Óþekktur skrifari, textaskrift. Sama hönd mun vera á AM 68 fol. (sbr. Kålund, s. 44). Önnur hönd er á bl. 25v
- Tveir auðir skinnsneplar (yngri en handritið sjálft) eru bundnir aftast en voru áður á eftir bl. 3 og 39 (sbr. Kålund, s. 44).
- Athugasemdir og viðbætur eru víða með hendi skrifara.
- Á nokkrum stöðum kemur nafnið „Edda“ fyrir í spássíugreinum: „Eddu mega hér ítar sjá með allan heimsins blóma“ (bl. 10v með hendi frá ca 1500), „[E]dda [m]ín“ (bl. 37v með 17. aldar hendi) og „Skálda heiti eg og Edda“ (bl. 48r með hendi frá ca 1600).
- Nöfn koma fyrir á nokkrum stöðum utanmáls og upplýsingar um feril (sjá feril).
- Fyrirsögn með 17. aldar hendi á bl. 53r: „Jómsvíkinga drápa“.
- Á bl. 55v hefur 16. aldar skrifari bætt við efni (skrifar þversum á blaðið með grófum pennadráttum) en það er illlæsilegt.
- Neðst á bl. 29r hefur Jón Ólafsson úr Grunnavík skrifað: „Hér er hálfnuð bók þá þessi blaðsíða er búin“.
Band frá árunum 1970-1985 (209 mm x 152 mm x 38 mm). Pappaspjöld klædd fínofnum líndúk. Leður á kili og hornum. Safnmarksmiði á kili. Saumað á móttök. Saurblöð tilheyra bandi.
Eldra leðurband frá Konungsbókhlöðunni í Kaupmannahöfn fylgir í öskju ásamt bókbandsleifum. Kjölur er upphleyptur og gylltur. Á honum er fangamark Friðriks VI og titill: „Edda Snorronis. Codex Regius“.
Historie og herkomst
Handritið var skrifað á Íslandi. Það er tímasett til fyrri hluta 14. aldar í ONPRegistre, bls. 472 (sbr. Ólafur Halldórsson 1982) en til fyrsta fjórðungs aldarinnar í Katalog KB.
Brynjólfur Sveinsson biskup keypti handritið 31. janúar 1640 af Magnúsi Gunnlaugssyni í Skálholti (sbr. með eigin hendi á bl. 28r) en sendi það Friðriki III Danakonungi að gjöf árið 1662.
Nöfn sem koma fyrir í handritinu: Gunnlaugur Magnússon (bl. 21r), Gunnlaugur (bl. 12v og 13r), Skarð í Eystrahrepp (bl. 21v), Guðni (bl. 27r, með hendi frá því um 1600), Jón Fúsason (bl. 31v), líklega Jón Vigfússon sýslumaður í Rangárvallasýslu (d. 1610). Fyrir ofan þetta nafn stendur líklega nafnið Árni Daðason en það er að miklu leyti útmáð.
Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 15. febrúar 1985.
[Additional]
- Svart-hvítar ljósmyndir á Det arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn.
- Svart-hvítar ljósmyndir á Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi.
Bibliografi
| Forfatter | Titel | Redaktør | Omfang |
|---|---|---|---|
| Jómsvíkinga saga & Jómsvíkingadrápa | ed. Carl af Petersens | ||
| Finnur Jónsson 1889 | |||
| Ordbog over det norrøne prosasprog: Registre | ed. Den arnamagnæanske kommision |