Håndskrift detailjer
AM 748 I b 4to
Der er ingen billeder tilgængelige for dette håndskrift.
Snorra-Edda, Þriðja málfræðiritgerðin og Íslendingadrápa; Island, 1300-1325
Indhold
Snorra-Edda
Handrit í tveimur hlutum, AM 748 I a 4to (bl. 1-6) og AM 748 I b 4to (bl. 7-28). Fyrri hlutinn er á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn. Í blaðtölum hér er tekið tillit til fyrri hlutans.
Byrjar óheil.
Ritgerð um skáldskaparfræði
„… garð er það kallað …“
„… byr ræfurs sköpuð ævi.“
Þriðja málfræðiritgerðin
„Allt er hljóð það er kvikindis eyru má skilja …“
„… sem vitrir menn hafa forðum saman sett vi[sic] fundið var“
Skáldskaparmál
„Skáldskaparmál og kenningar“
„Skáldskapur er kallaður skip dverga og jötna …“
Efni blaða 1-6 (AM 748 I a 4to) er samkvæmt sömu heimild: Hábarðsljóð, Baldursdraumur, Skírnismál, Vafþrúðinsmáls, Grímnismál, Hymiskviða og Völundarkviða
Íslendingadrápa
„Íslendingadrápa; Haukur Valdísarson orti.“
„Bera skal líð fyr lýða …“
„… snar hólmgöngu.“
Fysisk Beskrivelse / Kodikologi
- Á blöðum 7r-14v sést upprunaleg blaðmerking ekki lengur eða er að mestu afmáð. Blöð 15-28 bera blaðsíðutal á rektósíðum.
- Síðari tíma blaðmerking er í vinstra horni neðst (með bleki), 7-28 (pappírskverið fremst er ónúmerað en minnir á efni fyrri hlutans í AM 748 I a 4to).
Fjögur kver.
- Kver I: blöð 1-6; 3 tvinn (pappír).
- Kver II: blöð 7-14; 4 tvinn (skinn).
- Kver III: blöð 15-24; 4 tvinn + 2 stök blöð (skinn).
- Kver IV: blöð 25-28; 2 tvinn (skinn).
- Glatast hefur úr handritinu á eftir blöðum 8 og 12.
- Fyrirsagnir með rauðum lit eru víða ill- eða ólæsilegar (sbr. t.d. blöð 14v og 22r).
- Ytri spássía hefur verið skorin af blaði 8 en að því er virðist án þess að skerða textann.
- Neðri spássía hefur verið skorin af blaði 23; texti virðist óskertur.
- Blekblettir eru á blaði 16v.
- Saggablettir eru víða á blöðum (sbr. t.d. blöð 7 og 25).
- Eindálka.
- Leturflötur er ca 155-165 mm x 110-120 mm.
- Línufjöldi er ca 35.
- Víða má sjá línumerkingar; örmjóar rifur hafa verið ristar á ytri spássíu.
- Rauðar fyrirsagnir
- „v“ á spássíu er merki um vísu í textanum.
- Fyrirsagnir eru með rauðu bleki (sjá t.d. blað 26r). Fyrirsögn Íslendingadrápu Hauks Valdísarsonar er með svörtu bleki (sjá t.d. blað 28r).
- Upphafsstafir eru með rauðu og grænu bleki (sjá t.d. blöð 18v-19r).
- Upphafsstafir og ýmiss konar tilvísunarmerki eru víða á spássíum (sbr. t.d. blað 13v-14r og 15v-16r).
- Ýmiss konar spássíuskrif með síðari tíma höndum, þar á meðal hugsanlega e-k nafnalisti á neðri spássíu blaðs 15r; þar er einnig endurtekið e-k ákall til Guðs „heillan í Guði… “ sem einnig er á blaði 8v. Talið er hugsanlegt að handritið hafi verið kennslubók þar sem á neðri spássíu blaðs 25r stendur: „Guð gef mér aða læra þessa bók með öðru góðu en hún er vond. Guð faðir miskunni“…
Band frá 1995 (215 mm x 180 mm x 20 mm) frá 1995.
Spjöld er klædd fínofnum striga, grófari strigi er á honum og kili.
Blöð eru saumuð á móttök.
Saurblöð, eitt hvoru megin, tilheyra þessu bandi.
Þrír seðlar merktir '„'a', 'b', 'c'“ eru á milli saurblaðs og blaðs 1r:
- Seðill 'a' stendur fyrir seðil 'a' sem fylgir AM 748 I a 4to (tilheyrir blöðum 1-6).
- Seðill 'b' stendur fyrir seðil 'b' sem fylgir AM 748 I a 4to (tilheyrir blöðum 1-6).
- Seðill 'c' stendur fyrir seðil 'c' sem fylgir AM 748 I a 4to (tilheyrir blöðum 1-6).
Historie og herkomst
Handritið er skrifað á Íslandi og það er tímasett til ca 1300-1325 (sjá ONPRegistre, bls. 464), en um 1300 í Katalog II, bls. 174-175.
Samkvæmt handritaskrá Árna Magnússonar (AM 435 a 4to, blöð 93v-95r; sjá hér að neðan) fékk hann handritið að gjöf árið 1691 frá séra Halldóri Torfasyni á Bæ (Gaulverjabæ) í Flóa. Þá var utan um það kápa er áður hafði verið notuð utan um verk eftir Lipsius og Árni telur óefað komna úr bókasafni Brynjólfs Sveinssonar biskups. Í handritinu sjálfu er ekki miklar upplýsingar að fá. Á blaði 15r er á spássíu röð mannanafna, að hluta með bæjarnöfnum (17. öld). Grein á blaði 25r bendir til að handritið hafi verið notað sem kennslubók (um 1600). Vísa hefur verið skrifuð á blað 8r (um 1600).
Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 27. nóvember 1996. Fyrri hluti þess (AM 748 I a 4to) er á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn.
[Additional]
VH skráði handritið 9. júlí 2009; lagfærði í janúar 2011, Haraldur Bernharðsson skráði 30. apríl 2001, Kålund gekk frá handritinu til skráningar 20. nóvember 1888 (sjá Katalog II>, bls. 174-175 (nr. 1863)).
Gert var við handritið og það bundið í júní 1977 til júlí 1978.
Aftur gert við og bundið í júní til desember 1995. Með handritinu frá Kaupmannahöfn fylgdi nákvæm lýsing á ljósmyndun og viðgerð.
- Svart-hvítar ljósmyndir á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn.
- Ljósprentað í Corpus Codicum Islandicorum Medii Ævi 17 (1945).
Bibliografi
| Forfatter | Titel | Redaktør | Omfang |
|---|---|---|---|
| Katalog over Den Arnamagnæanske Håndskriftsamling | ed. Kristian Kålund | ||
| Ordbog over det norrøne prosasprog: Registre | ed. Den arnamagnæanske kommision |