Handrit.org
 

Håndskrift detailjer

AM 510 4to

Vis billeder

Sögubók; Island, 1540-1560

Navn
Kålund, Kristian Peter Erasmus 
Fødselsdato
19. august 1844 
Dødsdato
4. juli 1919 
Stilling
Forskningsbibliotekar 
Roller
Lærd 
Flere detaljer
Navn
Ari Jónsson 
Stilling
 
Roller
Skriver 
Flere detaljer
Navn
Arne Magnusson 
Fødselsdato
13. november 1663 
Dødsdato
7. januar 1730 
Stilling
Professor, Arkivsekretær 
Roller
Lærd; Forfatter; Skriver; Digter 
Flere detaljer
Navn
Jón Thorcillius 
Fødselsdato
1697 
Dødsdato
5. maj 1759 
Stilling
Rektor 
Roller
Skriver; Forfatter; Oversætter 
Flere detaljer
Navn
Ingibjörg Pálsdóttir 
Fødselsdato
1654 
Dødsdato
1740 
Stilling
 
Roller
Ejer 
Flere detaljer
Navn
Þórunn Sigurðardóttir 
Fødselsdato
14. januar 1954 
Stilling
 
Roller
Katalogisator 
Flere detaljer
Navn
Ólöf Benediktsdóttir 
Fødselsdato
4. februar 1947 
Stilling
 
Roller
Katalogisator 
Flere detaljer
Navn
Dall, Birgitte 
Fødselsdato
1912 
Dødsdato
1989 
Stilling
Bogkonservator 
Roller
Binder 
Flere detaljer
Tekstens sprog
Islandsk

Indhold

1(1r-8r)
Víglundar saga
Begynder

„Haraldur hinn hárfagri son Hálfdanar …“

Ender

„… En Trausti að Ingjaldshváli eftir Þorgrím bónda föður sinn.“

Kolofon

„Og lýkur hér þessi sögu. Að henni má þykja mikið gaman, geymi Guð oss alla saman. Lyktast svo endir að vær séum allir Guði sendir, sá þessar sögur girnist segja, hann þarf ekki löngum þegja, vér köstum allir kvölum og mæði, ef kappar girnast ágætt æði, sögur og menntir og signuð fræði og síðan eftir sannleiks gæði. Hafi þeir þökk er hlýddu, og þeir er söguna þýddu, og Þorgeir (?) er letrið skráði, sjálfur Guð og María þá alla náði. Þrír feðgar hafa skrifað bók þessa og biðjið til Guðs fyrir þeim öllum. Amen.“

Bemærkning

Óheil.

Bibliografi

Íslenzk fornrit 14 1959

Nøgleord

Íslendingasögur

2(8v-21r)
Bósa saga
Begynder

„Hringur hefur kóngur heitið …“

Ender

„… er hann lét gjöra sér þá hann vann orminn.“

[Final Rubric]

„Lyktum vér hér sögu Bögu-Bósa og signi hann sankta Busla alla þá sem hér til hafa hlýtt, lesið og skrifað.“

Nøgleord

Fornaldarsögur

3(21r-32v)
Jarlmanns saga og Hermanns
Begynder

„Meistari Virgilius hefir samansett …“

Ender

„… sonur þeirra tók ríki er Vilhjálmur hét og lúkum vér þar þessu ævintýri. Hafi þann þakk er fyrir sagði en sá öngva er klórað hefur.“

Bibliografi

Ed. Arn. B 22

Nøgleord

Fornaldarsögur

4(32v-38v)
Þorsteins þáttur bæjarmagns
Begynder

„Í þann tíma er Hákon jarl Sigurðsson …“

Ender

„… hurfu hornin Hvítingar.“

[Final Rubric]

„Lúkum vér þar þætti Þorsteins bæjarbarns.“

Nøgleord

Fornaldarsögur

5(38v-67r)
Jómsvíkinga saga
Begynder

„Máls er nefndur Tóki …“

Ender

„… og sagði þar fyrstur manna þessi tíðindi til Íslands.“

[Final Rubric]

„Og lýkur hér nú Jómsvíkinga sögu. Geymi Guð þann er ritaði og sagði og alla þá er hlýddu á utan enda. Amen.“

Bibliografi

Jómsvíkinga saga 1879

Nøgleord

Konungasögur

6(67r-88v)
Finnboga saga ramma
Begynder

„Ásbjörn hét maður, hann var kallaður dettiáss …“

Ender

„…Bjó hann á Finnbogastöðum eftir föður sinn.“

[Final Rubric]

„Lýk eg nú þar þessi frásögu.“

Bibliografi

Íslenzk fornrit 14

Nøgleord

Íslendingasögur

7(88v-91v)
Drauma-Jóns saga
Begynder

„Heinrekur er maður nefndur, jarl að tign …“

Ender

„… kastala í ríkum eignum“

[Final Rubric]

„og lýkur svo þessari frásögu að Guð sé lofaður um allar aldir alda veralda. Amen.“

Nøgleord

Riddarasögur

8(91v-96r)
Friðþjófs saga
Begynder

„Beli hefur konungur heitið …“

Ender

„… bona soror et frater …“

Bemærkning

Efnisyfirlit yfir þetta handrit er í AM 435 a 4to., bl. 106v.

Nøgleord

Fornaldarsögur

Lausavísur

Fysisk Beskrivelse / Kodikologi

Materiale
Skinn.
Antal blade
i + 96 + i blöð (185-192 mm x 133-135 mm; nokkur blöð eru minni og óregluleg í lögun, sjá t.d. bl. 5, 7, 8, 15, 20, 64, 72, 77, 78, 94). Bl. 96 var upprunalega autt.
Foliering

  • Handritið er blaðmerkt af Kålund með rauðu bleki efst í hægra horni, 1-96.

Lægfordeling

Tólf kver.

  • Kver I: bl. 1-7, 3 tvinn og stakt blað (bl. 6).
  • Kver II: bl. 8-17, 5 tvinn.
  • Kver III: bl. 18-25, 4 tvinn.
  • Kver IV: bl. 26-29, 1 tvinn og 2 stök blöð (bl. 27 og 28).
  • Kver V: bl. 30-38, 3 tvinn og 3 stök blöð (bl. 31, 36 og 37).
  • Kver VI: bl. 39-46, 4 tvinn.
  • Kver VII: bl. 47-54, 4 tvinn.
  • Kver VIII: bl. 55-62, 4 tvinn.
  • Kver IX: bl. 63-70, 4 tvinn.
  • Kver X: bl. 71-80, 5 tvinn.
  • Kver XI: bl. 81-88, 4 tvinn.
  • Kver XII: bl. 89-96, 4 tvinn.

Tilstand

  • Blöð vantar í handritið á eftir bl. 3 (2 blöð) og 27 (1 blað).
  • Víða eru göt sem hafa orðið til við verkun skinnsins en einnig eru göt og rifur sem skerða texta, sjá bl. 1, 4 og 11.
  • Letrið er máð og slitið víða, einkum á bl. 1r, 7v, 21r-v, 22r, 25v-26r, 38r-40r, 44r-46v, 74r, 77v, 96r.
  • Af bl. 39 hefur partur verið skorinn úr.

Layout

  • Eindálka.
  • Leturflötur er að jafnaði 152-165 mm x 110-115 mm.
  • Línufjöldi er ca 25-36.
  • Upphafsstafir eru víða dregnir út úr leturfleti.
  • Griporð á stöku stað (t.d. bl. 7v og 29v).
  • Víða bendistafir á spássíum til að merkja vísur í texta.

Skrift

Tvær hendur.

Handritið er skrifað af feðgunum Ara Jónssyni og Jóni eða Tómasi Arasyni frá Súgandafirði, árléttiskrift.

[Decoration]

  • Teikningar af fólki á neðri spássíum bl. 60r og 76r.

  • Pennaflúraðir upphafsstafir allvíða (sjá t.d. bl. 3r, 8v, 21v, 32v, 38v, 67r, 88v). Sumir með andliti í belgnum (sjá t.d. bl. 5r, 27r, 34v, 37r, 40v, 47r, 54v, 79v-80r).

  • Hendur og flúr á bl. 57r og 58r.

  • Sums staðar smáflúr á spássíum, oftast á neðri spássíu (sjá t.d. 24v-25r, 34r, 36v, 44r, 58v, 63r, 72r-73r, 74r, 78r, 79r).

Tilføjet materiale

  • Á bl. 96v er vísa með yngri hendi, sem hefur verið krassað yfir.
  • Spássíuathugasemdir eru allvíða (sjá bl. 3r, 4r-v, 6r, 8r, 21r, 23v, 27v, 33v, 36v, 45v, 46v, 54v, 56v, 61v, 66v, 67r, 68v, 71r-72r, 74v-75r, 76r, 77r, 78v, 80r-v, 83r, 84r, 89r, 90r, 91v-92r, 93v-94r).

Indbinding

  • Bandið gæti verið upprunalegt (212 mm x 143 mm x 44 mm). Tréplötur klæddar þrykktu skinni og hefur verið með spennslum. Kjölur upphleyptur. Saurblöð og spjaldblöð eru nýleg.
  • Skinnblað úr þessu bandi hefur verið fjarlægt og flutt í Accessoria 48 d. Það er með latneskri skrift og nótum.

Vedlagt materiale

  • Laus seðill frá Kaupmannahöfn með upplýsingum um forvörslu.
  • Blað frá Kaupmannahöfn með kveraskiptingu fylgir.

Historie og herkomst

Proveniens

Handritið er skrifað á Íslandi um 1550. Það er líklega, að undanteknum flestum bl. 8-37, skrifað af sama manni og stóra rímnasafnið í AM 604 4to. Samskonar spássíuathugasemdir og þar (sjá Katalog I, bls. 670.

Herkomst

Árni Magnússon fékk bókina frá Jóni Þorkelssyni en hann hjá Ingibjörgu Pálsdóttur á Eyri í Seyðisfirði (Sbr. AM 435 a 4to, bl. 106v).

Erhvervelse

Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi tók við handritinu 7. maí 1987.

[Additional]

[Record History]

[Custodial History]

Viðgert af Birgitte Dall 1978 til mars 1979 og sett aftur í gamla bandið. Saltarabrot tekið úr bandi (kom 1977 í sér bandi).

[Surrogates]

  • Stafrænar myndir á www.sagnanet.is.
  • Svart-hvítar ljósmyndir á Det Arnamagnæanske Institut í Kaupmannahöfn.
  • Svart-hvítar ljósmyndir á Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi, sem voru keyptar í nóvember 1970.

Bibliografi

ForfatterTitelRedaktørOmfang
Kjalnesinga saga, ed. Jóhannes Halldórsson1959; XIV
Late Medieval Icelandic Romances: bd I-V, ed. Agnete Loth1962-1965; XX-XXIV
Jómsvíkinga saga & Jómsvíkingadrápaed. Carl af Petersens
Katalog over Den Arnamagnæanske Håndskriftsamlinged. Kristian Kålund
Sirpa Aalto„Jómsvíkinga saga as part of old Norse historiography“, Scripta Islandica2014; 65: p. 33-58
Úlfhams saga, ed. Aðalheiður Guðmundsdóttir2001; 53
Susan Miriam Arthur„The importance of marital and maternal ties in the distribution of Icelandic manuscripts from the middle ages to the seventeenth century“, Gripla2012; 23: p. 201-233
Morkinskinna, ed. Ármann Jakobsson, ed. Þórður Ingi Guðjónsson2011; XXIII-XXIV
Bjarni Einarsson„On the role of verse in saga-literature = Um vísur í íslenskum fornsögum“, Mediaeval Scandinavia1974; 7: p. 45-55
Bjarni EinarssonLitterære forudsætninger for Egils saga, 1975; 8: p. 299
Björn Karel ÞórólfssonRímur fyrir 1600
Foster W. Blaisdell„Introduction“, The Sagas of Ywain and Tristan and other tales AM 489 4to, Early Icelandic manuscripts in facsimile1980; 12
William A. Craigie„[Introduction]“, Early Icelandic rímur. MS No. 604 4to of the Arna-Magnæan Collection in the University Library of Copenhagen, 1938; 11: p. 5-21
Matthew James Driscoll„Postcards from the edge: an overview of marginalia in Icelandic manuscripts“, Variants2004; p. 21-36
Alison Finlay„Jómsvíkinga saga and genre“, Scripta Islandica2014; 65: p. 63-79
Alison Finlay„Comments on Daniel Sävborg's paper“, Scripta Islandica2014; 65: p. 119-124
Guðbjörg Kristjánsdóttir„Lýsingar í íslenskum handritum á 15. öld“, Gripla2016; 27: p. 157-233
Guðvarður Már GunnlaugssonSýnisbók íslenskrar skriftar
Haraldur Bernharðsson„Þykkja og þykja. Hljóðbeygingarvíxl einfölduð“, Gripla2004; 15: p. 121-151
Dietrich Hofmann„Mündliche Erzählvarianten“, Sjötíu ritgerðir helgaðar Jakobi Benediktssyni, 1977; 12: p. 344-358
Hreinn BenediktssonLinguistic studies, historical and comparative
Helle Jensen„Om to oversættelser af Jómsvíkinga saga“, p. 264-267
Judith Jesch„Jómsvíkinga sogur and Jómsvíkinga drápur : texts, contexts and intertexts“, Scripta Islandica2014; 65: p. 81-100
Kjalnesinga saga. Jökuls þáttr Búasonar. Víglundar saga. Króka-Refs saga. Þórðar saga hreðu. Finnboga saga. Gunnars saga Keldugnúpsfífls, ed. Jóhannes Halldórsson1959; 14
Jón Helgason„Nokkur íslensk handrit frá 16. öld“, Skírnir1932; 106: p. 143-168
Íslenzk fornkvæði. Islandske folkeviser, ed. Jón Helgason1962-1981; 10-17
Jón Helgason„Syv sagablade (AM 162 C fol, bl. 1-7)“, p. 1-97
Jón Samsonarson„"Hverfi at þier hamingian oll"“, Steffánsfærsla fengin Stefáni Karlssyni fimmtugum1978; p. 34-39
Jón Þorkelsson„Islandske håndskrifter i England og Skotland“, Arkiv för nordisk filologi1892; 8 (Ny följd 4): p. 199-237
Katarzyna Anna Kapitan„Dating of AM 162 B a fol, a fragment of Brennu-Njáls saga“, Opuscula XVI2018; p. 217-243
Karl Ó. Ólafsson"Þrír feðgar hafa skrifað bók þessa ..." : Um þrjár rithendur í AM 510 4to og fleiri handritum
[Friðþjófs saga]. Sagan ock rimorna om Friðþiófr hinn frækni, ed. Ludvig Larsson1893; 22
Helen F. Leslie„Border crossings : Landscape and the Other World in the Fornaldarsögur“, Scripta Islandica2009; 60: p. 119-136
Emily Lethbridge„„Hvorki glansar gull á mér/né glæstir stafir í línum“. : some observations on Íslendingasögur manuscripts and the case of Njáls saga“, Arkiv för nordisk filologi2014; 129: p. 53-89
Late Medieval Icelandic romances III: Jarlmanns saga ok Hermanns. Adonias saga. Sigurðar saga fóts, ed. Agnete Loth1963; 22
Hallvard Mageröy„Dei to gjerdene (versjonane) av Bandamanna saga“, Arkiv för nordisk filologi1966; 81: p. 75-108
John Megaard„Studier i Jómsvíkinga sagas stemma“, Arkiv för nordisk filologi2000; 115: p. 123-182
Jakub Morawiec„Danish Kings and the Foundation of Jómsborg“, Scripta Islandica2014; 65: p. 125-142
Ólafur HalldórssonJómsvíkinga saga
Ólafur HalldórssonBósa rímur, Íslenzkar miðaldarímur: Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi : Rit1974; p. 136 p.
Færeyinga saga, ed. Ólafur Halldórsson1987; 30: p. cclxviii, 142 s.
Ólafur Halldórsson„Ofið í draumi“, Vöruvoð ofin Helga Þorlákssyni fimmtugum1995; p. 61-64
Danish kings and the Jomsvikings in the greatest saga of Óláfr Tryggvasoned. Ólafur Halldórsson
Fornaldar sögur Norðrlanda III.ed. C. C. Rafn
Didrik Arup Seip„Har Nordmenn skrevet opp Eddadiktningen?“, 1951; 1-2: p. 3-33
Didrik Arup Seip„Palæografi. B. Norge og Island“, Nordisk kultur1954; 28:B
Peter Springborg„Småstykker 9. Fra Snæfjallaströnd“, p. 366-368
Stefán Karlsson„Ritun Reykjafjarðarbókar. Excursus, bókagerð bænda“, p. 120-140
Stefán Karlsson„The localisation and dating of medieval Icelandic manuscripts“, Saga book1999; 25: p. 138-158
Stefán Karlsson„Ritun Reykjafjarðarbókar. Excursus: Bókagerð bænda“, Stafkrókar : ritgerðir eftir Stefán Karlsson gefnar út í tilefni sjötugsafmælis hans 2. desember 1998, 2000; 79: p. 310-329
Stefán Karlsson„Kvennahandrit í karlahöndum“, Stafkrókar : ritgerðir eftir Stefán Karlsson gefnar út í tilefni sjötugsafmælis hans 2. desember 1998, 2000; 79: p. 378-382
Stefán Karlsson„Fagrlegr-farlegr-fallegr“, Orð og tunga2002; 6: p. 73-82
Stefán Karlsson„Bókagerð Ara lögmanns Jónssonar“, Gripla2008; 19: p. 7-29
Svavar Sigmundsson„Orðið slegfall í Finnboga sögu“, Viskustykki undin Soffíu Guðnýju Guðmundsdóttur fimmtugri 4. apríl 20142014; p. 65-67
Sverrir Tómasson„Bandamanna saga og áheyrendur á 14. og 15. öld“, Tækileg vitni : greinar um bókmenntir gefnar út í tilefni sjötugsafmælis hans 5. apríl 20112011; p. 129-150
Þórdís Edda Jóhannesdóttir, Veturliði Óskarsson„The manuscripts of Jómsvíkinga saga : a survey“, Scripta Islandica2014; 65: p. 9-29
Þórdís Edda Jóhannesdóttir„Þrjár gerðir Jómsvíkinga sögu“, Gripla2017; 28: p. 73-102
Þórdís Edda Jóhannesdóttir„Marginalia in AM 510 4to“, Opuscula XVII2019; p. 209-222
« »